មេដឹកនាំសហជីពកម្មករក្នុងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរនឹងធ្វើការសម្រេចតួលេខប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាជាក់លាក់ សម្រាប់ការចរចាជាមួយនិយោជក បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំជាលក្ខណៈត្រីភាគីដែលគ្រោងនឹងរៀបចំឡើងនៅខែកញ្ញា។ ពួកគេនិយាយថា ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាសព្វថ្ងៃមិនទាន់អនុញ្ញាតឲ្យកម្មកររស់នៅបានដោយសមរម្យនោះទេ។ ពួកគេក៏នឹងថ្លែងអំពីផលវិបាកនានាដែលកម្មករកំពុងជួបប្រទះ ដូចជាករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផងដែរ។
ក្រុមសហជីពធំៗនឹងជួបប្រជុំជាមួយភាគីនិយោជក និងរដ្ឋាភិបាលនាដើមសប្តាហ៍ទីមួយនៃខែកញ្ញាខាងមុខនេះ ដើម្បីពិភាក្សាអំពីប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាក្នុងវិស័យកាត់ដេរនៅប្រទេសកម្ពុជា។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ពីមេដឹកនាំសហជីពនាថ្ងៃពុធនេះ។
ការជួបប្រជុំនេះ គឺធ្វើឡើងទៅតាមការកំណត់របស់ក្រសួងការងារ ដែលបានចេញផ្សាយសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន កាលពីខែមិថុនា ដោយបញ្ជាក់ថា ការពិភាក្សាជាលក្ខណៈត្រីភាគី នឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅខែកញ្ញា។ ខែបន្ទាប់មកទៀត គឺខែតុលា ក្រសួងនឹងបើកកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មការប្រឹក្សាការងារ ដើម្បីសម្រេចប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាផ្នែកវាយនភណ្ឌ កាត់ដេរ និងផលិតស្បែកជើងសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៧។ ប្រាក់ឈ្នួលដែលបានកំណត់នឹងចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។
រូបឯកសារ៖ លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា ផ្តល់បទសម្ភាសន៍ដល់អ្នកសារព័ត៌មាននៅមុខសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទ ទី៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦
លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា បានប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃពុធនេះថា ការប្រជុំត្រីភាគី នឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី០១ ខែកញ្ញា បន្ទាប់ភាគីសហជីពបានបញ្ចប់ការពិភាក្សារបស់ខ្លួនអំពីស្ថានភាពឧស្សាហកម្មកាត់ដេរនៅក្នុងខែសីហានេះ។
លោកនិយាយថា ក្រុមភាគីសហជីពមិនទាន់ឈានដល់ការព្រមព្រៀងលើតួលេខនៃប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាសម្រាប់ការចរចានោះទេ ដោយត្រូវរង់ចាំមើលការពន្យល់ពីភាគីនិយោជក និងរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងការប្រជុំនាខែកញ្ញានេះ។
«ទីមួយគឺយើងនឹងស្តាប់ របាយការណ៍របស់អ្នកស្រាវជ្រាវពីក្រសួងពីក្រុមហ៊ុន និងពីគ្នាយើងហ្នឹង។ ទីពីរ យើងនឹងយកអាទិន្នន័យដែល អ្នកស្រាវជ្រាវរបស់យើងបានរកឃើញដូចជា បួនចំណុចសំខាន់ដែលយើងត្រូវយកទៅវិភាគ។ ទី១ គឺការចំណាយទៅលើអាហារ ទី២ ទៅលើការស្នាក់នៅ ទី៣ សោហ៊ុយធ្វើដំណើរ ទី៤ ចំណាយលើបញ្ហាសុខភាពផ្សេងៗ ដែលជាការងារចាំបាច់របស់កម្មករហ្នឹង យើងនឹងលើកវាមកនិយាយ»។
