ស្រ្តីនិងក្មេងស្រីនៅអាហ្រ្វិកកំពុងពិភាក្សាពីបញ្ហាប្រឈមដែលពួកគេជួបប្រទះក្នុងការព្យាយាមប្រកបអាជីវកម្មឆ្លងដែននៅក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វីបអាហ្វ្រិក (AfCFTA)។ កិច្ចពិភាក្សានេះកំពុងធ្វើឡើងនៅរដ្ឋធានីអាឌីសអាបេបា ប្រទេសអេត្យូពី នៅមុនកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រមុខរដ្ឋសហភាពអាហ្វ្រិក ដែលនឹងចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី១៨ ខែកុម្ភៈ និងដែលក្រុមមេដឹកនាំត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងពិភាក្សាពីការវិវត្តទៅមុខនៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មនៅអាហ្រ្វិក។ អ្នកស្រី Elizabeth Ajok ជនជាតិស៊ូដង់ខាងត្បូង និយាយថា ស្រ្តីតែងតែប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាផ្សេងៗនៅច្រកព្រំដែន ដែលបុរសមិនប្រឈម។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ពួកគេកំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាជាច្រើនដូចជា អំពើហិង្សានៅព្រំដែន ពួកគេរងការគំរាមកំហែង ហើយពេលខ្លះ របស់របររបស់ពួកគេមួយចំនួនត្រូវបានរឹបអូស ឬទំនិញរបស់ពួកគេត្រូវបានរក្សាទុក ដោយសារតែការតម្រូវឲ្យពិនិត្យមើល។ ហើយពួកគេក៏ឲ្យយើងបង់ថ្លៃខ្ពស់ជាងមុន ដោយសារតែយើងជាស្រ្តី។ យើងក៏ត្រូវបង់ពន្ធផងដែរ។ ពេលខ្លះ ពួកគេគ្រាន់តែមើលមកយើង ពួកគេឃើញថា យើងជាស្រី ដូច្នេះយើងមិនគួរប្រកបរបរអាជីវកម្មនោះទេ»។
អ្នកស្រី Zaithwa Milzanzi ជួបប្រទះនឹងការប្រព្រឹត្តដាក់ស្រដៀងគ្នានេះ នៅពេលអ្នកស្រីឆ្លងព្រំដែនពីម៉ាឡាវី ដែលជាប្រទេសកំណើតរបស់ខ្លួន។
អ្នកស្រី Milzanzi ថ្លែងថា៖ «យើងបានបង់ថ្លៃផ្សេងៗ មានឯកសារ និងអ្វីៗទាំងអស់រៀបរយ ប៉ុន្តែយើងឃើញថា មន្រ្តីខ្លះនៅព្រំដែនបានសួរនាំអ្នកពីរឿងផ្លូវភេទ ហើយយើងគិតក្នុងចិត្តថា ហេតុអ្វីទៅ? វាពិតជាប៉ះពាល់ដល់ការរីកចម្រើន និងសមត្ថភាពក្នុងការប្រកបរបរអាជីវកម្មជាស្រ្តីវ័យក្មេងណាស់។ ដូច្នេះ បញ្ហានេះត្រូវការការដោះស្រាយ ប្រសិនបើស្រ្តីវ័យក្មេងត្រូវបានយកមកពិចារណា និងការពារពេញលេញនៅក្រោមរបបនេះ»។
កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វីបអាហ្វ្រិកបានចូលជាធរមានកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៩ ជាមួយគោលដៅបន្ទាបបន្ទុកពន្ធរវាងបណ្តាប្រទេសនៅអាហ្រ្វិក និងជំរុញសេដ្ឋកិច្ច។ ធនាគារពិភពលោកនិយាយថា បណ្តាប្រទេសនៅអាហ្វ្រិកធ្វើការជួញដូរក្នុងចំណោមពួកគេអាចបង្កើនប្រាក់ចំណូលនៅទ្វីបនេះចំនួន ៤៥០ លានដុល្លារនៅត្រឹមឆ្នាំ ២០៣៥។ អ្នកស្រី