ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួនពីរបានបន្តខិតខំឲ្យមានការដោះលែងលោករ៉ាត់ រ័ត្នមុនី សកម្មជនសិទ្ធិពលករ និងជាអ្នកបកប្រែសម្រួលឲ្យបណ្តាញព័ត៌មាន Russia Today ឬ RT ផលិតខ្សែភាពយន្តឯកសារមួយស្តីពីការជួញដូរផ្លូវភេទនៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីក្រុមមន្ត្រីនៃរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
លោករ៉ាត់ រត្នមុនី វ័យ៤៧ឆ្នាំ ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់កម្ពុជា ហៅកាត់ថា (CCTUF) ត្រូវបានចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ សម្រេចឃុំខ្លួនជាបណ្តោះអាសន្នកាលពីសប្តាហ៍មុន ក្រោមបទ«ញុះញង់ឲ្យមានការរើសអើង តាមមាត្រា៤៩៦នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ»។
បទចោទប្រកាន់នេះត្រូវបានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរថៃចាប់បញ្ជូនសកម្មជនពលកររូបនេះមកប្រទសកម្ពុជា កាលពីដើមខែធ្នូនេះ ទៅតាមសំណើរបស់រដ្ឋាភិបាលខ្មែរ។
លោករ៉ុង ឈុន ប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា បានផ្ញើលិខិតមួយទៅលោក Guy Ryder អគ្គនាយកអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO) ដែលមានការិយាល័យនៅប្រទេសស្វ៊ីស ដើម្បីស្នើឲ្យមានកិច្ចអន្តរាគមន៍ដោះលែងលោករ៉ាត់ រ័ត្នមុនី ដែលសហជីពរបស់លោកជាសមាជិកនៃសហភាពសហជីពកម្ពុជា។
លិខិតរបស់លោករ៉ុង ឈុន បានពណ៌នាថា ក្នុងការផលិតខ្សែភាពយន្តឯកសារនោះ លោកមុនី គ្រាន់តែជាបកប្រែតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីជួយឲ្យអ្នកសារព័ត៌មានបរទេសផលិតកុនឯកសារស្តីពីការជួញដូរផ្លូវភេទ ដែលគេចោទថាមាននៅកម្ពុជា ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរបែរជាអះអាងថា តួសម្តែងទាំងនោះត្រូវបានគេបង់ប្រាក់ឲ្យសម្តែងរឿងនោះ។
លិខិតរបស់លោករ៉ុង ឈុន បានសរសេរជាភាសាអង់គ្លេស និងត្រូវបានប្រែសម្រួលជាភាសាខ្មែរតាមន័យដើមថា៖
«ហេតុដូច្នេះ ខ្ញុំសុំឲ្យលោកអន្តរាគមន៍ដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងតុលាការកម្ពុជាឲ្យមានការដោះលែងគាត់ និងទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងគាត់»។
លោករ៉ុង ឈុន បានប្រាប់ VOA បន្ថែមនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា អាជ្ញាធរគួររកដំណោះស្រាយ ទៅលើការផ្សាយរបស់បណ្តាញព័ត៌មាន RT ដែលបានរកឃើញនូវការណ៍ពិតមួយ ដែលលោកជឿថា ជារឿយៗបានកើតមានឡើងក្នុងសង្គមខ្មែរ។
«ជារឿយៗ យើងឃើញមានការកើត កើតមានអ៊ីចឹង ទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហាអស់ហ្នឹង ហើយវាជាសមត្ថកិច្ចរបស់អាជ្ញាធរកម្ពុជា ដើម្បីលុបបំបាត់រាល់ហៅថា ទម្រង់នូវការជួញដូរផ្លូវភេទ ឬមួយលក់កូនចៅ សព្វបែបយ៉ាងហ្នឹង គឺជាកាតព្វកិច្ច ភារកិច្ចរបស់អាជ្ញាធរ ហើយបើយើងបានដឹងហើយ ឮហើយ មានឯកសារអ៊ីចឹងហើយ យើងធ្វើការស៊ើបអង្កេត យើងជៀសវាង គ្រាន់តែគេលើកឡើងការណ៍ពិត ហើយចាប់គេដាក់គុក អាហ្នឹងជារឿងមួយមិនអាចកែប្រែសង្គមយើងបានទេ ហើយមិនអាចលុបបំបាត់នូវការជួញដូរភេទ ក៏ដូចជាការលក់កូនចៅហ្នឹង»។
ភាពយន្តឯកសារមានចំណងថា «ម្តាយខ្ញុំលក់ខ្ញុំ» (My Mother Sold Me) របស់ RT ដែលទទួលបានការឧបត្ថម្ភថវិកាពីរដ្ឋាភិបាលប្រទេសរុស្ស៊ី បានធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាខឹងសម្បា ហើយចោទថា ភាពយន្តឯកសារនោះគឺជាការប្រឌិតឡើង។
