មន្ត្រី​អាមេរិក៖ ​លោក​ប្រធានាធិបតី ​Biden ​ពង្រឹង​ការ​ប្តេជ្ញា​​ដល់​អាស៊ាន​នៅ​ឯ​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​នៅ​ភ្នំពេញ​

លោក Joe Biden ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន អាមេរិក នៅរាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី ១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២។

ប្រធានាធិបតី​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ លោក​ Joe Biden ​បាន​ចូល​រួម​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​ជាមួយ​នឹង​មេដឹកនាំ​អាស៊ាន​នៅ​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​ កាលពី​ថ្ងៃ​សៅរ៍​ ហើយ​ត្រូវ​បាន​មន្ត្រី​អាមេរិក​អះអាងថា ជួយ​ពង្រឹង​ដល់​ទំនាក់​ទំនង​កាន់តែ​ប្រសើរ​ឡើង​ជាមួយ​នឹង​បណ្តា​ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​ និង​សារៈ​សំខាន់​ជា​យុទ្ធសាស្ត្រ​នៃ​តំបន់​នេះ។ ​

លោក​ Daniel J. Kritenbrink ​ឧបការី​រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​បាន​ថ្លែង​បញ្ជាក់​ពី​សារៈសំខាន់​របស់​តំបន់​អាស៊ាន​ប្រាប់​សន្និសីទ​ព័ត៌មាន​នៅ​ថ្ងៃ​សៅរ៍​នេះ​ថា៖ «អាស៊ាន​គឺ​ជា​ចំណុច​កណ្តាល​នៃ​ស្ថាបត្យកម្ម​របស់​តំបន់​យ៉ាង​ច្បាស់​ ហើយ​ភាព​ជា​ដៃគូ​យុទ្ធសាស្ត្រ​របស់​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ជាមួយ​អាស៊ាន​គឺ​ជា​បេះដូង​នៃ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ឥណ្ឌូ​ប៉ាស៊ីហ្វិក​របស់​យើង»។

ក្រៅ​ពី​ការ​ចូល​រួម​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ដែល​ទាក់​ទង​នឹង​កិច្ចការ​អាស៊ាន​ លោក​ប្រធានាធិបតី ​Biden ក៏​ចូល​ចូលរួម​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​ G20 ​នៅ​កោះបាលី​ប្រទេស​ឥណ្ឌូណេស៊ី​ផង​ដែរ។ នៅទីនោះ ​លោកប្រធានាធិបតី​ ​និង​ប្រធានាធិបតី​ចិន​លោក​ Xi Jinping (ស៊ី ជិនពីង)​នឹង​ជួបគ្នា​ទ្វេភាគី​ក្រៅ​កិច្ច​ប្រជុំ​ G 20​នេះ។​ ដោយ​ឡែកលោក​ស្រី ​Kamala Harris ​អនុប្រធានាធិបតី​ក៏​នឹង​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅកាន់​ទីក្រុង​បាងកក​ សម្រាប់​កិច្ចប្រជុំ​មេ​ដឹកនាំ​សេដ្ឋកិច្ច​ APEC ​ផង​ដែរ។ ​នេះ​បើ​តាម​ការ​បញ្ជាក់​របស់​លោក​ Daniel J. Kritenbrink នៅ​ក្នុង​សន្និសីទ​សារ​ព័ត៌មាន​តាម​ទូរស័ព្ទ​មុន​ដំណើរ​ទៅ​ដល់​របស់​លោក ​Joe Biden។

