នៅពេលដែលពួកមេដឹកនាំពិភពលោកប្រមូលផ្តុំគ្នាដើម្បីចូលរួមក្នុងសន្និសីទធំមួយស្តីពីធាតុអាកាសនៅក្នុងក្រុងប៉ារីសគណៈប្រតិភូស.រ.អាដឹកនាំដោយលោកប្រធានាធិបតីបារ៉ាក់អូបាម៉ាជំរុញឱ្យមានសកម្មភាពខ្លាំងនិងរួមគ្នាផ្អែកលើ«ការវិនិច្ឆ័យដ៏លើសលប់នៃវិទ្យាសាស្ត្រ» ក៏ប៉ុន្តែរដ្ឋបាលលើកក្រោយដែលដឹកនាំដោយអ្នកបន្តតំណែងពីលោកអាចមានទស្សនៈផ្សេងអំពីបញ្ហានេះ។
អ្នកជំនួញ Donald Trump ដែលនាំមុខគេក្នុងប្រកួតប្រជែងដើម្បីទទួលការតែងតាំងជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០១៦បាននិយាយថាលោកមិនជឿថាមានការប្រែប្រួលធាតុអាកាសទេឬថាមិនមានបញ្ហាធំដល់ស.រ.អាឡើយ។
កាលពីខែកញ្ញាលោក Trump បាននិយាយថា«ខ្ញុំចាត់ទុកការប្រែប្រួលអាកាសធាតុថាមិនមែនជាបញ្ហាធំដុំទេ។ ខ្ញុំយល់ថាវាជាការប្រែប្រួលធាតុអាកាស។ វាអាចជាអ្វីដែលធ្វើដោយមនុស្ស ក៏ប៉ុន្តែអ្នកដឹងទេ ប្រសិនបើអ្នកក្រឡេកមើលទៅប្រទេសចិនពួកចិនមិនបានធ្វើអ្វីសោះដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ។ ប្រទេសឯទៀតៗក៏មិនបានធ្វើអ្វីដែរដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ»។ លោក Trump បាននិយាយតទៅទៀតនៅក្នុងការផ្សាយមួយតាម Twitter នៅខែនេះថាកំណើនកម្តៅសាកលបានត្រូវបង្កើតឡើងដើម្បីធ្វើឱ្យមានផលមិនល្អដល់ភាពប្រកួតប្រជែងនៃការផលិតប្រដាប់ប្រដាប្រើប្រាស់អាមេរិកាំងនិងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសចិន។
លោក Ted Cruz ដែលជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាស.រ.អាប្រចាំរដ្ឋតិចសាសដែលមានការគាំទ្រច្រើនជាងមុនក្នុងការស្ទង់មតិកាលពីពេលថ្មីៗនេះ មានការជំទាស់ខ្លាំងជាងគេក្នុងចំណោមពួកបេក្ខជនប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋដល់ការអះអាងដោយវិទ្យាសាស្ត្រដែលថាផែនដីបានឡើងកម្តៅខ្លាំងជាងមុននិងដល់ផែនការកែប្រែគោលនយោបាយថាមពលស.រ.អាដើម្បីជួយកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃកំណើនកម្តៅផែនដី។លោកនិយាយថាទិន្នន័យផ្កាយវិទ្យាសាស្ត្របានកត់ត្រាថាគ្មានកំណើនកម្តៅផែនដីទេក្នុងរយៈពេល១៧ឆ្នាំនេះហើយថាពួកអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកំពុង«សម្របសម្រួលតួលេខ»។ លោក Cruz អះអាងថាទិន្នន័យនេះកំពុងត្រូវប្រើដើម្បីត្រួតត្រាសេដ្ឋកិច្ចនិងឧស្សាហកម្មថាមពល។
បើតាមផ្នែករដ្ឋបាលជាតិស.រ.អាខាងមហាសមុទ្រនិងបរិយាកាសដែលហៅកាត់ថា NOAAថាមាន«ភស្តុតាងខាងវិទ្យាសាស្ត្រជាច្រើនដែលថាផែនដីកំពុងមានកម្តៅក្តៅជាងមុននិងមានភស្តុតាងខាងវិទ្យាសាស្ត្រច្បាស់លាស់ដែលថាសកម្មភាពរបស់មនុស្សជាបុព្វហេតុធំបំផុតនាំឱ្យមានបញ្ហានេះ»។ ទីភ្នាក់ងារនេះនិយាយថាផែនដីមានកម្តៅជាងមុនតាមអត្រាលឿនជាងពេលណាៗទាំងអស់ក្នុងរយៈពេលរាប់លានឆ្នាំកន្លងមកនេះដោយសីតុណ្ហភាពមធ្យមនៃផ្ទៃដីសាកលបានកើនឡើងជាលំដាប់រៀងរាល់បីទសវត្សរ៍កន្លងទៅនេះ។
ពួកអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានព្រមានថាការអនុញ្ញាតឱ្យសីតុណ្ហភាពសាកលកើនឡើងជាង២អង្សាសេលើសពីកម្រិតមុនពេលមានឧស្សាហកម្មនឹងនាំឱ្យមានធាតុអាកាសមិនល្អនិងមានការឡើងកម្រិតទឹកសមុទ្រដែលមានផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជារាស្ត្រនៅទូទាំងពិភពលោក។ បើតាមទីភ្នាក់ងារ NOAA ថាសីតុណ្ហភាពពិភពលោកបានកើនឡើងជិតមួយអង្សាស្រេចហើយដោយភាគច្រើនបំផុតចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៦មក។
ការពារសដ្ឋកិច្ចជាដំបូង
លោក Jeb Bush អតីតអភិបាលរដ្ឋ Florida លោក Mike Huckabee អតីតអភិបាលរដ្ឋ Arkansas និងលោក Rand Paul សមាជិកព្រឹទ្ធសភាស.រ.អាប្រចាំរដ្ឋ Kentucky និយាយថាវិទ្យាសាស្ត្រមានការមិនទាន់ច្បាស់លាស់នៅឡើយទេស្តីពីការប្រែប្រួលធាតុអាកាស ដោយលោក Bush និងលោក Paul និយាយថាមិនទាន់ច្បាស់លាស់ទេថាតើមនុស្សបានធ្វើឱ្យមានបញ្ហានេះច្រើនប៉ុណ្ណាឡើយ។
លោក Bush បាននិយាយថាជាការ«ក្រអឺតក្រទមពិតប្រាកដ»ដែលនិយាយថាវិទ្យាសាស្ត្រជាការសម្រេចអំពីបញ្ហានេះហើយថាលោកមិនចង់ប្រើការ«បំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកាំង»ធ្វើជាដំណោះស្រាយទេ។
លោក Marco Rubio ដែលជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាស.រ.អាប្រចាំរដ្ឋ Florida ដែលមានការគាំទ្រលំដាប់ទីបីនៅក្នុងការស្ទង់មតិថ្មីៗបំផុត យល់ស្របជាមួយគំនិតដែលថាការប្រឈមនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុមិនគួរធ្វើឱ្យមានផលមិនល្អដល់សេដ្ឋកិច្ចទេ។ លោកបាននិយាយយោងដល់ប្រទេសចិនថាជាប្រទេសផលិតសារធាតុកាបោនច្រើនជាងគេ។ លោកបាននិយាយដែរថាលោកមិនធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុនអាមេរិកាំងមានការពិបាកជាងមុនក្នុងការបង្កើតការងារសម្រាប់តែគាំទ្រគោលនយោបាយដែល«មិនអាចធ្វើអ្វីបានដើម្បីកែប្រែធាតុអាកាសរបស់យើង»ដោយលោកនិយាយយោងដល់ផែនការរបស់រដ្ឋបាលលោកអូបាម៉ា។
កាលពីខែសីហា លោកអូបាម៉ាបានប្រកាសអំពីផែនការថ្មីមួយដើម្បីកាត់បន្ថយការបញ្ចេញសារធាតុកាបោន៣២ភាគរយនៅក្រោមកម្រិតកាលពីឆ្នាំ២០០៥មិនឱ្យហួសពីឆ្នាំ២០៣០ហើយនឹងបង្កើនចំនួនថាមពលបានមកពីប្រភពថាមពលកកើតឡើងវិញបានចំនួន២៨ភាគរយនៃការផលិតថាមពលសរុប។
កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ ក្រុមហ៊ុនអគ្គិសនីបានកែប្រែកិច្ចប្រតិបត្តិការខ្លះរបស់ខ្លួនដោយបង្កើនការពឹងពាក់របស់ពួកគេទៅលើឧស្ម័នធម្មជាតិ ថាមពលព្រះអាទិត្យនិងថាមពលខ្យល់។ ជាលទ្ធផល ទិន្នន័យរបស់រដ្ឋាភិបាលបានបង្ហាញការចុះថយនៃការបញ្ចេញសារធាតុកាបោនពីរោងចក្រអគ្គិសនីដែលដុតធ្យូងថ្ម។ការកាត់បន្ថយចំនួនសារធាតុកាបោនទៅក្នុងបរិយាកាសជាការផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ធំមួយទៅលើកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសាកលដើម្បីទប់ទល់នឹងកំណើនសីតុណ្ហភាព។
