រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្តែងការព្រួយបារម្ភចំពោះការបន្តបាញ់គ្នានៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានិងបានទទូចឲ្យគ្រប់ភាគីគោរពបទឈប់បាញ់គ្នាដែលក្រុមយោធាបានព្រមព្រៀងជាមួយនឹងមេដឹកនាំកម្ពុជាកាលពីដើមខែមករា។ ប៉ុន្តែសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សមីយ៉ាន់ម៉ាយល់ថាពួកយោធាគ្មានប្រវត្តិគោរពតាមការសន្យាទេ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២០ខែមករាបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភចំពោះ«ការប៉ះទង្គិចប្រដាប់អាវុធយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ»នៅក្នុងរដ្ឋធានីLoikaw នៃរដ្ឋ Kayah រវាងពួកយោធានិងកងកម្លាំងការពារពលរដ្ឋដែលជាក្រុមប្រឆាំង។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបានបន្ថែមថា«អំពើហិង្សាដែលនៅតែបន្តកើតមាននេះកំពុងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់វឌ្ឍនភាពដែលសម្រេចបានក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចការងារនាពេលថ្មីៗនេះ»របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន។
អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួនបានរាយការណ៍ថាមានពលរដ្ឋយ៉ាងហោចណាស់៩០ ០០០នាក់បានរត់គេចចេញពីការប្រយុទ្ធគ្នារដ្ឋធានី Loikaw និងទីក្រុង Demoso ដោយអ្នកខ្លះរត់ទៅជ្រកកោននៅរដ្ឋ Shan ដែលនៅក្បែរខាងដើម្បីគេចចេញពីការប្រយុទ្ធគ្នាដែលបានចាប់ផ្តើមតាំងពីថ្ងៃទី៨ខែមករា។
សេចក្តីរាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាននានានិងសារព័ត៌មាន AsiaNews បានដកស្រង់ទិន្នន័យរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលប៉ាន់ប្រមាណថាតួលេខពិតប្រាកដនៃអ្នករត់ចោលលំនៅដ្ឋាននាពេលថ្មីៗនេះមានរហូតដល់១៧ម៉ឺននាក់។ សូម្បីវត្តព្រះពុទ្ធសាសនាចំនួនប្រហែល៣០ត្រូវបានបោះបង់ចោល។
ការវាយប្រយុទ្ធគ្នារវាងកម្លាំងយោធានិងក្រុមអ្នកតស៊ូបានរាលដាលដល់រដ្ឋ Chin ផងដែរ ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី៩ខែមករាមកនិងបានបណ្តាលឲ្យពលរដ្ឋយ៉ាងហោចណាស់៣០០០នាក់រត់ចោលទីលំនៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃថ្មីៗនេះ។ នេះបើតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរីសេវាមីយ៉ាន់ម៉ានៅថ្ងៃសុក្រនេះ។
អ្នកស្រី Wai Wai Nu ស្ថាបនិកនិងជានាយិកាប្រតិបត្តិនៃបណ្តាញស្ត្រីសន្តិភាពនៅមីយ៉ាន់ម៉ាបានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេខេមរភាសាតាមសារអេឡិកត្រូនិកថា៖
«ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកហ៊ុន សែនមិនសម្រេចបានអ្វីទាំងអស់។ ប៉ុន្តែបែរជាផ្តល់អំណាចបន្ថែមទៀតដល់ក្រុមយោធាបន្តធ្វើអំពើឃោរឃៅដាក់ជនស៊ីវិលនិងវាយប្រហារដោយមិនសំចៃលើកងកម្លាំងការពារពលរដ្ឋ។ លោកហ៊ុន សែនគួរតែស្តាប់ពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាជាជាងស្នើឡើងនូវបទឈប់បាញ់គ្នាស្រពិចស្រពិលឬការចរចាសន្តិភាពជាមួយនឹងមេដឹកនាំយោធាដែលជាឧក្រិដ្ឋជនសង្គ្រាម»។
