ភ្នំពេញ —
នៅសល់ត្រឹមតែបីថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ ការបោះឆ្នោតអសកលនៃក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុកខណ្ឌអាណត្តិទី២នឹងចាប់ផ្តើម។ រយៈពេល ៥ឆ្នាំនៃអាណត្តិមុនបានកន្លងផុតទៅយ៉ាងណាក្តី ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួនទៀតមិនបានស្គាល់ និងយល់ដឹងពីតួនាទីរបស់ក្រុមប្រឹក្សាថ្នាក់ក្រោមជាតិមួយនេះទេ។
ប្រជាពលរដ្ឋដែលវីអូអេបានធ្វើបទសម្ភាសន៍ចាត់ទុកថាការបោះឆ្នោតនេះមិនសំខាន់ដោយវាជាការបោះឆ្នោតអសកល។ ខ្លះទៀតលើកឡើងថាគេកម្រឃើញក្រុមប្រឹក្សាទាំងនោះចុះទៅដល់ថ្នាក់មូលដ្ឋានដែលគេរស់នៅ។
លោក មឿន សំអង ជាកសិករនៅរស់នៅខេត្តព្រៃវែងបានប្រាប់ឲ្យដឹងថាលោកបានដឹងខ្លះដែលអំពីការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌតាមរយៈការឃោសនារបស់គណបក្សនយោបាយកន្លងមក។ គណបក្សពីរដែលលោកបានឃើញមានការឃោសនាគឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
សម្រាប់បុរសអាយុ ៣៩ឆ្នាំរូបនេះការបោះឆ្នោតអសកលនេះហាក់មិនមានសារៈសំខាន់ទេដោយហេតុថាប្រជាពលរដ្ឋទូទៅមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យបោះឆ្នោត។
លោក មឿន សំអង បានត្អូញត្អែរថាកន្លងមកលោកមិនដែលស្គាល់ពីសមាជិកក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌទាំងនោះឡើយ ហើយក៏មិនឃើញមានក្រុមប្រឹក្សាក្នុងស្រុករបស់លោកយកចិត្តទុកដាក់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែរ។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «និយាយពីបញ្ហាដំណាំអ្វីហ្នឹង អាហ្នឹងសូន្យតែម្តងគ្មានដែលណែនាំថាឲ្យធ្វើយ៉ាងម៉េចទេ។ ប្រជាពលរដ្ឋសង្ឃឹមខ្លួនឯង ដាំបានប៉ុន្មានលក់ចេញម៉េច អាហ្នឹងគិតខ្លួនឯង ធ្វើម៉េចឲ្យតែបានស៊ីខ្លួនឯង។ អត់មានជួយទេមានតែគាបថែម»។
អ្នកស្រី អ៊ួន សំអុលគឺជាម្ចាស់តូបលក់ផ្លែឈើនៅម្តុំរម្មណីយដ្ឋានវត្តភ្នំ។ កំពុងអង្គុយលក់ផ្លែឈើស្រ្តីអាយុ ៥៤ឆ្នាំរូបនេះនិយាយថាគាត់មិនបានដឹងអ្វីឡើយពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុកខណ្ឌនេះទេ។ ម៉្យាងវិញទៀតអ្នកស្រីក៏មិនដែលបានឃើញមានអ្នកចុះអប់រំគាត់ឲ្យយល់ដឹងពីតួនាទីរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌដែលអ្នកស្រីរស់នៅដែរ។
«អត់ទេអូនអើយគ្មានដឹងអ្វីទេ នៅតែអង្គុយចឹងរហូត។ អត់សូវឃើញមាននណាមកចុះសួរអ្វីផង»។
យោងតាមច្បាប់ស្តីអំពីការគ្រប់គ្រងផ្នែករដ្ឋបាលរាជធានី ខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌដែលត្រូវបានប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់កាលពីឆ្នាំ២០០៨ ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុកខណ្ឌត្រូវបង្កើតឡើង ក្នុងគោលបំណងបង្កើត នឹងជំរុញឲ្យមានចីរភាពដល់ការអភិវឌ្ឍន៍តាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតាមរយៈនយោបាយវិមជ្ឈការ និងសហវិមជ្ឈការ ពោលគឺការផ្ទេរអំណាច ការសម្រេចចិត្តពីថ្នាក់ជាតិដល់ថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
