កំណត់និពន្ធ៖ អ្នកស្រី Cheryl Miller Houser ផលិតករភាពយន្តជនជាតិអាមេរិកាំង បានចំណាយពេល១៧ខែដើម្បីដើរតាមនិស្សិតដែលទើបបញ្ជប់មហាវិទ្យាល័យចំនួនប្រាំមួយនាក់ ហើយចងក្រងជាខ្សែភាពយន្តឯកសារ អំឡុងពេលដែលពួកគេកំពុងដើរតាមក្តីសុបិនរបស់ខ្លួនក្នុងការបង្កើតក្រុមហ៊ុន startup ក្នុងទីក្រុង Detroit រដ្ឋ Michigan សហរដ្ឋអាមេរិក។ កាលពីសប្តាហ៍កន្លង ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយមានការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការពង្រឹងការយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមករវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសកម្ពុជា បានអញ្ជើញអ្នកស្រី Houser មកបញ្ចាំងខ្សែភាពយន្តឯកសារថ្មីរបស់អ្នកស្រីគឺ “Generation Startup” ឲ្យផលិតករនិងសហគ្រិនកម្ពុជាទស្សនា។ អ្នកស្រី Cheryl Miller Houser ផលិតករភាពយន្តជនជាតិអាមេរិកាំង ដែលទទួលបានពានរង្វាន់ បានផ្តល់ការសម្ភាសជាមួយ VOA ខ្មែរថ្មីៗនេះអំពីខ្សែភាពយន្តឯកសារថ្មីរបស់អ្នកស្រីដែលនិយាយអំពីសារៈសំខាន់ក្នុងការដើរតាមសុបិន បរាជ័យ និងការប្រឈមបញ្ហាថ្មីៗ។
VOA៖ តើអ្នកស្រីអាចពណ៌នាដោយសង្ខេបបានទេថា តើខ្សែភាពយន្តឯកសារ«Generation Startup» និយាយអំពីអ្វី?
Cheryl៖ ច៎ា ខ្ញុំគឺជាផលិតករម្នាក់ហើយក៏ជាសហប្រធាននៃខ្សែភាពយន្តឯកសារ «Generation Startup» ហើយខ្សែភាពយន្តនេះនិយាយអំពីនិស្សិតដែលទើបតែបញ្ចប់មហាវិទ្យាល័យចំនួនប្រាំមួយនាក់ ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំកន្លះដែលពួកគេបានចាប់ផ្តើម ឬចូលរួមជាមួយក្រុមហ៊ុនថ្មីក្នុងទីក្រុងមួយក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកគឺទីក្រុង Detroit ចំពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចក្នុងទីក្រុងនេះកំពុងមានវិបត្តិ។ ដូច្នេះយើងបានថតពួកគេដោយប្រើពេលវេលាយូរ។ វាគឺជាដំណើរដ៏លំបាកមួយនៅពេលដែលពួកគេបានចាប់ផ្តើម ពួកគេបានចាកចេញឆ្ងាយពីកន្លែងសុវត្ថិភាព (Comfort Zone) របស់ខ្លួន។ ពួកគេពិតជាគ្មានតម្រុយទាល់តែសោះថា ខ្លួនកំពុងធ្វើអ្វី។ អីចឹង សារពិតប្រាកដនៃខ្សែភាពយន្តមួយនេះគឺថា យើងអាចរៀនសូត្របានតាមរយៈការសាកល្បងធ្វើអ្វីមួយ ហើយមានតែការចាកចេញពីទីតាំងសុវត្ថិភាព(Comfort Zone)របស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ ទើបយើងពិតជាអាចអភិវឌ្ឍខ្លួនបាន។
VOA៖ ហើយតើហេតុអ្វីបានជាអ្នកស្រីជ្រើសយកខ្សែភាពយន្តនេះមកចាក់បញ្ចាំងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា?
