ជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្រ្វិកដែលបានផ្ទុះនិងរាតត្បាតនៅតាមខេត្តចំនួនប្រាំជាប់ព្រំដែនកម្ពុជានិងវៀតណាម បានបង្កការភ័យខ្លាចដល់អ្នកបរិភោគសាច់ជ្រូកនៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។ ព្រមជាមួយនោះ របរជួញដូរសាច់ជ្រូកក៏បានរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងផងដែរ។
ផ្អែកតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងកសិកម្ម ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ២០១៩មក ជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកបានរីករាលដាលក្នុងខេត្តរតនគីរី កណ្តាល តាកែវ ស្វាយរៀងនិងខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ ជ្រូកចំនួន២៩៦០ក្បាលបានងាប់ដោយសារជំងឺនេះ។ ប៉ុន្តែមិនមានការឆ្លង និងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតមនុស្សទេ។
ទោះជាយ៉ាងណា ការភ័យខ្លាចបានសាយភាយក្នុងចំណោមអ្នកនិយមបរិភោគសាច់ជ្រូកក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
លោកយន្ត យ័ត គឺជាអ្នកទិញម្ហូបសម្រាប់ចម្អិនអាហារប្រគេនព្រះសង្ឃក្នុងវត្តឧណ្ណាលោម។ ដៃស្តាំយូរថង់ផ្លាស្ទិកដែលមានបន្លែត្រកួន លោកយ័ត ធ្លាប់ទិញសាច់ជ្រូកចន្លោះពីកន្លះគីឡូក្រាមទៅមួយគីឡូក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃនៅផ្សារកណ្តាល។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីមានការផ្ទុះជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក លោកឈប់ទិញសាច់ជ្រូកតទៅទៀត បើទោះជាលោកដឹងថា ជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកនេះមិនឆ្លងមកមនុស្សក៏ដោយ។
«តាំងពីឮអាជំងឺប៉េស្តជ្រូកហ្នឹងផ្ទុះឡើងមក សម្រាប់ខ្ញុំ ដែលតែងមកទិញម្ហូបរាល់ថ្ងៃអ៊ីចឹងគឺអត់ហ៊ានទិញ»។
នៅឯផ្សារកណ្តាលដែរ អ្នកស្រីនង ចន្ថា កំពុងដើរទិញម្ហូបនាពេលព្រឹក។ ដោយសារមានការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានអំពីជំងឺប៉េស្តជ្រូកជាច្រើនតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក អ្នកស្រីចាប់ផ្តើមព្រួយបារម្ភ និងកាត់បន្ថយការបរិភោគសាច់ជ្រូក។
«ចាស! ខ្ញុំមានការព្រួយបារម្ភខ្លាំងដែរ ព្រោះថា ខ្លាចឆ្លងជំងឺហ្នឹងហ្អា ព្រោះអីអាជំងឺហ្នឹងវាពិបាកព្យាបាលដែរមែន ហ្អេអូន?»
ជំងឺនេះបានផ្ទុះនៅទ្វីបអាហ្រ្វិកចាប់តាំងពីដើមទសវត្សឆ្នាំ១៩០០ មុននឹងរីករាលដាលដល់ទ្វីបអឺរ៉ុប៥០ឆ្នាំក្រោយ។ ដោយឡែកនៅប្រទេសចិន ជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកនេះបានចាប់ផ្តើមផ្ទុះនៅឆ្នាំ២០១៨ ហើយបានបន្តរាលដាលដល់ប្រទេសវៀតណាមនៅដើមឆ្នាំ២០១៩នេះ។ ជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកជាជំងឺពិបាកព្យាបាលសម្រាប់សត្វជ្រូក ប៉ុន្តែវាមិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់មនុស្សនោះទេ។
ទោះជាបែបនេះក្តី អ្នកស្រីផាន់ សាណារ័ត្ន ជាអ្នកលក់សាច់ជ្រូកនៅផ្សារកណ្តាលអស់រយៈពេល៦ឆ្នាំមកហើយ បានត្អូញត្អែរពីការរងផលប៉ះពាល់។
«និយាយទៅ ធ្លាប់លក់ពីមុន១០០គីឡូក្រាមអីអ៊ីចឹងទៅ! ដល់ពេលឥឡូវ វាដូចស្ងាត់ហ្មងណា៎! ផ្អើលទៅជារបស់យើងល្អ ទៅជាមានបញ្ហាដូចគេដែរ»។
អ្នកស្រីសាយ លក្ខណា គឺជាអ្នកលក់សាច់ជ្រូកអស់រយៈពេលប្រមាណជាង១០ឆ្នាំនៅផ្សារកណ្តាលនេះ។ អ្នកស្រីលើកឡើងពីការលំបាក ក្រោយពីការផ្ទុះជំងឺប៉េស្តជ្រូក។
«បញ្ហាលំបាកគឺយើងលក់មិនដាច់! ទីមួយបញ្ហាជីវភាព។ តាយើងលក់មិនដាច់ទៅ ជីវភាពយើងគឺវាយ៉ាប់ទៅតាមហ្នឹងដែរ»។
អ្នកស្រីសាយ លក្ខណា បានបន្តថា ពីមុនក្នុងមួយថ្ងៃអ្នកស្រីចំណេញ៤ទៅ៥ម៉ឺនរៀល តែដោយសារការផ្ទុះជំងឺប៉េស្តជ្រូក អ្នកស្រីខាតពី៤ទៅ៥ម៉ឺនរៀលទៅវិញ។ អ្នកស្រីក៏បានស្នើឲ្យអ្នកទទួលទានសាច់ជ្រូកពិចារណាទទួលទានឡើងវិញ។
«អ៊ីចឹង យើងឲ្យអ្នកដើរផ្សារហ្នឹងពិចារណាឡើងវិញអំពីការញាំសាច់ជ្រូកឡើងវិញ ព្រោះអីយើងមុននឹងយើងនាំចូលទីផ្សារ យើងមានពេទ្យអីពិនិត្យត្រឹមត្រូវ។ អ៊ីចឹងអត់បញ្ហាអីទេ ឲ្យពួកគាត់ញាំវិញចុះ!»