លោក ​Kritenbrink​ បាន​បន្ថែម​ថា៖​ «ខ្ញុំ​គិត​ថា ​វា​ច្បាស់ណាស់​ថា​ ការ​ចូលរួម​កម្រិត​ខ្ពស់​របស់​អាមេរិក​នៅ​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​សំខាន់ៗ​ទាំងបី​នេះ​គឺជា​សក្ខីភាព​មួយ​បញ្ជាក់​អំពី​របៀប​ដែល​ថា​ តំបន់​ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក​មិន​ត្រឹមតែ​ជា​ចំណុច​ស្នូល​ចំពោះ​សន្តិសុខ ​និង​វិបុលភាព​របស់​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ​ប៉ុន្តែ​ថែម​ទាំង​ចំពោះ​ប្រជាជន​ចំនួន​ ១​ ពាន់​លាន​នាក់​របស់​យើង​រួមគ្នា​រវាង​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ និង​ប្រទេស​នៅ​អាស៊ាន។​ វា​ក៏​បង្ហាញ​ផង​ដែរ​ថា​ តើ​វេទិកា​ពហុភាគី​ទាំង​នេះ​មាន​សារៈ​សំខាន់​យ៉ាងណា​សម្រាប់​ការ​ជំរុញ​បណ្តាញ​សម្ព័ន្ធភាព​ និង​ភាព​ជា​ដៃគូ​របស់​យើង​ក្នុង​ការ​សម្រេច​បាន​តំបន់​ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក​សេរី​ និង​បើក​ចំហ​ មាន​ភាពធន់​ និង​វិបុលភាព​ ដែល​ផ្តល់​អត្ថប្រយោជន៍​ដល់​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា»។

លោក​ប្រធានាធិបតី​ Joe Biden ​ក៏​មាន​កំណត់​ជួប​ពិភាក្សា​ទ្វេភាគី​ជាមួយ​នឹង​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ហ៊ុន សែន​ផង​ដែរ​ដែល​មន្ត្រី​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​លើក​ឡើង​ថា​ មាន​បញ្ចូល​ការ​ពិភាក្សា​ពី​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​និង​សិទ្ធិ​មនុស្ស។

លោក Joe Biden ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក និងលោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា មុនជំនួបទ្វេភាគីអំឡុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន នៅរាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី ១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២។

រូប​ឯកសារ៖ កងសន្ដិសុខ​រឹបអូស​ឧបករណ៍​បំពង​សំឡេង​ពី​បាតុករ​ម្នាក់ ក្នុង​អំឡុងពេល​នៃ​ការ​ធ្វើ​បាតុកម្ម​មួយ​ដើម្បី​ប្រារព្ធ​ខួប​ទី​២៩ នៃ​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្ដិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស​នៅ​មុខ​ស្ថានទូត​សហរដ្ឋអាមេរិក រាជធានី​ភ្នំពេញ ​ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០។

រូប​ឯកសារ៖ កញ្ញា សេង ធារី មេធាវីខ្មែរ-អាមេរិកាំង តែងខ្លួនជាស្រ្តីនៃសេរីភាព ឈរថ្លែងនៅខាងមុខសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ មុនពេលត្រូវបានចាប់ខ្លួន នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២។ (កាន់ វិច្ឆិកា/វីអូអេ)

លោក​ សម រង្ស៊ី​ ប្រធាន​ស្តីទី​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ ដែល​កំពុង​រស់​នៅ​និរទេស​ខ្លួន​ក្រៅ​ប្រទេស​ ទទូច​ឲ្យ​លោក ​Biden ​ផ្តោត​លើការនាំ​យក​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​ត្រឡប់​ទៅ​កម្ពុជា​វិញ​ និង​រក្សា​ការពារ​អធិប​តេយ្យ​របស់​កម្ពុជា​ទល់​នឹង​ការ​ពង្រីក​ឥទ្ធិពល​កាន់តែ​ធំ​របស់​មហា​អំណាច​ចិន។

