នៅថ្ងៃច័ន្ទនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា កម្ពុជានឹងមិនយកអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនទៅដោះដូរនឹងតម្លៃនៃការអនុគ្រោះពន្ធEBAនោះទេ ដោយលោកបានបង្ហាញពីវិធានការ «ស្រោចស្រង់» សេដ្ឋកិច្ចជាតិ ស្របពេលដែលកម្ពុជាទទួលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារការរីករាលដាលនៃជំងឺ COVID-19 ពីប្រទេសចិន និងផលប៉ះពាល់ពីការដកមួយផ្នែកនៃប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីសហភាពអឺរ៉ុប។
សហភាពអឺរ៉ុបបានសម្រេចព្យួរEBA បណ្តោះអាសន្នទៅលើទំនិញខ្លះ ដោយសារមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ និងជាប្រព័ន្ធនៅកម្ពុជា។ ការសម្រេចចិត្តរបស់អឺរ៉ុបនឹងប៉ះពាល់ដល់ការនាំចេញក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ ១១០០លានដុល្លារជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដែលស្មើនឹងប្រមាណ២០ភាគរយនៃទំហំទឹកប្រាក់នៃការនាំចេញសរុបពីកម្ពុជា។ ទំនិញជាសម្លៀកបំពាក់ត្រូវបានសម្រេចព្យួរមួយចំនួន និងទំនិញសម្រាប់ធ្វើដំណើរនិងស្ករត្រូវបានសម្រេចព្យួរទាំងស្រុង។
លោក ហ៊ុន សែន និយាយថា៖ «មិនត្រឹមតែ២០ភាគរយទេ បើគេចង់យក១០០ភាគរយគឺជារឿងរបស់គេ ព្រោះយើងមិនអាចយកច្បាប់របស់យើង អធិបតេយ្យជាតិរបស់យើងទៅដោះដូរជាមួយនឹងភាពអនុគ្រោះណាទាំងអស់»។
លោកបានបន្ថែមថា៖«ហើយយើងអត់ទៅមានចលនាស្នើសូម ដើម្បីឲ្យផ្តល់ត្រឡប់មកវិញនៅថ្ងៃទី១២ ខែសីហាដែលជាថ្ងៃនៃការអនុវត្តការព្យួរនោះទេ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាននិយាយថា រោងចក្រសហគ្រាស ដែលរងផលប៉ះពាល់ពីការខ្វះវត្ថុធាតុដើមពីប្រទេសចិនដោយសារមេរោគកូរ៉ូណាវីរុសថ្មី និងការដកចេញនៃការអនុគ្រោះពន្ធទៅលើផលិតផលមួយចំនួន រដ្ឋាភិបាលនឹងជួយចេញថ្លៃប្រាក់បៀវត្សរ៍កម្មករ ២០% នៃប្រាក់ខែគោល ហើយថៅកែរោងចក្រនឹងចេញ ៤០%នៃប្រាក់ខែគោលរបស់ពួកគេ។ មានន័យថា កម្មកររោងចក្រនឹងទទួលបាន៦០% នៃប្រាក់ខែគោលរបស់ពួកគេ នៅពេលរោងចក្រប្រឈមនឹងការរគ្មានដំណើរការ។