ក្រុមប្រឹក្សាទាំងអស់មានអាណត្តិចំនួន៥ឆ្នាំ។ ក្រុមប្រឹក្សាត្រូវមានការទទួលខុសត្រូវដោយផ្ទាល់ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់អំពីជម្រើសជាអាទិភាព ដើម្បីធ្វើការសម្រេចចិត្តនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន។
ការបោះឆ្នោតនេះមានអង្គបោះឆ្នោតដែលជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់សរុបទូទាំងប្រទេសចំនួន១១.៤៥៩នាក់។ ខណៈពេលដែលចំនួនអាសនៈក្រុមប្រឹក្សាក្រុង ស្រុក ខណ្ឌមាន ២.៩៣១អាសនៈ និងអាសនៈសរុបរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្តវិញមានចំនួន៣៩៣អាសនៈ។
ដូច្នេះប្រជាពលរដ្ឋទូទៅនឹងមិនតម្រូវឲ្យចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតនេះទេ។
លោក សូ សាវ៉ាត ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងខេត្តកណ្តាលនិងជាអ្នករត់រ៉ឺម៉កកង់បីនៅម្តុំធនាគារកាណាឌីយ៉ាថ្លែងថា លោកបានដឹងតិចតួចប៉ុណ្ណោះអំពីការបោះឆ្នោតអសកលនេះ។ បុរសអាយុ៤២ឆ្នាំហៅចាត់ទុកការបោះឆ្នោតបែបអសកលនេះគ្រាន់តែជាការរៀបជើងព្រួលសម្រាប់ការពង្រឹងអំណាចរបស់គណបក្សកាន់អំណាចតែប៉ុណ្ណោះ ដោយហេតុថា បក្សនេះមានសមាជិកដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតច្រើនជាងគេ។
ពាក់អាវដៃខ្លីពណ៌ក្រម៉ៅ លោក សូ សាវ៉ាត និយាយថា លោកមិនបានដឹងលម្អិតពីតួនាទីរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់នៅមូលដ្ឋានដែលលោករស់នៅទេ។ ក៏ប៉ុន្តែលោកឃើញមុខក្រុមប្រឹក្សាទាំងនោះយូរៗម្តងចុះទៅឃោសនាបក្សក្នុងអំឡុងពេលមុនបោះឆ្នោតតែប៉ុណ្ណោះ។
«បើសិនជិតបោះឆ្នោតចឹងទៅឃើញគេសាកសួរតិចតួចចឹងទៅចង់ឃោសនាឲ្យយើងដឹងគុណអីចឹងតិចតួចទៅ។ បើឲ្យគេទៅសួរនាំឲ្យយើងថា យើងខ្វះអ្វី ត្រូវការអ្វី ផលិតផលយើងមានទីផ្សារអត់មិនដែលឃើញសួរផង។ វាពិបាកចឹង»។
រីឯលោក ប៉ូ សុផា ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងសង្កាត់ទឹកថ្លាក៏មិនខុសនឹងលោក សូ សាវ៉ាត ដែរ។ ក្នុងវ័យ៤២ឆ្នាំ លោកនិយាយថាលោកបានដឹងតែថាមានការឃោសនាបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌ ប៉ុន្តែមិនបានដឹងថាបោះឆ្នោតដើម្បីអ្វីឡើយ។
ជាងនេះទៅទៀតលោកក៏មិនដែលឃើញអាជ្ញាធរក្នុងសង្កាត់ឬខណ្ឌចុះតាមមូលដ្ឋានដើម្បីសាកសួរប្រជាពលរដ្ឋច្រើនឡើយ។
«ការសំខាន់ខ្ញុំមិនសូវជាអ្នក[ចាប់អារម្មណ៍]ផង។ ខ្ញុំមិនដឹងផង។ មើលទៅមិនដែលឃើញធ្វើសកម្មភាពអ្វីផង ដល់ពេលឃោសនា ឃោសនាចឹងទៅម្តង»។
ច្បាប់ដដែលមាត្រាទី៣៨បានចែងថាក្រុមប្រឹក្សារាល់ការសម្រេចចិត្ត រៀបចំ ឬអនុវត្តផែនការអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗចាំបាច់ត្រូវពិគ្រោះយោបល់ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋជាមុនសិន។
រីឯមាត្រាទី៣៩វិញចែងថាពួកគេត្រូវចំផែនការអភិវឌ្ឍបច្ចុប្បន្ន និងអនាគតក្នុងទីតាំងដែលជាដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន ដូចជាសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បញ្ហាការងាររបស់យុវជននិងតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនិងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រី ឬជនជាតិដើមភាគតិច។ ការរៀបចំ និងគ្រប់គ្រងដីធ្លី ធនធានធម្មជាតិ។ ក៏ដូចជាការស្នើថវិកាសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍ក្នុងសហគមន៍។