លោក អាត ធន់ ថ្លែងថា ការចរចាប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាឆ្នាំនេះ អាចនឹងមានការធូរស្រាលជាងមុន ដោយវាជាពេលវេលា កៀកនឹងការបោះឆ្នោត ដែលសំឡេងឆ្នោតរបស់កម្មករ អាចដាក់សម្ពាធលើភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងការចរចា ជាពិសេសគឺរដ្ឋាភិបាល និងនិយោជក។ លោកបន្តថា ស្ថានភាពជិះជាន់កម្មករតាមការប្រើកិច្ចសន្យាការងារខ្លីៗ និងការបញ្ចុះតម្លៃទឹកភ្លើងតាមជនបទក៏នឹងត្រូវលើកឡើងក្នុងចរចានាពេលខាងមុខ។ លោកបន្ថែមថា ការតវ៉ា ឬការធ្វើបាតុកម្ម អាចកើតឡើង ឬយ៉ាងណាអាស្រ័យលើលទ្ធផលនៃការកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលនេះ។
ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាសម្រាប់កម្មករកាត់ដេរ ដែលទើបតែចូលជាធរមានកាលពីដើមឆ្នាំ២០១៦ មានចំនួន១៤០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ កម្មករទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលនេះ ក្រោយពីមានបាតុកម្មទាំងអហិង្សា និងហិង្សាអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ដែលបានបណ្ដាលឲ្យកម្មករមួយចំនួនបានបាត់បង់ជីវិត និងជាច្រើននាក់ទៀតរងរបួស។
រូបឯកសារ៖ ក្រុមកម្មករនិងក្រុមបណ្ដាញយុវជនប្រារព្ធទិវាពលកម្មអន្តរជាតិខួបលើកទី១៣០នៅពហុកីឡាដ្ឋានជាតិអូឡាំពិច រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦។
នៅក្នុងមាត្រា១០៤នៃច្បាប់ការងារចែងថា «ប្រាក់ឈ្នួលយ៉ាងតិចណាស់ក៏ត្រូវឲ្យស្មើនឹងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាដែលត្រូវធានា ពោលគឺរ៉ាប់រងកម្មករនិយោជិកគ្រប់រូប ឲ្យមានកម្រិតជីវភាពសមរម្យទៅតាមសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស»។
VOA មិនទាន់អាចទាក់ទងលោក ហេង សួ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារបានទេនៅថ្ងៃពុធនេះ។
អ្នកស្រី យ៉ាង សោភ័ណ្ឌ ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់ VOA ថា ការប្រជុំរវាងភាគីសហជីព និយោជក និងរដ្ឋាភិបាល ដែលត្រូវធ្វើឡើងនាពេលខាងមុខនេះ នឹងបើកផ្លូវឲ្យភាគីសហជីពទទួលបានព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់កំណត់ប្រាក់ឈ្នួលក្នុងចំនួនជាក់លាក់ និងសមរម្យមួយ ដែលនឹងមិនពិបាកធ្វើឲ្យមានការជជែកគ្នាទៀត នៅក្នុងការប្រជុំពេលក្រោយមកទៀត។
អ្នកស្រី យ៉ាង សោភ័ណ្ឌ ថ្លែងថា៖
«ប្រាក់ឈ្នួលកម្មករនៅពេលដែលឡើងដល់កម្រិតមួយសមរម្យហើយ ឆ្នាំក្រោយៗមក យើងសិក្សាទៅលើតែអតិផរណាទីផ្សារ សិក្សាទៅលើកត្តាសេដ្ឋកិច្ចអីទៅយើងឡើងទៅតាមហ្នឹងទៅ អាហ្នឹងវាមិនពិបាកជជែកគ្នាម្តងទៀត ដើម្បីដូចឆ្នាំមុនៗនោះទេ»។
នៅក្នុងការធ្វើបាតុកម្មតវ៉ាទាមទារតំឡើងប្រាក់ឈ្នួលរបស់កម្មករកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៣ និងដើមឆ្នាំ ២០១៤ មានមានមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់បួននាក់ស្លាប់រងរបួស២៣នាក់ និង១០នាក់ផ្សេងទៀតត្រូវបានឃាត់ខ្លួនក្នុងព្រឹត្តិការណ៍បង្រ្កាបបាតុកម្មដោយការបាញ់រះមួយដោយក្រុមសមត្ថកិច្ចនៅតំបន់សួនឧស្សាហកម្មកាត់ដេរកាណាឌីយ៉ាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
លោក ប៉ាវ សីណា ដែលធ្លាប់រងបណ្តឹងពាក់ព័ន្ធ និងការធ្វើចលនាសហជីព និងជាប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពចលនាកម្មករ បានប្រាប់ VOA ថា ក្រៅអំពីការជជែកអំពីប្រាក់ឈ្នួលអប្បរមានេះ ក្រុមសហជីពលោកនឹងស្នើឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងឧស្សាហកម្មដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះ ធ្វើការពិភាក្សាគ្នារកការកែលម្អស្ថានភាពសុវត្ថិភាពរបស់កម្មករ ដែលជាញឹកញាប់បានទទួលរងគ្រោះថា្នក់ ដោយដឹកហួសចំណុះនៃចំនួនកម្មករនៅតាមរថយន្ត និងបញ្ហាដួលសន្លប់របស់កម្មករនៅក្នុងរោងចក្រ។