Cheryl៖ ខ្ញុំពិតជាសំណាងណាស់ដែលស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាជ្រើសរើសយក «Generation Startup»។ ពួកគេបានអញ្ជើញខ្ញុំមកទីនេះ ហើយខ្ញុំឆ្លើយថា យល់ព្រម។ ខ្ញុំមិនដែលបានមកកម្ពុជាទេ។ ខ្ញុំពិតជាពេញចិត្តនឹងមកទីនេះ។ ហើយពួកគេរើសយកខ្សែភាពយន្តនេះ ដោយសារតែការបេ្តជ្ញាចិត្តរបស់ពួកគេក្នុងការជួយសហគ្រិននិងផលិតករភាពយន្តក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះ។ ដូច្នេះវាគឺជាខ្សែភាពយន្តមួយផលិតឡើងដើម្បីលើកទឹកចិត្តទាំងផលិតករភាពយន្ត និងសហគ្រិន តាមពិតទៅគឺដូចគ្នា។ ផលិតករភាពយន្តទាំងអស់គឺជាសហគ្រិន ឬត្រូវតែជាសហគ្រិន។ អ្នកត្រូវតែមានផលិតផល។ អ្នកត្រូវតែគិតរកវិធីដើម្បីទទួលមូលនិធិ។ អ្នកត្រូវតែស្វែងរកទស្សនិកជន ឬអ្នកចែកចាយ។ ហើយសហគ្រិនរាល់គ្នាត្រូវតែជាអ្នកនិទានរឿង (story teller) ដោយសារតែវាជាផ្នែកមួយនៃការផ្សព្វផ្សាយផលិតផល និងស្វែងរកអតិថិជន។ ក្នុងនាមជាសហគ្រិនម្នាក់ អ្នកក៏ត្រូវតែជាអ្នកនិទានរឿងដែរ។ ដូច្នេះពួកគេគឺតែមួយ និងដូចគ្នា។ វាសុទ្ធតែជាការលក់ និងនិទានរឿង។
VOA៖ ដូច្នេះតើអ្នករំពឹងអ្វីបន្ទាប់ពីបញ្ចាំងខ្សែភាពយន្តនេះឲ្យយុវជនកម្ពុជា និងសហគ្រិនកម្ពុជាវ័យក្មេងទស្សនា?
Cheryl៖ ច៎ា នេះជាសំណួរល្អ។ ខ្ញុំបានចាក់បញ្ចាំងរឿងនេះទូទាំងពិភពលោក។ អ្វីដែលខ្ញុំបានដឹងបន្តិចបន្តួចពីប្រទេសកម្ពុជានោះគឺពិតជាការរំភើបមែនទែន។ វាគឺជាការចាប់ផ្តើមនៃវប្បធម៌សហគ្រិនភាព និង ក្រុមហ៊ុនថ្មីនៅទីនេះ។ អ្វីដែលខ្ញុំបានឮថែមទៀតនោះគឺថា អ្នកនៅទីនេះមិនទាន់បានឃើញទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែងថា តើវាលំបាកយ៉ាងណា ហើយនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកក៏អីចឹងដែរ។ នៅពេលដែលអ្នកឮពីក្រុមហ៊ុន Startup អ្នកតែងតែឮនិងស្គាល់វាក្រោយពីពេលដែលក្រុមហ៊ុននោះបានជោគជ័យហើយតែប៉ុណ្ណោះ។ អ្នកមិនដឹងទេថា នៅពេលដែលពួកគេចាប់ផ្តើម ពួកគេតស៊ូ ពួកគេបរាជ័យអ្វីខ្លះតាមផ្លូវដែលពួកគេដើរនោះ។ ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា ខ្សែភាពយន្តនេះគឺបានបង្ហាញឥតលាក់លៀមដោយសារយើងបានធ្វើការថតមួយឆ្នាំកន្លះ។ ទស្សនិកជននឹងបានឃើញនូវដំណើរមួយដ៏មានភាពតានតឹង។ នៅចុងបញ្ចប់នៃការបញ្ចាំងភាពយន្ត អ្នកនឹងមានអារម្មណ៍ថា អ្នករស់នៅជាមួយពួកគេអំឡុងពេលដែលពួកគេប្រឹងប្រែង ហើយអ្នកនឹងមើលឃើញថា ពួកគេបានផ្លាស់ប្តូរជាច្រើន។ ខ្ញុំបានជួបមនុស្សជាច្រើន ដែលមានសញ្ជាតិខុសគ្នា អាយុខុសគ្នា ក្មេងស្រី ក្មេងប្រុស ស្រ្តី និងមនុស្សចាស់ ហើយពួកគេទទួលបានសារដូចគ្នា ដែលសារនោះគឺ «ខ្ញុំត្រូវតែចេញពីទីសុវត្ថិភាព(Comfort Zone) របស់ខ្ញុំដើម្បីជម្នះខ្លួនឯង និងអភិវឌ្ឍខ្លួនឯង ហើយខ្ញុំក៏ត្រូវតែធ្វើអ្វីដើម្បីរកអត្ថន័យក្នុងជីវិតរបស់ខ្ញុំ»។
VOA៖ អីចឹងតើការចែករំលែកបទពិសោធន៍ និងរឿងរ៉ាវតាមរយៈខ្សែភាពយន្តឯកសារដូច «Generation Startup» បានជួយឲ្យសង្គមយល់អំពីបញ្ហានេះយ៉ាងណាខ្លះ?