ដោយឡែកចាប់ពីមាត្រា ៤០ រហូតដល់មាត្រា៥២វិញបានរៀបរាប់បន្ថែមអំពីតួនាទីរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្តក្រុង ស្រុក ខណ្ឌទៀតថា ពួកគេត្រូវមានតួនាទីចុះអប់រំផ្សាយពីព័ត៌មានសំខាន់ៗ ឬការសម្រេចភ្លាមៗនិងជាប្រចាំដល់សាធារណជន។ ក៏ប៉ុន្តែក្រុមប្រជាពលរដ្ឋមិនបានឃើញសកម្មភាពទាំងនេះទេ។
សម្រាប់លោកមៃ សារឿនគ្រូបង្រៀននៅសាលាបឋមសិក្សាមួយក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញថ្លែងថាលោកបានដឹងអំពីដំណើរការនៃយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌដែរក៏ប៉ុន្តែលោកចាត់ទុកថាការបោះឆ្នោតនេះមិនសំខាន់គឺនៅត្រង់ថាបក្សណាមានសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាច្រើនគណបក្សនោះនឹងទទួលបានសំឡេងគាំទ្រច្រើន។
គ្រូបង្រៀនរូបនេះបន្ថែមថាយូរៗម្តងលោកឃើញក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ក្នុងកន្លែងដែលលោករស់នៅកោះអញ្ជើញប្រជាពលរដ្ឋទៅធ្វើការពន្យល់ណែនាំ និងផ្សព្វផ្សាយពីព័ត៌មានខ្លះតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកមៃ សារឿនបន្ថែមថា៖ «មិនសំខាន់តែម្តងបើតាមមែនទែនទៅដូចគ្មានបានអ្វីផង ដូចនៅតែដដែល។ក្រុមប្រឹក្សាដូចមិនដែលឮសូរសូវផ្សព្វផ្សាយយល់ដឹងពីបញ្ហាអ្វីផង។ ខ្ញុំអត់ដែលបានចូលរួមផង។ តាមពិតទៅអាហ្នឹងគេចូលរួមប្រជុំ១ខែម្តងតែខ្ញុំមិនដែលបានចូលរួមផង»។
ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ គ្រោងនឹងចំណាយទឹកប្រាក់សរុបប្រហែលជាង ១លាន ៧សែនដុល្លារអាមេរិក។ នេះបើយោងតាមគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។
លោក សុខ សំអឿន ប្រធានក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជាថ្លែងច្បាប់មួយអាណត្តិកន្លងនេះលោកមើលឃើញថាប្រសិទ្ធិភាពការងាររបស់ក្រុមប្រឹក្សាទាំងនោះមានកម្រិតទាបនៅឡើយ ដោយហេតុថាអំណាចនៅតែប្រមូលផ្តុំក្នុងដៃរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំខេត្ត និងរាជធានីដដែល។ លោកជំរុញឲ្យមានការកែប្រែសម្រាប់អាណត្តិថ្មីនេះ។
«ប្រជុំជជែកគ្នាទៅតើទើសត្រង់ណា ប្រសិទ្ធភាពត្រង់ណា មានប្រយោជន៍អត់ ហើយគួរតែផ្តល់អំណាចដល់ក្រុមប្រឹក្សាហ្នឹងបែបណា អំណាចរបស់ចៅហ្វាយខេត្ត ក្រុងហ្នឹងម៉េចខ្លះដែរ។ក្នុងទិដ្ឋភាពច្បាប់ខ្ញុំមើលឃើញថាអំណាចតួនាទីរបស់គាត់អត់ច្បាស់លាស់ចឹងទៅ ដូចអត់សូវមានប្រសិទ្ធភាព»។
យោងតាមការទស្សទាយរបស់គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជាហៅកាត់ថាខុមហ្វ្រែល គណបក្សប្រជាជនដែលកំពុងកាន់អំណាចនឹងទទួលបានជោគជ័យច្រើនជាងគេនៅក្នុងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្ត ស្រុកខណ្ឌអាណត្តិទី២ឆ្នាំ២០១៤នេះ ដោយសារគណបក្សនេះមានចំនួនអង្គបោះឆ្នោតដែលជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ច្រើនលើសលប់។
រីឯគណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញនឹងទទួលបានអាសនៈនៅលំដាប់ថ្នាក់លេខ២ និងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចវិញនៅលំដាប់ថ្នាក់លេខ៣។ ដោយឡែកគណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ និងគណបក្សសាធារណរដ្ឋវិញទំនងជានឹងទទួលបានអាសនៈតិចតួចបំផុត៕
ប្រជាពលរដ្ឋដែលវីអូអេបានធ្វើបទសម្ភាសន៍ចាត់ទុកថាការបោះឆ្នោតនេះមិនសំខាន់ដោយវាជាការបោះឆ្នោតអសកល។ ខ្លះទៀតលើកឡើងថាគេកម្រឃើញក្រុមប្រឹក្សាទាំងនោះចុះទៅដល់ថ្នាក់មូលដ្ឋានដែលគេរស់នៅ។
លោក មឿន សំអង ជាកសិករនៅរស់នៅខេត្តព្រៃវែងបានប្រាប់ឲ្យដឹងថាលោកបានដឹងខ្លះដែលអំពីការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌតាមរយៈការឃោសនារបស់គណបក្សនយោបាយកន្លងមក។ គណបក្សពីរដែលលោកបានឃើញមានការឃោសនាគឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
សម្រាប់បុរសអាយុ ៣៩ឆ្នាំរូបនេះការបោះឆ្នោតអសកលនេះហាក់មិនមានសារៈសំខាន់ទេដោយហេតុថាប្រជាពលរដ្ឋទូទៅមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យបោះឆ្នោត។
លោក មឿន សំអង បានត្អូញត្អែរថាកន្លងមកលោកមិនដែលស្គាល់ពីសមាជិកក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌទាំងនោះឡើយ ហើយក៏មិនឃើញមានក្រុមប្រឹក្សាក្នុងស្រុករបស់លោកយកចិត្តទុកដាក់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែរ។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «និយាយពីបញ្ហាដំណាំអ្វីហ្នឹង អាហ្នឹងសូន្យតែម្តងគ្មានដែលណែនាំថាឲ្យធ្វើយ៉ាងម៉េចទេ។ ប្រជាពលរដ្ឋសង្ឃឹមខ្លួនឯង ដាំបានប៉ុន្មានលក់ចេញម៉េច អាហ្នឹងគិតខ្លួនឯង ធ្វើម៉េចឲ្យតែបានស៊ីខ្លួនឯង។ អត់មានជួយទេមានតែគាបថែម»។
អ្នកស្រី អ៊ួន សំអុលគឺជាម្ចាស់តូបលក់ផ្លែឈើនៅម្តុំរម្មណីយដ្ឋានវត្តភ្នំ។ កំពុងអង្គុយលក់ផ្លែឈើស្រ្តីអាយុ ៥៤ឆ្នាំរូបនេះនិយាយថាគាត់មិនបានដឹងអ្វីឡើយពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុកខណ្ឌនេះទេ។ ម៉្យាងវិញទៀតអ្នកស្រីក៏មិនដែលបានឃើញមានអ្នកចុះអប់រំគាត់ឲ្យយល់ដឹងពីតួនាទីរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌដែលអ្នកស្រីរស់នៅដែរ។
«អត់ទេអូនអើយគ្មានដឹងអ្វីទេ នៅតែអង្គុយចឹងរហូត។ អត់សូវឃើញមាននណាមកចុះសួរអ្វីផង»។
យោងតាមច្បាប់ស្តីអំពីការគ្រប់គ្រងផ្នែករដ្ឋបាលរាជធានី ខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌដែលត្រូវបានប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់កាលពីឆ្នាំ២០០៨ ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុកខណ្ឌត្រូវបង្កើតឡើង ក្នុងគោលបំណងបង្កើត នឹងជំរុញឲ្យមានចីរភាពដល់ការអភិវឌ្ឍន៍តាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតាមរយៈនយោបាយវិមជ្ឈការ និងសហវិមជ្ឈការ ពោលគឺការផ្ទេរអំណាច ការសម្រេចចិត្តពីថ្នាក់ជាតិដល់ថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
ក្រុមប្រឹក្សាទាំងអស់មានអាណត្តិចំនួន៥ឆ្នាំ។ ក្រុមប្រឹក្សាត្រូវមានការទទួលខុសត្រូវដោយផ្ទាល់ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់អំពីជម្រើសជាអាទិភាព ដើម្បីធ្វើការសម្រេចចិត្តនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន។