លោកស្រីអតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសស.រ.អា. Hillary Clinton លោក Bernie Sanders និងលោក Martin O'Malley អតីតអភិបាលរដ្ឋ Maryland ដែលទាំងអស់គ្នាជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យបានគាំទ្រផែនការបស់លោកអូបាម៉ា។
ថាមពលជំនួសនិងសីលធម៌
លោកអភិបាលរដ្ឋ New Jersey គ្រីស គ្រីស្ទីនិយាយថាធាតុអាកាសសាកលក្តៅជាងមុនជា«ការពិត»ក៏ប៉ុន្តែលោកមិនជឿថាបញ្ហានេះតម្រូវឱ្យមានអន្តរាគមន៍ខ្លាំងពីរដ្ឋាភិបាលទេ។លោកបានសរសើររដ្ឋលោកដែលបានប្រើប្រាស់ប្រភពថាមពលជំនួសដែលស្អាតជាងមុនដែលលោកបាននិយាយថាមានប្រើច្រើនជាងមុនដោយសារការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋបាលលោកក្នុងការធ្វើឱ្យប្រភពថាមពលទាំងនេះ«អាចធ្វើបានក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច»។
លោក Paul យល់ស្របជាមួយសេចក្តីត្រូវការឱ្យមានការទាក់ទិនជាមួយថាមពលព្រះអាទិត្យ ថាមពលខ្យល់និងវារីអគ្គិសនី ក៏ប៉ុន្តែថាធ្យូងថ្មនិងឧស្ម័នធម្មជាតិគួរតែនៅជាផ្នែកធំៗនៃអ្វីដែលលោកហៅថា«អ្វីទាំងអស់ដែលនៅពីលើគោលនយោបាយ»។ លោកបាននិយាយថាជាប្រវត្តិសាស្ត្រ មានពេលវេលាដែលសីតុណ្ហភាពឡើងខ្ពស់ជាងមុនឬថយចុះទាបជាងមុន ហើយមានពេលវេលាខ្លះសារធាតុកាបោនមានខ្ពស់ជាងមុនដែរ។
លោក Ben Carson ដែលជាវេជ្ជបណ្ឌិតវះកាត់សរសៃប្រសាទនិងជាបេក្ខជនមានការគាំទ្រលំដាប់ទីពីរនៅក្នុងការស្ទង់មតិក្នុងចំណោមពួកសាធារណរដ្ឋសម្រាប់តំណែងប្រធានាធិបតីស.រ.អ. បាននិយាយថា«តែងតែមានធាតុអាកាសត្រជាក់ជាងមុនឬក្តៅជាងមុនជានិច្ច»ដែលជាអ្វីលោកចាត់ទុកថាគ្មានការទាក់ទងគ្នាទេ។លោកបានថ្លែងថាកាតព្វកិច្ចគឺការពារបរិដ្ឋាន។
សម្រាប់លោក Sanders ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុជា«បញ្ហាសីលធម៌មួយ»។
លោក Sanders បាននិយាយនៅក្នុងការជជែកដេញដោលគ្នាមួយកាលពីខែតុលាថា«គ្មានអ្វីនឹងកើតមានទេ លុះត្រាតែយើងប្រុងប្រៀបដោះស្រាយការកែទម្រង់ការផ្តល់ប្រាក់ឃោសនាបោះឆ្នោតពីព្រោះឧស្សហកម្មឥន្ធនៈ fossil ផ្តល់ប្រាក់កាសឱ្យគណបក្សសាធារណរដ្ឋដែលបដិសេធការពិតជាក់ស្តែងនៃការប្រែប្រួលធាតុអាកាស»។ លោកបានថ្លែងបន្ថែមថាស.រ.អា.ត្រូវតែធ្វើការយ៉ាងខ្លាំងក្លាជាមួយប្រទេសចិន ឥណ្ឌានិងប្រទេសរុស្សី។
លោកស្រី Clinton ក៏បានមានប្រសាសន៍ដែរអំពីសេចក្តីត្រូវការនាំប្រទេសចិននិងប្រទេសឥណ្ឌាព្រមទាំងប្រទេសឯទៀតៗក្នុងពិភពលោកឱ្យជួយដោះស្រាយបញ្ហានេះ។លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថាកិច្ចចរចាអំពីធាតុអាកាសនៅក្នុងក្រុង Paris ត្រូវការឱ្យមាន«ការប្តេជ្ញាមួយដែលអាចពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់បានពីសំណាក់ប្រទេសទាំងអស់ដែលចូលរួមក្នុងសន្និសីទនោះដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលធាតុអាកាស»៕
