អតីតអ្នកកាសែតពីររូបរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី (RFA) គ្រោងនឹងចូលខ្លួនបំភ្លឺនៅសាលាឧទ្ធរណ៍ក្នុងសប្តាហ៍នេះ ដើម្បីទាមទារឲ្យតុលាការជាន់ខ្ពស់មួយនេះ ដកការឃ្លំាមើលរបស់តុលាការ និងប្រគល់សម្ភារៈដែលបានរឹបអូស ក្រោយពេលសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧។
អតីតអ្នកយកព័ត៌មានទាំងពីរគឺលោក យាង សុធារិន្ទ និងលោក អ៊ួន ឈិន ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ ពីបទផ្តល់ព័ត៌មានដល់រដ្ឋបរទេសដែលអាចធ្វើឲ្យអន្តរាយដល់ការការពារជាតិ។ អ្នកទាំងពីរប្រឈមនឹងការជាប់ពន្ធនាគារពី ៧ដល់១៥ឆ្នាំ។
លោក យាង សុធារិន្ទ ដែលសមត្ថកិច្ចបានរឹបអូសទូរស័ព្ទដៃចំនួនពីរគ្រឿងនោះប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃពុធនេះថា ក្នុងពេលលោកស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការនោះ លោកមិនអាចធ្វើដំណើរទៅកាន់ស្រុកកំណើតនៅទឹកដីកម្ពុជាក្រោមនោះទេ ហើយក៏មិនអាចចេញទៅចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលខ្លីៗនៅក្រៅប្រទេសកម្ពុជាបានដែរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«សម្រាប់ពួកខ្ញុំ អាការណ៍ដាក់ក្រោមការត្រួតពិនិត្យហ្នឹង ទាក់ទងមិនឲ្យធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេស ជាពិសេសហ្នឹងគឺថាខ្ញុំមិនអាចធ្វើដំណើរទៅស្រុកកំណើតរបស់ខ្ញុំនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោមបានទី១។ ទី២ វាពិបាក វាពិបាកត្រង់ថា ពេលខ្លះយើងចង់មានឱកាសបានទៅ training [វគ្គបណ្តុះបណ្តាល] ចូលរួម training [វគ្គបណ្តុះបណ្តាល] ឬក៏ចង់បានចូលរួមនៅក្នុងវគ្គអីខ្លីៗនៅក្រៅប្រទេសអីចឹង ដែលយើងចង់ទៅដើម្បីពង្រឹងនូវសមត្ថភាពរបស់យើង យើងអត់មានឱកាសទៅបានទេ»។
អតីតអ្នកកាសែតរូបនេះ ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងធ្វើការនៅអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយនោះ ថ្លែងបន្ថែមថា ការណ៍ដែលតម្រូវឲ្យលោកទៅបង្ហាញខ្លួននៅប៉ុស្តិ៍ប៉ូលិសជាប្រចាំខែនោះ បានបង្កផលប៉ះពាល់អាក្រក់ដល់ការងាររបស់លោក។
លោកយល់ថា ក្នុងកាលៈទេសៈដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងបង្ហាញការប្តេជ្ញាចិត្តពង្រឹងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលើកកម្ពស់វិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាននោះ តុលាការគួរពិចារណាអនុញ្ញាតឲ្យលោកលែងស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យ ហើយប្រគល់សម្ភារៈដល់លោក និងសហការីរបស់លោកវិញ គឺលោក អ៊ួន ឈិន។
«កន្លងទៅឃើញថា សាលាឧទ្ធរណ៍ហ្នឹង ក៏បានទម្លាក់នូវបទចោទប្រកាន់ទៅលើសហជីព ទាំង៦រូបដែរ ហើយ ហ្នឹងហើយ ខ្ញុំថា វាជារឿងមួយល្អ វាជាមុខមាត់ល្អសម្រាប់កម្ពុជាយើង នៅពេលដែលយើងប្តេជ្ញាថា យើងមិនមានការគាបសង្កត់ទៅលើអ្នកសារព័ត៌មាន យើងគួរតែ អ៊ីចឹងខាងតុលាការខ្ញុំគិតថា... គួរតែផ្តល់នូវភាពអនុគ្រោះទៅដល់ពួកខ្ញុំទាំងពីរនាក់ ដើម្បីបង្ហាញឲ្យកាន់តែច្បាស់ថែមទៀតថា ប្រទេសកម្ពុជាយើង គឺមិនមានការរឹតត្បិតគាបសង្កត់ទៅលើសេរីភាពសារព័ត៌មានឯករាជ្យអ៊ីចឹងបាទ»។
