មន្ត្រីសេតវិមានកំពុងធ្វើដំណើរជុំវិញពិភពលោកដើម្បីផ្តោតការគិតគូរពីការអភិវឌ្ឍ និងកំពុងសិក្សានៅគ្រប់ទិសទីនៃពិភពលោកដើម្បីកំណត់គម្រោងចំនួន៥០ដែលផ្តោតលើប្រធានបទដូចជា អាកាសធាតុ សុខភាព បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និងសមភាពយេនឌ័រ។
លោក Daleep Singh ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិរងទទួលបន្ទុកសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ បានបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចថ្មីៗនេះនៅអាហ្រ្វិកខាងលិច ដោយទៅទស្សនាប្រទេសហ្គាណានិងសេណេហ្គាល់ ដែលជាផ្នែកមួយនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមកសាងពិភពលោកឡើងវិញឲ្យប្រសើរ (Build Back Better World) របស់លោកប្រធានាធិបតី Joe Biden ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា B3W ។
លោក Biden បានបង្ហាញផែនការនេះក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃបណ្តាប្រទេសឧស្សាហកម្មធំៗទាំង៧ (G-7) នៅខែមិថុនា ដោយមានគោលដៅបង្កើត«ភាពជាដៃគូផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលជំរុញដោយតម្លៃ ស្តង់ដារខ្ពស់ និងតម្លាភាព»ដើម្បីជួយផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់គម្រោងនានានៅក្នុងបណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។
«នេះគឺជាវគ្គស្តាប់យោបល់នៃ B3W លើកដំបូងនៅក្នុងទ្វីបអាហ្រ្វិក ដែលបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់លោកប្រធានាធិបតី Biden ក្នុងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងរបស់យើងនៅក្នុងតំបន់ និងដើម្បីបង្រួមគម្លាតសកលលើផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត ឌីជីថល និងមនុស្សដែលត្រូវបានពង្រីកដោយជំងឺរាតត្បាត COVID-19»។ នេះបើតាមអ្នកនាំពាក្យក្រុមប្រឹក្សាលោកស្រី Emily Horne ដែលបាននិយាយក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយក្នុងសប្តាហ៍នេះ។
វគ្គស្តាប់យោបល់នៅក្នុងទ្វីបអាហ្រ្វិកបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីដំណើរស្រដៀងគ្នាដែលលោក Singh បានដឹកនាំនៅក្នុងខែតុលា នៅពេលដែលលោកបានដឹកនាំគណៈប្រតិភូអន្តរទីភ្នាក់ងារទៅកាន់ប្រទេសកូឡុំប៊ី អេក្វាទ័រ និងប៉ាណាម៉ា។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ម្នាក់នៃរដ្ឋបាលលោក Biden បាននិយាយថា បន្ទាប់មកលោកSinghនឹងងាកមកតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ មន្ត្រីរូបនេះបាននិយាយថា រហូតមកដល់ពេលនេះ គណៈប្រតិភូបានសម្គាល់គម្រោងចំនួន៥០នៅក្នុងប្រទេសទាំងប្រាំនោះ។ មន្ត្រីរូបនេះមិនបានផ្តល់ការប៉ាន់ប្រមាណតម្លៃទេ ប៉ុន្តែបានរៀបរាប់ពីគម្រោងមួយចំនួន។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនោះបាននិយាយថា៖ «ឧទាហរណ៍ លើបញ្ហាអាកាសធាតុ យើងមានការពិភាក្សាមួយចំនួនអំពីរបៀបដែលយើងអាចជួយផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់គម្រោងថាមពលដែលផលិតឡើងវិញបាននៅក្នុងផ្នែកថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ វារីអគ្គិសនី និងខ្យល់។ ក៏មានគម្រោងដែលអាចជួយកាត់បន្ថយអត្រានៃការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ដែលបង្កើតល្អាងកាបូននិងជួយប្រទេសទាំងនេះបំពេញតាមគោលដៅកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នរបស់ពួកគេ»។
អ្នកវិភាគជាច្រើនមើលឃើញថាគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះជាការទប់ទល់ទៅនឹងគម្រោងក្រវ៉ាត់ផ្លូវពាណិជ្ជកម្មដែលមានតម្លៃរាប់លានលានដុល្លាររបស់ទីក្រុងប៉េកាំង។ កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិនោះបានផ្ដល់ហិរញ្ញប្បទានដល់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅអាស៊ី អាហ្រ្វិក និងអាមេរិកឡាទីន ហើយបានចូលទៅដល់អឺរ៉ុបផងដែរ។
