បន្ទាប់ពីរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងរ៉ែបានបំភ្លឺពាក់ព័ន្ធនឹងតួលេខនាំចេញខ្សាច់របស់កម្ពុជាខុសគ្នាខ្លាំងពីតួលេខនាំចូលខ្សាច់របស់ប្រទេសសិង្ហបុរីថា ដោយសារវិធីសាស្រ្តនៃការកត់ត្រា និងប្រភេទទំនិញរបស់ប្រទេសនីមួយៗមានភាពខុសគ្នា គណៈកម្មការទី១០នៃរដ្ឋសភាដែលមានលោក ហូរ វ៉ាន់ តំណាងរាស្រ្តគណបក្សប្រឆាំងជាប្រធាន បានស្នើឲ្យរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងរ៉ែរកឲ្យឃើញពីតួលេខដែលប្រហាក់ប្រហែលគ្នាជាមួយតួលេខរបស់សិង្ហបុរីមកបង្ហាញ។
លោក ហូរ វ៉ាន់ បញ្ជាក់នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងរ៉ែនិងថាមពល ឆ្លើយបំភ្លឺមិនច្បាស់លាស់លើករណីតួលេខនាំចេញខ្សាច់ទៅប្រទេសសិង្ហបុរីដែលមានភាពខុសគ្នាជាង៩៧%នៃតួលេខក្រសួងរ៉ែកម្ពុជា និងស្នើឲ្យរដ្ឋមន្រ្តីស្វែងរកតួលេខដែលត្រឹមត្រូវ។
កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានបង្គាប់ឲ្យលោក ស៊ុយ សែម រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងរ៉ែនិងថាមពល ចូលបំភ្លឺចំពោះមុខសមាជិកគណៈកម្មការទី១០នៃរដ្ឋសភាទៅតាមការស្នើសុំរបស់លោក ហូរ វ៉ាន់ ដែលជាប្រធានគណៈកម្មការនេះ បន្ទាប់ពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលជិត៥០អង្គការបានរកឃើញតួលេខរបស់ UN COMTRADE បង្ហាញពីការនាំចូលខ្សាច់ពីកម្ពុជារបស់ប្រទេសសិង្ហបុរី មានភាពខុសគ្នាជាមួយតួលេខរបស់ក្រសួងរ៉ែកម្ពុជាដល់ទៅ៧០លានតោន ឬស្មើនឹងជាង៩៧%។
ក្រោយបញ្ចប់ការបំភ្លឺអស់រយៈពេលជិត៣ម៉ោងរបស់រដ្ឋមន្រ្តីរ៉ែនៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៥ នេះ លោក ហូរ វ៉ាន់ តំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងជាប្រធានគណៈកម្មការទី១០នៃរដ្ឋសភា ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា ការបកស្រាយរបស់លោក ស៊ុយ សែម រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងរ៉ែ មានភាពមិនច្បាស់លាស់ត្រង់ទិន្នន័យចំនួននាំចេញខ្សាច់របស់កម្ពុជា និងចំនួននាំចូលខ្សាច់របស់ប្រទេសសិង្ហបុរី។ លោកបន្ថែមថា បន្ទាប់ពីរដ្ឋមន្រ្តីរ៉ែបានបកស្រាយពីតួលេខដែលខុសគ្នានេះថា ដោយសារតែវិធីសាស្រ្តនៃការកត់ត្រារបស់ប្រទេសទាំងពីរមានភាពខុសគ្នា ដូច្នេះលោកគ្រាន់តែស្នើឲ្យរដ្ឋមន្រ្តីរ៉ែស្វែងរកវិធីដើម្បីកំណត់តួលេខដែលត្រឹមត្រូវកុំឲ្យមានភាពខុសគ្នា រវាងចំនួននាំចេញខ្សាច់ដែលកត់ត្រាដោយកម្ពុជា និងចំនួននាំចូលខ្សាច់ដែលកត់ត្រាដោយសិង្ហបុរី។
លោក ហូរ វ៉ាន់ បញ្ជាក់ថា៖
