លោកស្រី ហ្សាហា ហាឌីដ (Zaha Hadid) ជាស្ថាបត្យករដ៏ល្បីល្បាញនៅប្រទេសអង់គ្លេសនិងជាស្ត្រីទីមួយដែលបានទទួលពានរង្វាន់ Pritzker Prize ដែលជាពានរង្វាន់ល្បីល្បាញសម្រាប់ស្នាដៃស្ថាបត្យកម្ម បានទទួលមរណភាពក្នុងវ័យ៦៥ឆ្នាំ ដោយការគាំងបេះដូងកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ខណៈពេលដែលលោកស្រីកំពុងទទួលការព្យាបាលនៅក្នុងមន្ទីពេទ្យមួយនៃទីក្រុង Miami សហរដ្ឋអាមេរិក។
លោកស្រី ហ្សាហា ហាឌីដ ជាស្ថាបត្យករសញ្ជាតិអង់គ្លេសដើមកំណើតអ៊ីរ៉ាក់ បានបន្សល់ទុកស្នាដៃជាច្រើន។ ក្នុងជីវិតជាស្ថាបត្យករ លោកស្រីបានគូសប្លង់អគារល្បីៗជាច្រើននៅក្នុងពិភពលោកមានដូចជា ស្ថានីយ Vitra Fire Station នៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ មជ្ឈមណ្ឌលសិល្បៈសហសម័យនៅសហរដ្ឋអាមេរិក សារមន្ទីសិល្បៈ Maxxi នៅប្រទេសអ៊ីតាលី មជ្ឈមណ្ឌលកីឡាហែលទឹកនៅប្រទេសអង់គ្លេស សាលសិល្បៈនៅប្រទេសចិន និងអគារមជ្ឈមណ្ឌលល្បីៗផ្សេងៗជាច្រើនទៀតនៅលើពិភពលោក។
កម្រងរូបភាព៖ ស្នាដៃរចនាអគាររបស់លោកស្រី Zaha Hadid ស្ថាបត្យករដ៏ល្បីដែលទើបទទួលមរណភាព
កម្រងរូបភាព៖ ស្នាដៃរចនារបស់លោកស្រី Zaha Hadid ស្ថាបត្យករដ៏ល្បីដែលទើបតែទទួលមរណៈភាព
លោកស្រីក៏បានរចនាប្លង់វិទ្យាស្ថានស្លឹករឹតនៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាជាកន្លែងដែលប្រមូលផ្តុំឯកសារនានាពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងរបបខ្មែរក្រហម។ លោកស្រីបានរ៉ាប់រងលើគំរោងគូសប្លង់សាងសង់វិទ្យាស្ថានស្លឹករឹតនេះកាលពីឆ្នាំ២០១២ ដើម្បីរំឮកដល់វិញ្ញាណក្ខ័ន្ធប្រជាជនដែលបានស្លាប់នៅក្នុង សម័យខ្មែរក្រហមពីឆ្នាំ១៩៧៥រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។
លោក ឆាំង យុ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាបាននិយាយថា លោកស្រី ហ្សាហា ហាឌីដ បានបញ្ចប់ការរចនាម៉ូតរបស់វិទ្យាស្ថានស្លឹករឹតរួចហើយ។
«គាត់បានធ្វើរួចទៅហើយកិច្ចការរបស់គាត់។អ្វីដែលយើងបាត់បង់គឺនៅពេលដែលអគារនេះសង់ហើយគ្មានវត្តមានរបស់គាត់។ ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថានេះ អាចជាកម្លាំងចិត្តដែលយើងនឹងប្រឹងធ្វើយ៉ាងណាអោយកន្លែងនេះទៅជាអស្ចារ្យមួយ ដើម្បីជាកិត្តិយសរបស់គាត់។ ហើយខ្ញុំបានពិភាក្សាជាមួយក្រុមប្រឹក្សាខ្ញុំទាំងយប់មិញថាយើងសម្រេចថាផ្នែកណាមួយនៅក្នុងអគារនេះយើងនឹងដាក់ឈ្មោះគាត់»។
គំរូប្លង់នៃវិទ្យាស្ថានស្លឹករឹត ត្រូវបានរចនាប្លង់ដោយលោកស្រី Zaha Hadid ជាស្ថាបត្យករជាតិ អង់គ្លេស-អ៊ីរ៉ាក់ ដ៏ល្បីល្បាញមួយរួប។ វិទ្យាស្ថាននេះគឺជាមជ្ឈមណ្ឌលឈានមុខនៅក្នុងការសិក្សាពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅក្នុងតំបន់អាស៊ី និងមានគោលបំណងជំរុញឲ្យមានការចងចាំ យុត្តិធម៌ និងការផ្សះផ្សានៅទូទាំងតំបន់។ (រូបថតផ្តល់ឲ្យដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា)
លោកបាននិយាយថា មរណភាពរបស់លោកស្រី ហ្សាហា ហាឌីដ មិនត្រឹមតែជាការបាត់បង់ដ៏ធំមួយរបស់ពិភពលោកនោះទេ តែវាក៏ជាការបាត់បង់ដ៏ធំមួយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរផងដែរ។
«វាមិនមែនត្រឹមតែជាការបាត់បង់ស្ថាបត្យករស្ត្រីម្នាក់ ដែលនឹងការសាងកន្លែងមួយសម្រាប់ប្រជាជនយើងដែលស្លាប់នៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមអស់ជាង២លាននាក់នោះទេ តែជាការបាត់បង់វប្បធម៌ពិភពលោកមួយ ពីព្រោះវាជាការកម្រដែលមានស្ត្រីដូចរូបគាត់មានសមត្ថភាពមិនជំពាក់ទៅនឹងភូមិសាស្ត្រតំបន់នយោបាយណាមួយ ប៉ុន្តែជាមួយនឹងមនុស្សជាតិដែលជាការកម្រ»។
លោក ឆាំង យុ ហៅលោកស្រី ហ្សាហា ហាឌីដ ថាជាមិត្តភ័ក្ដិដ៏កម្ររបស់កម្ពុជា។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «គឺជាការបាត់បង់មិត្តភ័ក្តិដ៏កម្រមួយ។ មិត្តភ័ក្តិដែលមិននិយាយប៉ុន្តែធ្វើ។មិត្តភ័ក្តិដែលមានចេតនាល្អ មានបំណងល្អ ហើយតែងតែនិយាយល្អពីកម្ពុជាយើង។ កម្រណាស់បាទ។ កម្រមានណាស់ យើងបាត់បង់មិត្តិភ័ក្ដិដែលនៅក្នុងពិភពលោកមួយដែលកម្ររកបាន»។
លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បាននិយាយកាលពីឆ្នាំ២០១៤ នៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់លោកថា លោកសង្ឃឹមថាការបង្កើតវិទ្យាស្ថានស្លឹករឹតនេះ ប្រទេសកម្ពុជានឹងដើរតួនាទីជាអ្នកដឹកនាំមនុស្សនៅក្នុងពិភពលោកតាមរយៈការបង្ហាញពីការលំបាកនិងមេរៀនដ៏ឈឺចាប់និងសារសំខាន់ក្នុងការចងក្រងឯកសារនិងការផ្សព្វផ្សាយដែលប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈនិងភាពសមរម្យ៕