ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

រឿង​ក្តី​នៃ​អំពើ​ពុក​រលួយ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ឥណ្ឌូណេស៊ី​ ជា​ការ​សាកល្បង​សំខាន់​មួយ​សម្រាប់​ប្រធានាធិបតី​


លោកប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូណេស៊ី Susilo​ Bambang​ Yudhoyono ។
លោកប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូណេស៊ី Susilo​ Bambang​ Yudhoyono ។

នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី ​ការ​ចាប់ខ្លួន​អតីត​មន្ដ្រី​ម្នាក់​នៃ​ក្រសួងរតនាគារ​របស់​គណបក្ស​កាន់​អំណាច ​បាន​នាំ​ឲ្យ​សាធារណជន​ចាប់​អារម្មណ៍​យ៉ាង​ខ្លាំង​ ដោយ​ពួក​គេ​មើល​ឃើញ​ថា​ អំពើ​ពុករ​លួយ​ជា​ការ​គំរាម​ទៅ​លើ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ធ្ងន់​ជាង​អំពើ​ភេរវកម្ម​ទៅ​ទៀត។ ករណី​នៃ​អំពើ​ពុក​រលួយ​អាច​ផ្ដល់​ការ​យល់​ឃើញ​ដ៏​ជ្រៅ​ថ្មី​មូយ​ចំពោះ​ការ​រាលដាល​នៃ​អំពើ​ពុក​រលួយ​ក្នុង​ចំណោម​ក្រុម​វរជន​ ហើយ​ក្រុម​អ្នក​វិភាគ​មាន​សេចក្តី​ព្រួយ​បារម្ភ​ថា​អំពើ​ពុក​រលួយ​អាច​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​អស់​សេចក្តី​ទុកចិត្ដ​របស់​សាធារណជន​ មក​លើ​ប្រព័ន្ធ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ក្មេងខ្ចី​របស់​ប្រទេស​នេះ។

តាំង​ពី​ការ​ចាប់​ផ្ដើម​អណត្ដិទី​ពីរ​របស់​ប្រធានាធិបតី​ ស៊ូស៊ីឡូ​បំបាង​ យូដូយូណូ​ (Susilo​ Bambang​ Yudhoyono)​ នៅ​ឆ្នាំ​២០០៩​មក​ ការ​ស៊ើប​អង្កេត​អំពី​រឿង​ពុក​រលួយ ​នៅ​ក្នុង​រង្វង់​គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​របស់​លោក​និង​នៅ​គ្រប់​ជាន់​ថ្នាក់​ក្នុង​រដ្ឋាភិបាល​ បាន​គ្រប​ដណ្ដប់​លើ​ទំព័រ​សារព័ត៌មាន​ ហើយ​បាន​ដាក់​អាទិភាព​នៃ​កិច្ចការ​និតិបញ្ញត​របស់​ប្រធានាធិបតី​ឲ្យ​នៅ​ស្ងៀម​មួយ​កន្លែង។

ករណី​របស់​អតីត​មន្ដ្រី​នៃ​ក្រសួង​រតនាគារ​នៃ​គណបក្ស ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ លោក​ មូហាម៉ាដ​ ណាស្សារូឌិន​ (Muhammad​ Nazaaruddin)​ គំរាម​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ ដែល​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ខូច​ខាត​ជា​ដំណំ​ដល់​នយោបាយ​របស់​គណបក្ស​របស់​លោក​ប្រធានាធិបតី ​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​លើក​ក្រោយ​ហើយ​អ្នក​វិភាគ​និយាយ​ថា​ រឿង​នេះ​នឹង​អាច​មាន​ផល​ប៉ះពាល់​ធំធេង​ទៅ​លើរដ្ឋាភិបាល។

លោក ​ណាស្សារូឌិន​ អាយុ ​៣២ ​ឆ្នាំ​ បាន​គេច​ចេញ​ពី​ប្រទេស ​កាលពី​ខែ​ ឧសភា​ ក្រោយ​ពី​បាន​ត្រូវ​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​បទ​ទទួល​សំណូក​មាន​ទឹក​ប្រាក់​ជិត​ ៣លាន​ដុល្លារ ក្នុង​ការ​យល់ព្រម​ផ្តល​គំរោងការ​សំណង់​សម្រាប់​កីឡា ​អាស៊ី​អគ្នេយ៍​ ដែល​ប្រព្រឹត្ដ​ធ្វើ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០១១​ ក្នុង​ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី។​ នៅ​ពេល​គេច​ចេញ​ពី​ប្រទេស​ លោកបាន​ផ្ដល់​សម្ភាសន៍​ជា​ច្រើន​ ដោយ​លោក​បាន​ចោទ​ប្រកាន់​ក្រុមមន្ដ្រី​ថ្នាក់​ខ្ពស់​អំពី​អំពើ​ពុក​រលួយ រាប់​ទាំង​មន្ដ្រី​នៃ​គណកម្មការ​ឯករាជ្យ​ដើម្បី​កំចាត់​អំពើ​ពុក​រលួយ។ ​ អ្នក​ដែល​ជាប់​ចោទ​ បាន​បដិសេធ​ ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ទាំង​នេះ។ លោក​ ណាស្សារូឌិន​ កាល​ពី​ពេល​ថ្មី​ៗ​នេះ​ បាន​ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ កូឡូមប៊ី​ (Colombia)​ ចាប់ខ្លួន​ ហើយ​បញ្ជូន​មក​ឲ្យ​ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី​វិញ​ ដើម្បី​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់។