លោក​សម រង្ស៊ី​បាន​ប្រាប់​វីអូអេ​ក្នុង​បទ​សម្ភាសន៍​កាលពី​ថ្ងៃសុក្រ​ថា៖​ «ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​ថា​ លោក​ Biden ​គឺ​ទីមួយ​នឹង​ជំរុញ​ឲ្យ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​លោក​ហ៊ុន សែន​បណ្តោះ​អាសន្ន​បច្ចុប្បន្ន​នេះ ត្រូវ​តែ​អនុវត្ត​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​ពិត​ប្រាកដ​តាម​ស្តង់ដារ​អន្តរជាតិ​ មិន​តាម​អ្វី​ដែល​លោក​ហ៊ុន សែន​អះអាង​ខ្លួន​គាត់​ទេ។ ​ទី២ ​ត្រូវ​ធ្វើ​យ៉ាង​ម៉េច​ជំរុញ​ឲ្យ​កម្ពុជា​ប្រកាន់​ជំហរ​អព្យាក្រឹត​ និងឯករាជ្យ​ពិត​ប្រាកដ»។​

Your browser doesn’t support HTML5

បទសម្ភាសន៍ VOA៖ លោក ​សម រង្ស៊ី ​ទទូច​ឱ្យ​លោកBiden ​នាំ​យក​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ត្រឡប់​មក​កម្ពុជា​

លោក​ សម រង្ស៊ី​ ទទូច​ឲ្យ​លោក​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ស្នើ​ទៅ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ដោះលែង​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​នានា​ ក្នុង​នោះ​មាន​លោក​ កឹម សុខា ​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ និង​សកម្មជន​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ជាច្រើន​នាក់។​

លោក ​សុខ ឥសាន​ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​របស់​គណ​បក្ស​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា ​ការពារ​កាល​ពីថ្ងៃ​សុក្រថា ​បើ​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​កម្ពុជាធ្លាក់​ចុះ ​នោះ​មេដឹក​នាំ​ពិភព​លោក​ រួម​ទាំង​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិកនឹង​មិន​មក​ចូល​រួម​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​នៅ​កម្ពុជា​នោះ​ទេ។

សកម្មជន​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ខ្មែរ​អាមេរិកាំង​ថ្លែង​ថា ​ពួកគេចង់​ឃើញ​ការ​បោះឆ្នោត​ឲ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ​នៅ​កម្ពុជា​ដើម្បី​ឲ្យ​ប្រជាជន​អាច​ទទួល​យក​បាន។​ ពួកគេ​យល់​ថា របៀប​ចាត់​ចែង​ការ​បោះឆ្នោត​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​គឺមិន​អាច​ទទួល​យក​បាន​ទេ​ ហើយ​ពួកគេ​ចង់​ឲ្យ​លោក ​Joe Biden ​លើក​ឡើង​ពី​បញ្ហា​នេះ​ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​នឹង​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ ហ៊ុន សែន។

លោក​ យ័ប គឹមទឹង ​ប្រធាន​សមាគម​ខ្មែរ​អាមេរិកាំង​ដើម្បី​សិទ្ធិ​មនុស្ស​និង​ប្រជាធិបតេយ្យ ​បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​វីអូអេ​កាលពី​ថ្ងៃ​អង្គារថា៖​ «គោល​បំណង​ធំ​គឺ​យើង​ចង់​បាន​ការ​បោះឆ្នោត​ឲ្យ​បាន​ត្រឹម​ត្រូវ​ ឲ្យ​មាន​ការ​បោះឆ្នោត​មាន​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​ឲ្យ​បាន​ស្មើ​គ្នា​កុំ​ឲ្យ​ថា​ គណបក្ស​កាន់​អំណាច​គ្រប់​គ្រង​អំណាច ​បិទ​សិទ្ធិ គាប​សង្កត់​គណ​បក្ស​ប្រឆាំង​គ្រប់​ច្រក​ ពេល​អ៊ីចឹង​យើង​ឃើញ​ថា ​ធ្វើ​នេះ​មិន​យុត្តិធម៌»។ ​