លោកបន្ថែមថា រោងចក្រដែលរងផលប៉ះពាល់ទាំងនោះនឹងត្រូវរដ្ឋាភិបាលអនុគ្រោះពន្ធពី៦ខែ ទៅ១ឆ្នាំ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា៖ «ហើយបើយោងទៅលើការគិតគូរ [...] ចំនួនដែលយើងត្រូវបង់ពន្ធគឺប្រហាក់ប្រហែល ១០០ លានដុល្លារ ឬជុំវិញ១០០ លានដុល្លារ ប៉ុណ្ណោះ ដែលយើងត្រូវបង់ពន្ធ។ ដូច្នេះគ្មានរឿងទៅយកអធិបតេយ្យ[ភាព] ទៅដោះដូរជាមួយអា ១០០ លានដុល្លារហ្នឹងទេ។ ត្រូវចាំឲ្យច្បាស់អំពីចំណុចនេះ»។
លោកថា រដ្ឋាភិបាលមានថវិកាយ៉ាងហោចណាស់មួយខែ ៥០០លានដុល្លារពីចំណូលសារពើពន្ធ ដែលអាចយកមកប្រើដើម្បីស្រោចស្រង់បញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗ រួមទាំងប្រាក់ខែកម្មករ។
ហើយលោកថា នេះជាឱកាសសម្រាប់កម្ពុជាអភិវឌ្ឍខ្លួន។
រូបឯកសារ៖ កម្មកររោងចក្រកាត់ដេរនាំគ្នាជិះឡានឈ្នួលមកធ្វើការនៅរោងចក្រនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ៤។
លោក ប៉ុន ហេង អាយុ ២៨ ឆ្នាំ ជាកម្មករធ្វើផ្នែកពិនិត្យគុណភាពសម្លៀកបំពាក់ នៅរោងចក្រកាត់ដេរ Rushing បានឲ្យដឹងថា លោកនិងកម្មករដទៃទៀត «មិនទុកចិត្ត» ទៅលើស្ថានការណ៍បច្ចុប្បន្ននិងបារម្ភអំពីផលប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់ពួកគេក្នុងរយៈពេលវែង។
លោកនិយាយថា បញ្ហាកង្វះវត្ថុធាតុដើមជាបញ្ហាបណ្តោះអាសន្នដែលអាចដោះស្រាយបានក្នុងរយៈពេលខ្លី ហើយរដ្ឋាភិបាលអាចគិតគូរអំពីការយកវត្ថុធាតុដើមពីប្រទេសដទៃផ្សេងទៀត។
លោកថ្លែងថា៖ «កន្លែងខ្ញុំ បើតាមខ្ញុំដឹងកន្លងមក មិនមែនខ្វះក្រណាត់ទេ គឺភ្ញៀវគេដកហ្មង។ គេដកភាគរយនៃការបញ្ជារទិញ ឬការកុម្ម៉ង់ហ្មង»។
លោក ប៉ុន ហេង ក៏ជាលេខានៃសហជីពមូលដ្ឋានរបស់សម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជាហៅកាត់ថា CCAWDU។ លោកនិងក្រុមសហជីពមូលដ្ឋានបានទទួលព័ត៌មានក្រៅផ្លូវការ ពីរដ្ឋបាលក្រុមហ៊ុនថា ប្រសិនបើមានការផ្អាកដំណើរការមួយរយៈ រោងចក្រ គ្រោងយកប្រាក់បំណាច់ប្រចាំឆ្នាំ ដែលមាន១៨ ថ្ងៃ មកបើកឲ្យកម្មករ ហើយកម្មករត្រូវឈប់សម្រាកដោយទទួលបានប្រាក់នោះ។
លោកនិយាយថា៖ «គាត់ជូនដំណឹងមកថា បើផ្នែកណាមួយខ្វះការងារ ឬអត់សូវមានការងារអីហ្នឹង គេហ្នឹងរៀបចំឲ្យគាត់ឈប់ដោយប្រើបំណាច់ឆ្នាំ»។
លោកបន្តថា កម្មករមួយចំនួនបានដឹងនិងមិនពេញចិត្តទេចំពោះចំណាត់ការយ៉ាងដូច្នេះ៖«គាត់ថាប្រសិនឲ្យគាត់ឈប់នៅថ្ងៃគាត់មានធុរៈ គាត់ត្រូវសុំខ្លួនឯង។ គាត់ពេញចិត្ត តែបើថាថ្ងៃគាត់មិនចង់ឈប់ ហើយឲ្យគាត់ឈប់ គាត់ថាគាត់មិនសប្បាយចិត្ត»។