Cheryl៖ ច៎ា នេះជាសំណួរល្អមួយទៀតហើយ។ ខ្សែភាពយន្តឯកសារ នៅពេលដែលផលិតបានល្អ ខ្ញុំគិតថាវា ជាវិធីដ៏មានឥទ្ធិពលមួយក្នុងការផ្លាស់ប្តូរបេះដូង ចិត្ត និងជំរុញទឹកចិត្តទស្សនិកជន ដោយសារតែរូបភាព និងភ្លេង។ ហើយបើសិនជាអ្នកអាចរកតួម្នាក់ដែលអាចឲ្យអ្នកចូលក្នុងអារម្មណ៍របស់គាត់ វាគឺជាការយល់ចិត្ត វាគឺជាដំណើរផ្លូវចិត្តជាមួយមនុស្សម្នាក់ផ្សេងទៀត រហូតទាល់តែអ្នកមានអារម្មណ៍ថា អ្នកពិតជាបានធ្វើដំណើរនេះមែន។ ដូច្នេះវាពិតជាសំខាន់ណាស់សម្រាប់ខ្ញុំក្នុងការផលិតភាពយន្តដែលអាចលើកទឹកចិត្តមនុស្ស។ ខ្ញុំចង់ផលិតភាពយន្តដែលចុងបញ្ចប់ ទស្សនិកជនម្នាក់ៗមានអារម្មណ៍រំភើប ហើយចាប់ផ្តើមធ្វើអ្វីដើម្បីជួយអ្នកផ្សេងទៀតឬក៏ផ្លាស់ប្តូរអ្វីមួយក្នុងជីវិតរបស់ពួកគេ។ នៅក្នុងពិភព startup ភាពសម្បូរបែបមិនទាន់មានគ្រប់គ្រាន់ទេ។ ខ្ញុំគិតថា ភាពជាគំរូក៏មានសារៈសំខាន់ដែរ ដើម្បីឲ្យពួកគេយល់ថា «វ៉ាវ ពួកគេអាចធ្វើបាន ខ្ញុំក៏អាចធ្វើបានដែរ»។ ប៉ុន្តែក៏ដើម្បីបង្ហាញថា តាមពិតទៅវាមានការពិបាកយ៉ាងណា។ តួម្នាក់ក្នុងភាពយន្តរបស់យើងបាននិយាយថា «វាមិនសប្បាយនោះទេ។ អ្នកមិនមែនធ្វើវាដោយសារតែវាសប្បាយនោះទេ»។ គាត់និយាយអំពីការដែលគាត់មិនបានចេញទៅក្រៅជួបមិត្តភក្តិរាប់ខែមកហើយ។ ខ្ញុំចង់និយាយថា ក្មេងៗទាំងនេះ ពួកគេធ្វើការគ្មានពេលសម្រាកឡើយ។ ដើម្បីចាប់ផ្តើមក្រុមហ៊ុនមួយ យើងត្រូវលះបង់ច្រើនណាស់។ យើងត្រូវលះបង់នៅពេលដែលយើងចង់ធ្វើអ្វីដែលលំបាក យើងត្រូវខំប្រឹងធ្វើការខ្លាំងបំផុត ដោយសារតែអ្នកមិនដឹងថា តើវានឹងទៅជាយ៉ាងណា ដោយសារតែអ្នកជុំវិញខ្លួនយើងនឹងប្រាប់អ្នកថា អ្នកឆ្កួតហើយ ហេតុអ្វីបានជាអ្នកធ្វើបែបនេះ? ដូច្នេះអ្នកត្រូវតែប្រឹងប្រែងចេញពីខ្លួនឯង។
VOA៖ នៅពេលដែលដឹងថា វាលំបាកហើយ តើវាជំរុញលើកទឹកចិត្តយើងយ៉ាងណាដើម្បីចាប់ផ្តើមក្រុមហ៊ុនមួយ?
