ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានបញ្ជូនបេសកជនពិសេសទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូល និងទប់ស្កាត់វិធានការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ«គ្រប់មុខទំនិញលើកលែងតែសព្វាវុធ»ពីប្រទេសកម្ពុជា។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាចេញនៅថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា នេះបញ្ជាក់ថា ការចាត់បញ្ជូនបេសកកម្មពិសេសទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបពីថ្ងៃទី១៨ខែមិថុនាដល់ថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ ដែលដឹកនាំដោយលោក សុក ស៊ីផាន់ណា ទីប្រឹក្សារដ្ឋាភិបាលនោះ ធ្វើឡើងទៅតាមការណែនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសបញ្ជាក់ក្នុងន័យដើមថា៖
«បេសកកម្មនេះមានគោលបំណងផ្តល់នូវការបំភ្លឺជូនមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់សំខាន់ៗរបស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុប ប្រធានគណៈកម្មាធិការកិច្ចការបរទេសរបស់សភាអឺរ៉ុប និងឥស្សរជនសំខាន់ៗផ្សេងទៀត។ ទន្ទឹមនឹងនេះ កម្ពុជាចង់បង្ហាញតាមរយៈការបញ្ជូនបេសកកម្មនេះនូវសុឆន្ទៈរបស់យើង ចង់មានការសន្ទនាត្រង់ទៅត្រង់មក ពីព្រោះយើងចាត់ទុកសហភាពអឺរ៉ុបគឺជាដៃគូដ៏សំខាន់ ដែលមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងរឹងមាំជាមួយកម្ពុជា»។
ក្នុងលិខិតដែលមានទឡ្ហីករណ៍ ឬការសម្អាងសំខាន់ៗជាមូលដ្ឋានចំនួន១១ចំណុច ដាក់ជូនទៅឥស្សរជនក្នុងរាល់ជំនួបរបស់បេសកកម្មនេះ ក្រសួងការបរទេសបានបកស្រាយថា ការអនុវត្តការងារ និងការចាត់វិធានការលើគណបក្សប្រឆាំង ក៏ដូចជាសង្គមស៊ីវិល និងសារព័ត៌មានឯករាជ្យនាពេលកន្លងមកគឺជាការអនុវត្តទៅតាមច្បាប់ និងជាការការពាររដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា។
VOA បានព្យាយាមទាក់ទងសុំការអធិប្បាយពីលោក George Edgar ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា តែរហូតមកដល់ល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ មិនទាន់មានការឆ្លើយតបនៅឡើយទេ។
សភាសហភាពអឺរ៉ុប កាលពីពាក់កណ្តាលខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ បានបោះឆ្នោតទទួលយកការពិចារណាលើការព្យួរកម្មវិធីអនុគ្រោះពន្ធ ដែលមានឈ្មោះថា Everything but Arms មានន័យថា «អនុគ្រោះពន្ធលើទំនិញទាំងអស់លើកលែងតែអាវុធ» ហៅកាត់ថា EBA ដោយថា ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹង«ការប្រព្រឹត្តអាក្រក់ឡើងវិញនៃរបបផ្តាច់ការនៅកម្ពុជា»។
ក្នុងការអនុម័តសេចក្តីសម្រេចចិត្តនេះ សភាសហភាពអឺរ៉ុបបានលើកឡើងពីក្តីបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយ ដែលបានកើតឡើងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ សភាសហភាពអឺរ៉ុបបានទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសដែលកំពុងរងឥទ្ធិពលពីប្រទេសចិននេះ កែលម្អជាបន្ទាន់នូវស្ថានការណ៍អាក្រក់ៗកន្លងមក ឲ្យដូចដើមវិញ ដើម្បីទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពាណិជ្ជកម្មបន្តទៀត។
