វៀតណាម ដាក់​គុក​អតីត​អ្នក​កាសែត​រដ្ឋ​ម្នាក់​ពី​ការ​ចុះ​ផ្សាយ​ក្នុង​ប្លុក

លោក ទ្រឿង ដុយញ៉ាត(Truong Duy Nhat)​ (រូបកណ្តាល) អ្នកសរសេរ​​ប្លុក​ដ៏​មាន​ប្រជា​ប្រីយ៍ភាព​មាន​​ឈ្មោះ​ថា ​Mot goc nhin khac ​ឬ ​ទស្សនៈ​​ផ្សេង​ទៀត ​ដែល​លោក ​បាន​បង្កើត​​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១១។

តុលាការ​មួយ​ក្នុង​ប្រទេស​វៀតណាម ​បាន​ដាក់ទោសអតីត​អ្នកកាសែត​ម្នាក់ពី​បទ​រំលោភច្បាប់​ថ្មី​ដ៏​ចម្រូង​ចម្រាស​ដែល​ដាក់​ទោស​ព្រហ្មទណ្ឌ​ចំពោះ​ការ​រំលោភ​សេរីភាពដែល​ប៉ះ​ពាល់​ផលប្រយោជន៍​របស់​រដ្ឋ​។ ​ពួក​សកម្ម​ជន​ពណ៌នាថា ​ការ​កាត់​សេចក្តី​នេះ​ជា​ការ​បង្ក្រាប​ដែល​កំពុង​បន្ត​កើតមាន​ឡើង​លើ​សេរីភាព​នៃ​ការ​និយាយ​ស្តី​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​នោះ។

លោក ទ្រឿង ដុយញ៉ាត(Truong Duy Nhat) ​អាយុ​៥០​ឆ្នាំ ​បាន​រងការ​ចោទ​ប្រកាន់ពី​ការ​ចុះ​ផ្សាយអត្ថបទ​បំភ្លៃ​កិត្យា​នុភាពរបស់​គណបក្ស​កុម្មុយនិស្ត។ ​លោក ​បាន​ត្រូវ​តុលាការ​កាត់​ឲ្យ​ជាប់គុក​២ឆ្នាំបន្ទាប់​ពី​ការ​កាត់​ទោស​ពាក់​កណ្តាល​ថ្ងៃ​នៅ​ឯ​តុលាការ​មួយ​នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​ Da Nang ​ ដែល​ជា​ទីក្រុង​កំណើត​របស់​លោក​កាល​ពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​ម្សិល​មិញ។

​លោក Nhat ​បាន​សរសេរ​ប្លុក​ដ៏​មាន​ប្រជា​ប្រីយ៍ភាព​មួយ​មាន​ឈ្មោះ​ថា ​Mot goc nhin khac ​ឬ ​ទស្សនៈផ្សេង​ទៀត ​ដែល​លោក ​បាន​បង្កើតក្នុង​ឆ្នាំ​២០១១បន្ទាប់​ពី​បោះបង់​ចោល​ការងាររបស់​លោក​ជា​អ្នក​យក​ព័ត៌មានឲ្យ​កាសែត​រដ្ឋ​មួយ។ លោក ​បាន​ធ្វើការ​ជា​អ្នកកាសែត​ឲ្យ​កាសែត​ក្នុងស្រុក​ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៨៧​មក។

ការ​ចុះ​ផ្សាយ​លើ​ប្លុក​របស់​លោក ​ជារឿយៗ​បាន​រិះគន់​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​របស់​វៀតណាម​ហើយ​បាន​លើក​ឡើង​ពីការ​ព្រួយ​កង្វល់​អំពី​ការទាម​ទារ​ទឹក​ដី​របស់​ចិន​ក្នុង​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង។
​លោក ត្រាន់ វូហៃ (Tran Vu Hai) ​ មេធាវី​របស់​លោក ​បាន​និយាយ​ថា ​លោក Nhat ​បាន​ត្រូវតុលាការ​ដាក់​ទោសពី​ការ​រំលោភ​សេរីភាព​ប្រជាធិបតេយ្យ​ដែល​ប៉ះពាល់​ដល់​ផល​ប្រយោជន៍​រដ្ឋ​នៅក្រោម​មាត្រា​២៥៨​នៃ​ក្រម​ព្រហ្មទណ្ឌ។