សម្រាប់តែប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ
ហើយខណៈពេលដែលប្រទេសចិនប្រកាន់ជំហរយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ប្រឆាំងនឹងការថ្លឹងថ្លែងលើនយោបាយនៃប្រជាជាតិដែលទទួលដោយបានធ្វើឱ្យការវិនិយោគទុនរបស់ចិនទាក់ទាញជាពិសេសសម្រាប់ប្រទេសដែលមានប្រវត្តិសិទ្ធិមនុស្សអាក្រក់និងកម្រិតនៃអំពើពុករលួយខ្ពស់ គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់លោក Biden កំណត់នូវភាពខុសគ្នា។
មន្ត្រីរដ្ឋបាលលោក Biden បាននិយាយថា៖ «លោកប្រធានាធិបតីបានស្នើឱ្យយើងបង្កើតគម្រោងទាំងនេះដោយយកតម្លៃប្រជាធិបតេយ្យរបស់យើងដាក់នៅខាងមុខនិងជាចំណុចកណ្តាល។ ដូច្នេះតម្លាភាព កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសម្ចាស់ផ្ទះ ការចូលរួមគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីឱ្យអត្ថប្រយោជន៍ត្រូវបានរីករាលដាលនៅគ្រប់វិស័យទាំងអស់ ហើយថែមទាំងមាននិរន្តរភាព ដោយមិនមានការភ្ជាប់ចំណងទេ»។
ប៉ុន្តែអ្នករិះគន់និយាយថា នេះអាចជាចំណុចខ្សោយ។
លោក Marc Mealy អនុប្រធានជាន់ខ្ពស់ផ្នែកគោលនយោបាយនៅក្រុមប្រឹក្សាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក-អាស៊ានបាននិយាយ៖ «វានឹងពិបាកក្នុងការបង្កើតមនោសញ្ចេតនានៅក្នុងការផ្សព្វផ្សាយទៅទីផ្សារអន្តរជាតិថាគម្រោងស្តារពិភពលោកជាថ្មីឡើងវិញ (BBBW) គឺជាវិធីសាស្រ្តជំនួសដែលអាចរស់បាន និងគួរឱ្យទុកចិត្តបានផ្នែកពាណិជ្ជកម្មដើម្បីគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដល់គម្រោងនានា ប្រសិនបើវាត្រូវបានគេមើលឃើញថាមានតែប្រទេសដែលរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកកំណត់ថាមានលទ្ធិ«ប្រជាធិបតេយ្យ» នឹងមានសិទ្ធិចូលរួមបាន»។
លោក Dalibor Rohac អ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានសហគ្រាសអាមេរិកាំងក៏បាននិយាយផងដែរថាការបង្ហាញចំណូលចិត្តចំពោះតែក្រុមប្រទេសប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអាចនាំឱ្យមានបញ្ហា។
លោកបានប្រាប់ VOA ថា៖ «ការសង្កត់ធ្ងន់លើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអាចជារឿងល្អនិងមានតម្លៃ។ ប៉ុន្តែវាប្រហែលជាមិនមែនជាការកំណត់ដ៏ល្អបំផុតទេ ប្រសិនបើអ្នកកំពុងព្យាយាមកសាងទំនាក់ទំនង និងកសាងសម្ព័ន្ធភាពទូលំទូលាយមួយចំនួន ដើម្បីទប់ទល់នឹងឥទ្ធិពលរបស់ចិន នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលតម្រូវឲ្យ អ្នកត្រូវធ្វើការងារជាមួយប្រទេសដែលខ្វះខាត ស្តង់ដារប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមបែបលោកខាងលិច»។
គ្រប់យ៉ាងមាននៅក្នុងសេចក្តីលម្អិត
ប៉ុន្តែ អ្នកវិភាគនិយាយថា អ្វីដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការផ្សព្វផ្សាយអំពីការខិតខំជំរុញរបស់អាមេរិកគឺការខ្វះព័ត៌មានលម្អិត។
នៅពេលសួរថា តើលោកមានការរិះគន់គម្រោងនេះដែរឬទេ លោក Mealy ឆ្លើយយ៉ាងសាមញ្ញថា៖ «មិនអាចរិះគន់គម្រោងដែលមិនទាន់បានផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈទេ»។
លោក Rohac បាននិយាយថា៖«វាជារឿងមួយដែលត្រូវនិយាយថា «អូ! ពិភពលោកត្រូវការ ថវិកា៤០លានលានដុល្លារសម្រាប់ផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ហើយយើងនឹងជួយ»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «ការណ៍នេះដូចជាថាតើវាត្រូវកំណត់បញ្ចូលទៅក្នុងការសម្រេចចិត្តផ្តល់មូលនិធិជាក់លាក់ ការសម្រេចចិត្តប្រាក់កម្ចីជាក់លាក់យ៉ាងណា តំបន់ណា និងប្រទេសណា វិស័យណា គឺវានៅតែស្រពិចស្រពិលនៅឡើយ។ ហើយសំខាន់បំផុត ថាតើនេះគ្រាន់តែជាល្បិចកល ឬតើនឹងមានធនធានពិតប្រាកដ ដែលប្រទេសនានាដាក់នៅពីក្រោយទេ?
ពិធីសម្ពោធ B3W ជាផ្លូវការត្រូវបានគ្រោងធ្វើនៅដើមឆ្នាំក្រោយ ហើយនឹងរួមបញ្ចូលព័ត៌មានលម្អិតអំពីគម្រោងនានា៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ម៉ែន គឹមសេង
