កំពុងស្រែកតាមរយៈឧបករណ៍បំពងសំឡេង នៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ី អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង ទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីអន្តរាគមន៍ឲ្យមានការដោះលែងស្វាមីរបស់អ្នកស្រី គឺលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី អ្នកបកប្រែភាពយន្តឯកសារ «ម្តាយខ្ញុំលក់ខ្ញុំ» ដែលត្រូវបានសមត្ថកិច្ចកម្ពុជាចាប់ខ្លួន ក្រោយបកប្រែភាពយន្តឯកសារឲ្យស្ថាប័នសារព័ត៌មាន Russia Today (RT) ដែលជាស្ថាប័នកាសែតរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងមូស្គូ។
អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង ត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាអតីតសកម្មជនមួយរូបផ្នែកការពារសិទ្ធិដីធ្លី នៃអង្គការសិទ្ធិលំនៅឋាន និងជាស្រ្តីមួយរូបដែលសកម្មក្នុងការផ្តល់ចំណេះដឹងផ្នែកច្បាប់ដល់អ្នករងគ្រោះដីធ្លី អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមក។
ជារៀងរាល់ថ្ងៃពុធ ស្រ្តីសម្បុរស្រអែម មាឌមាំរូបនេះ តែងបីកូនតូចអាយុជាងមួយឆ្នាំរបស់ខ្លួន ទៅស្រែកទាមទារនៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ី ដោយពេលខ្លះមានការចូលរួមពីក្រុមអ្នកគាំទ្រដែលជាអ្នកមានជម្លោះដីធ្លីមួយចំនួន ទាមទារឲ្យស្ថានទូតរុស្ស៊ី អន្តរាគមន៍ឲ្យមានការដោះលែងស្វាមីរបស់អ្នកស្រីដែលកំពុងជាប់ឃុំ។
កំពុងកាន់រូបថតរបស់ស្វាមី និងបដាសរសេរលើក្រដាសកាតុងតវ៉ានៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ី អ្នកស្រីនិយាយថា៖
«មិនគួរណាមានបញ្ហា ដោយសាររុស្ស៊ី ទូរទស្សន៍រុស្ស៊ី បែរទៅជាមានការចាប់ប្តីរបស់ខ្ញុំ ហើយយើងស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីអន្តរាគមន៍ បែរជាគ្មានការអន្តរាគមន៍ ហើយព្រងើយកន្តើយបែបនេះរហូតដល់ជាងបីខែហើយ ដែលប្តីខ្ញុំត្រូវបានឃុំខ្លួនទាំងអយុត្តិធម៌។ ហើយវាអយុត្តិធម៌ខ្លាំងណាស់ ដែលប្តីរបស់ខ្ញុំមិនមានកំហុសទេ ហើយបែរជារដ្ឋាភិបាល [កម្ពុជា] ចាប់ប្តីខ្ញុំដាក់គុក»។
អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង កាលពីនៅកុមារភាពជាមួយគ្រួសារ។
អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង កើតនៅជំរំសាយធូ ប្រទេសថៃ កាលពីឆ្នាំ ១៩៨៥ និងចាកចេញពីជំរំនោះនាឆ្នាំ ១៩៩២ មកកាន់កម្ពុជាវិញ ដោយធំដឹងក្តីនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ ស្រ្តីវ័យ ៣៥ ឆ្នាំ ដែលមានឪពុកជាអតីតមន្រ្តីធ្វើការឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិរូបនេះ បានចាកចេញពីខេត្តមានចម្ងាយ ៣៦០ គីឡូម៉ែត្ រពីរាជធានីភ្នំពេញក្រោយចប់វិទ្យាល័យ ដើម្បីស្វែងរកការងារធ្វើនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៧។
អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង បានចាប់ផ្តើមការងាររបស់ខ្លួនជាមន្រ្តីការពារសិទ្ធិលំនៅឋាន ក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ដោយចាប់ផ្តើមពីការធ្វើការងារជាមួយសហគមន៍មានជម្លោះដីធ្លីក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ក្រោយពេលអ្នកស្រីបានស្វែងយល់ពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង បានរៀបការជាមួយលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី អតីតមន្រ្តីអង្គការការពារសិទ្ធិពលករ កាលពីឆ្នាំ ២០១៦ និងមានកូនប្រុសម្នាក់ អាយុជាង ១ ឆ្នាំជាចំណងដៃ។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ ស្វាមីរបស់អ្នកស្រីបានធ្វើជាអ្នកបកប្រែវីដេអូឯកសារដែលមានចំណងជើងថា «ម្តាយខ្ញុំលក់ខ្ញុំ» ត្រូវបានផលិតដោយបណ្តាញព័ត៌មានរដ្ឋរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី ឈ្មោះ Russia Today (RT) ពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរផ្លូវភេទនៅកម្ពុជា។ ក្រោយវីដេអូនេះត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយ មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបង្ហាញការមិនសប្បាយចិត្ត ហើយចោទថា ភាពយន្តឯកសារនោះគឺការប្រឌិតឡើងធ្វើឲ្យខូចកិត្តិយសរបស់កម្ពុជា។
អ្នកស្រីបានបាត់បង់ការងារជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកទំនាក់ទំនង នៃក្រុមការងារពិសេសសិទ្ធិលំនៅឋាន ក្នុងពេលស្របាលគ្នានៃវីដេអូឯកសារ «ម្តាយខ្ញុំលក់ខ្ញុំ» ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ និងក្លាយជាមូលហេតុនៃការចាប់ខ្លួនស្វាមីរបស់អ្នកស្រី។
ស្វាមីរបស់អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួននៅខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៨ ដោយតុលាការចោទលោកពីបទ «ញុះញង់ឲ្យមានការរើសអើង» តាមមាត្រា ៤៩៦នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។ លោក រ៉ាត់ រត្នមុនី អាចនឹងត្រូវជាប់ពន្ធនាគារពីមួយឆ្នាំទៅបីឆ្នាំ ប្រសិនបើតុលាការរកឃើញថា លោកមានទោស។
អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង ភរិយាលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី អ្នកបកប្រែភាពយន្តឯកសារ «ម្តាយខ្ញុំលក់ខ្ញុំ»និងកូនប្រុស កំពុងអង្គុយសុំអន្តរាគមន៍នៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ីប្រចាំកម្ពុជា ជាលើកទី៤ នៅថ្ងៃទី៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩។
ចាប់តាំងពីពេលដែលស្វាមីរបស់អ្នកស្រី ត្រូវបានចាប់ខ្លួនយកទៅឃុំក្នុងពន្ធនាគារព្រៃស អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង តែងបីកូនប្រុសអាយុ ១ ឆ្នាំ ៣ ខែ ទៅស្រែកតវ៉ានៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ី ជារៀងរាល់ព្រឹកថ្ងៃពុធ ដើម្បីទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលមួយនេះ អន្តរាគមន៍ឲ្យមានការដោះលែងស្វាមីអ្នកស្រី គឺលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី។
ការតវ៉ានៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ី ទាំងមិនមានការងារធ្វើជាច្រើនសប្តាហ៍មកនេះ អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង ប្រាប់ថា អ្នកស្រីត្រូវប្រឈមនឹងការខ្វះខាតជីវភាព រហូតកំពុងក្លាយជាកូនបំណុលរបស់គេ ក្រោយការតវ៉ានៅតែបន្ត ហើយអ្នកស្រីមិនអាចរកការងារបានធ្វើ។
កំពុងឈរឱបកូនប្រុសតូចក្រោមកម្ដៅថ្ងៃនៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ី អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានទាំងមានទឹកភ្នែករលីងរលោងថា៖
«យើងត្រូវចំណាយសព្វគ្រប់ ថ្លៃធ្វើដំណើរ ថ្លៃបាយ ថ្លៃញ៉ាំអី ដល់ពេលយើងចេញមកអ៊ីចឹងយើងត្រូវចំណាយ ហើយដែលខ្ញុំអត់មានចំណូលទាល់តែសោះបច្ចុប្បន្ននេះ ព្រោះខ្ញុំអត់មានការងារធ្វើទេ ដោយសារខ្ញុំត្រូវចំណាយពេលមើលកូន ខ្ញុំត្រូវទៅមើលប្តី ហើយត្រូវចំណាយពេលមកតស៊ូមតិ។ ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះ ខ្ញុំក្លាយជាកូនបំណុលគេហើយ ខ្ញុំត្រូវខ្ចីលុយគេដើម្បីចាយ»។
ការតវ៉ានៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ី អស់រយៈពេលជាង ១០ សប្តាហ៍ គេមិនដែលឃើញមន្រ្តី ឬតំណាងណាម្នាក់ពីខាងស្ថានទូតចេញមកជួប ឬយកញត្តិរបស់អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង នោះទេ។