លោកហ៊ុន សែនបានធ្វើដំណើរទៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានៅថ្ងៃទី៧និង៨ខែមករាគឺតែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះក្រោយពីកម្ពុជាឡើងកាន់តួនាទីជាប្រធានអាស៊ានក្នុងគោលបំណងដើម្បីបន្ធូរបន្ថយជម្លោះហិង្សាដែលបានកើតមានឡើងក្រោយពីពួកយោធាបានធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់របស់អ្នកស្រីអោង សានស៊ូជីនៅថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈឆ្នាំមុន។ លោកហ៊ុន សែនបានប្រកាសតាំងពីមុនធ្វើដំណើរទៅថាវិធីសាស្រ្តរបស់លោកក្នុងការចរចាគឺចាប់ផ្តើមដោយស្នើឲ្យមានបទឈប់បាញ់គ្នា។ បន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេលពីរថ្ងៃនៅដើមខែមករាគឺក្រុមយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបានប្រកាសជាឯកតោភាគីពន្យារបទឈប់បាញ់គ្នាដែលមានស្រាប់រហូតដល់ដំណាចឆ្នាំ២០២២។ ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេលតែប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយពីប្រតិភូរបស់កម្ពុជាចាកចេញក្រុមយោធាបានវាយប្រហារតាមអាកាសលើរដ្ឋធានី Loikawនៃរដ្ឋ Kayah។
ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានបន្ថែមថា៖ «គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ត្រូវតែទទួលយកបទឈប់បាញ់បញ្ចប់នៅរាល់សកម្មភាពហិង្សាអនុវត្តការអត់ធ្មត់ឲ្យបានខ្ពស់បំផុតនិងចាប់ផ្តើមកិច្ចសន្ទនាដើម្បីបង្កើតនូវបរិយាកាសអំណោយផលសំដៅឈានទៅរកការកសាងឡើងវិញនូវសន្តិភាពនៅក្នុងប្រទេសដែលអាចត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការអនុវត្តការព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ៥ចំណុចរបស់អាស៊ាន»។
ប៉ុន្តែអ្នកស្រី Wai Wai Nu មិនយល់ស្របទេដោយថ្លែងថាក្រុមយោធាគ្មានប្រវត្តិគោរពតាមការសន្យាឡើយ។
អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «លោកហ៊ុន សែនគួរតែស្នើឲ្យពួកយោធាបញ្ឈប់ការបាញ់សម្លាប់ពលរដ្ឋជាមុនសិន»។
មកដល់ពេលនេះមានពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាចំនួន១៤៨៨នាក់ត្រូវក្រុមយោធាបាញ់សម្លាប់និងអ្នករិះគន់និងប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលជាង១១ ០០០នាក់ត្រូវបានចោទប្រកាន់និងកាត់ទោស។ នេះបើតាមតួលេខដែលចងក្រងដោយសមាគមជំនួយសម្រាប់អ្នកទោសនយោបាយភូមា (Assistance Association for Political Prisoners (Burma))។
ក្រុមហ៊ុនប្រេងដ៏ធំរបស់បារាំង TotalEnergies បានប្រកាសនៅថ្ងៃសុក្រនេះដកខ្លួនចេញពីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាដោយសារតែការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែអាក្រក់ដែលបានប្រព្រឹត្តចាប់តាំងពីពួកយោធាឡើងកាន់អំណាច។ នេះបើតាមការប្រកាសរបស់ក្រុមហ៊ុន។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រុមហ៊ុន TotalEnergies បានបន្ថែមថា៖
«ស្ថានភាពទាក់ទងនឹងសិទ្ធិមនុស្សនិងជាទូទៅគឺនីតិរដ្ឋដែលបានបន្តកាន់តែអាក្រក់ទៅៗក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា... បាននាំឱ្យយើងវាយតម្លៃស្ថានភាពឡើងវិញហើយលែងអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុនTotalEnergies ធ្វើការរួមចំណែកជាវិជ្ជមានគ្រប់គ្រាន់ក្នុងប្រទេសនេះទៀតហើយ»។
លោកហ៊ុន សែនបានថ្លែងនៅក្នុងវេទិការទេសចរណ៍អាស៊ានថាអាស៊ានមិនគួរក្លាយជាចំណាប់ខ្មាំងជាប់គាំងជាមួយនឹងវិបត្តិភូមានោះទេដោយបញ្ជាក់ថាសមាគមថ្នាក់តំបន់មានកិច្ចការជាច្រើនទៀតដែលត្រូវធ្វើ៕
