លោក កៅ គឹមហួន រដ្ឋមន្ត្រីអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងទីប្រឹក្សាជំនិតរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលកាន់អំណាចយូរឆ្នាំនៅកម្ពុជា បានថ្លែងថា បច្ចុប្បន្នមិនទាន់មានកិច្ចប្រជុំដាច់ដោយឡែកណាមួយត្រូវបានគ្រោងឡើងរវាងមេដឹកនាំតំបន់ អាស៊ីអាគេ្នយ៍និងលោក Joe Biden នៅឡើយទេ នៅពេលសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំង ១០ ប្រទេស នឹងជួបប្រជុំជាមួយលោកប្រធានាធិបតី ក្នុងនាមជាប្លុកប្រទេសមួយសម្រាប់កិច្ចពិភាក្សានៅថ្ងៃទី១២ និងទី១៣ ខែឧសភានេះ។
ប្រទេសកម្ពុជាកាន់តំណែងជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេននៅឆ្នាំនេះ ហើយមេដឹកនាំរហូតដល់ ៨ រូប រួមទាំងលោក ហ៊ុន សែន ផងត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ។ មេដឹកនាំយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាត្រូវបានគេដកចេញពីកិច្ចប្រជុំនេះ ដោយសារតែរដ្ឋប្រហារយោធានៅមីយ៉ាន់ម៉ាកាលពីឆ្នាំមុន ហើយមេដឹកនាំហ្វីលីពីន កំពុងស្ថិតក្នុងរយៈពេលអន្តរកាល បន្ទាប់ពីមានការបោះឆ្នោត។
លោក កៅ គឹមហួន បានប្រាប់សារព័ត៌មាន Reuters នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយកាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុនថា មេដឹកនាំអាស៊ាន «គួរតែទទួលបានការគោរព និងសមភាព» ហើយមានឱកាសដើម្បីចំណាយពេលវេលា «ដ៏មានប្រយោជន៍» ជាមួយនឹងលោក Biden។
លោក គឹមហួន បានថ្លែងក្នុងសម្តីដើមដោយសំដៅដល់ជំហានដែលត្រូវបានស្នើឡើងក្នុងកម្រិតចូលរួមរវាងរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក និងអាស៊ានថា៖ «ក្នុងនាមជាប្រទេសមហាអំណាចមួយ និងជាប្រទេសម្ចាស់ផ្ទះ សហរដ្ឋអាមេរិកគួរតែមានភាពទន់ភ្លន់ចំពោះភ្ញៀវ និងមេដឹកនាំដែលធ្វើដំណើរទៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ជាពិសេសនៅពេលដែល [លោក Biden] នឹងជជែកអំពីការពង្រឹងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្រ្តសម្រាប់ក្របខណ្ឌភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រដ៏ស៊ីជម្រៅមួយនោះ។
លោក កៅ គឹមហួន បានថ្លែងបន្ថែមទៀតថា លោកជឿថា វាជាការអនុវត្តទូទៅសម្រាប់ប្រធានអាស៊ាន នៅក្នុងការជួបប្រជុំជាមួយនឹងមេដឹកនាំម្ចាស់ផ្ទះ «មិនថាជាផ្លូវការ ឬក្រៅផ្លូវការនោះទេ ដើម្បីមានកិច្ចសន្ទនាមួយចំនួន»។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី លោក Patrick Murphy ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា បានប្រាប់លោក កៅ គឹមហួន ថា មិនទាន់មានកាលបរិច្ឆេទសម្រាប់កិច្ចប្រជុំទ្វេភាគីនោះទេ ដោយសារតែកិច្ចប្រជុំនោះនឹងមានរយៈពេលយូរ ហើយលោក Biden មានកិច្ចការជាប់រវល់ខ្លាំង»។
សេតវិមានមិនបានឆ្លើយតបភ្លាមៗចំពោះការស្នើសុំការបកស្រាយចំពោះការលើកឡើងរបស់លោក កៅ គឹមហួន នោះទេ ប៉ុន្តែអ្នកស្រី Jen Pskai អ្នកនាំពាក្យនៃសេតវិមាន បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា លោក Biden នឹងរៀបចំពិធីទទួលទានអាហារពេលល្ងាចនៅសេតវិមាន ជាមួយមេដឹកនាំអាស៊ាន ហើយនឹងចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំជាមួយមេដឹកនាំអាស៊ាន នៅក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។