ជំនួសមកវិញ រាល់ដែលអ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង ទៅតវ៉ានៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ី មិនថាពេលដែលអ្នកស្រីទៅជាមួយអ្នកគាំទ្រ ៤-៥ នាក់ផ្សេងទៀត ឬពេលដែលអ្នកស្រីទៅតែជាមួយកូនប្រុសជាង ១ ឆ្នាំនោះទេ គេតែងឃើញសមត្ថកិច្ច សន្តិសុខខណ្ឌ និងសន្តិសុខរបស់ស្ថានទូត ចាប់ពី ១០ នាក់ ទៅ ៤០ នាក់ ចាំយាម ឬបណ្តេញអ្នកស្រីចេញពីមុខស្ថានទូតមិនឲ្យមកឲ្យស្រែកនៅខាងមុខនោះជារឿយៗ។
នៅថ្ងៃខ្លះគេឃើញមានស្រ្តីវ័យកណ្តាលមួយក្រុមប្រមាណជាជិត ១០ នាក់ ពាក់ម៉ាស់ និងមិនបង្ហាញអត្តសញ្ញាណ បានចាប់អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង ចេញពីមុខស្ថានទូតក៏មាន។
បើទោះបីជាត្រូវបន្តតវ៉ាទាំងលែងមានការងារធ្វើ និងត្រូវអង្គុយហាលថ្ងៃលើខឿនផ្លូវម្ខាងនៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ី ប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ក្តី ក៏អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង មិនដែលបោះបង់បំណងទាមទារឲ្យមានការអន្តរាគមន៍ដោះលែងស្វាមីរបស់អ្នកស្រីនោះទេ។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖
«ក្រៅតែពីប្រើនីតិវិធីតាមផ្លូវតុលាការ ដែលដាក់ពាក្យស្នើសុំឲ្យប្តីខ្ញុំបាននៅក្រៅឃុំលើកទី ១ លើកទី ២ ហើយនិងលើកទី ៣ បានដាក់នៅកំពូល [តុលាការ] យើងអត់មានជម្រើសអីក្រៅតែពីមកស្ថានទូតរុស្ស៊ី ដើម្បីអន្តរាគមន៍ឲ្យមានការដោះលែងប្តីខ្ញុំទេ។ ហើយខ្ញុំនឹងមករហូតទាល់តែប្តីខ្ញុំត្រូវបានដោះលែង។ អ៊ីចឹងខ្ញុំអត់បញ្ឈប់ទេ ខ្ញុំនឹងមកស្ថានទូតរុស្ស៊ីនេះជារៀងរាល់សប្តាហ៍»។
ចាប់តាំងអ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង ទាមទារនៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ីអស់រយៈពេលជាងបីខែមកនេះ VOA ក៏បានព្យាយាមសុំការអត្ថាធិប្បាយពីខាងស្ថានទូតរុស្ស៊ី តាមរយៈអ៊ីមែល និងបណ្តាញសង្គម ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ មិនដែលទទួលបានការឆ្លើយតបណាមួយនោះទេ។
អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង និងកូនប្រុស ព្រមទាំងអ្នកគាំទ្រមួយរូបកំពុងតវ៉ានៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ីប្រចាំកម្ពុជា នាថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩។ (កាន់ វិច្ឆិកា/VOA)
អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង ត្រូវបានសង្គមស៊ីវិលជាតិ អន្តរជាតិមួយចំនួន និងអ្នកសារព័ត៌មានស្គាល់យ៉ាងច្បាស់ថា ជាមន្រ្តីដែលតែងសកម្មក្នុងការធ្វើការផ្ទាល់ នៅគ្រប់ទីកន្លែងដែលមានការតវ៉ាពាក់ព័ន្ធបញ្ហាដីធ្លីនៅភ្នំពេញ។ តាមរយៈភាពសកម្មនេះ អ្នកស្រីត្រូវបានសហគមន៍អ្នកមានជម្លោះដីធ្លីក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ប្រគល់ពានរង្វាន់«កែវភ្នែកមាស» ដើម្បីសម្ដែងការដឹងគុណរបស់ពួកគេ កាលពីដើមឆ្នាំ ២០១៥។
លោកស្រី អ៊ីម ស្រីទូច អតីតអ្នកមានជម្លោះដីធ្លីនៅតំបន់បឹងកក់មួយរូប ដែលតែងចូលរួមជួយតវ៉ាអ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង នៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ី និយាយថា អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង ជាមន្រ្តីការពារសិទ្ធិដែលតែងបង្រៀនចំណេះដឹងផ្លូវច្បាប់ដល់អ្នករងគ្រោះដីធ្លីជាច្រើនទៀត រួមទាំងលោកស្រីផង។ លោកស្រីបន្ថែមថា ការមកចូលរួមជួយតវ៉ានៅខាងមុខស្ថានទូតរុស្ស៊ីនេះ គឺដោយសារលោកស្រីយល់ថា ករណីលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី គឺជារឿងអយុត្តិធម៌។