សភាសហភាពអឺរ៉ុបក៏បានបញ្ជាក់ថា ការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួនគឺធ្វើឡើងក្រោយពេលដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បង្រ្កាបលើអង្គការសង្គមស៊ីវិល ការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ការបង្ក្រាបដែលមិនធ្លាប់មានពីមុន លើបណ្តាញសារព័ត៌មានឯករាជ្យក្នុងប្រទេស និងការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលមានសំឡេងប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រជាង៤០ភាគរយ នាពេលបោះឆ្នោតកន្លងមក។
លោក មាស នី អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គមប្រាប់ VOA ថា ការបញ្ជូនបេសកជនពិសេសទៅសហភាពអឺរ៉ុបដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូល និងទប់ស្កាត់វិធានការប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ នឹងមិនអាចទទួលបានលទ្ធផលវិជ្ជមាននោះទេ ប្រសិនបើកម្ពុជាមិនអនុវត្តតាមអនុសាសន៍របស់អន្តរជាតិពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលកំពុងកើតមាននៅកម្ពុជា។
លោកបញ្ជាក់ថា៖
«នៅស្រុកយើងនេះ រឿងដែលធំបំផុតគឺរឿងការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាឆន្ទៈរបស់មនុស្សជាង៣លាននាក់នោះ។ ត្រង់ហ្នឹង ដែលគេនៅស្មុគស្មាញ ដែលសហគមន៍អឺរ៉ុបហ្នឹងគេនៅតែប្រកាន់ថា ការរំលាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិជារឿងមិនត្រឹមត្រូវ ជារឿងដែលដើរចេញឆ្ងាយពីចរន្តប្រជាធិបតេយ្យ ហើយបើសិនជាខ្មែរយើងមិនវិលមកដោះស្រាយគ្នាវិញទេ អាហ្នឹងវិធានការហ្នឹងនឹងត្រូវគេដាក់មកជាបន្តបន្ទាប់»។
លោក មាស នី បន្ថែមថា ប្រសិនបើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធត្រូវបានលុបចោល នោះកម្ពុជានឹងត្រូវប្រឈមនឹងផលវិបាក ព្រមទាំងបាត់បង់ផលចំណេញយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«បើយើងគ្រាន់តែគិតថា តើរដ្ឋាភិបាលនឹងត្រូវបាត់បង់ចំណូលប៉ុន្មាននោះ តាមរបាយការណ៍យើងទទួលពីឆ្នាំទៅ ដូចជាមិនតិចជាង១ពាន់លានដុល្លារទេ បើការអនុគ្រោះពន្ធត្រូវបានគេលុបចោល។ ហើយរឿងដែលសំខាន់មួយទៀតនោះគឺការអនុគ្រោះពន្ធនេះមិនមែនជារឿងដែលលុបចោលថ្ងៃហ្នឹង ហើយបើយើងត្រូវគ្នា យើងដោះស្រាយរួច គេនឹងដាក់មកវិញស្អែកទេ។ វាអត់មានជារឿងស្រួលប៉ុន្មានទេ ត្រូវចំណាយពេលរាប់ឆ្នាំដើម្បីទាញគេឲ្យមានទំនុកចិត្តមកលើយើងវិញ»។
សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបគឺជាទីផ្សារពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំមួយរបស់កម្ពុជា សម្រាប់ការនាំចេញផលិតផលក្នុងស្រុក ដែលកម្ពុជាផលិត ក្នុងនោះមានដូចជា សំលៀកបំពាក់ ស្បែកជើង ផលិតផលធ្វើពីស្បែក ប្លាស្ទិក ម្ហូបអាហារ និងផលិតផលកសិកម្មជាដើម។ ការនាំចេញនេះ បាននិងកំពុងផ្តល់ការងារដល់ពលរដ្ឋប្រមាណជា៧សែននាក់ នៅកម្ពុជា។
ទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ទាំងសហភាពអឺរ៉ុបសុទ្ធតែបានផ្តល់ឲ្យដល់កម្ពុជានូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ ឬមិនគិតពន្ធ គឺប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ (GSP) តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧ សម្រាប់អាមេរិក និងកម្មវិធីអ្វីៗ ទាំងអស់លើកលែងតែអាវុធ (Everything But Arms, EBA) តាំងពីឆ្នាំ២០១២ សម្រាប់សហភាពអឺរ៉ុប។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅនេះ កម្ពុជាទទួលបានការមិនយកពន្ធសរុបតម្លៃ៤០០លានដុល្លារពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងជិត ៧០០លានដុល្លារពីសហភាពអឺរ៉ុប៕
