រដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន៖
ព្រះរាជគោលជំហររបស់ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ លើបញ្ហាបូរណភាពទឹកដីនិងអធិបតេយ្យភាពជាតិត្រូវបានអ្នកនយោបាយខ្មែរ អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្ត និងសកម្មជនព្រំដែននៅចងចាំនិងស្រណោះដល់អតីតព្រះមហាវីរក្សត្រក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តទំនើបរបស់កម្ពុជា។
លោកកឹម សុខាប្រធានគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សបានបញ្ជាក់ថាព្រះបាទនរោត្តមសីហនុតែងតែឱ្យតម្លៃខ្ពស់លើឯករាជ្យភាពរបស់ប្រទេសជាតិដោយមិនចង់ឱ្យមានបរទេសមកត្រួតត្រាពីលើខ្មែរទេដែលជាគុណតម្លៃមួយក្នុងការលើកកម្ពស់មោទនភាពជាតិ។
«ព្រះករុណាលោកតែងតែចង់រស់នៅដោយឯករាជ្យ ចង់ឱ្យប្រទេសកម្ពុជាមិនរណបបរទេស។ ព្រះករុណាតែងតែចង់ធ្វើសេចក្តីសម្រេចអ្វីដែលក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនជាម្ចាស់ប្រទេសពិតប្រាកដអត់ចង់ឱ្យបរទេសបង្គាប់បញ្ជាទេ»។
សក្ខីកម្មនេះបានបង្ហាញតាមរយៈព្រះរាជគោលជំហរដាច់ខាតរបស់ព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ ក្នុងការទាមទារមិនឱ្យពុះច្រៀកប្រទេសកម្ពុជាជាពីរនៅក្នុងសម័យក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទីពីរទេដែលប្រទេសជិតខាងដូចជាលាវនិងវៀតណាមបានរងផលប៉ះពាល់។
លោក បណ្ឌិត រស់ ចន្ត្រាបុត្រ អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរនៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជាក៏បានរំលឹកពីពេលនោះថា៖
លោក បណ្ឌិត រស់ ចន្ត្រាបុត្រ អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរនៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជាក៏បានរំលឹកពីពេលនោះថា៖
«នៅក្នុងសម័យកាលដែលមានកិច្ចប្រជុំនៅទីក្រុងហ្ស៊ឺណែវនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៥៤យើងឃើញថាមានប្រទេសជិតខាងជាពិសេសខាងភាគីកុម្មុយនិស្តចង់ធ្វើដូចម្តេចចង់បែកចែកទឹកដីកម្ពុជាជាពីរដើម្បីឱ្យផ្នែកខាងជើងប្រទេសកម្ពុជាហ្នឹងអាចស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ហៅថារបបកុម្មុយនិស្តប៉ុន្តែដោយសារសាមគ្គីភាពដោយសារកម្លាំងប្រាជ្ញាឈ្លាសវៃរបស់ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុយើងឃើញថាអ្វីដែលជាឯកភាពជាតិសាមគ្គីខ្មែរទាំងស្រុងទាំងមូលបានទប់ទល់មិនឱ្យមានការបែងចែកប្រទេសកម្ពុជាជាពីរតំបន់។ តំបន់កុម្មុយនិស្តហើយនឹងតំបន់ហៅថាសេរីដែលមានលក្ខណៈជាតិនិយមនោះទេ»។
ព្រះរាជគោលជំហររបស់អង្គព្រះមហាក្សត្របានបន្តជាប់ជានិច្ចក្នុងការរក្សាទឹកដីដែលបានបន្សល់ទុកក្រោយពីការដកចេញទៅវិញនៃអាណានិគមបារាំង។
លោកស៊ាន ប៉េងសែប្រធានគណៈកម្មាធិការព្រំដែនខ្មែរដែលមានស្នាក់ការនៅទីក្រុងប៉ារីសប្រទេសបារាំងនៅចងចាំបានពីការបូជាព្រះកាយពលរបស់ព្រះបាទនរោត្តមសីហនុក្នុងការធានានូវព្រំដែនខ្មែរដែលមានជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង។ លោកបានបញ្ជាក់ថាព្រះបាទសីហនុ បានព្យាយាមការពារទឹកដីខ្មែរដោយប្រកាន់ជំហរខ្ជាប់ខ្ជួន មិនបានផ្លាស់ប្តូរជំហររបស់ព្រះអង្គរហូតដល់ដង្ហើមចុងក្រោយ។