ស្រ្តីវ័យជាង ៣០ ឆ្នាំ រូបនេះបញ្ជាក់ប្រាប់ VOA ថា៖
«កាលពីខ្ញុំរងគ្រោះនៅបឹងកក់ដំបូង គឺខ្ញុំបានឃើញគាត់ចុះយកព័ត៌មាន គាត់ជាមន្រ្តីព័ត៌មានរបស់អង្គការ HRT (អង្គការក្រុមការងារពិសេសសិទ្ធិលំនៅឋាន)។ គាត់បានទៅជួយថតយកព័ត៌មាន ហើយគាត់បានជួយបង្រៀនច្បាប់ បង្រៀនសិទ្ធិអីដល់ពួកយើង ឲ្យពួកយើងតស៊ូដោយអហិង្សា។ គឺគាត់ជួយសង្គមយើងច្រើន ទាំងប្តីប្រពន្ធគាត់ អ៊ីចឹងដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំត្រូវមកចូលរួមគាំទ្រ ទាមទារយុត្តិធម៌សម្រាប់គាត់ ព្រោះគាត់អត់មានខុសអីទេ»។
ចំណែកលោក អំ សំអាត មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកអង្កេតនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លើកឡើងថា អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង គឺជាមន្រ្តីការពារសិទ្ធិដ៏សកម្មមួយរូប ដែលធ្វើការងារផ្ទាល់ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ រាល់ពេលដែលមានបញ្ហារំលោភសិទ្ធិ និងដីធ្លីកើតឡើង។ លោកបន្តថា ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជានៅតែស្ថិតក្នុងភាពគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ ជាពិសេសចាប់តាំងពីមន្រ្តីការពារសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើនរូប ត្រូវរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញតាមរយៈការចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ និងការប្រើហិង្សាផ្សេងៗ។
ធ្លាប់តែអ្នកមន្រ្តីការពារសិទ្ធិមនុស្ស រហូតត្រូវបានសហគមន៍អ្នកមានជម្លោះដីធ្លីក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ប្រគល់ពានរង្វាន់ «កែវភ្នែកមាស» អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង នៅពេលនេះ បានក្លាយជាជនរងគ្រោះដោយខ្លួនឯងផ្ទាល់ បន្ទាប់ពីមានការចាប់ខ្លួនស្វាមីរបស់អ្នកស្រីដាក់ពន្ធនាគារ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖
«ពីអ្នកការពារប្រជាពលរដ្ឋ ជួយប្រជាពលរដ្ឋ អប់រំបណ្តុះបណ្តាលប្រជាពលរដ្ឋ ឲ្យចេះច្បាប់ យល់ដឹងអំពីសិទ្ធិអំពីអីហ្នឹង ឥឡូវបែរជាក្លាយខ្លួនជាអ្នកតស៊ូមតិខ្លួនឯងដើម្បីជួយរកយុត្តិធម៌ឲ្យប្តីខ្លួនឯងហ្នឹង វាបង្ហាញឲ្យខ្ញុំឃើញថា សេរីភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងការបញ្ចេញមតិហ្នឹង គឺវាធ្លាក់ដុនដាបមែនទែន ដល់កម្រិតសូន្យហើយ ដែលត្រូវតែជជែកគ្នាដែលត្រូវតែគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធធ្វើការជជែកគ្នា ដោះស្រាយរឿងនេះជាបន្ទាន់ ឲ្យស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សហ្នឹងល្អប្រសើរឡើងវិញ»។
បើទោះបីជាត្រូវផ្អាកការងារជាអ្នកការពារសិទ្ធិមួយរយៈ និងក្លាយជាអ្នកតវ៉ាទាមទាររកយុត្តិធម៌សម្រាប់ខ្លួនឯងផ្ទាល់ក្តី អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង នៅតែមានគោលបំណងធ្វើជាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ដើម្បីបញ្ចប់ការរំលោភបំពាន និងអំពើហិង្សានៅកម្ពុជានាពេលអនាគត។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖
«បើនៅតែអាចមានឱកាសផ្តល់ឲ្យខ្ញុំក្នុងការធ្វើការងារជាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សហ្នឹង ខ្ញុំនៅតែបន្តធ្វើការងាររបស់ខ្ញុំដដែល ខ្ញុំអត់បោះបង់ទេ។ ព្រោះខ្ញុំចង់ឲ្យប្រទេសរបស់យើង ប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើង ទទួលបានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស មានការកក់ក្តៅក្នុងការប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ពួកគេ»៕