អ្នកស្រី Jen Pskai បានថ្លែងថា កិច្ចប្រជុំអាចនឹង «ទទួលស្គាល់ពីតួនាទីស្នូលរបស់អាស៊ាន នៅក្នុងការផ្តល់ដំណោះស្រាយប្រកបដោយចិរភាពលើបញ្ហាប្រឈមសំខាន់ៗរបស់តំបន់ [អាស៊ីអាគ្នេយ៍]នេះ និងដើម្បីសាទរខួប ៤៥ ឆ្នាំនៃទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងអាស៊ាន»។
កិច្ចប្រជុំនេះនឹងក្លាយជាកិច្ចប្រជុំមេដឹកនាំអាស៊ាន ដែលធ្វើឡើងជាលើកដំបូងនៅក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន និងជាដំណើរទស្សនកិច្ចជាលើកដំបូងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទៅកាន់សេតវិមាន។ លោក ហ៊ុន សែន បានដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៨៥ ហើយបានរងការរិះគន់ជាច្រើនពីសហរដ្ឋអាមេរិក ចំពោះការបង្ក្រាបលើមតិប្រឆាំង និងការចាប់ក្រុមប្រឆាំងដល់ពន្ធនាគារ។
លោក កៅ គឹមហួន បានថ្លែងថា កម្ពុជាដែលមានចំណងសេដ្ឋកិច្ចជិតស្និទ្ធជាមួយចិន នឹងមិន «ជ្រើសយកភាគីណានោះទេ» រវាងរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក និងរដ្ឋាភិបាលចិន ហើយថា ការវិនិយោគរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានកើនឡើង។
លោកបានថ្លែងថា ដូចគ្នាដែរ អាស៊ានធ្វើការជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន ដោយឈរលើគោលការណ៍ «បរិយាបន្ន»។
ក្រុមអ្នកវិភាគ និងអ្នកការទូតនិយាយថា ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានចង់បង្កើនទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក ប៉ុន្តែមានការអន់ចិត្ត ដោយសារតែមិនឃើញមានផែនការលម្អិតសម្រាប់ការចូលរួមផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាមេរិក បន្ទាប់ពីលោកអតីតប្រធានាធិបតី Donald Trump បានដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មថ្នាក់តំបន់មួយជាមួយអាស៊ាន។
លោក កៅ គឹមហួន បានថ្លែងថា ក្របខណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក (IPEF) របស់លោកBiden នៅតែ «កំពុងដំណើរការទៅមុខ» ហើយរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកបច្ចុប្បន្នយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងលើបញ្ហាក្នុងប្រទេសអាមេរិកផ្ទាល់ និងវិបត្តិនៅអ៊ុយក្រែន។
លោកបានថ្លែងអំពីក្របខណ្ឌ IPEF ថា៖ «យើងមិនទាន់ដឹងព័ត៌មានលម្អិតជាច្រើន។ យើងដឹងថា សហរដ្ឋអាមេរិកមានអាទិភាពប្រជែងជាច្រើន នៅក្នុងរបៀបវារៈសាកលលោករបស់ខ្លួន»។
លោក កៅ គឹមហួន ក៏បានថ្លែងបញ្ជាក់ថា សមុទ្រចិនខាងត្បូង ទីដែលសមាជិកអាស៊ានមានការទាមទារប្រជែងគ្នាជាមួយនឹងចិន ច្បាស់ណាស់ស្ថិតនៅក្នុងរបៀបវារៈរបស់លោក Biden រួមទាំងបញ្ហាបរិស្ថានផងដែរ នៅក្នុងជំនួបជាមួយមេដឹកនាំអាស៊ាន។
លោកBiden ទំនងជានឹងដាក់សម្ពាធដល់អាស៊ាន ឱ្យធ្វើសកម្មភាពបន្ថែមទៀតដើម្បីគាំទ្រដល់កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់លោក ដើម្បីដាក់រុស្ស៊ីឱ្យនៅឯកាទាំងផ្នែកការទូត និងសេដ្ឋកិច្ច បន្ទាប់ពីមានការឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។
លោក កៅ គឹមហួន បានថ្លែងថា សមាជិកអាស៊ាននីមួយៗមានជំហរផ្សេងៗគ្នាលើបញ្ហាជម្លោះនេះ ហើយថា ជំហរអាស៊ានជារួមត្រូវ «ឈរលើគោលការណ៍កុងសង់ស៊ីស»៕