លោក​ ដាណាំង​ វិដូយូកូ​ (Danang​ Widoyoko) ធ្វើការ​ឲ្យ​អង្គការ​ឯករាជ្យ​ ឈ្មោះ​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​អំពើពុក​រលួយ​ក្នុង​ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី ​និយាយថា​ ការចោទ​ប្រកាន់​ទំាងនោះ បណ្ដាល​ឲ្យ​មាន​សំណួរ​អំពី​អនាគត​របស់​គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី។

«នៅ​ទី​បញ្ចប់​ វា​អាច​ប៉ះ​ពាល់​ទៅ​ដល់​សេចក្តី​ទុក​ចិត្ដ​មក​លើ​រដ្ឋាភិបាល ហើយ​ខ្ញុំ​យល់​ថា​ វា​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​មិន​ទុកចិត្ដ​ពី​សាធារណជន ​មក​លើ​គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ហើយ​នឹង​មាន​ការ​ប៉ះពាល់​ដល់​គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​លើក​ក្រោយ»។

លោក​ វិដូយូកូ ​ថ្លែង​ថា​ គេ​ឃើញ​មាន​ការ​លូតលាស់​ជា​បង្គួរ​ក្នុង​ការ​ទប់​ស្កាត់​អំពើ​ពុក​រលួយ ​ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៩៨​ ក្រោយ​ពី​មេ​ដឹកនាំ​កាន់​អំណាច​ផ្ដាច់ការ​លោក​ ស៊ូហារតូ​ (Suharto)​ ធ្លាក់​ចេញ​ពី​ដំណែង​ តែ​សេរីភាព​របស់​សារព័ត៌មាន​បាន​នាំ​ឲ្យ​សាធារណជន​យល់​ដឹង​ជា​ច្រើន​អំពី​បញ្ហា​នេះ។​ លោក​ថ្លែង​ថា ​ការ​ផ្ដោត​យក​ចិត្ដ​ទុក​ដាក់​កាន់​តែ​ច្រើន​ពី​សាធារណជន​ក៏​បាន​បំផ្លាញ​ជំនឿ​មក​លើ​ប្រព័ន្ធ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ដែល​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​បណ្ដាញ​ព័ត៌មាន​មាន​ការ​រីក​ចម្រើន​កាន់​តែ​ធំ​ឡើង។

«បណ្ដាញ​ព័ត៌មាន​មាន​សេរីភាព​នឹង​ធ្វើ​សេចក្ដី​រាយការណ៍​ស៊ើប​អង្កេត​អំពី​ករណី​ពុក​រលួយ ហើយ​ក៏​លែង​មាន​អន្តរាគមន៍​លើ​សារព័ត៌មាន​ក្នុង​ការ​សរសេរ​អំពី​រឿង​ពុក​រលួយ​ដែល​កើត​មាន​ឡើង​រាល់ៗ​ថ្ងៃ​ត​ទៅ​ទៀត។​ ហេតុ​ដូច្នេះ​ហើយ​បាន​ជា​គេ​មើល​ឃើញ​ថា​ អំពើ​ពុក​រលួយ​ហាក់​ដូច​ជា​កំពុង​កើត​មាន​ឡើង​នៅ​គ្រប់​ទី​កន្លែង»។

លោក គន់តូរ៉ូ​ ម៉ាំងគូស៊ូប្រូតូ​ (Kuntoro​ Mangkusubroto)​ អ្នក​ដឹកនាំ​អង្គភាព​ប្រធានាធិបតី​មួយ​ ដើម្បី​សម្រួល​ការ​កែទម្រង់​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ថ្លែង​ថា​ វិមជ្ឈការ​ ឬ​ការ​ចែក​អំណាច​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​លូតលាស់​ដល់​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ បាន​ជំរុញ​ឲ្យ​អំពើ​ពុក​រលួយ​រាលដាល​ដល់​ថ្នាក់​តំបន់។

«ពេល​នេះ​ មិន​មាន​ការ​ធានា​ទេ​ ថា​បើ​សិន​ជា​អ្នក​មាន​ការ​ជិតស្និត​ជា​មួយ​ប្រធានាធិបតី​ នោះអ្វីៗ​និង​មាន​ភាព​រលូន​នៅ​ទី​នេះ។ ពីព្រោះ​មាន​ព្រឹត្ដការណ៍​ច្រើន​ណាស់​ដែល​កើត​ឡើង​នៅ​ទី​នោះ ហើយ​ក៏​មាន​អ្នក​កាន់​អំណាច​ជា​ច្រើន​ក្នុង​ដំបន់​ដែរ។​ ចំពោះ​មតិ​ខ្ញុំ​ គឺ​វា​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ភាព​សាំញ៉ាំ​រឹត​តែ​ខ្លំាង​ឡើង។​ មាន​អ្នក​ខ្លះ​និយាយ​ថា​ ភាព​សាំញ៉ាំ​នាំ​ទៅ​រក​អំពើ​ពុក​រលួយ​ មែន​ទេ?»។