«លោកហៃ ​និយាយ​ថា ​លោក ​បាន​សុំឲ្យ​រដ្ឋ​អាជ្ញាកំណត់អ្វី​ដែល​ជា​ផល​ប្រយោជន៍រដ្ឋ​ក្នុង​រឿង​ក្តី​នេះ ​ដែល​លោក ​ជជែក​ឲ្យ​ហេតុផល​ថា ​នៅក្នុង​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​ ​គ្មាន​និយាយ​ពី​ផល​ប្រយោជន៍​របស់​គណបក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ទេ»។

ស្ថានទូត​សហរដ្ឋ​អាមេរិកក្នុង​ទីក្រុង​ហាណូយ ​ប្រាប់​ឲ្យ​ដឹង​ថា ​ខ្លួន ​មាន​ការ​ព្រួយ​កង្វល់​យ៉ាង​ខ្លាំង​ពី​ការ​កាត់​ទោស​របស់​តុលាការ​នោះ។ ​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍ជា​លាយលក្ខ​អក្សរ​មួយ​ ​ស្ថាន​ទូត ​បាន​អំពាវនាវដល់​រដ្ឋាភិបាល​វៀត​ណាម​ឲ្យ​ដោះលែង​លោក Truong Duy Nhat ​ហើយ​នឹង​ពួក​អ្នកទោស​មនសិការ​ទាំង​អស់ ​និង​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​វៀត​ណាមសម្តែងទស្សនៈ​ខាង​នយោបាយរបស់​ខ្លួន​ដោយ​សន្តិវិធី។

​លោក Nhat ​បាន​ត្រូវ​ចាប់​ខ្លួននៅ​ផ្ទះ​របស់​លោកកាល​ពី​ខែឧសភា​ឆ្នាំ​ទៅ​ភ្លាមៗ​បន្ទាប់ការ​ចុះ​ផ្សាយអត្ថបទ​មួយ​ដែល​អំពាវនាវឲ្យ​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តីនិង​ប្រធាន​គណបក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ចុះចេញ​ពី​តំណែង។

​អ្នក​សរសេរ​ប្លុក​និង​អ្នកកាសែត​មួយ​ក្រុម​ ​បាន​ជួប​ជុំ​គ្នានៅ​ខាង​ក្រៅ​តុលាការ​ក្នុង​ទីក្រុង ​Da Nang ​ដើម្បី​បង្ហាញការគាំទ្រ​របស់​ពួកគេ។

ក្នុង​ចំណោមអ្នក​ទាំង​នោះ ​មាន​អ្នក​សរសេរប្លុក​ម្នាក់​ដែល​សរសេរ​បាន​ដាក់​ ឈ្មោះថា Me Nam ​ដែល​មាន​ន័យ​ថា​ «​ផ្សិត​មេ» ​ជាភាសា​វៀត​ណាម។​

«អ្នកស្រី ​និយាយ​ថា ​ប៉ូលិស​ជា​ច្រើន ​បាន​ឡោម​ព័ទ្ធ​តុលាការហើយ ​គ្មាននរណា​ម្នាក់ ​បាន​ត្រូវ​គេ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ចូលក្នុង​តុលាការ​ទេ ​លើកលែង​តែ ​ភរិយា​និង​កូន​ចៅ​របស់​លោក​ Nhat »។

អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ Human Rights Watch ​ដែល​មាន​ទីតាំង​ក្នុង​បូរី​ញូវយ៉ក ​បាន​ហៅ​មាត្រា​២៥៨​នោះ​ថា ​ជា​មាត្រា​ស្រពេច​ស្រពិលដែល​បាន​ត្រូវ​គេ​ប្រើ​ប្រាស់​ជា​ប្រចាំដើម្បីដាក់​គុក​មនុស្ស​ដែល​រិះគន់​ដោយ​សន្តិវិធីដល់​នយោបាយ​និង​ការ​អនុវត្ត​របស់​មន្រ្តី។

​កាល​ពី​ខែ​មុន ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ ​បាន​ធ្វើ​ការ​ពិនិត្យ​សើរើប្រវត្តិ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​វៀត​ណាម ​ក្នុង​អំឡុង​ពេលដែល​រដ្ឋជា​សមា​ជិក​មួយ​ចំនួន​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ ​បាន​អំពាវនាវ​ដល់​ប្រទេស​នោះ​ឲ្យ​បញ្ឈប់ការ​ប្រើ​ប្រាស់​មាត្រា២៥៨​ដើម្បី​កាត់​ទោស​មនុស្ស​ដែល​សម្តែង​ទស្សនៈ​ដោយ​សន្តិវិធី​នោះ។