លោក ប៉ាវ សីណា ថ្លែងថា៖
«ទាក់ទងនឹងការធ្វើដំណើររបស់គាត់ហ្នឹង គឺយើងឃើញថា ប្រឈមនឹងបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំង។ អានេះជាបញ្ហាដែលសហជីពត្រូវធ្វើការជជែក ក៏ដូចជាការជំរុញឲ្យមានការកែតម្រូវបរិស្ថាននៅក្នុងរោងចក្រ ដែលយើងមើលឃើញថា មានករណីសន្លប់ជាបន្តបន្ទាប់ហ្នឹង គឺនៅក្នុងបរិវេណហ្នឹង គឺយើងត្រូវមានកែតម្រូវ ថាតើរោងចក្រហ្នឹងត្រូវបើកទ្វារឲ្យមានលក្ខណៈស្តង់ដាររបៀបម៉េចឲ្យវាស្របតាមផ្លូវច្បាប់របៀបម៉េច អាហ្នឹងយើងនឹងពិចារណា ក្នុងការពិនិត្យមើលជាមួយភាគីនិយោជក»។
រូបឯកសារ៖ ក្រុមប៉ូលិសដើរកាត់ក្រុមកម្មករខណៈពេលដែលពួកគេប្រារព្ធទិវាពលកម្មអន្តរជាតិខួបលើកទី១៣០នៅពហុកីឡាដ្ឋានជាតិអូឡាំពិច ក្រោមប្រធានបទ«សិទ្ធិកម្មករនិងសេរីភាពសមាគម» នៅថ្ងៃទី១ ខែឧសភា នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។
លោកថ្លែងបញ្ជាក់ទៀតថា កម្មករក្នុងឧស្សាហកម្មបានទទួលការសម្រាលបន្ទុកផ្នែកសុខាភិបាល ដោយសាររដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតរបបថែទាំសុខភាពកម្មករ ដែលមានការចូលរួមវិភាគទានពីភាគីកម្មករ និងនិយោជក។ តាមរបបថែទាំសុខភាពនេះ កម្មករអាចទទួលបានការព្យាបាលសុខភាពដោយឥតគិតថ្លៃ។
លោក ខេន លូ អគ្គលេខាធិការ សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា បានប្រាប់ VOA ថា ភាគីនិយោជក មិនទាន់ទទួលដំណឹងអំពីការប្រជុំនាខែកញ្ញាខាងមុខនេះទេ តែលោកអះអាងថា ភាគីនិយោជកបានត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការចរចា ទៅតាមនីតិវិធីការចរចាដើម្បីកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមានេះ។ លោកបានព្រមានផងដែរថា ប្រសិនបើការទាមទារប្រាក់ឈ្នួលមានចំនួនច្រើនជាងប្រាក់ចំណេញរបស់អ្នកវិនិយោគក្នុងឧស្សាហកម្មនេះ អ្នកវិនិយោគនឹងដើរចេញពីប្រទេសកម្ពុជា។
លោក ខេន លូ ពន្យល់ថា៖
«អ្នកវិនិយោគអាចនិយាយថា ១០០ភាគរយ ជាអ្នកវិនិយោគមកពីស្រុកក្រៅ ហើយគាត់មក គាត់រកប្រាក់ចំណេញទេ បើអត់ចំណេញ គាត់ប្រាកដជាទៅវិញហើយ។ អ៊ីចឹងគាត់ គាត់អត់មែនអង្គការ ឬក៏ឲ្យមកជួយសង្គមយើង ឬក៏មកធ្វើជា charity ទេ។ គាត់មកដើម្បីរកប្រាក់ចំណេញ បើអត់ចំណេញ គាត់អាចទ្រាំបន្តិច ចង់និយាយថា អាចទៅមុខអាចចំណេញអត់។ ប៉ុន្តែបើយូរពេកគាត់ចំណេញ គាត់ខាតរហូត គាត់តាមពិតហើយគាត់ទៅវិញ ឬក៏ទៅប្រទេសផ្សេងៗធ្វើការវិនិយោគ»។
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាស្ត្រីប្រមាណជា៧០០.០០០នាក់ កំពុងធ្វើការនៅក្នុងវិស័យកាត់ដេរនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ កម្ពុជានាំចេញផលិតផលសំលៀកបំពាក់របស់ខ្លួនប្រមាណ៤៦ភាគរយទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុប ៣០ភាគរយទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក និង២៤ភាគរយផ្សេងទៀតទៅកាន់ប្រទេសកាណាដា និងជប៉ុន។
ចំណូលដែលបានមកពីការនាំចេញនេះ គឺមានជាង៦.០០០លានដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំ២០១៥។ នេះបើយោងទៅតាមទិន្នន័យដែលផ្តល់ដោយសមាគមមណ្ឌលព័ត៌មានកម្មករ៕