ធនាគារពិភពលោក (World Bank) បានអនុម័តថវិកាបន្ថែមចំនួន ៧៩.៥ លានដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីពង្រឹងគុណភាព និងលើកកម្ពស់លទ្ធភាពទទួលបានការអប់រំនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។
ការអនុម័តកញ្ចប់ថវិកាថ្មីរបស់ធនាគារពិភពលោកដើម្បីរួមចំណែកដល់ការលើកកម្ពស់គុណភាពអប់រំនៅកម្ពុជា កើតឡើងមួយឆ្នាំក្រោយមានការធ្វើបទបង្ហាញរបស់សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់របស់ធនាគារពិភពលោកគឺលោក Faya Hayati ដែលបានឲ្យដឹងថាកម្ពុជាត្រូវធ្វើការកែទម្រង់ក្នុងវិស័យអប់រំដល់ពលរដ្ឋ និងបណ្តុះបណ្តាលជំនាញដល់កម្លាំងពលកម្មរបស់ខ្លួន ដើម្បីបង្កើនផលិតភាពការងារ និងការប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងតំបន់។
បើតាមបទបង្ហាញរបស់សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់រូបនោះ ការចុះឈ្មោះចូលរៀននៅអនុវិទ្យាល័យក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានអត្រាទាប ដោយសារបញ្ហាជីវភាពដែលតម្រូវឲ្យកុមារជួយរកចំណូលផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ។
នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយចុះថ្ងៃទី ៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៤ ធនាគារពិភពលោកបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា មូលនិធិថ្មីក្នុងការពង្រឹងគុណភាពវិស័យអប់រំនៅកម្ពុជានេះ នឹងត្រូវយកទៅប្រើប្រាស់នៅតាមសាលារៀនជិត ១.៦០០ ក្នុងនោះមានបឋមសិក្សាចំនួន ១.០០០ អនុវិទ្យាល័យចំនួន ៥០០ និងមត្តេយ្យសិក្សាចំនួន ៩០។ សកម្មភាពនានាក្នុងគម្រោងហរិញ្ញប្បទានរួមមាន ការផ្តល់ឱកាសបណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍវិជ្ជាជីវៈបន្ថែមសម្រាប់គ្រូបង្រៀន សាងសង់ និងជួសជុសថ្នាក់រៀន បន្ទប់ពិសោធន៍ និងអាគារសិក្សាបន្ថែម ការដាក់សាកល្បងឲ្យប្រើបច្ចេកវិទ្យាអប់រំ និងការធ្វើទំនើបកម្មសៀវភៅសិក្សាជាដើម។
ធនាគារពិភពលោកបានលើកឡើងក្នុងន័យដើមថា៖ «គម្រោងនេះសង្កត់ធ្ងន់លើភាពចាំបាច់នៃការបង្កភាពងាយស្រួលដល់កុមារមកពីក្រុមជួបការលំបាក គ្រួសារក្រីក្រ ឬសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច រួមទាំងអ្នកដែលនៅតំបន់ដាច់ស្រយាល ឬរស់នៅក្នុងពិការភាព ដើម្បីបានទៅសាលារៀន និងទទួលបានឱកាសសិក្សាប្រកបដោយគុណភាព»។
ធនាគារពិភពលោកបន្ថែមទៀតថា មូលនិធិថ្មីនេះត្រូវបានអនុម័តដំបូងកាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ជាមួយកញ្ចប់ហិរញ្ញប្បទានចំនួន ៦៩,២៥ លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងការយកទៅប្រើប្រាស់ដើម្បីពង្រីកគម្រោងកែលម្អការអប់រំទូទៅនៅកម្ពុជា។ កញ្ចប់ហិរញ្ញប្បទានបន្ថែមនេះមានឥណទានចំនួន ៦០ លានដុល្លារអាមេរិកពីសមាគមអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (IDA) ដែលជាមូលនិធិរបស់ធនាគារពិភពលោកសម្រាប់ជួយជនខ្វះខាតបំផុត និងជំនួយចំនួន ១៩,៥ លានដុល្លារផ្សេងទៀតពីអង្គការភាពជាដៃគូសកលសម្រាប់ការអប់រំ (GPE)។
អ្នកស្រី ម៉ារីយ៉ាម សាលីម (Maryam Salim) នាយិកាគ្រប់គ្រងធនាគារពិភពលោកប្រចាំកម្ពុជា លើកឡើងថា ប្រទេសកម្ពុជាបានប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការពង្រីកលទ្ធភាពទទួលបានការអប់រំក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ប៉ុន្តែលទ្ធផលនៃការសិក្សារបស់សិស្សនៅមានកម្រិតទាប និងលទ្ធភាពទទួលបានការអប់រំប្រកបដោយគុណភាពក៏នៅតែជាបញ្ហាប្រឈមដ៏ធំផងដែរ។