​លោក Phil Robertson ​អនុប្រធានអង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ Human Rights Watch​ទទួល​បន្ទុក​តំបន់​អាស៊ី ​បាន​សម្តែង​នូវ​ការ​មន្ទិល​សង្ស័យថា ​រដ្ឋាភិបាល​វៀត​ណាម​ ​នឹង​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់​ការ​អំពាវនាវ​ទាំង​នោះ។

«រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម ​មិនចង់ធ្វើ​សម្បទាន​ដល់​សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​សន្តិសុខ​ទាំង​នោះ​ទេពីព្រោះ ​នេះ​ ​ជាការចាប់​មនុស្សទាំងអស់​ដែលពួកគេ ​មិន​ចូល​ចិត្ត​ដើម្បី​បញ្ជូន​ទៅ​គុក»។
​កាល​ពី​ខែ​វិច្ឆិកា ​វៀតណាម​ ​បានបោះឆ្នោត​ជាប់​ជា​សមាជិក​ថ្មី​របស់​ក្រុម​ប្រឹក្សាសិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិដែល​ជា​អង្គការ​ឃ្លាំមើលដ៏ខ្ពស់​បំផុត​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ។ ​ចិន ​រុស្ស៊ី អារ៉ាប់​ប៊ី​សាអូឌីត​ គុយបានិង​ប្រទេស​អាល់​ហ្សេរី​ ​ក៏​បាន​ទទួល​អាសនៈ​នោះ​ដែរ។

​លោក​ Robertson ​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ត​ទៀត​ថា ​ការ​ដាក់​ទោស​លោក ​Nhat ​មិន​មែន​ជា​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ការព្យាបាទ​របស់​ខ្លួន​លើ​ពួក​ប្រឆាំង​ទេ។

«អ្វីដែល​លោក ​អ្នក ​កំពុង​យល់​ឃើញ​នោះ​គឺថា ​រដ្ឋាភិបាល​វៀត​ណាម​ដែល​កំពុងអួត​អាង​ថា ​ខ្លួន ​បាន​ទទួល​សន្លឹក​ឆ្នោត​ដ៏​ច្រើនបំផុត​សម្រាប់​ក្រុម​ប្រឹក្សា​សិទ្ធិ​មនុស្សហើយ​ការណ៍​នេះ​ជាសញ្ញា​មួយ​បង្ហាញ​ថា ​ពួកគេ ​អាច​បន្ត​ធ្វើ​ហើយ​នឹង​ពង្រីកការរំលោភសិទ្ធិ​មនុស្ស​ដោយ​គ្មាន​ការ​ថ្កោល​ទោស»។

តាម​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ Human Rights Watch ​ប្រាប់​ឲ្យ​ដឹង​ថា ​វៀតណាម​ ​បាន​ដាក់​ទោស​និង​ដាក់​គុកពួក​ប្រឆាំង​និង​សកម្មជន​៦១​នាក់​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៣ ​ដោយ​ប្រៀប​ធៀប​កាល​ពីមួយ​ឆ្នាំមុន ​មាន​ប្រហែល​តែ​៤០​នាក់​ប៉ុណ្ណោះ។ ​រដ្ឋាភិបាល​វៀត​ណាម ​និយាយ​ថា​ ​ខ្លួន ​ដាក់​គុក​មនុស្ស​ណា​ដែល​រំលោភ​ច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ​ ​ហើយ​ថា ​គ្មាន​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​ក្នុង​ប្រទេស​វៀត​ណាម​ទេ។
អ្នក​សរសេរប្លុក ​Me Nam ​និយាយ​ថា ​ការ​កាត់​ទោស​នេះ ​ជាការ​ព្រមានមួយ​ដល់​មនុស្សផ្សេង​ៗ​ទៀត​ដែល​ប្រើ​ប្រាស់​ប្លុកនិង​ Facebook ​កុំ​ឲ្យ​និយាយ​ប្រឆាំង​រដ្ឋាភិបាល។

ប្រែ​សម្រួល​ដោយ ​ជឹង ​ប៉ូជីន