រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោក ហ៊ុន សែន កំពុងធ្វើការបង្ក្រាបសកម្មជននិងអតីតមន្រ្តីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាសកម្មភាពបំភិតបំភ័យខណៈដែលលោកសម រង្ស៊ីនិងមន្រ្តីផ្សេងទៀតរបស់គណបក្សប្រឆាំងគ្រោងវិលត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកាខាងមុខនោះ។
អាជ្ញាធរកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមបង្រ្កាបពួកសកម្មជននៅក្នុងចំណាត់ការមួយដែលពួកអ្នកជំនាញនិយាយថា ជាការប៉ុនប៉ងមួយដើម្បីបំភិតបំភ័យពួកអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងមុនពេលការវិលត្រឡប់ដែលគ្រោងធ្វើឡើង ក៏ប៉ុន្តែមានភាពមិនប្រាកដប្រជានៃការវិលត្រឡប់នៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកាពីការនិរទេសខ្លួនរបស់លោករង្ស៊ី ជាប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនិងជាគណបក្សប្រឆាំងនិងមន្រ្តីផ្សេងៗទៀតរបស់គណបក្សប្រឆាំងនោះ។
លោករង្ស៊ី និងមេដឹកនាំផ្សេងទៀតដែលប្រឈមការចោទប្រកាន់និងការកាត់ឲ្យជាប់ទោសដោយកំបាំងមុខនិងដីកាចាប់ខ្លួនជាច្រើនបានរត់គេចខ្លួនចេញពីប្រទេសបន្ទាប់ពីការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) នៅឆ្នាំ២០១៧ មានផែនការវិលត្រឡប់នៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ដែលជាថ្ងៃបុណ្យឯករាជ្យកម្ពុជាពីប្រទេសបារាំងនិងជាខួបនៃថ្ងៃដួលរលំជញ្ជាំទីក្រុងប៊ែកឡាំងនៃប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។
តាមបញ្ជីរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិរហូតដល់ថ្ងៃទី៩ ខែតុលា សកម្មជនចំនួន ៣៧នាក់ដែលបានជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយគណបក្សនិងអតីតមន្រ្តីបានត្រូវចាប់ខ្លួននៅឆ្នាំនេះហើយបានស្ថិតនៅក្នុងការឃុំឃាំងមុនការកាត់ទោស។ ១៣នាក់នៃពួកសកម្មជននិងអតីមន្រ្តីទាំងនោះ បានត្រូវចាប់ខ្លួនកាលពីខែកញ្ញា។ ចាប់តាំងពីនោះមក សមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ៤នាក់ទៀតបានត្រូវចាប់ខ្លួន។
មនុស្សជាង១០នាក់ បានត្រូវរងការចោទប្រកាន់ក្នុងរយៈពេលជាងមួយសប្តាហ៍កន្លងមកនេះពីការញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋឬការឃុបឃិតដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលចំពោះការប៉ុនប៉ងប្រមូលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីចូលរួមការវិលត្រឡប់របស់ពួកមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យគណៈរដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា បាននិយាយថា ការចាប់ខ្លួននេះជាការសមហេតុផលពីព្រោះតែអ្នកទាំងនោះដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន បានបង្ហាញថា ពួកគេ នឹងចូលរួមជាមួយលោករង្ស៊ីនៅពេលលោកត្រឡប់មកវិញដើម្បីរៀបចំរដ្ឋប្រហារ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានប្រាប់ VOA ថា «លោកសម រង្ស៊ី បានបញ្ជាឲ្យកងទ័ពបង្វែកាំភ្លើងប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោត។ពួកប្រឆាំង បានអំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋទាំងអស់ងើបឈរប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល»។នៅពេលទន្ទឹមគ្នានេះ ប្រសិនបើ គណបក្សប្រឆាំងវិលត្រឡប់ទៅកាន់កម្ពុជាវិញ នាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន បានគំរាមកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែតុលាថា នឹងដាក់ពង្រាយកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដើម្បីរារាំងពួកបះបោរប្រដាប់អាវុធពីព្រោះតែ គណបក្សប្រឆាំង បានអំពាវនាវឲ្យកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរត់ចោលជួរ។