«គាត់និយាយថា វាជាទំហំពាណិជ្ជកម្មទាំងមូល មិនមែនជាការកត់ត្រាពីប្រទេសដើមដែលលក់ ហើយនិងប្រទេសនាំចូលនោះមិនដូចគ្នាទេ ហ្នឹងជារឿងទូទៅ ប៉ុន្តែដោយសារប្រទេសយើងខុសគ្នាឆ្ងាយពេក ក៏យើងស្នើសុំថា មិនអាចទុកតួលេខហ្នឹងឲ្យខុសគ្នាឆ្ងាយអញ្ចឹងទេ យើងសុំឲ្យប្តូរតួលេខហ្នឹង។ ឲ្យគាត់សម្របសម្រួលគ្នា ចរចាគ្នាជាមួយសិង្ហហ្គាពួរ (សិង្ហបុរី) ដើម្បីរកឲ្យឃើញការខុសគ្នាហ្នឹងនៅត្រង់ណា ដើម្បីយើងកាត់បន្ថយតួលេខហ្នឹង ថ្ងៃក្រោយទៅដើម្បីកុំឲ្យតួលេខហ្នឹងខុសគ្នាឆ្ងាយអញ្ចឹងទៀត»។
លោក ហូរ វ៉ាន់ មិនបានបញ្ជាក់ថា គណៈកម្មការនឹងធ្វើបែបណាបន្តក្រោយពីការបំភ្លឺរបស់រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងរ៉ែនោះទេ ដោយលោកគ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា គណៈកម្មការនឹងបន្តការតាមដានលើការអនុវត្តការនាំចេញខ្សាច់នេះជាបន្ត។
លោក ស៊ុយ សែម រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល បដិសេធមិនធ្វើអធិប្បាយក្រោយចេញពីការបំភ្លឺភ្លាមៗ។
លោក ឌិត ទីណា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល ថ្លែងក្នុងសន្និសីទស្តីពីការបំភ្លឺជូនគណៈកម្មការទី១០នៃរដ្ឋសភាថា ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល មិនមែនជាស្ថាប័នផ្តាច់មុខតែមួយគត់ ដែលទទួលបន្ទុកការនាំចេញខ្សាច់នោះទេ។ លោកបន្ថែមថា ការនាំចេញខ្សាច់ត្រូវអនុវត្តតាមនីតិវិធីដោយឡែក និងផ្សេងពីគ្នា ស្របតាមបទបញ្ញត្តិច្បាប់ពាក់ព័ន្ធ និងដោយស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចផ្សេងគ្នា។ ចំណែកការកត់ត្រាពីការនាំចេញនាំចូល និងការកំណត់ប្រភេទទំនិញរបស់ប្រទេសនីមួយៗក៏មានវិធីសាស្រ្តខុសគ្នា ដែលលោកថា ជាមូលហេតុធ្វើឲ្យចំនួននៃតួលេខដែលបានបង្ហាញពីប្រទេសនីមួយៗមានចំនួនខុសគ្នា។
លោក ឌិត ទីណា បញ្ជាក់ថា៖
«ពេលដែលប្រទេសនីមួយៗគាត់មានវិធានប្រភពដើមខុសគ្នា ការកត់ត្រារបស់គាត់ក៏អាចខុសគ្នា មិនមែនខ្ញុំអ្នកនិយាយទេ គឺ UN COMTRADE នៅក្នុង DATA Base (ទិន្នន័យ) គឺគាត់សរសេរខ្លួនឯង ហើយយើងក៏មិនដឹងថាប្រព័ន្ធកត់ត្រារបស់សិង្ហហ្គាពួរយ៉ាងម៉េចដែរ ដូច្នេះហើយបើឲ្យក្រសួងមកវិភាគថា តើអ្នកណាខុសអ្នកណាត្រូវ មានសិង្ហហ្គាពួរខុស កម្ពុជាខុស ឬមួយក៏ UN ខុស យើងមិនយកមកវិភាគបែបនេះទេ។ សូមឲ្យដឹងថា ម្នាក់ៗ ហើយប្រព័ន្ធនីមួយៗគេធ្វើឡើងសុទ្ធតែមានគោលដៅរបស់គេ ហើយសុទ្ធតែមានគោលការណ៍ក្នុងការប្រើប្រាស់របស់គេខុសៗគ្នា»។