ទន្ទឹម​នឹង​នោះ​ សកម្មជន​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ក៏​សម្តែង​ការ​មិន​ពេញ​ចិត្ត​នឹង​ការ​ចាប់​ខ្លួន​សកម្ម​ជន​នយោបាយ​ និង​សកម្ម​ជន​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​យក​ទៅ​ដាក់​ពន្ធនាគារ​ដោយ​សារ​ការ​រិះគន់​រដ្ឋាភិបាល។ ​ក្នុង​នោះ​មានកញ្ញា សេង ធារី​ អ្នកច្បាប់​ខ្មែរ​អាមេរិកាំង ​និង​លោក​អៀ ចាន់ណា​ សកម្ម​ជនគណបក្ស​ប្រឆាំង។ ​


លោក​យ័ប គឹមទឹង​បាន​បន្ថែម​ថា៖ ​«យើង​ចង់​ឲ្យ​លោក​ Biden ​សុំ​ឲ្យ​លោក​ ហ៊ុន សែន ​ព្រលែង​អ្នក​ទាំង​នោះ​ទាំង​អស់​ កុំ​ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​អ៊ីចឹង​ទៀត»។

ដំណើរការ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​បាន​ធ្លាក់​ចុះ​ខ្លាំង​ក្រោយ​ពី​តុលាការ​កំពូល​បាន​រំលាយ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​កាលពី​ចុង​ឆ្នាំ​២០១៧​គឺ​មុន​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ឆ្នាំ​២០១៨​ ហើយ​បាន​រឹប​អូស​យក​អាសនៈ​សភា​ និង​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ​សង្កាត់​របស់​គណបក្ស​ប្រឆាំង​នេះ​ជាង​៥០០០។ ​

ក្នុង​ពេល​នេះ​ដែរ ​ទំនាក់​ទំនង​របស់​កម្ពុជា​ជាមួយ​នឹង​រដ្ឋាភិបាល​កុម្មុយនិស្ត​ចិន​កាន់តែ​ជិត​ស្និទ្ធ​ខ្លាំង​ឡើង​ដោយ​មាន​ការ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​យោធា​ចិន​អភិវឌ្ឍ​មូលដ្ឋាន​កងទ័ព​ជើង​ទឹក​រាម​ដែល​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ថា​ អាច​នឹង​ត្រូវ​ចិន​ដាក់​មូលដ្ឋាន​កងទ័ព​ក្នុង​ពេល​អនាគត។ ​ប៉ុន្តែ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​បដិសេធ​ជា​បន្ត​បន្ទាប់។​

លោក​ សម រង្ស៊ី​ យល់​ថា ​វត្តមាន​កងទ័ព​ចិន​នៅ​កម្ពុជា​ ជាពិសេស​តាម​រយៈ​ការ​ដាក់​មូលដ្ឋាន​កងទ័ព​ជើងទឹក​នៅ​មូលដ្ឋាន​កងទ័ព​ជើង​ទឹក​រាម ​គឺ​ធ្វើ​ឲ្យ​កម្ពុជា​បាត់​បង់​អព្យាក្រឹត​ភាព​របស់​ខ្លួន។​

លោក​សម រង្ស៊ី​បាន​បន្ថែម​ថា៖ «ចិន​ជា​គ្រោះ​ថ្នាក់​សម្រាប់​សន្តិភាព​នៅ​ក្នុង​តំបន់​យើង​ ហើយ​លោក​ហ៊ុន សែន​ គាត់​ទៅ​ចូល​ដៃ​ជា​មួយ​ចិន​នាំ​ឲ្យ​កម្ពុជា​យើង​នឹង​ប្រឈម​មុខ​នឹង​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដែរ»។

រូប​ឯកសារ៖ ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​ចិន​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា លោក Wang Wentian និងរដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការពារ​ជាតិ លោក ទៀ បាញ់ អញ្ជើញ​ចូលរួម​ជា​គណៈអធិបតី​ក្នុងពិធីបញ្ចុះបឋមសិលា និងបើកការដា្ឋនសាងសង់រោងជាងជួសជុលនាវា និងផែសំចត ​នៅ​មូលដ្ឋាន​កងទ័ព​ជើងទឹក​រាម ក្នុង​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ ថ្ងៃទី ៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២។ (Cambodia's Fresh News via AP)