Memory Kachambwa គឺជា ប្រធានអង្គការអភិវឌ្ឍន៍និងទំនាក់ទំនងស្រ្តីនៅអាហ្រ្វិក ដែលជាអង្គការលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍស្រ្តីនៅអាហ្វ្រិក។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «នៅពេលយើងនិយាយពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វីបអាហ្វ្រិក យើងកំពុងសម្លឹងមើលទៅយន្តការដែលគ្របដណ្តប់សឹងតែលើទ្វីបអាហ្វ្រិកទាំងមូល ហើយនៅក្នុងនោះ ទស្សនៈវិស័យគឺធានាថា ការជួញដូរដែលយើងធ្វើគឺ ត្រូវបានឲ្យតម្លៃ។ យើងបាននិយាយច្រើនពីស្រ្តីជាអ្នកជំនួញឆ្លងព្រំដែន ប៉ុន្តែតើពួកគេកំពុងធ្វើដូចនេះក្នុងរបៀបមួយដែលទទួលបានការឲ្យតម្លៃឬទេ? តើយើងពិតជាធានាថា ពួកគេទទួលបានសេវាកម្ម ដោយមិនរងការបំពានពីមន្រ្តីគយនិងរដ្ឋាករដែរទេ? តើយើងមានការសន្ទនាបែបនេះទេ?»។
ទោះបីនៅក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេផ្ទាល់ សហគ្រិនជាស្រ្តីនៅអាហ្វ្រិកតែងប្រឈមមុខនឹងឧបសគ្គក្នុងការទទួលបានហិរញ្ញប្បទាន ការលម្អៀងផ្នែកយេនឌឺ និងកង្វះការបំប៉នជំនាញ។ អ្នកស្រី Mercy Chukwuma ផ្តល់ការគាំទ្រដល់ស្រ្តីនៅប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ា។ អ្នកស្រីនិយាយថា ទំនៀមទម្លាប់ខ្លះបានរារាំងស្រ្តីពីការកាន់កាប់កម្មសិទ្ធិដីធ្លី ដោយធ្វើឲ្យពួកគេមិនអាចផលិតស្បៀងអាហារបាន។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «មានកង្វះខាតការបំប៉នជំនាញ និងការបង្វឹកជំនាញឡើងវិញចំពោះស្រ្តីជាកសិករនៅជនបទក្នុងការជួយឲ្យពួកគេអាចប្រកួតក្នុងទីផ្សារដ៏ប្រជែងគ្នាមួយ។ យើងនិយាយអំពីដីធ្លីជាកត្តាមួយ។ ហើយអ្នកនឹងយល់ស្របជាមួយខ្ញុំថា ស្រ្តីមានកំហិតក្នុងការទទួលបានដីធ្លី។ យើងមិនអាចទទួលបាននិងគ្រប់គ្រងដីនោះទេ ដែលជាកត្តាចម្បងមួយសម្រាប់ការដាំដុះ។ ប្រសិនបើពួកយើង ដែលរ៉ាប់រងជាង ៧០ភាគរយនៃកម្លាំងការងារក្នុងវិស័យកសិកម្ម មិនអាចទទួលនិងគ្រប់គ្រងដីបាន តើយើងអាចធ្វើការដាំដុះ ឬដាំដុះឲ្យបានល្អយ៉ាងដូចម្តេចទៅ?»។
ស្រ្តីកាន់កម្មសិទ្ធិ ២០ភាគរយនៃដីនៅអាហ្វ្រិក ប៉ុន្តែផលិតតិចជាងពីរភាគបីនៃស្បៀងអាហារនៅទ្វីបនេះ។ កិច្ចពិភាក្សាដែលនឹងធ្វើឡើងនៅមុនកិច្ចប្រជុំកំពូលសហភាពអាហ្រ្វិក នឹងបញ្ចប់នៅថ្ងៃអង្គារ ទី២១ ខែកុម្ភៈ។ អ្នកចូលរួមសង្ឃឹមថា មេដឹកនាំរបស់ពួកគេនឹងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនៃការធ្វើអាជីវកម្មនៅអាហ្វ្រិក និងបញ្ចប់ទង្វើមិនសមគួរក្នុងបរិបទអាជីវកម្មនៅតាមបណ្តោយព្រំដែននៅទ្វីបអាហ្វ្រិក៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ណឹម សុភ័ក្រ្តបញ្ញា