ការបោះឆ្នោតនេះមានអង្គបោះឆ្នោតដែលជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់សរុបទូទាំងប្រទេសចំនួន១១.៤៥៩នាក់។ ខណៈពេលដែលចំនួនអាសនៈក្រុមប្រឹក្សាក្រុង ស្រុក ខណ្ឌមាន ២.៩៣១អាសនៈ និងអាសនៈសរុបរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្តវិញមានចំនួន៣៩៣អាសនៈ។
ដូច្នេះប្រជាពលរដ្ឋទូទៅនឹងមិនតម្រូវឲ្យចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតនេះទេ។
លោក សូ សាវ៉ាត ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងខេត្តកណ្តាលនិងជាអ្នករត់រ៉ឺម៉កកង់បីនៅម្តុំធនាគារកាណាឌីយ៉ាថ្លែងថា លោកបានដឹងតិចតួចប៉ុណ្ណោះអំពីការបោះឆ្នោតអសកលនេះ។ បុរសអាយុ៤២ឆ្នាំហៅចាត់ទុកការបោះឆ្នោតបែបអសកលនេះគ្រាន់តែជាការរៀបជើងព្រួលសម្រាប់ការពង្រឹងអំណាចរបស់គណបក្សកាន់អំណាចតែប៉ុណ្ណោះ ដោយហេតុថា បក្សនេះមានសមាជិកដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតច្រើនជាងគេ។
ពាក់អាវដៃខ្លីពណ៌ក្រម៉ៅ លោក សូ សាវ៉ាត និយាយថា លោកមិនបានដឹងលម្អិតពីតួនាទីរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់នៅមូលដ្ឋានដែលលោករស់នៅទេ។ ក៏ប៉ុន្តែលោកឃើញមុខក្រុមប្រឹក្សាទាំងនោះយូរៗម្តងចុះទៅឃោសនាបក្សក្នុងអំឡុងពេលមុនបោះឆ្នោតតែប៉ុណ្ណោះ។
«បើសិនជិតបោះឆ្នោតចឹងទៅឃើញគេសាកសួរតិចតួចចឹងទៅចង់ឃោសនាឲ្យយើងដឹងគុណអីចឹងតិចតួចទៅ។ បើឲ្យគេទៅសួរនាំឲ្យយើងថា យើងខ្វះអ្វី ត្រូវការអ្វី ផលិតផលយើងមានទីផ្សារអត់មិនដែលឃើញសួរផង។ វាពិបាកចឹង»។
រីឯលោក ប៉ូ សុផា ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងសង្កាត់ទឹកថ្លាក៏មិនខុសនឹងលោក សូ សាវ៉ាត ដែរ។ ក្នុងវ័យ៤២ឆ្នាំ លោកនិយាយថាលោកបានដឹងតែថាមានការឃោសនាបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌ ប៉ុន្តែមិនបានដឹងថាបោះឆ្នោតដើម្បីអ្វីឡើយ។
ជាងនេះទៅទៀតលោកក៏មិនដែលឃើញអាជ្ញាធរក្នុងសង្កាត់ឬខណ្ឌចុះតាមមូលដ្ឋានដើម្បីសាកសួរប្រជាពលរដ្ឋច្រើនឡើយ។
«ការសំខាន់ខ្ញុំមិនសូវជាអ្នក[ចាប់អារម្មណ៍]ផង។ ខ្ញុំមិនដឹងផង។ មើលទៅមិនដែលឃើញធ្វើសកម្មភាពអ្វីផង ដល់ពេលឃោសនា ឃោសនាចឹងទៅម្តង»។
ច្បាប់ដដែលមាត្រាទី៣៨បានចែងថាក្រុមប្រឹក្សារាល់ការសម្រេចចិត្ត រៀបចំ ឬអនុវត្តផែនការអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗចាំបាច់ត្រូវពិគ្រោះយោបល់ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋជាមុនសិន។
រីឯមាត្រាទី៣៩វិញចែងថាពួកគេត្រូវចំផែនការអភិវឌ្ឍបច្ចុប្បន្ន និងអនាគតក្នុងទីតាំងដែលជាដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន ដូចជាសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បញ្ហាការងាររបស់យុវជននិងតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនិងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រី ឬជនជាតិដើមភាគតិច។ ការរៀបចំ និងគ្រប់គ្រងដីធ្លី ធនធានធម្មជាតិ។ ក៏ដូចជាការស្នើថវិកាសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍ក្នុងសហគមន៍។