«នៅពេលដែលព្រះអង្គមានព្រះជន្មនៅឡើយនោះខ្ញុំបានជួបព្រះករុណានៅភ្នំពេញផងហើយនៅប៉េកាំងផងពេលដែលជំនុំគ្នាពីរឿងបូរណភាពទឹកដីហើយនឹងសន្ធិសញ្ញាដែលលោកហ៊ុនសែន បានចុះហត្ថលេខាជាមួយនឹងយួនហើយដែលខ្ញុំមានច្រើនណាស់នៅក្នុងឯកសារដែលខ្ញុំបានចុះផ្សាយជាច្រើនដងទីមួយគឺព្រះករុណាហើយនឹងលោកហ៊ុនសែននិយាយទៅវាផ្ទុយគ្នាទាំងអស់។ ផ្ទុយគ្នាយ៉ាងម៉េចគឺសន្ធិសញ្ញាប៉ុន្មានហ្នឹងព្រះករុណាយោលទៅលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញផងយោលទៅលើសន្ធិសញ្ញាក្រុងប៉ារីសផងដែលត្រូវទុកជាមោឃៈនៅក្នុងទាំងពីរហ្នឹងហើយលោកហ៊ុន សែនយកមកប្រើការ។ នេះវាខុសទាំងស្រុងហើយបើបានសេចក្តីបង្រួមទៅមានតែពីរបន្ទាត់ទេដែលលោកបាននិយាយច្រើនណាស់ប៉ុន្តែព្រះករុណាដែលបាននិយាយហើយចុះសរសេរតាមដៃផងនោះខ្ញុំសូមជម្រាបតែបន្តិចទេគឺថាទីមួយព្រះករុណាមិនទទួលស្គាល់គណៈកម្មការព្រំដែនខ្មែរយួនដែលបានចុះហត្ថលេខានោះទេហើយទីពីរព្រះករុណាមិនចុះហត្ថលេខាជាដាច់ខាតនៅពេលណាដែលរដ្ឋាភិបាលយកមកឱ្យព្រះករុណាចុះហត្ថលេខាទោះ ជាមានវិបត្តិយ៉ាងណាក៏ដោយ។ ដូច្នេះខ្ញុំសូមជម្រាបយ៉ាងខ្លីប៉ុណ្ណឹង»។
ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ បានយាងចូលទីវង្គតក្នុងព្រះជន្មាយុ៩០ព្រះវស្សាកាលពីថ្ងៃទី១៥ខែតុលាឆ្នាំ២០១២ក្នុងមន្ទីរពេទ្យនៅក្រុងប៉េកាំងប្រទេសចិន។
លោកស៊ាន ប៉េងសែបានសម្តែងការសោកស្តាយនិងព្រួយបារម្ភខ្លាចមិនមានអ្នកដែលមានគោលជំហរនិងចំណេះដឹងប្រហាក់ប្រហែលនឹងព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ។
«ខ្ញុំស្តាយណាស់ដែលព្រះករុណាទ្រង់ព្រះរាជវង្គតទៅដោយអ្នកដែលបានទុកសំណៅច្រើនជាងគេហ្នឹងគឺរឿងបូរណភាពទឹកដីហ្នឹងព្រោះ ព្រះករុណាបានច្បាស់លាស់ណាស់រឿងបូរណភាពទឹកដីហ្នឹងដូចជាខ្ញុំហ្នឹងរៀនពីព្រះករុណាដែរគឺទាំងអស់គ្នាដូច្នោះខ្ញុំស្តាយបំផុតការដែលបាត់បង់ព្រះករុណាសីហនុរបស់យើងហ្នឹង»។
ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ បានដាក់រាជ្យយាងចូលនិវត្តន៍ក្នុងឆ្នាំ២០០៤ដើម្បីបើកឱកាសឱ្យព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះអង្គគឺព្រះមហាក្សត្រនរោត្តម សីហមុនីនាពេលបច្ចប្បន្ននេះបានឡើងសោយរាជ្យបន្ត។ ព្រះអង្គត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាមហាក្សត្រដែលមានប្រជាប្រិយ៍ភាពខ្លាំងដែរក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយនិងប្រជានុរាស្ត្រក្នុងប្រទេស។
លោកកឹមសុខា យល់ឃើញថាព្រះមហាក្សត្រនាពេលបច្ចុប្បន្នគួរតែបន្តនូវអ្វីដែលព្រះបាទសីហនុបានធ្វើក្នុងពេលកន្លងមក។
លោកកឹមសុខា យល់ឃើញថាព្រះមហាក្សត្រនាពេលបច្ចុប្បន្នគួរតែបន្តនូវអ្វីដែលព្រះបាទសីហនុបានធ្វើក្នុងពេលកន្លងមក។