លោកស្រីមូរ សុខហួរអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់ថា គណបក្សរបស់លោកស្រីនឹងកាន់អាវុធនោះ។
លោកស្រីមូរ សុខហួរបានសរសេរនៅលើ Twitter ថា «គណបក្សសង្គ្រោះជាតិច្រាន ចោលយ៉ាងដាច់ខាតនូវការចាត់ទុកថា ការវិលត្រឡប់មកពីនិរទេសខ្លួនរបស់ពួកមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានគោលបំណងដើម្បីធ្វើការបះបោរប្រដាប់អាវុធដូច ជាការចោទប្រកាន់ ពីព្រោះការចោទប្រកាន់បែបនេះ មិនពិតហើយមិនស្របច្បាប់ទេ»។ លោកស្រី បាននិយាយទៀតថា «យើងមិនមានអាវុធទេ»។
ក្នុងសារមួយទៅឲ្យ VOA លោកស្រីមូរ សុខហួរ បាននិយាយទៀតថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានអំពាវនាវដល់កងទ័ពឲ្យទម្លាក់អាវុធហើយចូលទៅខាងស៊ីវិល។
លោក Phil Robertson អនុប្រធានទទួលបន្ទុកតំបន់អាស៊ីរបស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បានហៅគំនិតដែរថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងវិលត្រឡប់ទៅកាន់កម្ពុជានិងធ្វើរដ្ឋប្រហារនោះ «ជាការគួរឲ្យអស់សំណើច»។
លោក Robertson បាននិយាយថា «រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ហើយជាពិសេស នាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន ជាមួយអង្គភាពកងអង្គរក្សរបស់លោក មានកម្លាំងដ៏លើសលប់ដែលការខំប្រឹងប្រែងណាមួយដើម្បីតវ៉ានៅតាមផ្លូវប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងរបៀបមួយដែលរដ្ឋាភិបាល មានការមិនសប្បាយចិត្ត អាចនាំឲ្យមានការបង្ក្រាបយ៉ាងខ្លាំងភ្លាមៗ»។
លោក Robertson បាននិយាយទៀតថា «លោកហ៊ុន សែនកំពុងប្រឌិតរឿងចោទប្រកាន់យ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយតុលាការកម្ពុជាកំពុងធ្វើការចោទប្រកាន់យ៉ាងឆាប់រហ័សទៅលើពួកប្រឆាំងដើម្បីព្យាយាមធ្វើឲ្យលោករង្ស៊ី និងមេដឹកនាំផ្សេងទៀតញញើតមិនហ៊ានវិលត្រឡប់មកកាន់កម្ពុជាវិញ»។
លោកស្រីសុខហួរបានប្រាប់ VOA ទៀតថា លោកស្រីនឹងវិលត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ថ្វីបើមានដីកាចាប់ខ្លួនប្រឆាំងនឹងលោកស្រីនិងមនុស្ស ៧នាក់ផ្សេងទៀតដែលផ្អែកលើបទចោទប្រកាន់ «នៃការរៀបចំផែនញុះញង់ដើម្បីប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្ម»ក៏ដោយ។ លោកស្រី បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា លោកស្រី រំពឹងថា នឹងមានការចាប់ខ្លួនជារៀងរាល់ថ្ងៃរហូតដល់ថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ក៏ប៉ុន្តែ ការចាប់ខ្លួននេះ នឹងមិនផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែនទេ។
លោកស្រីមានប្រសាសន៍ថា «ការបង្ក្រាបជាការគិតខុសរបស់លោកហ៊ុន សែន។ ការណ៍នេះធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែខឹងសម្បារឡើង»។