លោក ឌិត ទីណា បានបដិសេធក្នុងការស្នើសុំពិភាក្សាជាមួយភាគីប្រទេសសិង្ហបុរី ដើម្បីស្វែងរកចំណុចរួមដែលអាចបង្ហាញឲ្យច្បាស់ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ។
លោក សន ជ័យ នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា ដែលជាសង្គមស៊ីវិលមួយ ក្នុងចំណោមសង្គមស៊ីវិលដែលបានស្នើឲ្យក្រសួងរ៉ែបង្ហាញទិន្នន័យលម្អិតពីការនាំចេញខ្សាច់ពីកម្ពុជាទៅសិង្ហបុរីក្នុងពេលកន្លងមក បានប្រាប់ VOA ថា ការបកស្រាយរបស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងរ៉ែ មិនមានភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបង្ហាញពីតម្លាភាព និងភាពច្បាស់លាស់ពាក់ព័ន្ធនឹងការនាំខ្សាច់ចេញនៅឡើយ។ លោកបន្ថែមថា ប្រសិនបើតួលេខនៃការនាំខ្សាច់ចេញពិតជាបាត់ដូចតួលេខដែល UN COMTRADE បានបង្ហាញ នោះនឹងធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ជាច្រើនក្នុងសង្គម និងបរិស្ថាន ទាំងផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែង និងផលប៉ះពាល់រយៈពេលខ្លី។
លោក សន ជ័យ បញ្ជាក់ថា៖
«បើសិនជាមានការលួចនាំចេញដោយខុសច្បាប់ វាមានការខាតប្រយោជន៍ជាតិ វាអាចមានទំហំនៃការបូមខ្សាច់ដោយខុសច្បាប់ហ្នឹងវាអាចមានចំនួនមួយកើនឡើង។ ហើយកុំភ្លេចថាដំណើរចុះស៊ើបអង្កេតរបស់សង្គមស៊ីវិល ជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលទៅកាន់ខេត្តកោះកុងកាលពីថ្ងៃទី៦ ទី៧ហ្នឹង យើងបានឃើញការបូមខ្សាច់នៅតាមតំបន់ដែលមិនមានអាជ្ញាប័ណ្ណ។ តំបន់ដែលមិនផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណហ្នឹងជាតំបន់ដែលមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់បរិស្ថាន អញ្ចឹងកម្រិតផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរណាស់»។
កាលពីដើមខែវិច្ឆិកានេះ អង្គការសង្គមស៊ីវិលជិត៥០ បានទាមទារឲ្យក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលបង្ហាញទិន្នន័យនាំខ្សាច់ចេញក្នុងចន្លោះឆ្នាំ២០០៧ ដល់ឆ្នាំ២០១៥ ដោយសារតួលេខផ្លូវការ របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាមរយៈក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម គឺការនាំខ្សាច់ចេញទៅកាន់ប្រទេសសឹង្ហបុរីមានត្រឹមតែជាង២,៨លានតោន ប៉ុណ្ណោះខណៈដែលទិន្នន័យស្ថិតិពាណិជ្ជកម្មលើទំនិញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលបានទិន្នន័យពីនាយកដ្ឋានស្ថិតិពាណិជ្ជកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរីបង្ហាញថា ការនាំខ្សាច់ចេញពីកម្ពុជាចូលសិង្ហបុរី មានប្រមាណជា៧២,៨លានតោន សម្រាប់រយៈពេលដូចគ្នា៕