អ្នកស្រី ម៉ារីយ៉ាម សាលីម (Maryam Salim) ត្រូវបានស្រង់សម្តីក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានថា៖ «ការផ្តល់ហរិញ្ញប្បទានបន្ថែមនេះគឺដើម្បីពង្រឹងថែមទៀតនូវកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីដោះស្រាយភាពក្រីក្រក្នុងការសិក្សា និងកសាងមូលធនមនុស្សដែលចាំបាច់សម្រាប់ការលូតលាស់នៃសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសកម្ពុជា»។
កាលពីឆ្នាំ ២០២៣ សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់ធនាគារពិភពលោកលោក Faya Hayati បានឲ្យដឹងតាមរយៈបទបង្ហាញមួយថា ក្នុងចំណោមកុមារកម្ពុជា ដែលមានអាយុ ១៥ ឆ្នាំ មានកុមារតែ ៣ ភាគរយប៉ុណ្ណោះដែលមានសមត្ថភាពកម្រិតមូលដ្ឋានលើមុខវិជ្ជាគណិតវិទ្យា ហើយក្នុងចំណោមកុមារកម្ពុជាដែលមានអាយុ ១៥ ឆ្នាំ មានកុមារតែ ២ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ដែលមានសមត្ថភាពកម្រិតមូលដ្ឋានលើមុខវិជ្ជាអំណាន។ ជាងនេះទៅទៀត ក្នុងចំណោមកុមារកម្ពុជាដែលមានអាយុ ១៥ ឆ្នាំ មានកុមារតែ ១ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ដែលមានសមត្ថភាពកម្រិតមូលដ្ឋានលើមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រ។
ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ អ្នកស្រី អ៊ុក ឆាយ៉ាវី យល់ឃើញថា ការផ្តល់កម្ចីបន្ថែមរបស់ធនាគារពិភពលោកមកលើវិស័យអប់រំនៅកម្ពុជា គឺប្រៀបបាននឹងការដាក់បន្ទុកបន្ថែមមកលើគ្រូបង្រៀន ដោយអ្នកស្រីអះអាងថា កម្ចីដែលបានមកនេះគឺមិនបានយកមកពង្រីក និងដោះស្រាយក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំឡើយ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ទៀតថា បើទោះបីជាមានការផ្តល់ថវិកាបន្ថែមពីធនាគារពិភពលោកមកលើវិស័យអប់រំរបស់កម្ពុជាក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែសិស្សានុសិស្សនៅតែត្រូវបង់ប្រាក់ដើម្បីទទួលការរៀនសូត្រ ដែលផ្ទុយពីគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលបានកំណត់ថាសិស្សានុសិស្សអាចចូលរៀនដោយមិនចំណាយប្រាក់កាក់នោះទេ។ អ្នកស្រីក៏បារម្ភអំពីអំពើពុករលួយដែលអាចកើតឡើង នៅពេលមានការប្រើប្រាស់ថវិកាក្នុងជំនួយវិស័យអប់រំ នេះ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើជាការចាយវាយកម្ចីរបស់ធនាគារពិភពលោកនេះដោយមិនមានតម្លាភាព ដោយពុករលួយ អ្វីដែលចាយវាយខុសគោលដៅ ខ្ញុំគិតថាធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធអប់រំហ្នឹងកាន់តែធ្លាក់ចុះធ្ងន់ធ្ងរ ហើយសិស្សានុសិស្សក៏បោះបង់ការសិក្សាកាន់តែខ្លាំងឡើង»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ ថ្លែងថា ការផ្តល់ហរិញ្ញប្បទានបន្ថែមរបស់ធនាគារពិភពលោកក្នុងវិស័យអប់រំ នឹងជួយពង្រឹងគុណភាពនៅក្នុងវិស័យសំខាន់មួយនេះ។
យ៉ាងណាមិញ លោកចោទសួរអំពីសុចរិតភាព និងតម្លាភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងអប់រំ ក្នុងការចាត់ចែងថវិកាជំនួយនេះ ថាអាចប្រើប្រាស់បានត្រឹមត្រូវ ក្នុងកម្រិតប៉ុណ្ណា។ លោកបន្ថែមថា ការបង្កឲ្យមានអំពើពុករលួយក្នុងវិស័យអប់រំ ជាពិសេសមន្រ្តីនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ការពង្រឹងគុណភាពអប់រំ និងការអនុវត្តស្មើភាពគ្នានៅតាមសាលារដ្ឋនីមួយៗ។