មុនអាជ្ញាធរថៃធ្វើការបញ្ជូនខ្លួនលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី មកកម្ពុជា អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Rights Watch) បានអំពាវនាវមិនឲ្យរដ្ឋាភិបាលថៃបញ្ជូនលោកមកកម្ពុជានោះទេ។ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនេះជឿថា មានហេតុផលជាច្រើនដែលនឹងបង្ហាញថា លោក រ៉ាត់ រត្នមុនី អាចនឹងប្រឈមការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដែលមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងហេតុផលនយោបាយ ការឃុំខ្លួនមិនត្រឹមត្រូវ និងការធ្វើបាបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកស៊ឹង សែនករុណា អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) មានប្រសាសន៍ប្រាប់ VOA ថា ក្រុមអ្នកច្បាប់នៃសមាគមលោកនឹងខិតខំដាក់ពាក្យ ដើម្បីស្នើតុលាការអនុញ្ញាតឲ្យលោកមុនី បានស្ថិតនៅក្រៅឃុំ។
លោកបានបន្ថែមថា ភាគីសារព័ត៌មាន RT របស់រុស្ស៊ី គួរតែធ្វើលិខិតផ្លូវការមួយបញ្ជាក់មករដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អំពីតួនាទីរបស់លោកមុនី ក្នុងការផលិតខ្សែភាពយន្តអំពីការជួញដូរផ្លូវភេទនោះ បន្ថែមលើការចេញផ្សាយអត្ថបទព័ត៌មានមួយការពារការផលិតខ្សែភាពយន្តរបស់ខ្លួននោះ។
«ខាង RT ហាក់ដូចជា គ្រាន់តែធ្វើព័ត៌មាន មិនបានធ្វើឯកសារផ្លូវការណាមួយមករដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ដូច្នេះ ខាង RT នេះ គួរតែមានស្នើកិច្ចអន្តរាគមន៍ណាមួយដែរ ដើម្បីបំភ្លឺរឿងហ្នឹងឲ្យច្បាស់ កុំឲ្យអ្នកដែលជួយជ្រោមជ្រែងខ្លួនធ្វើព័ត៌មានហើយរងគ្រោះ ដោយសារខ្លួនហើយ អត់បានធ្វើកិច្ចការហ្នឹងបន្តទៀតចឹងបាទ»។
បើតាមអត្ថបទមួយរបស់បណ្តាញព័ត៌មាន RT ដែលផ្សាយអំពីការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ បានស្រង់សម្តីរបស់លោក Pavel Burnatov អ្នកផលិតខ្សែភាពយន្តឯកសារនោះថា លោក Pavel Burnatov សង្ស័យថា ក្មេងស្រីក្នុងខ្សែវីដេអូនោះត្រូវបានប៉ូលិសបង្ខំឲ្យនិយាយថា នាងត្រូវបានគេផ្តល់លុយក្នុងការផ្តល់សម្ភាសន៍ជាថ្នូរនឹងការមិនចាប់ខ្លួនម្តាយរបស់នាង។
លោក Pavel ត្រូវបានបណ្តាញព័ត៌មាន RT ស្រង់សម្តីបន្ថែមថា ក្រុមការងារផលិតខ្សែភាពយន្តនោះមិនបានផ្តល់ប្រាក់ណាមួយជាថ្នូរនឹងការឲ្យសម្ភាសន៍ក្មេងស្រីនោះទេ និងថា ក្រុមការងាររបស់លោកទទួលបានការអនុញ្ញាត និងបានធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដែលបានដឹងច្បាស់អំពីលក្ខណៈនៃឯកសារនេះ។
លិខិតរបស់លោករ៉ុង ឈុន ដែលស្នើឲ្យអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO) អន្តរាគមន៍ក្នុងករណីចាប់ឃុំខ្លួនលោករ៉ាត់ រ័ត្នមុនី នោះ ក៏បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ក្រុមគ្រួសារលោកមុនី និងពលរដ្ឋពីសហគមន៍ផ្សេងទៀត បានធ្វើយុទ្ធនាការដាក់ញត្តិនៅមុនស្ថានទូតរុស្ស៊ី ដើម្បីសុំឲ្យមានការដោះលែងលោកមុនី តែស្ថានទូតរុស្ស៊ី មិនបានចេញមកទទួលយកញត្តិនោះឡើយ។
ទោះបីជាមានការប្រឹងប្រែងឲ្យមានកិច្ចអន្តរាគមន៍ដោះលែងលោកមុនី ពីភាគីណាក៏ដោយ ក៏តុលាការក្រុងភ្នំពេញមិនអាចធ្វើតាមកិច្ចអន្តរាគមន៍នោះដែរ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកលី សុផាណា ព្រះរាជអាជ្ញារង និងជាអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ។
លោកលី សុផាណា បានបញ្ជាក់ឲ្យ VOA ដឹងក្នុងសារឆ្លើយឆ្លងតាមទូរសព្ទចល័តក្នុងន័យដើមថា៖
«តុលាការជាស្ថាប័នឯករាជ្យដែលមានអំណាចយុត្តាធិការដោយមិនចំណុះ ភាគីនៅក្នុងការសម្រេចសេចក្តី។ តុលាការមិនមែនកាត់សេចក្តីតាមការសុំអន្តរាគមន៍នោះឡើយ»។
បើរកឃើញថាមានកំហុសមែន លោក រ៉ាត់ រត្នមុនី អាចជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់បីឆ្នាំនិងត្រូវពិន័យជាប្រាក់រហូតដល់ជិត១៥០០ដុល្លារអាមេរិក៕
