តុលាការក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានបញ្ចប់ការបង្ហាញភស្តុតាងពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងញុះញង់និងរួមគំនិតក្បត់របស់អតីតសកម្មជនបក្សប្រឆាំងចំនួន១៣នាក់ដែលកំពុងជាប់ក្នុងពន្ធនាគារហើយគ្រោងនឹងចេញសេចក្តីសន្និដ្ឋានមួយនៅចុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។
ក្នុងសាលសវនាការដែលបានបង្ហើយការបង្ហាញភស្តុតាងក្នុងសំណុំរឿងខាងលើកាលពីព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ គេឃើញជនជាប់ចោទទាំង ១៣នាក់ ដែលជាអតីតមន្ត្រីថ្នាក់មូលដ្ឋានរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានមកបង្ហាញខ្លួននិងបន្តមើលភស្តុតាងដែលជាឃ្លីបវីដេអូនិងការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទរបស់ជនជាប់ចោទ។
ក្នុងថ្ងៃចុងក្រោយនៃការបង្ហាញភស្តុតាងនេះ តុលាការក៏បានបញ្ចប់ការបញ្ចាំងឃ្លីបវីដេអូជាង៣ម៉ោងដែលទាក់ទងនឹងព្រឹតិ្តការណ៍នៃការបង្កើតចលនាសង្គ្រោះជាតិជាផ្លូវការនៅទីក្រុង Long Beach រដ្ឋ California សហរដ្ឋអាមេរិក។ តុលាការបានបញ្ចេញភស្តុតាងដែលជាការសន្ទនាឆ្លើយឆ្លងតាមទូរស័ព្ទរបស់ជនជាប់ចោទលោក ញ៉ែម វ៉ាន លោក ឡុង ផារី លោក ងិន ឃាន លោក ឃុត ច្រឹក និងលោក យឹម សារ៉េត។
ការសន្ទនានោះគឺមានខ្លះជាការនិយាយឆ្លើយឆ្លងរវាងជនជាប់ចោទនិងភរិយា និងរវាងជនជាប់ចោទនិងជនជាប់ចោទផ្ទាល់ពេលមិនទាន់ត្រូវបានចាប់មកឃុំខ្លួនហើយនឹងការសន្ទនារបស់ជនជាប់ចោទជាមួយបុគ្គលផ្សេងទៀត។
ការសន្ទនាគ្នាតាមទូរស័ព្ទដដែលនោះគឺមានខ្លះផ្តោតលើហេតុការណ៍នានាទាក់ទិនការឆ្លងរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩និងមួយចំនួនផ្តោតលើការចូលរួមបង្កើតបក្សនយោបាយថ្មីដែលមិនបានបញ្ចេញឈ្មោះនិងការនិយាយអំពីវត្តមានរបស់ប្រមុខការទូតអាមេរិកនៅកម្ពុជាក្នុងសវនាការរបស់លោក កឹម សុខា និងការប៉ុនប៉ងរបស់ជនជាប់ចោទម្នាក់ឈ្មោះ ញ៉ែម វ៉ាន ដែលចង់ទៅបំផ្ទុះគ្រាប់បែកឆ្នុកក្នុងទឹកដីថៃជាប់តំបន់ប៉ោយប៉ែត។
ក្នុងពេលចាក់បង្ហើយភស្តុតាងជាឃ្លីបវីដេអូដែលមានរយៈពេលជាង៣ម៉ោងអ្នកតាមដានសវនាការបានឃើញនូវការរៀបចំបង្កើតគណៈកម្មការចលនាសង្គ្រោះជាតិដែលមានលោក សម រង្ស៊ី ជាប្រធាន និងបុរសពីរនាក់គឺលោក សុខា លី និងលោក លី គា ដែលគេមិនសូវស្គាល់ជាសាធារណៈក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពីមុនមកនោះជាអនុប្រធាននិងលេខាធិការ។
បើតាមវីដេអូនោះលោក សម រង្ស៊ី ដែលក្រោយពេលត្រូវបានប្រកាសឱ្យធ្វើជាប្រធានចលនានោះរួចមកបានលើកឡើងពីគោលបំណងរបស់ចលនាសង្គ្រោះជាតិដែលទាមទារឱ្យដោះលែងលោក កឹម សុខា និងអ្នកជាប់ឃុំឯទៀតដោយសាររឿងនយោបាយនិងបានប្រកាសពីផែនការសកម្មភាព ៥ចំណុចនៃចលនានោះ។
