បន្ទាប់ពីដំណើរការពិនិត្យឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មីបានឈានដល់ថ្ងៃចុងក្រោយនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ មានពលរដ្ឋចំនួនជិត២សែននាក់បានមកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ហើយមានពលរដ្ឋជាង៤០.០០០នាក់ផ្សេងទៀតត្រូវបានលុបចេញពីបញ្ជី។ នេះបើយោងតាមសេចក្ដីប្រកាសរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ហៅកាត់ថា គ.ជ.ប ដែល VOA ទទួលបាននៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ គ.ជ.ប ចុះថ្ងៃទី១៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨នេះ បានបញ្ជាក់ថាថ្ងៃនេះជាថ្ងៃចុងក្រោយនៃការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨។ ដំណើរការការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ត្រូវប្រើពេល១៨ថ្ងៃ។ បើគិតត្រឹមថ្ងៃទី១៧នេះ តួលេខនៃអ្នកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មីមានចំនួន១៨៨.៦២៧នាក់អ្នកដែលបានលុបចេញពីបញ្ជីមានចំនួន៤៥.២៥១នាក់ និងអ្នកដែលបានកែតម្រូវទិន្នន័យមានចំនួន ១.៤២៤នាក់។
គ.ជ.ប. បានថ្លែងបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសរបស់ខ្លួនថា អ្នកមកសុំចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត គឺជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតក្នុងឃុំសង្កាត់ ដែលមិនទាន់បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅក្នុងឃុំ សង្កាត់ ដែលទើបគ្រប់អាយុ ១៨ឆ្នាំ (កើតមុន ឬកើតត្រឹមថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ ២០០១)និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលផ្លាស់លំនៅឋាន ឬទីសំណាក់ចូលក្នុងឃុំ សង្កាត់ថ្មី។
គ.ជ.ប. បានឲ្យដឹងផងដែរអំពីអ្នកត្រូវធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព ដែលរួមមាន ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១៧រួចហើយ ប៉ុន្តែឈ្មោះ ឬ/និងទិន្នន័យក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត កត់ត្រាមិនត្រឹមត្រូវ ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១៧រួចហើយ ប៉ុន្តែស្នើសុំប្តូរការិយាល័យពីភូមិមួយ ទៅភូមិមួយទៀតក្នុងឃុំ សង្កាត់ដដែល ឬសុំប្ដូរពីការិយាល័យមួយទៅការិយាល័យមួយទៀត ក្នុងភូមិតែមួយ និងប្រជាពលរដ្ឋដែលមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៧ ដែលបានទទួលមរណភាព ហើយត្រូវបានសមាជិកគ្រួសាររាយការណ៍ផ្ទាល់ជូនក្រុមចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត (ក.ច.ប) ក្នុងអំឡុងពេលនៃការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។
លោក កន សាវាង្ស មន្ត្រីអង្កេតការបោះឆ្នោតរបស់អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត (Comfrel) យល់ថា ដំណើរការចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតនេះ គឺមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់អ្នកដែលមានសិទ្ធិចូលរួមបោះឆ្នោតទេ ហើយថាអ្នកបោះឆ្នោតមួយចំនួនហាក់មិនអើពើពីការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនេះផងដែរដោយសារតែស្ថានភាពនយោបាយល្អក់កករនាពេលបច្ចុប្បន្ន។
«បើសិនជាប្រជាពលរដ្ឋ ចូលរួមមែនទែន គឺក្នុងរយៈពេលហ្នឹងគឺវាអត់ មែនទែនទៅអត់គ្រប់គ្រាន់ទេ បើសិនជាតាមចំនួនហ្នឹង ក៏ប៉ុន្តែយើងដឹងហើយថា ស្ថានភាពហ្នឹងអ្វីដែលយើងទទួលបាន ពេលខ្លះប្រជាពលរដ្ឋហាក់ដូចជា លោកអស់អារម្មណ៍បាទ អស់អារម្មណ៍ជាមួយនឹងការចូលរួមនយោបាយហ្នឹង ភាគច្រើនគឺលោកអស់អារម្មណ៍តែម្តង។ អ៊ីចឹងទៅ លោកដូចជាអត់សូវខ្វាយខ្វល់ទេ មែនទែនទៅនៅតាមមូលដ្ឋានដូចអត់សូវខ្វាយខ្វល់ទេ»។