យោងតាមលោកស្រ៊ុន ពៅ ប្រធានសមាគមអ្នកចិញ្ចឹមសត្វនៅកម្ពុជា ដោយសារការរាតត្បាតនៃជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក ការលក់ជ្រូករស់បានធ្លាក់ចុះពីប្រមាណ៧០០០ក្បាលក្នុងមួយថ្ងៃ មកត្រឹម២០០០ទៅ៣០០០ក្បាលប៉ុណ្ណោះ។
ប្រធានសមាគមអ្នកចិញ្ចឹមសត្វនៅកម្ពុជារូបនេះលើកឡើងថា តម្លៃសាច់ជ្រូកនៅតាមទីផ្សារមិនធ្លាក់ចុះនោះទេ ប៉ុន្តែការទិញសាច់ជ្រូកបានថយចុះយ៉ាងហោចណាស់ពី៥០ទៅ៦០ភាគរយ ដោយសារតែមានព័ត៌មានលេចឡើងនាពេលថ្មីៗនេះអំពីការផ្ទុះជំងឺប៉េស្តជ្រូកនៅកម្ពុជា។
លោកស្រ៊ុន ពៅ បញ្ជាក់ថា សមាគមរបស់លោកបានសហការជាមួយនឹងភ្នាក់ងារពេទ្យសត្វ និងមន្រ្តីមូលដ្ឋាន ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី៩ខែកក្កដាមក ដើម្បីធ្វើអនាម័យតាមកន្លែងសត្វឃាត និងមូលដ្ឋានដែលមានផ្ទុះជំងឺ។ ស្របពេលនោះដែរ ភ្នាក់ងារមានសមត្ថកិច្ចក៏បានចុះផ្សព្វផ្សាយនៅតាមទីផ្សារនានាដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋងាកមកបរិភោគសាច់ជ្រូកឡើងវិញ។
«ឥឡូវនេះកំពុងសុំធ្វើការជាមួយគាត់ទៀតទៅលើផែនការធ្វើជាលតប័ត្រ ដើម្បីចែកចាយតាមទីផ្សារផ្សព្វផ្សាយអំពីជំងឺនេះ ហើយផ្សព្វផ្សាយពីរឿងសាច់ជ្រូក។ គាត់អាចហូបបានដោយមិនភិត មិនភ័យ មិនខ្លាចមិនអីទេ។ ម៉េចបានថា មិនភិតមិនភ័យ? ព្រោះយើងសព្វថ្ងៃនេះគឺសុទ្ធតែយកពីកសិដ្ឋានធំៗដែលគេធ្វើជីវៈសុវត្ថិភាព។ ដើមទុនគេធ្វើអស់រាប់សិបលាន ដូច្នេះមិនអាចមានជំងឺទេ»។
វីអូអេបានព្យាយាមទាក់ទងមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្មដើម្បីសុំការបំភ្លឺ តែមិនអាចទាក់ទងបានទេ ដោយសារតែទូរស័ព្ទរបស់អស់លោករោទិ៍ ដោយគ្មានអ្នកទទួល។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទស្តីពីការកំណត់តំបន់ផ្ទុះជំងឺប៉េស្តជ្រូកតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួន ចុះកាលពីថ្ងៃទី១៣ខែកក្កដាកន្លងទៅនេះ បានឲ្យដឹងថា ក្រសួងនឹងចាត់បញ្ជូនមន្រ្តីជំនាញបសុព្យាបាល រួមទាំងឧបករណ៍សម្រាប់វិភាគ ចុះពិនិត្យជាបន្ទាន់ដល់ទីកន្លែង និងយកសំណាកឈាមសត្វជ្រូកនៅតំបន់ផ្ទុះជំងឺមកធ្វើការវិភាគ ដើម្បីរកមេរោគជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក៕