Cheryl៖ សម្រាប់អ្នកដែលចង់ប្រឹងប្រែងធ្វើការខ្លាំង ហើយហ៊ានប្រថុយ លទ្ធផលដែលទទួលបានគឺជាទីពេញចិត្ត មិនគួរឲ្យជឿ។ ខ្ញុំមិនមែននិយាយថា វាសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នានោះទេ។ ខ្ញុំជាម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន ខ្ញុំធ្វើការគ្មានពេលសម្រាក។ ខ្ញុំស្រឡាញ់អ្វីដែលខ្ញុំធ្វើ។ ខ្ញុំក៏បារម្ភថា ខ្ញុំនឹងឲ្យប្រាក់ខែបុគ្គលិក និងថ្លៃជួលយ៉ាងណា។ ខ្ញុំបារម្ភថា ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យជំនួញរបស់ខ្ញុំដើរ។ ប៉ុន្តែខ្ញុំនឹងមិនចង់ធ្វើអ្វីផ្សេងទៀតឡើយ។ ខ្ញុំស្រឡាញ់អ្វីដែលខ្ញុំធ្វើ។ ខ្ញុំស្រឡាញ់ការណ៍ដែលខ្ញុំអាចបង្ហាញរឿងរ៉ាវទៅអ្នកដទៃបាន។ ខ្ញុំស្រឡាញ់ការណ៍ដែលខ្ញុំអាចសម្រេចចិត្តថារឿងអ្វីដែលខ្ញុំនឹងបង្ហាញ។
VOA៖ អីចឹងជាចុងក្រោយ ដោយសារតែអ្នកស្រីជាផលិតផលករខ្សែភាពយន្ត ហើយអ្នកស្រីក៏បានបង្កើតក្រុមហ៊ុនមួយដោយខ្លួនឯង។ តើអ្នកស្រីមានដំបូន្មានអ្វីសម្រាប់នាយក ឬសហគ្រិនវ័យក្មេងដែលមានបំណងប្រាថ្នាចង់ចាប់ផ្តើមខ្លួនក្លាយជាសហគ្រិន។
Cheryl៖ ដំបូន្មានរបស់ខ្ញុំសម្រាប់ផលិតករភាពយន្ត និងសហគ្រិននោះគឺដូចគ្នា។ អ្នកត្រូវតែស្វែងរកបទពិសោធន៍ដោយធ្វើការជាមួយមនុស្សដែលមានភាពវ័យឆ្លាត និងមានទេពកោសល្យខ្លាំង។ ធ្វើអ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលអ្នកត្រូវធ្វើ បើសិនជាគេចង់ឲ្យអ្នកទៅទិញកាហ្វេ អ្នកត្រូវទៅទិញកាហ្វេ ធ្វើអ្វីក៏ដោយឲ្យតែបានធ្វើការនៅជិតមនុស្សដែលវៀងវៃ និងពូកែ ហើយរៀនសូត្រពីពួកគេ ដោយសារតែនោះហើយជារបៀបដែលអ្នករៀនសូត្រ។ នោះជាវិធីដែលអ្នកបង្កើតបណ្តាញ ហើយស្វែងរកអ្នកណែនាំ។ វាពិតជាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ក្នុងការមានអ្នកណែនាំ ដោយសារពួកគេនឹងជួយអ្នកណែនាំអ្នក និងបើកទ្វារឲ្យអ្នក។ ពួកគេផ្តល់ការជឿទុកចិត្តឲ្យអ្នក។ បើសិនជាអ្នកធ្វើការឲ្យអ្នកណាម្នាក់ហើយគេណែនាំអ្នក ឧទាហរណ៍ថា បើសិនជាអ្នកស្នើសុំរកមូលនិធិ ម្នាក់នោះអាចជាប្រធានក្រុម ឬក៏ផលិតកររបស់អ្នក ហើយគេនឹងប្រាប់អ្នកឯទៀតថា អ្នកជាមនុស្សគួរឲ្យទុកចិត្តបាន ហើយមានសមត្ថភាពដែលគួរតែទទួលបានមូលនិធិនោះ។ ខ្ញុំគិតថា វាសំខាន់ក្នុងការទទួលបានបទពិសោធន៍។ ខ្ញុំគិតថា អ្នកអាចធ្វើរឿងអស្ចារ្យក្នុងវ័យក្មេង។ ដូច្នេះខ្ញុំមិនមែននិយាយថា អ្នកត្រូវតែធ្វើការឲ្យអ្នកណាម្នាក់អស់២០ឆ្នាំនោះទេ។ ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា អ្នកត្រូវតែរកបទពិសោធន៍ឲ្យច្រើនតាមតែអ្នកអាចធ្វើបាន ដោយសារនេះជារបៀបដែលអ្នករៀនសូត្រហើយបង្កើតភាពជឿជាក់។ នៅពេលដែលអ្នកត្រូវបានរុញចេញពីទីសុវត្ថិភាព(Comfort Zone) កាន់តែខ្លាំង ហើយដឹងថា ខ្លួនមានសមត្ថភាពអាចធ្វើបាន ដឹងពីចំណុចខ្លាំងរបស់ខ្លួនអ្វីខ្លះ ដោយសារយើងគ្រប់គ្នាមានទាំងចំណុចខ្លាំង និងចំណុចខ្សោយ។ ហើយវាពិតជាសំខាន់ណាស់ក្នុងការរៀនសូត្រ ដោយធ្វើអ្វីទាក់ទងនឹងចំណុចខ្លាំងរបស់ខ្លួនយើង។ ហើយដើម្បីដឹងបាន អ្នកត្រូវនៅជុំវិញមនុស្សដែលចំណុចខ្លាំងរបស់ពួកគេជាចំណុចខ្សោយរបស់អ្នក៕
