ភ្នំពេញ៖ នៅសល់តែជាងកន្លះខែទៀតប៉ុណ្ណោះ ការបោះឆ្នោតដើម្បីជ្រើសរើសសមាជិកសភាតំណាងរាស្ត្រអណត្តិទី៥នឹងឈានមកដល់ក៏ប៉ុន្តែគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំ ការបោះឆ្នោតទើបតែចេញរបាយការណ៍ស្តីពីលទ្ធផលនៃការធ្វើសវនកម្មផ្ទៃក្នុងលើបញ្ជីបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១២។
ភាពយឺតយ៉ាវនៃការចេញរបាយការណ៍សវនកម្មនេះត្រូវបានមើលឃើញថា មានរយៈពេលខ្លីពេកដែលធ្វើឱ្យគណបក្សនយោបាយ ដែលបានចូលរួមប្រកួតក្នុងការបោះឆ្នោតគ្មានឱកាសក្នុងការធ្វើការតវ៉ារបស់ខ្លួនចំពោះការបង្ហាញលទ្ធផលនេះ។
នៅក្នុងរបាយការណ៍សវនកម្មដែលគ.ជ.បចែកជូនក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានឱ្យដឹងថាអ្នកដែលអះអាងថាបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតមានចំនួន៩១% ហើយអ្នកដែលអះអាងថាមិនបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតមានចំនួនតែ៩%តែប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែលោកអ៊ឹម សួស្តីប្រធានគ.ជ.បបានបញ្ជាក់ថាក្នុងចំណោមអ្នកអះអាងថា បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតតែចំនួន៩១% គឺការពិតមានរហូតដល់ចំនួន៩៧% នៅពេលផ្ទៀងផ្ទាត់នៅក្នុងបញ្ជីរបស់គ.ជ.បធ្វើឱ្យអ្នកគ្មានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតធ្លាក់ចុះមកចំនួនតែ៣%ប៉ុណ្ណោះ។
របាយការណ៍សវនកម្មបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតនេះគ.ជ.ប បានជួលក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយដោយចំណាយរយៈពេលចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវចំនួន១ខែដោយចំណាយអស់ប្រមាណ៣ម៉ឺនដុល្លារ ហើយគ.ជ.បបានផ្តល់បុគ្គលិកចំនួន៥នាក់និងកុំព្យូទ័រចំនួន៥គ្រឿងសម្រាប់ជួយស្វែងរកឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតក្នុងបញ្ជី។
មានប្រជាពលរដ្ឋដែលមានអាយុចាប់ពី១៨ឆ្នាំទៅ២៤ឆ្នាំបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតចំនួន៦៧% ។ អ្នកដែលមានអាយុពី២៥ទៅ៣៤ឆ្នាំបានចុះឈ្មោះ៩៦%។ អ្នកមានអាយុពី៣៥ឆ្នាំទៅ៤៤ឆ្នាំ បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតជាង៩៩%ហើយប្រជាពលរដ្ឋដែលមានអាយុពី៤៥ទៅបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតជាង៩៩%។
លោកអ៊ឹម សួស្តីបានបន្តថាខេត្តដែលចុះឈ្មោះច្រើនជាងគេគឺមានចន្លោះពី៩៥ភាគរយដល់៩៧ក្នុងនោះមានខេត្តព្រះវិហារ ក្រចេះ រតនៈគីរី កំពង់ធំ និងតាកែវ។ ចំណែកខេត្តដែលចុះឈ្មោះតិចជាងគេមានចន្លោះពី៦៥ភាគរយដល់៨៥ភាគរយមានខេត្តប៉ៃលិន សៀមរាប បន្ទាយមានជ័យ ក្រុងព្រះសីហនុនិងកោះកុង។
ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋដែលអះអាងថា បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត មានអ្នកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតលើកទីមួយចំនួន៦%។ អ្នកមានបំណងទៅបោះឆ្នោតមានចំនួន៩៦%លើអ្នកដែលអះអាងថាមានឈ្មោះបោះឆ្នោតចំនួន៩១%។
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរដែលបានសួរថាហេតុអ្វីបានជាគជបទើបតែចេញរបាយការណ៍សវនកម្មនៅពេលថ្ងៃបោះឆ្នោតខិតជិតមកដល់?លោកអ៊ឹម សួស្តីបាននិយាយថា៖
«យើងមិនអាចធ្វើបានទេច្បាប់បាននិយាយហើយ ពេលដែលឱ្យសុពលភាពហើយគឺបញ្ជីផ្លូវការគឺចប់តែម្តង។យើងអាចកែតម្រូវនៅពេលដែលចុះឈ្មោះសារក្រោយតើធ្វើយ៉ាងម៉េចដើម្បីកែលម្អ»។
មានប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជាង៩លាន៦សែននាក់បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅក្នុងអណត្តិទិ៥នេះ។ក៏ប៉ុន្តែមានបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតប្រមាណជាង១លាន២សែននាក់ត្រូវបានអង្គការឃ្លាំមើលបោះឆ្នោតនិងគណបក្សប្រឆាំងបានរកឃើញថាបានលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតហើយគុណភាពនៃបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតប្រមាណ១០%មិនត្រឹមត្រូវ។
លោក សំ សុផលប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញបានសាកសួរក្នុងអង្គសន្និសីទកាសែតដែលរៀបចំឡើងដោយគ.ជ.បថាប័ណ្ណព័ត៌មានអ្នកបោះឆ្នោតដែលចេញដោយគ.ជ.បមិនត្រឹមត្រូវទេ។
លោក សុផលកើតនៅឆ្នាំ១៩៦០តែប័ណ្ណព័ត៌មានចេញផ្សាយថាលោកកើតនៅឆ្នាំ១៩៧២ទៅវិញ។
លោក ជាមនុស្សប្រុស តែក្នុងប័ណ្ណព័ត៌មានដែលចេញដោយគ.ជ.បបញ្ជាក់ថា លោកមានភេទស្រី ចំណែកឯការិយាល័យបោះឆ្នោតថា លោកធ្លាប់បោះនៅក្នុងការិយាល័យ០៧០៧ តែប័ណ្ណបង្ហាញថា លោកបោះនៅការិយាល័យ០៦០៧ទៅវិញ។
លោកអ៊ឹម សួស្តីប្រធានគ.ជ.បបាននិយាយថាបញ្ហានេះយើងនឹងពិនិត្យឡើងវិញ។
កញ្ញា គង់ រ៉ាវិន អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេតរបស់ គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ហៅថា ខុមហ្វ្រែល និយាយថា មិនទាន់ធ្វើការវាយតម្លៃអំពីភាពត្រឹមត្រូវនៃការធ្វើសវនកម្មបញ្ជីឈ្មោះនេះបានទេ។
កញ្ញាបាននិយាយថា រង់ចាំមើលថា តើក្រុមហ៊ុនដែលធ្វើសវនកម្មនោះមានវិធីសាស្ត្របែបណាដើម្បីធ្វើសំណាកទាំងអស់នោះ។
កញ្ញានិយាយថា៖
«ខាងខ្ញុំចាំមើលវិធីសាស្ត្រជាពិសេសចាំមើលកម្រិតនៃភាពត្រឹមត្រូវរបស់ការស្រាវជ្រាវហ្នឹងមួយទៀតកំហុសខុសប្រក្រតីតើកម្រិតលម្អៀងរបស់វិធីសាស្រ្តហ្នឹងយ៉ាងម៉េចដែរ»។
មានគណបក្សនយោបាយចំនួន៨បានចូលរួមសកម្មភាពឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតហើយក្នុងរយៈពេលជាងពីរសប្តាហ៍នេះគ.ជ.បបានទទួលពាក្យបណ្តឹងចំនួនជាង១៥០ករណីក្នុងចំណោមបណ្តឹងទាំងនោះគ.ជ.បបានដោះស្រាយចំនួនជាង៥០%ហើយ។