លោក ប៉ុន ហេង បារម្ភថា ការប៉ះពាល់នេះ នឹងជាបន្ទុករបស់កម្មករដែលជាស្ត្រី។
លោកនិយាយថា៖ «អ្នកគ្រូឯងដឹងហើយ អ្នកធ្វើការរោងចក្រមានស្ត្រីច្រើន។ ស្ត្រីខ្លះអាយុ ៤០ជាងឬ៥០ អញ្ចឹងបើគាត់ទៅកន្លែងផ្សេងៗក្រៅពីរោងចក្រ គេអាចអត់យកគាត់ទេ។ គាត់មានកង្វល់ថាបិទពីហ្នឹងទៅ គេអត់យកគាត់ អាហ្នឹងគឺបញ្ហា»។
វីអូអេពុំអាចទាក់ទង លោក ខេន លូ និងលោក កាំង ម៉ូនីកា នៃសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរកម្ពុជា ហៅកាត់ថា GMAC បានទេ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា ដើម្បីកម្មករទទួលបានប្រាក់ខែនេះ ពួកគេត្រូវចូលរួមវគ្គសិក្សាបណ្តុះបណ្តាល ដែលមានជំនាញទន់ និងជំនាញវិជ្ជាជីវៈផ្សេងៗទៀតក្រោមការរៀបចំរបស់ក្រសួងការងារ។
អ្នកស្រី សាម ហ៊ាង អាយុ ៥១ឆ្នាំ ជាកម្មករបម្រើការនៅរោងចក្រកាត់ដេរជាង ២០ឆ្នាំមកហើយ។ អ្នកស្រី ដែលជាស្រ្តីម៉េម៉ាយ បានឲ្យដឹងថា អ្នកស្រី ផ្គត់ផ្គង់ការសិក្សាកូនៗ ផ្គត់ផ្គង់បង់ថ្លៃព្យាបាលជំងឺម្តាយឪពុកចាស់ជរា ពីមុនមកតាមមុខរបរនេះ ។ បច្ចុប្បន្ន អ្នកស្រីមានកូន៤ និងចៅ៤ ហើយបន្តធ្វើការងាររោងចក្រនេះ ដើម្បីជួយចិញ្ចឹមចៅ ដោយសារកូនៗរបស់អ្នកស្រី នៅជួបជីវភាពខ្វះខាត។ ពួកគេជាអ្នករត់ម៉ូតូឌុប ជាសន្តិសុខរោងចក្រ និងអ្នកលក់ដូរចំណីអាហារក្បែររោងចក្រ។ អ្នកស្រីថា អ្នកស្រីបារម្ភថាការបន្ថយប្រាក់បៀរវត្សរ៍ក្នុងអំឡុងពេលគ្មានការងារធ្វើ នឹងប៉ះពាល់ជីវភាពរបស់អ្នកស្រី ដោយសារបច្ចុប្បន្ន អ្នកស្រីត្រូវបែងចែកប្រាក់ខែជាច្រើនផ្នែករួចទៅហើយ ទម្រាំនៅសល់ប្រាក់សម្រាប់ចំណាយលើម្ហូបអាហាររាល់ថ្ងៃ។
អ្នកស្រីបារម្ភថា អ្នកស្រីនឹងអាចជួបការលំបាកក្នុងការប្តូរទៅជំនាញថ្មី។ អ្នកស្រីនិយាយថា៖«ដល់ពេលលឺអញ្ចេះ លឺអញ្ចុះទៅពិបាកដែរ។ បារម្ភថាពេលឈប់រោងចក្រទៅ យើងមិនដឹងមានការងារធ្វើអីហ្នឹងគេណា យើងចាស់ហើយ»។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «ជំនាញ មិនដឹង[រៀន]ជំនាញអី ពិបាកដែរ ព្រោះអីយើងចាស់ទៅមិនសូវដឹងដែរ ព្រោះយើងអត់ដូចក្មេងៗ»។
ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុប មានទំហំប្រមាណ៥៨០០លានដុល្លារអាមេរិក។ ក្នុងនោះផលិតផលសម្លៀកបំពាក់មានជាង ៧៣,៤ភាគរយនៃការនាំចេញ ស្បែកជើងប្រមាណ១២,៧ភាគរយ កង់ ៥,៧ភាគរយនិងអង្ករ៣ភាគរយ៕