ទោះជាមានការប្រឹងប្រែងឃាត់ប្រទេសចិនកុំឱ្យគាំទ្រប្រទេសរុស្ស៊ីក៏ដោយ ក៏ពួកអ្នកវិភាគនិយាយថាភាពដៃគូរវាងរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងនិងរដ្ឋាភិបាលក្រុងមូស្គូកើនខ្លាំងជាងមុន។
ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក Vladimir Putin បានបញ្ចប់ទស្សនកិច្ចពីរថ្ងៃរបស់លោកនៅប្រទេសចិនកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែឧសភា បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងនិងរដ្ឋាភិបាលមូស្គូបានបញ្ជាក់ជាថ្មីអំពី«ទំនាក់ទំនងយុទ្ធសាស្ត្រ»របស់ពួកគេដោយបានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយហើយបានសន្យាថាសហការគ្នាប្រឆាំងនឹងសម្ពាធ«បំផ្លិចបំផ្លាញនិងប្រកបដោយអរិភាព»ពីរដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។
នៅក្នុងជំនួបរវាងលោក Putin និងប្រធានាធិបតីចិនលោក Xi Jinping ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីរូបនេះបាននិយាយថារដ្ឋាភិបាលក្រុងមូស្គូចង់ធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាលប៉េកាំងនិងពួកប្រទេសដែលសេដ្ឋកិច្ចមិនទាន់អភិវឌ្ឍពេញលេញឆ្ពោះទៅកាន់«ពិភពលោកពហុប៉ូល»។ ចំណែកឯលោក Xi វិញបានថ្លែងថាប្រទេសទាំងពីរប្តេជ្ញាធ្វើអភិបាលកិច្ចសាកលឱ្យស្ថិត«ក្នុងទិសដៅត្រូវ»។
អ្នកវិភាគខ្លះថាលោក Putin និងលោក Xi ប្រឹងប្រែងគូសបញ្ជាក់ថាភាពដៃគូជិតស្និទ្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងនិងរដ្ឋាភិបាលមូស្គូ«ជាកម្លាំងល្អមួយនៅក្នុងប្រព័ន្ធសាកល»។
លោក Philipp Ivanov ជាអ្នកវិភាគកិច្ចការប្រទេសចិននិងប្រទេសរុស្ស៊ីនិងជាស្ថាបនិកអង្គការពិគ្រោះយោបល់ Geopolitical Risks + Strategy Practice។ លោកបាននិយាយថា«មេដឹកនាំពីរនាក់នេះចង់គូសបញ្ជាក់ថា ពួកគេកំពុងបង្កើតបរិដ្ឋានមួយមានភាពស្មើគ្នាជាងមុននិងប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចនិងប្រព័ន្ធនយោបាយប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន»។
បន្ថែមលើការប្រឆាំងនឹងសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកដែលមានហើយដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Putin និងលោក Xi ក៏បានរិះគន់អាមេរិកនិងអង្គការអូតង់ថាធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដល់សន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិកដោយបង្កើតឱ្យមាន«ក្រុមបិទជិតនិងមិនមានប្រទេសឯទៀតចូលរូម»និងបានពង្រីកវត្តមានយោធាផងដែរ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមចុះហត្ថលេខាដោយលោក Xi និងលោក Putin ចែងថា«នៅក្នុងបរិបទភូមិសាស្ត្រនយោបាយបច្ចុប្បន្ន វាជាការចាំបាច់រកវិធីបង្កើតប្រព័ន្ធសន្តិសុខប្រកបដោយចីរភាពនៅក្នុងតំបន់អឺរ៉ុបអាស៊ី (Eurasian) ផ្អែកលើគោលការណ៍នៃសន្តិសុខស្មើភាពនិងមិនអាចបំបែកបាន»។