លោកទេព នីថា អគ្គលេខាធិការគ.ជ.បបាននិយាយថា រហូតមកដល់ពេលនេះមានអ្នកអង្កេតការណ៍ជាតិបានកើនចំនួន២០.៥៤៦ដែលមកពីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន២៥ អ្នកអង្កេតការណ៍អន្តរជាតិមានចំនួន៤១នាក់មកពីអង្គការនិងប្រទេសចំនួន៩៕
ភាពយឺតយ៉ាវនៃការចេញរបាយការណ៍សវនកម្មនេះត្រូវបានមើលឃើញថា មានរយៈពេលខ្លីពេកដែលធ្វើឱ្យគណបក្សនយោបាយ ដែលបានចូលរួមប្រកួតក្នុងការបោះឆ្នោតគ្មានឱកាសក្នុងការធ្វើការតវ៉ារបស់ខ្លួនចំពោះការបង្ហាញលទ្ធផលនេះ។
នៅក្នុងរបាយការណ៍សវនកម្មដែលគ.ជ.បចែកជូនក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានឱ្យដឹងថាអ្នកដែលអះអាងថាបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតមានចំនួន៩១% ហើយអ្នកដែលអះអាងថាមិនបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតមានចំនួនតែ៩%តែប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែលោកអ៊ឹម សួស្តីប្រធានគ.ជ.បបានបញ្ជាក់ថាក្នុងចំណោមអ្នកអះអាងថា បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតតែចំនួន៩១% គឺការពិតមានរហូតដល់ចំនួន៩៧% នៅពេលផ្ទៀងផ្ទាត់នៅក្នុងបញ្ជីរបស់គ.ជ.បធ្វើឱ្យអ្នកគ្មានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតធ្លាក់ចុះមកចំនួនតែ៣%ប៉ុណ្ណោះ។
របាយការណ៍សវនកម្មបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតនេះគ.ជ.ប បានជួលក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយដោយចំណាយរយៈពេលចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវចំនួន១ខែដោយចំណាយអស់ប្រមាណ៣ម៉ឺនដុល្លារ ហើយគ.ជ.បបានផ្តល់បុគ្គលិកចំនួន៥នាក់និងកុំព្យូទ័រចំនួន៥គ្រឿងសម្រាប់ជួយស្វែងរកឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតក្នុងបញ្ជី។
មានប្រជាពលរដ្ឋដែលមានអាយុចាប់ពី១៨ឆ្នាំទៅ២៤ឆ្នាំបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតចំនួន៦៧% ។ អ្នកដែលមានអាយុពី២៥ទៅ៣៤ឆ្នាំបានចុះឈ្មោះ៩៦%។ អ្នកមានអាយុពី៣៥ឆ្នាំទៅ៤៤ឆ្នាំ បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតជាង៩៩%ហើយប្រជាពលរដ្ឋដែលមានអាយុពី៤៥ទៅបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតជាង៩៩%។
លោកអ៊ឹម សួស្តីបានបន្តថាខេត្តដែលចុះឈ្មោះច្រើនជាងគេគឺមានចន្លោះពី៩៥ភាគរយដល់៩៧ក្នុងនោះមានខេត្តព្រះវិហារ ក្រចេះ រតនៈគីរី កំពង់ធំ និងតាកែវ។ ចំណែកខេត្តដែលចុះឈ្មោះតិចជាងគេមានចន្លោះពី៦៥ភាគរយដល់៨៥ភាគរយមានខេត្តប៉ៃលិន សៀមរាប បន្ទាយមានជ័យ ក្រុងព្រះសីហនុនិងកោះកុង។
ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋដែលអះអាងថា បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត មានអ្នកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតលើកទីមួយចំនួន៦%។ អ្នកមានបំណងទៅបោះឆ្នោតមានចំនួន៩៦%លើអ្នកដែលអះអាងថាមានឈ្មោះបោះឆ្នោតចំនួន៩១%។