«ទស្សនៈរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំយល់ឃើញថាព្រះករុណាបច្ចុប្បន្នជាព្រះរាជបុត្រគួរតែបន្តវេនអ្វីដែលព្រះបិតាធ្លាប់ធ្វើកន្លងមកក្នុងការបង្រួបបង្រួមដោះស្រាយទំនាស់នយោបាយផ្ទៃក្នុងដែលជាប់គាំងកន្លងមកគួរតែព្រះករុណាបច្ចុប្បន្នហ្នឹងលោកលើកយកបទពិសោធរបស់ព្រះបិតាមកបន្តធ្វើបន្តទៀតជួយដល់ស្ថិរភាពនយោបាយក្នុងប្រទេសយើង ហ្នឹងមានសារៈសំខាន់ណាស់»។
មជ្ឈដ្ឋានខ្លះលើកឡើងថាព្រះបាទនរោត្តម សីហនុអាចជាទេវរាជាចុងក្រោយដែលបានដឹកនាំប្រទេសទៅរកភាពរុងរឿងហើយអាចនឹងមានការគំរាមកំហែងចំពោះអនាគតរបបរាជានិយមក្នុងពេលអនាគត ឬក៏ជារបបរាជានិយមមួយដែលនឹងមិនត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ទៀតទេ។
ប៉ុន្តែលោកបណ្ឌិតរស់ ចន្ត្រាបុត្រមិនយល់ស្រប៖
«តទៅអនាគតទៀតចំពោះខ្ញុំផ្ទាល់មិនមែនត្រឹមតែ៣០ឆ្នាំ៥០ឆ្នាំឬក៏១០០ឆ្នាំតទៅមុខទៀតប្រសិនបើព្រះមហាក្សត្រក្រោយៗទៅទៀតចេះគោរពនូវអ្វីដែលជារដ្ឋធម្មនុញ្ញបច្ចុប្បន្នដែលមានខ្ញុំជឿថារបបរាជានិយមនៅកម្ពុជានៅតែមានអាយុវែងយូរលង់ទៅទៀតហើយអ្វីដែលជារបបរាជានិយមរឹតតែមានប្រជាប្រិយ៍ទៅទៀតនៅក្នុងការដែលជានិមិត្តរូបរបស់ប្រទេសកម្ពុជាហើយខ្ញុំជឿថាយើងមានរដ្ឋធម្មនុញ្ញមួយ រដ្ឋធម្មនុញ្ញមួយដែលប្រសើរដែលភាគីទាំងអស់ត្រូវតែគោរពដើម្បីរក្សាឱ្យមានឯកភាពជាតិនិងសន្តិភាពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
លោកស្រី ពុង ឈីវកេក ប្រធានសមាគមសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូក៏បានយល់ដែរថាស្ថានភាពនៅពេលបច្ចុប្បន្នដែលមានរដ្ឋធម្មនុញ្ញធានាគឺស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រអាចនឹងស្ថិតនៅបានល្អក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
«ព្រះមហាក្សត្រយើងឥឡូវលោកគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ លោកទ្រង់នៅគង់គ្រងសម្បត្តិអញ្ចឹងខ្ញុំឃើញថាមិនអីទេ។ ខ្ញុំថាមិនមានបញ្ហាអីទេមើលទៅព្រោះអីសម្តេចឪលោកយាងចូលទិវង្គតអញ្ចឹងចោលពួកយើងប៉ុន្តែមានព្រះមហាក្សត្រមួយទៀតដែលលោកក៏ គោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែរ។ យើងចង់ឃើញថាជានិមិត្តរូបព្រោះបានដាក់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញយើងថាព្រះមហាក្សត្រជានិមិត្តរូបអញ្ចឹងឱ្យតែប្រជាពលរដ្ឋលោកយល់ឃើញថាព្រះមហាក្សត្រយើងមិនធ្វើអ្វីៗខុសពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ លោកជាប្រមុខរដ្ឋមួយជីវិតព្រះជន្មលោកក៏នៅក្មេងខ្ញុំថាមិនអីទេ»។
ព្រះរាជពិធីថ្វាយព្រះភ្លើងបូជាព្រះបរមសពព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ នឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី០៤ខែកុម្ភៈខាងមុខនេះ ហើយបើទោះបីជាព្រះអង្គបានលាចាកចោលប្រទេសកម្ពុជាដែលព្រះអង្គធ្លាប់តស៊ូការពារយ៉ាងប្តូរផ្តាច់ក៏ព្រះរាជកិត្តិនាមរបស់ព្រះអង្គស្ថិតនៅជានិច្ចក្នុងក្រអៅបេះដូងពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប៕
ព័ត៌មានចុងក្រោយជារូបភាពតាម Storify៖