កាលពីខែឧសភាកន្លងទៅនេះ សាលាឧទ្ធរណ៍បានសម្រេចទម្លាក់ចោលជាផ្លូវការចំពោះបទចោទប្រកាន់លើមេដឹកនាំសហជីពសំខាន់ៗ ចំនួន៦នាក់ ក្នុងសំណុំរឿងបាតុកម្មហិង្សាទាមទារប្រាក់ឈ្នួលក្នុងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ ដែលបានកើតឡើងនៅលើកំណាត់ផ្លូវវេងស្រេង ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៣ និងដើមឆ្នាំ២០១៤។ ចុងក្រោយនេះ រដ្ឋាភិបាលក៏បានអនុញ្ញាតឲ្យសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក ដំណើរការការិយាល័យរបស់ខ្លួនឡើងវិញផងដែរ។
លោក អំ សំអាត នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើល និងការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ (Licadho) លើកឡើងថា ក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចង់ស្តារការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញនោះ តុលាការគួរពិចារណា និងអនុញ្ញាតឲ្យអតីតអ្នកយកព័ត៌មានរបស់ RFA បានរួចផុតពីការឃ្លាំមើលរបស់តុលាការ។
«រឿងនេះ បើសិនជាមានការទម្លាក់បទចោទប្រកាន់ ឬក៏ការប្រគល់សិទ្ធិឲ្យគាត់វិញ សម្ភារៈឲ្យគាត់វិញហ្នឹង អាហ្នឹងក៏វាជាលក្ខខណ្ឌមួយ ជាការជួយសម្រួលដែរនៅក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននេះ ពីព្រោះរឿងលោក យាង សុធារិន្ទ និងលោក អ៊ួន ឈិន នេះ ធ្វើឲ្យគេរិះគន់ថា វាជារឿងដែលពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយ ហើយជាការដាក់គំនាប ជាការគំរាមកំហែងសម្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាន។ អ៊ីចឹង ចំណុចទាំងអស់នេះ ក៏វាជាស្ថានភាពល្អប្រសើរមួយដែរ បើសិនជាអ្នកទាំងពីរត្រូវបានទម្លាក់បទចោទនោះបាទ»។
VOA មិនទាន់អាចសុំការអធិប្បាយពីលោក ទូច ថារិទ្ធ អ្នកនាំពាក្យសាលាឧទ្ធរណ៍បានទេ នៅថ្ងៃពុធនេះ។
កាលពីដើមខែមិថុនានេះ ក្រុមការងារអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីការឃុំខ្លួនដោយបំពាន (Working Group on Arbitrary Detention) បានបញ្ចេញសេចក្តីវិភាគខាងច្បាប់មួយដែលបង្ហាញថា អតីតអ្នកកាសែតពីរនាក់របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី គ្មានទោស ហើយពួកគេទាំងពីររូបគួរទទួលបានសេរីភាពពេញលេញ និងលទ្ធភាពទទួលបានសំណង។
ក្រុមការងារបានផ្តល់ហេតុផលថា ការឃុំខ្លួនពួកគេគឺជាការឃុំខ្លួនដោយបំពាន ដោយសារមិនមានមូលដ្ឋានច្បាប់ណាមួយអាចយកមកប្រើប្រាស់ ដើម្បីធ្វើយុត្តិកម្មដកហូតសេរីភាពរបស់ពួកគេឡើយ ហើយការឃុំខ្លួនពួកគេកើតចេញពីការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពនៃគំនិត និងការបញ្ចេញមតិដោយសន្តិវិធី។ ការឃុំខ្លួននេះ ជាការរំលោភបំពានធ្ងន់ធ្ងរលើសិទ្ធិទទួលបានសវនាការប្រកបដោយយុត្តិធម៌របស់ពួកគេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកយកព័ត៌មានទាំងពីរនាក់របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនឹងបង្ហាញខ្លួននៅសាលាឧទ្ធរណ៍នៅថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ខាងមុខនេះ វេលាម៉ោង៨ព្រឹក ដើម្បីជម្រះរឿងក្តីរបស់ពួកគេ។ នេះបើយោងតាមលិខិតអញ្ជើញរបស់មហាអយ្យការអមសាលាឧទ្ធរណ៍ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ៕