ក្នុង​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន​មួយ​នា​ល្ងាច​ថ្ងៃសៅរ៍​នេះ​ លោក ​គង់ ភោគ​ រដ្ឋលេខាធិការ​របស់​ក្រសួង​ការបរ​ទេស​កម្ពុជា និង​ជា​អ្នក​នាំពាក្យ​របស់​កិច្ច​ប្រជុំ​អាស៊ាន ថ្លែង​ថា ​កម្ពុជា​មិន​មាន​អ្វី​លាក់​បាំង​នោះ​ទេ​ចំពោះ​ការ​អភិវឌ្ឍ​នៅ​រាម ​ដូច្នេះ​គួរ​តែ​មាន​ការ​«វាយ​តម្លៃ​ដោយ​យុត្តិធម៌ និង​ស្មោះ​ត្រង់»ចំពោះ​បញ្ហា​នេះ។​

ទីភ្នាក់ងារ​សារ​ព័ត៌មាន​ AP ​រាយ​ការណ៍​ដោយ​ដកស្រង់​យោបល់​អ្នក​ជំនាញ​អាស៊ី​ លោក ​Thomas Daniel ​អ្នក​ជំនាញ​នៅ​វិទ្យាស្ថាន​សិក្សា​យុទ្ធសាស្ត្រ​ និង​អន្តរជាតិ​របស់​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​ដែល​បាន​និយាយ​ថា​ តាម​រយៈ​ការ​ចូលរួម​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​ដោយ​ផ្ទាល់​ លោក​ Biden​ នឹង​អាច​ជំរុញ​ផល​ប្រយោជន៍​របស់​អាមេរិក​ និង​បង្ហាញ​ឱ្យ​ឃើញ​ពី​ការ​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​ជាថ្មី​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន​ចំពោះ​តំបន់​នេះ។​

អតីត​ប្រធានាធិបតី​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ លោក ​Donald Trump ​បាន​រំលង​ចោល​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ជា​មួយ​នឹង​អាស៊ានក្រោយពី​ឆ្នាំ​២០១៧​ ហើយ​លោក​បាន​ចាក​ចេញ​ពី​កិច្ច​ប្រជុំ​ឆ្នាំ​២០១៧​មុន​សម័យ​ប្រជុំ​ពេញ​អង្គ​នៃ​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ីបូព៌ា ​ដែល​ជា​កិច្ច​សន្ទនា​យុទ្ធសាស្ត្រ​ថ្នាក់​តំបន់​ដ៏​សំខាន់​ ដោយ​ទុក​ឲ្យ​លោក​ Rex Tillerson ​រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​ពេល​នោះ​ជំនួស​លោក។​

ប៉ុន្តែ​រដ្ឋបាល​លោក ​Biden ​បាន​ងាក​មក​ផ្តោត​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​នឹង​តំបន់​នេះ ​ដោយ​បាន​អញ្ជើញ​មេ​ដឹកនាំ​អាស៊ាន​ទៅ​ចូលរួម​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​ពិសេស​នៅ​រដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន​កាលពី​ខែ​ឧសភា។ ​លោក​ប្រធានាធិបតី​បាន​ថ្លែង​នៅ​ពេល​នោះ​ថា ​ប្រវត្តិ​សាស្រ្ត​ជាច្រើន​ក្នុង​រយៈ​ពេល​៥០​ឆ្នាំ​ខាងមុខ​នឹង​ត្រូវ​បាន​សរសេរ​នៅ​ក្នុង​បណ្តា​ប្រទេស​អាស៊ាន​ ហើយ​ថា​ «ទំនាក់​ទំនង​របស់​អាមេរិក​ជាមួយ​អាស៊ាន​នឹង​កំណត់​អនាគត​ដែល​យើង​ទាំងអស់​គ្នា​ចង់​ឃើញ»៕