មន្ត្រីអង្កេតការបោះឆ្នោតរូបនេះ មិនបានបញ្ជាក់អំពីស្ថានការណ៍នយោបាយ ដែលអាប់អួនោះទេ តែអ្វីដែលលោកលើកឡើងនោះ ត្រូវអ្នកសង្កេតការណ៍ផ្សេងទៀតអះអាងថា ទំនងជាសំដៅដល់ស្ថានភាពនៃការបោះឆ្នោតមួយដែលគ្មានការចូលរួមរបស់គណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំគឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែកក្កដាកន្លងទៅ និងការគំរាមរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដែលព្រមានដកឋានៈអនុគ្រោះពន្ធលើទំនិញកម្ពុជាដែលនាំចូលទៅទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុប ដោយសារតែការធ្លាក់ចុះដុនដាប នៃដំណើរការប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាដើម។
ក្រៅតែពីការលើកឡើងអំពីស្ថានការណ៍នយោបាយរបស់កម្ពុជានោះ លោក កន សាវាង្ស ក៏បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា កម្ពុជាគួរបើកឲ្យមានការចុះឈ្មោះពលករចំណាកស្រុកដែលមានចំនួនជិត២លាននាក់ តាមរយៈការបង្កើតការិយាល័យចុះឈ្មោះនៅតាមស្ថានកុងស៊ុល ឬក៏ប្រើវិធីសាស្ត្រណាផ្សេងទៀត ដូចដែលប្រទេសក្នុងតំបន់បានធ្វើ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«យើងមើលបទពិសោធន៍ប្រទេសមួយចំនួននែ! សូម្បីប្រទេសតែប្រទេសនៅក្នុងភូមាហ្នឹង ក៏អ៊ីចឹង ហើយប្រទេសម៉ាឡេស៊ីហ្នឹងអ៊ីចឹងដែរ គេអត់មានបច្ចេកទេសទំនើបដូចយើងសម្រាប់ថា ចុះឈ្មោះតាមបែបកុំព្យូទ័រផង! គេប្រើប្រាស់តែ postal [ប៉ុស្តិ៍ប្រៃសណីយ៍]ប៉ុន្តែគេអាចធ្វើការចុះឈ្មោះនៅខាងក្រៅប្រទេសបាន ជាពិសេសដូចម៉ាឡេហ្នឹង យើងបានសិក្សារៀនសូត្រហ្នឹងគឺថា ប្រទេសម៉ាឡេហ្នឹងគឺ អាចចុះឈ្មោះខាងក្រៅតាមរយៈ posterតាមរយៈឯកសារផ្សេងៗ មិនមែនជាការចុះតាមបែបកុំព្យូទ័រ គេហៅលក្ខណៈ បែប biometric ដូចយើងផង ក៏ប៉ុន្តែគេអាចធ្វើបានតាមរយៈកុងស៊ុល តាមរយៈស្ថានទូតនៅខាងក្រៅ»។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) ប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា ការធ្វើដូចនេះ គឺមិនទាន់អាចធ្វើបានឡើយនៅកម្ពុជា បើពិនិត្យទៅលើទិដ្ឋភាពច្បាប់។
«មិនអាចធ្វើបានដដែលដោយសារទិដ្ឋភាពច្បាប់ ព្រោះគ.ជ.ប. ជាស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់ ច្បាប់ចែងឲ្យ រៀបចំការិយាល័យបោះឆ្នោតនៅតាមឃុំសង្កាត់ បាទអ៊ីចឹង នៅជាយដែន ឬក៏នៅស្ថានទូត មិនមែនជាឃុំសង្កាត់បាទ អ៊ីចឹង មិនអាចអនុវត្តបានទេ»។
ការចុះឈ្មោះបញ្ជីអ្នកបោះឆ្នោតថ្មីនៅប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០១៨នេះ បានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីប្រទេសនេះ បានរៀបចំការបោះឆ្នោតជាតិ ដែលរងការរិះគន់យ៉ាងចាស់ដៃពីប្រទេសនៅបស្ចិមលោក និងប្រទេសប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឯទៀតថា ជាការបោះឆ្នោតដែលខ្វះភាពស្របច្បាប់ ដោយសារគ្មានវត្តមានរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានតុលាការកំពូលប្រទេសកម្ពុជារំលាយចោលទៅតាមសំណើរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសនេះ។
ក្រុមអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនានា បានចោទថា ការបោះឆ្នោតជាតិខែកក្កដា កន្លងទៅនោះ ជាការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ។ អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិអ្នកស្រីរ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith) ក៏បានលើកឡើងច្បាស់ៗផងដែរថា ការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា គឺការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ ដោយសារតែគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំបំផុតមួយ ត្រូវបានគេផាត់ចេញពីបញ្ជីឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត៕