លោកស្រីសុខហួរមិនបានផ្តល់ពីចំនួនសមាជិកគណបក្សប្រឆាំងដែលនឹងវិលត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញទេ ក៏ប៉ុន្តែបាននិយាយថា បញ្ជីឈ្មោះរបស់សមាជិកគណបក្សប្រឆាំងដែលវិលត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ នឹងត្រូវចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី២៦ ខែតុលានេះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយ មាស នី បាននិយាយថា ការចាប់ខ្លួនពួកអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិអាចជាការគ្រោះថ្នាក់មួយដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ លោកបានហៅការចាប់ខ្លួននេះថា «មានភាពខ្លាំងក្លាពេក»។
លោកមាស នីបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា «ខ្ញុំគិតថា បញ្ហាទាំងអស់នេះ រួមទាំងការចាប់ខ្លួន បានបំផ្លាញកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់គណបក្សកាន់អំណាច ប្រហែលរហូតដល់ការវិលត្រឡប់របស់លោកសម រង្ស៊ី ការណ៍នេះអាចធ្វើឲ្យកំហឹងរបស់ពលរដ្ឋមានកាន់តែខ្លាំងឡើងនៅខាងក្នុងប្រទេស»។ លោកបាននិយាយទៀតថា កំហឹងនេះអាចនាំឲ្យមានភាពចលាចលខាងនយោបាយនិងហឹង្សា ប្រសិនបើលោកសម រង្ស៊ីត្រូវបានគេចាប់ខ្លួននេះ។
លោកនីនិយាយបន្តទៀតថា ប្រសិនបើលោករង្ស៊ីត្រូវបានគេចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ «សំណួរបន្ទាប់ គឺថាតើការណ៍នេះ នឹងក្លាយជាការជោគជ័យចុងក្រោយរបស់រដ្ឋាភិ បាលដែរឬទេ»។
កាលពីខែមុន លោកហ៊ុន សែន បានស្នើការជួយមកពីប្រទេសផ្សេងៗទៀតនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅក្នុងការចាប់ខ្លួនលោករង្ស៊ីនិងពួកអ្នកគាំទ្ររបស់លោក ប្រសិនបើ ពួកគេ ចូលក្នុងទឹកដីរបស់ប្រទេសទាំងនោះ។
លោក Robertson បាននិយាយទៀតថា ប្រទេសថៃ ប្រហែលធ្វើបត្យាប័នពួកមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងការដោះដូរជាមួយពួកសកម្មជនថៃដែលបានរត់គេចខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជា។លោក និយាយទៀតថា បន្ថែមពីនោះ ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ អាចរារាំងលោករង្ស៊ីមិនឲ្យជឹះយន្តហោះទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារការភ័យខ្លាចពីការផ្តន្ទាទោសរបស់រដ្ឋាភិបាល។
លោក Robertson បានថ្លែងទៀតថា «ការណ៍នេះ បញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា កម្ពុជា ក៏កំពុងចូលរួមជាមួយប្រទេសជិតខាងផ្សេងទៀតរបស់ខ្លួនដើម្បីតាមចាប់ពួកអ្នកប្រឆាំងនៅបរទេស ហើយនឹងព្យាយាមដើម្បីធ្វើឲ្យមានការលំបាកកាន់តែខ្លាំងឡើងសម្រាប់លោករង្ស៊ីនិងមន្រ្តីផ្សេងទៀតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិចូលក្នុងប្រទេសទាំងនោះ»។
ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ជាប្រទេសមួយនៅក្នុងសមាគមអាស៊ានដែលលោកសម រង្ស៊ីនិងថ្នាក់ដឹកនាំនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អាចធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ដើម្បីវិលត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ។ នៅពេលដែល VOA សួរលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីម៉ាឡេស៊ី Mahathir Mahamad នៅបូរីញូយ៉កនៅពេលដែលលោកចូលរួមក្នុងមហាសន្និបាតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិថាតើប្រទេសលោកមានបានទទួលសំណើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឲ្យចាប់ខ្លួនលោករង្ស៊ីដែរឬទេ។ លោក Mahathirបានឆ្លើយថា លោក មិនបានទទួលទេ ហើយថា រដ្ឋាភិបាលលោកមិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជាទេ៕
ប្រែសម្រួលដោយជឹង ប៉ូជីន