លោកថ្លែងថា៖ «អ្វីដែលជាក្តីព្រួយបារម្ភគឺនៅត្រង់ការប្រើប្រាស់ថវិកាមិនមានតម្លាភាព ហើយវាអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ត្រូវដល់គុណភាពនៅក្នុងការអប់រំនៅពេលដែលថវិកាទាំងអស់នោះបាត់បង់ទៅលើចំណែកណាមួយខុសប្រក្រតី ឬមិនត្រូវនឹងគោលការណ៍»។
បើតាមលោក សេក សុជាតិ វិស័យអប់រំនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននេះហាក់មានភាពប្រសើរជាងមុន ប៉ុន្តែលោកក៏ជំរុញដល់គ្រូបង្រៀនទាំងអស់អនុវត្តម៉ោងបង្រៀនឲ្យបានពេញលេញ និងយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះសិស្សានុសិស្ស ព្រមទាំងផ្តល់ការបង្រៀនឲ្យស្មើភាពគ្នាដោយមិនមានការបែងចែកសិស្សដែលរៀនគួរបន្ថែម និងសិស្សដែលមិនរៀននោះទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំសង្ឃមឹថាការអភិវឌ្ឍវិស័យអប់រំនៅកម្ពុជានឹងរៀបចំនៅក្នុងគោលការណ៍សមភាពផ្សេងៗទៀត ធ្វើម៉េចដើម្បីធានាថាទាំងសិស្សទាំងគ្រូនៅក្នុងសាលាចំណេះដឹងទូទៅរបស់រដ្ឋទាំងអស់គឺមានសិទ្ធិ និងមានអ្វីៗប្រសើរដូចៗគ្នា»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា អ្នកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា ប្រាប់វីអូអេថា គម្រោងថវិកាចំនួន ៧៩,៥ លានដុល្លារដែលជាជំនួយរបស់ធនាគារពិភពលោកនេះ គឺស្ថិតនៅក្នុងគម្រោងហៅថា «ការកែលម្អចំណេះដឹងទូទៅ (GEIP)» ដោយគម្រោងនេះមានចំនួន២លើកទៅហើយ និងថាគម្រោងនេះគឺនៅក្នុងគោលដៅធ្វើឲ្យការអនុវត្តស្តង់ដារសាលារៀនគំរូ និងការលើកកម្ពស់ការអប់រំសម្រេចទៅបានក្នុងសាលាចំនួនជាង ៣០០០ នៅទូទាំងប្រទេស។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «តាមរយៈការអនុវត្តកម្មវិធីនេះ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាក៏សង្ឃឹមថាលទ្ធផលនៃការសិក្សានឹងមានភាពប្រសើរឡើង ហើយកុមារនិងប្អូនៗសិស្សានុសិស្សដែលមកពីគ្រួសារក្រីក្រ តំបន់ជួបការលំបាក បងប្អូនជនជាតិភាគតិច ក៏ដូចជាអ្នកដែលមានពិការភាពនឹងអាចធ្វើដំណើរទៅចូលរៀនបាន និងទទួលបានឱកាសក្នុងការសិក្សាប្រកបដោយគុណភាព»។
អ្នកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា បានបន្ថែមថា គម្រោងនេះក៏បានផ្តល់ឱកាសបណ្តុះបណ្តាលបន្ថែម និងអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពវិជ្ជាជីវៈសម្រាប់គ្រូបង្រៀន ថ្នាក់ដឹកនាំសាលា និងបុគ្គលិកអប់រំដទៃទៀតផងដែរ។
យោងតាមទិន្នន័យរបស់អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍដែលចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ ២០២៣ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចំណាយថវិកាលើវិស័យអប់រំក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ចំនួន ៨១០ លានដុល្លារអាមេរិក និងចំនួន ៧៩៧ លានដុល្លារសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២ ស្របពេលដែលអត្រាចុះឈ្មោះចូលរៀននៅកម្រិតបឋមសិក្សាមាន ៨៦.៨ភាគរយសម្រាប់ឆ្នាំសិក្សា ២០២១-២០២២។
គួររំឭកថា ធនាគារពិភពលោកកំពុងជួយដល់គម្រោងអភិវឌ្ឍនានារបស់កម្ពុជា ដែលមានតម្លៃជាទឹកប្រាក់ប្រមាណជាង ១.១ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ គម្រោងអភិវឌ្ឍទាំងនោះ មាននៅក្នុងវិស័យអប់រំ និងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធសំខាន់ៗផ្សេងទៀត៕