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរដែលបានសួរថាហេតុអ្វីបានជាគជបទើបតែចេញរបាយការណ៍សវនកម្មនៅពេលថ្ងៃបោះឆ្នោតខិតជិតមកដល់?លោកអ៊ឹម សួស្តីបាននិយាយថា៖
«យើងមិនអាចធ្វើបានទេច្បាប់បាននិយាយហើយ ពេលដែលឱ្យសុពលភាពហើយគឺបញ្ជីផ្លូវការគឺចប់តែម្តង។យើងអាចកែតម្រូវនៅពេលដែលចុះឈ្មោះសារក្រោយតើធ្វើយ៉ាងម៉េចដើម្បីកែលម្អ»។
មានប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជាង៩លាន៦សែននាក់បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅក្នុងអណត្តិទិ៥នេះ។ក៏ប៉ុន្តែមានបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតប្រមាណជាង១លាន២សែននាក់ត្រូវបានអង្គការឃ្លាំមើលបោះឆ្នោតនិងគណបក្សប្រឆាំងបានរកឃើញថាបានលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតហើយគុណភាពនៃបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតប្រមាណ១០%មិនត្រឹមត្រូវ។
លោក សំ សុផលប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញបានសាកសួរក្នុងអង្គសន្និសីទកាសែតដែលរៀបចំឡើងដោយគ.ជ.បថាប័ណ្ណព័ត៌មានអ្នកបោះឆ្នោតដែលចេញដោយគ.ជ.បមិនត្រឹមត្រូវទេ។
លោក សុផលកើតនៅឆ្នាំ១៩៦០តែប័ណ្ណព័ត៌មានចេញផ្សាយថាលោកកើតនៅឆ្នាំ១៩៧២ទៅវិញ។
លោក ជាមនុស្សប្រុស តែក្នុងប័ណ្ណព័ត៌មានដែលចេញដោយគ.ជ.បបញ្ជាក់ថា លោកមានភេទស្រី ចំណែកឯការិយាល័យបោះឆ្នោតថា លោកធ្លាប់បោះនៅក្នុងការិយាល័យ០៧០៧ តែប័ណ្ណបង្ហាញថា លោកបោះនៅការិយាល័យ០៦០៧ទៅវិញ។
លោកអ៊ឹម សួស្តីប្រធានគ.ជ.បបាននិយាយថាបញ្ហានេះយើងនឹងពិនិត្យឡើងវិញ។
កញ្ញា គង់ រ៉ាវិន អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេតរបស់ គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ហៅថា ខុមហ្វ្រែល និយាយថា មិនទាន់ធ្វើការវាយតម្លៃអំពីភាពត្រឹមត្រូវនៃការធ្វើសវនកម្មបញ្ជីឈ្មោះនេះបានទេ។
កញ្ញាបាននិយាយថា រង់ចាំមើលថា តើក្រុមហ៊ុនដែលធ្វើសវនកម្មនោះមានវិធីសាស្ត្របែបណាដើម្បីធ្វើសំណាកទាំងអស់នោះ។
កញ្ញានិយាយថា៖
«ខាងខ្ញុំចាំមើលវិធីសាស្ត្រជាពិសេសចាំមើលកម្រិតនៃភាពត្រឹមត្រូវរបស់ការស្រាវជ្រាវហ្នឹងមួយទៀតកំហុសខុសប្រក្រតីតើកម្រិតលម្អៀងរបស់វិធីសាស្រ្តហ្នឹងយ៉ាងម៉េចដែរ»។
មានគណបក្សនយោបាយចំនួន៨បានចូលរួមសកម្មភាពឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតហើយក្នុងរយៈពេលជាងពីរសប្តាហ៍នេះគ.ជ.បបានទទួលពាក្យបណ្តឹងចំនួនជាង១៥០ករណីក្នុងចំណោមបណ្តឹងទាំងនោះគ.ជ.បបានដោះស្រាយចំនួនជាង៥០%ហើយ។
លោកទេព នីថា អគ្គលេខាធិការគ.ជ.បបាននិយាយថា រហូតមកដល់ពេលនេះមានអ្នកអង្កេតការណ៍ជាតិបានកើនចំនួន២០.៥៤៦ដែលមកពីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន២៥ អ្នកអង្កេតការណ៍អន្តរជាតិមានចំនួន៤១នាក់មកពីអង្គការនិងប្រទេសចំនួន៩៕