ដោយឡែកចាប់ពីមាត្រា ៤០ រហូតដល់មាត្រា៥២វិញបានរៀបរាប់បន្ថែមអំពីតួនាទីរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្តក្រុង ស្រុក ខណ្ឌទៀតថា ពួកគេត្រូវមានតួនាទីចុះអប់រំផ្សាយពីព័ត៌មានសំខាន់ៗ ឬការសម្រេចភ្លាមៗនិងជាប្រចាំដល់សាធារណជន។ ក៏ប៉ុន្តែក្រុមប្រជាពលរដ្ឋមិនបានឃើញសកម្មភាពទាំងនេះទេ។
សម្រាប់លោកមៃ សារឿនគ្រូបង្រៀននៅសាលាបឋមសិក្សាមួយក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញថ្លែងថាលោកបានដឹងអំពីដំណើរការនៃយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្តក្រុងស្រុកខណ្ឌដែរក៏ប៉ុន្តែលោកចាត់ទុកថាការបោះឆ្នោតនេះមិនសំខាន់គឺនៅត្រង់ថាបក្សណាមានសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាច្រើនគណបក្សនោះនឹងទទួលបានសំឡេងគាំទ្រច្រើន។
គ្រូបង្រៀនរូបនេះបន្ថែមថាយូរៗម្តងលោកឃើញក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ក្នុងកន្លែងដែលលោករស់នៅកោះអញ្ជើញប្រជាពលរដ្ឋទៅធ្វើការពន្យល់ណែនាំ និងផ្សព្វផ្សាយពីព័ត៌មានខ្លះតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកមៃ សារឿនបន្ថែមថា៖ «មិនសំខាន់តែម្តងបើតាមមែនទែនទៅដូចគ្មានបានអ្វីផង ដូចនៅតែដដែល។ក្រុមប្រឹក្សាដូចមិនដែលឮសូរសូវផ្សព្វផ្សាយយល់ដឹងពីបញ្ហាអ្វីផង។ ខ្ញុំអត់ដែលបានចូលរួមផង។ តាមពិតទៅអាហ្នឹងគេចូលរួមប្រជុំ១ខែម្តងតែខ្ញុំមិនដែលបានចូលរួមផង»។
ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ គ្រោងនឹងចំណាយទឹកប្រាក់សរុបប្រហែលជាង ១លាន ៧សែនដុល្លារអាមេរិក។ នេះបើយោងតាមគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។
លោក សុខ សំអឿន ប្រធានក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជាថ្លែងច្បាប់មួយអាណត្តិកន្លងនេះលោកមើលឃើញថាប្រសិទ្ធិភាពការងាររបស់ក្រុមប្រឹក្សាទាំងនោះមានកម្រិតទាបនៅឡើយ ដោយហេតុថាអំណាចនៅតែប្រមូលផ្តុំក្នុងដៃរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំខេត្ត និងរាជធានីដដែល។ លោកជំរុញឲ្យមានការកែប្រែសម្រាប់អាណត្តិថ្មីនេះ។
«ប្រជុំជជែកគ្នាទៅតើទើសត្រង់ណា ប្រសិទ្ធភាពត្រង់ណា មានប្រយោជន៍អត់ ហើយគួរតែផ្តល់អំណាចដល់ក្រុមប្រឹក្សាហ្នឹងបែបណា អំណាចរបស់ចៅហ្វាយខេត្ត ក្រុងហ្នឹងម៉េចខ្លះដែរ។ក្នុងទិដ្ឋភាពច្បាប់ខ្ញុំមើលឃើញថាអំណាចតួនាទីរបស់គាត់អត់ច្បាស់លាស់ចឹងទៅ ដូចអត់សូវមានប្រសិទ្ធភាព»។
យោងតាមការទស្សទាយរបស់គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជាហៅកាត់ថាខុមហ្វ្រែល គណបក្សប្រជាជនដែលកំពុងកាន់អំណាចនឹងទទួលបានជោគជ័យច្រើនជាងគេនៅក្នុងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្ត ស្រុកខណ្ឌអាណត្តិទី២ឆ្នាំ២០១៤នេះ ដោយសារគណបក្សនេះមានចំនួនអង្គបោះឆ្នោតដែលជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ច្រើនលើសលប់។
រីឯគណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញនឹងទទួលបានអាសនៈនៅលំដាប់ថ្នាក់លេខ២ និងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចវិញនៅលំដាប់ថ្នាក់លេខ៣។ ដោយឡែកគណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ និងគណបក្សសាធារណរដ្ឋវិញទំនងជានឹងទទួលបានអាសនៈតិចតួចបំផុត៕