លោក​ តូប៊ីយ៉ាស់​ បាស៊ូគី​ (Tobias​ Basuki)​ អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​វិទ្យាសាស្រ្ដ​នយោបាយ​នៅ​ឯ​សកលវិទ្យាល័យ​ ប៉េលីតា​ ហារ៉ាប៉ាន់​ (Pelita​ Harapan)​ ឋឹត​នៅ​ជាយ​ទី​ក្រុង​ ចាកាតា​ ថ្លែង​ថា​ ការ​ខកចិត្ដ​របស់​សាធារណជន​ចំពោះ​រឿង​ពុក​រលួយ​ អាចនាំ​ទៅ​រក​ការ​គាំទ្រ​រដ្ឋាភិបាល​មួយ​ដែល​កាន់​អំណាច​ផ្ដាច់ការ​រឹត​តែ​អាក្រក់​ជាង​មុន។

«ពេល​នេះ​យើង​ឃើញ​ច្បាប់​និតិរដ្ឋ​បាន​ត្រូវ​គេ​បំផ្លេច​ចោល​ និង​មាន​ការ​រើសអើង​ច្រើន​ ព្រម​ទាំង​មាន​គ្រោះថ្នាក់​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​ភាព​និយម​ជ្រុល​ដោយ​សារ​តែ​មិន​ឃើញ​មាន​វិធានការ​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុករលួយ​ដែល​នៅ​តែ​មាន​បន្ត​ រួច​មនុស្ស​នឹងស្វែង​រក​ទ្រង់​ទ្រាយ​ថ្មី​នៃ​សេចក្ដី​ថ្លៃ​ថ្នូរ​និង​គំនិត​ ព្រម​ទាំង​សាសនវិទ្យា​ផ្សេងៗ​នៅ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​ ដើម្បី​បំពេញ​តាម​គំនិត​នៃ​យុត្ដិធម៌​របស់​ពូក​គេ»។

លោក​ថ្លែង​ថា​ ករណី​លោក​ ណាស្សារូឌិន​ ក៏​ផ្ដល់​ឱកាស​ដល់​ប្រធានាធិបតី​ យូដូយូណូ​ ដើម្បី​បង្ហាញ​រូបភាព​ថ្មី​របស់​លោក​ ថា​លោក​ជា​អ្នក​និយមការ​កែ​ទម្រង់​ និង​ជា​អ្នក​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុករលួយ​ បើ​លោក​មាន​ចិត្ដ​ចង់​តទល់​នឹង​មន្ដ្រី​ថ្នាក់​ខ្ពស់​ក្នុង​គណបក្ស​របស់​លោក​ដែល​បាន​ប្រព្រឹត្ដ​អំពើ​ទទួល​សំណូក។

«ខ្ញុំ​យល់​ថា​ បើ​លោក​ប្រធានាធិបតី​ចង់​ធ្វើ​កិច្ចការ​ឲ្យ​បាន​ប្រសើរ​លើស​ពី​ការ​សង្រ្គោះ​គណបក្ស​របស់​លោក​ ហើយ​មិន​បំពេញ​ចិត្ដ​មិត្ដ​ភ័ក្រ​របស់​លោក ខ្ញុំ​គឹត​ថា​នេះ​ជា​ពេល​វេលា​ដែល​លោក​អាច​ចាត់​វិធានការ​ ដែល​ប្រហែល​ជា​មិន​សូវ​មាន​ប្រជាប្រិយភាព​នេះ តែ​វា​ប្រហែល​ជា​នឹង​អាច​ផ្លាស់​ប្តូរ​មាគ៌ា​នៃ​កិច្ចការ​ជា​ច្រើន​ទៅ​ថ្ងៃ​មុខ​ទៀត»។

លោក​ Basuki​ ថ្លែង​ថា​ ថ្វី​បើ​ប្រព័ន្ធ​ក្មេងខ្ចី​នៃ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឥណ្ឌូនេស៊ី​ ហាក់​ដូច​ជា​មាន​សភាព​នឹងនរ​ តែ​នៅ​ស្រួយ​នៅ​ឡើយ។​ លោក​មាន​ចិត្ដ​ព្រួយ​បារម្ភ​ថា​ បើ​ប្រសិន​មេដឹកនាំ​ជាប់ឆ្នោត​មិន​ចាត់​វិធានការ​ខ្លាំង​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ​ទេ​ សាធារណជន​នឹង​បាត់​បង់​ជំនឿ​មក​លើ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ជា​មិន​ខាន។

ប្រែ​សម្រួល​ដោយ​ អ៊ូ​ធួក

XS
SM
MD
LG