អ្នកវិភាគខ្លះថា ទស្សនៈរបស់លោក Putin និងលោក Xi អំពីការពង្រីកវត្តមានយោធារបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននិងអង្គការអូតង់នៅអាស៊ី«ជាល្បែងឈ្នះចាញ់»។ លោក Mathieu Duchatel ជានាយកវិទ្យាស្ថាន Montaigne ខាងការសិក្សាអន្តរជាតិនៅប្រទេសបារាំង។ លោកបាននិយាយថា«តុល្យភាពយោធាជាស្នូលនៃទស្សនៈរបស់លោកទាំងពីរអំពីសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិហើយគោលដៅនៃការរិះគន់របស់ពួកគេគឺបណ្តាញសម្ព័ន្ធភាពយោធារបស់សហរដ្ឋអាមេរិក»។
លោកបានថ្លែងប្រាប់វីអូអេថា គោលដៅមួយរបស់លោក Xi និងលោក Putin គឺការធ្វើតាមភាពជាដៃគូរបស់ពួកគេដើម្បី«ធ្វើឱ្យអន្តរាយ»ដល់បណ្តាញសម្ព័ន្ធភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននៅទ្វីបអាស៊ី។
ដែនកំណត់របស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង
នៅពេលប្រទេសស្វីសប្រុងប្រៀបចាត់ចែងសន្និសីទកំពូលសន្តិភាពដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែននៅខែមិថុនា លោក Xi និងលោក Putin ក៏បានប្តូរទស្សនៈគ្នាដែរអំពីសង្គ្រាមនេះដែលកំពុងមានតទៅទៀតនៅក្នុងជំនួបរបស់លោកទាំងពីរកាលពីថ្ងៃទី១៦ឧសភា។
លោកទាំងពីរមានជំនឿថាសង្គ្រាមនេះគួរត្រូវដោះស្រាយតាមរយៈដំណោះស្រាយនយោបាយ។ នៅក្នុងអត្ថបទមួយបោះពុម្ពផ្សាយដោយទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានរដ្ឋ Xinhua របស់ប្រទេសចិន លោក Xi បាននិយាយថាដំណោះស្រាយជាមូលដ្ឋាននៃសង្គ្រាមនេះគឺបង្កើត«យុទ្ធសាស្ត្ររចនានិងកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសន្តិសុខថ្មីមួយ មានតុល្យភាព មានប្រសិទ្ធភាពនិងប្រកបដោយចីរភាព»។
លោកបានបន្ថែមថាប្រទេសចិនគាំទ្រសន្និសីទសន្តិភាពអន្តរជាតិមួយ«ត្រូវទទួលស្គាល់ដោយរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែននៅពេលសមស្របណាមួយដោយមានការចូលរួមស្មើគ្នានិងមានការពិភាក្សាដោយយុត្តិធម៌អំពីជម្រើសទាំងអស់»។
លោក Ivanov ថ្លែងថាការប្រឹងប្រែងនៅពេលបច្ចុប្បន្នរបស់ចិនគឺដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហាសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន រូមមានផែនការសន្តិភាពមាន១២ចំណុចត្រូវចេញផ្សាយកាលពីខែកុម្ភៈ ដែលនាំឱ្យយល់ថារដ្ឋាភិបាលប៉េកាំងជៀសវាងមិនធ្វើការប្តេជ្ញាណាមួយទេ។ លោកបានថ្លែងប្រាប់វីអូអេថាផែនការសន្តិភាពនេះ«ជាឯកសារការទូតមួយជាជាងយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់ឱ្យចិនចូលរួមក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសង្គ្រាមនេះ។
ដោយសាររុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែនមិនបានប្រុងប្រៀបធ្វើការចរចា លោក Ivanov យល់ថាចិនមិនអាចធ្វើអ្វីបានច្រើនដើម្បីជួយបញ្ចប់សង្គ្រាមនេះឡើយ។ លោកបានបន្ថែមថា«ខ្ញុំមិនឃើញមានវិធានការជាក់ស្តែងណាមួយពីប្រទេសចិនដើម្បីដោះស្រាយសង្គ្រាមនេះទេ ខ្ញុំសង្ស័យអំពីសន្និសីទសន្តិភាពរបស់ប្រទេសស្វីសនិងអំពីផែនការសន្តិភាពរបស់ចិន»។
ការខ្វះខាតសម្ពាធប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពលើចិន
ជំនួបរវាងលោក Xi និងលោក Putin បានធ្វើឡើងក្រោយទស្សនកិច្ចប្រាំថ្ងៃរបស់លោក Xi នៅអឺរ៉ុប ដែលនៅពេលនោះអ្នកវិភាគខ្លះនិយាយថារដ្ឋាភិបាលប៉េកាំងព្យាយាមទាញយកប្រយោជន៍ពីការគ្មានឯកភាពក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប។
ជំនួបនេះក៏មានឡើងក្រោយការព្រមានច្រើនដងពីសហរដ្ឋអាមេរិកអំពីលទ្ធភាពមានផលវិបាកនៃការគាំទ្ររបស់រដ្ឋាភិបាលប៉េកាំងដល់សង្គ្រាមរបស់រុស្ស៊ីប្រឆាំងនឹងអ៊ុយក្រែន។
នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតមួយកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា អ្នកនាំពាក្យក្រសូងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Vedant Patel បាននិយាយប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានថាចិនមិនអាចគាំទ្រការធ្វើសង្គ្រាមរបស់រុស្សីទេ នៅពេលជាមួយគ្នាដែលខ្លួនប្រឹងប្រែងកែលម្អទំនាក់ទំនងជាមួយពួកប្រទេសលោកខាងលិច។
លោកបានពោលថា«ចិនមិនអាចធ្វើទាំងពីរបានទេហើយចង់មានការទាក់ទងល្អជាងមុនជាមួយអឺរ៉ុបនិងប្រទេសឯទៀតៗនៅពេលជាមួយគ្នាដែលខ្លួននៅតែជួយបង្កើនការគំរាមកំហែងធំបំផុតដល់សន្តិសុខអឺរ៉ុបក្នុងរយៈពេលយូរ»។
អ្នកវិភាគខ្លះថាសេចក្តីសម្រេចរបស់ចិនគាំទ្រភាពដៃគូរបស់ខ្លួនជាមួយរុស្ស៊ីឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញជំនឿរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងថាការព្រមានរបស់ក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចអំពីការដាក់ទណ្ឌកម្មប្រឆាំងនឹងអង្គភាពចិនដែលទ្រទ្រង់សង្គ្រាមរបស់រុស្ស៊ីប្រហែលមិនកើតមានទេ។
កំណើនភាពដៃគូ
លោក Ivanov បាននិយាយថាដោយពិចារណាអំពីការព្រមានច្រើនដងរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនថាដាក់ទណ្ឌកម្មលើអង្គភាពចិនដោយសារគាំទ្រសង្គ្រាមរបស់រុស្ស៊ី លោក Putin អាចព្យាយាមរក្សាទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចរបស់រុស្ស៊ីជាមួយចិននៅក្នុងទស្សនកិច្ចរបស់លោក។
លោកបាននិយាយប្រាប់វីអូអេថា«ខ្ញុំមានការទុកចិត្តគួរសមថា មានការពិភាក្សាគ្នាច្រើនអំពីធ្វើបែបណាដើម្បីបញ្ចៀសការដាក់ទណ្ឌកម្មហើយយើងប្រហែលនឹងឃើញមានការធ្វើជំនួញនិងសកម្មភាពដឹកទំនិញចូលនិងចេញច្រើនជាងមុនតាមរយៈពួកប្រទេសទីបី ដូចជាក្រុមប្រទេសនៅអាស៊ីកណ្តាលជាដើម»។ លោកបានបន្ថែមថាគោលដៅមួយក្នុងចំណោមគោលដៅនានារបស់ចិននិងរុស្ស៊ីគឺការបង្កើតប្រព័ន្ធភូមិសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ចមួយ«ដែលស៊ាំនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់ក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចនិងការត្រួតត្រាការដឹកជញ្ជូនទំនិញចេញ»។
ទោះជាមានការប៉ុនប៉ងរបស់ពួកប្រទេសលោកខាងលិចដើម្បីដាក់សម្ពាធឬបញ្ចុះបញ្ចូលចិនឱ្យឈប់គាំទ្ររុស្ស៊ីក៏ដោយ ក៏លោក Ivanov និងលោក Duchatel ថារដ្ឋាភិបាលប៉េកាំងនឹងបន្តប្រព្រឹត្តតាមភាពដៃគូរបស់ខ្លួនជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្រុងមូស្គូតទៅទៀត៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ឈឹម សុមេធ
វេទិកាបញ្ចេញមតិ