ផែនការសកម្មភាពទាំង៥ដែលប្រកាសដោយលោក សម រង្ស៊ី រួមមានការជំរុញឱ្យពលរដ្ឋក្រោកប្រឆាំងអំណាចផ្តាច់ការតាមការធ្វើបាតុកម្មឱ្យប្រទេសផ្តល់ប្រាក់កម្ចីនិងធនាគារពិភពលោកឈប់ផ្តល់កម្ចីឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជំរុញឱ្យប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិកនិងសហភាពអឺរ៉ុបដាក់ទណ្ឌកម្មលើជនផ្តាច់ការនៅកម្ពុជា ចលនាឱ្យទាហានកុំស្តាប់បង្គាប់តាមមេបញ្ជាការបាញ់ប្រហារពលរដ្ឋនិងចលនាឱ្យអ្នកនៅក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្សកាន់អំណាចប្តូរជំហរចាកចេញពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន។
ចំណុចទាំង៥នោះបានស្ថិតនៅក្នុងការសួរដេញដោលទៅលើជនជាប់ចោទទាំង១៣រូបក្នុងពេលតុលាការបើកសវនាការមុនៗ។
រូបឯកសារ៖ រថយន្តប៉ូលិសដឹកអ្នកទោសពីសាលាដំបូងក្រុងភ្នំពេញ ទៅកាន់ពន្ធនាគារ នៅថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១។ (ហ៊ុល រស្មី/វីអូអេ)
នាយករងទទួលបន្ទុកឃ្លំាមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូលោក អំ សំអាតយល់ថាសវនាការរបស់សកម្មជនទាំង១៣នាក់បានប្រព្រឹត្តទៅតាមនីតិវិធី ប៉ុន្តែមានភាពមិនប្រក្រតីមួយចំនួនក្នុងពេលដំណើរការសវនាការក្រោមហេតុផលមិនមានវត្តមានជនជាប់ចោទឯទៀតដែលមិនស្ថិតក្នុងការឃុំខ្លួន។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះលើកឡើងទៀតថាដំណើររឿងក្តីនេះត្រូវសហគមន៍អន្តរជាតិនិងអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយមួយចំនួននៅកម្ពុជាចាត់ទុកថាជារឿងនយោបាយដូច្នេះមានតែការសម្រុះសម្រួលតាមយោបាយប៉ុណ្ណោះដែលអាចអនុញ្ញាតឱ្យជនជាប់ចោទមានសម្បទាខាងនយោបាយឡើងវិញដើម្បីចូលរួមចំណែកជួយកិច្ចការប្រទេសជាតិ។
លោកប្រាប់វីអូអេបន្ថែមថា៖«ទោះបីជាដំណើរការតាមនីតិវិធីក៏ដោយគេនៅចាត់ទុកថារឿងហ្នឹងជារឿងនយោបាយហើយ។ ហើយដំណើរការតាមនីតិវិធីហ្នឹងវាចេះតែដំណើរការទៅហើយយើងឃើញថាថ្ងៃក្រោយនឹងធ្វើការសន្និដ្ឋានហ្នឹងគឺដូចខ្ញុំលើកអ៊ីចឹងថា បើសិនជាអវត្តមាននៃជនជាប់ចោទអាហ្នឹងវាបាត់ការដោះសាមួយចំនួនឬក៏ភស្តុតាងមួយចំនួនដែលបង្ហាញដោយជនត្រូវចោទឬជនជាប់ចោទហ្នឹងបាត់ទៅហើយ»។
មេធាវីការពារក្តីឱ្យជនជាប់ចោទលោក សំ សុគង់បានកត់សម្គាល់ពីភាពមិនប្រក្រតីនៃការជំនុំជម្រះសំណុំរឿងញុះញង់និងរួមគំនិតក្បត់របស់អតីតសកម្មជនដែលកំពុងជាប់ឃុំទាំង១៣នាក់ផងដែរដោយសារចាប់តាំងពីដើមទីមកមិនមានវត្តមានជនជាប់ចោទណាផ្សេងទៀតក្រៅតែពីជនជាប់ចោទដែលស្ថិតក្នុងពន្ធនាគារប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«តាមពិតភាពដែលអត់ទាន់ត្រឹមត្រូវវាមានតាំងពីដំណាក់កាលដំបូងមកម្ល៉េះដោយសារតែសិទ្ធិរបស់ជនជាប់ចោទដែលត្រូវតែមកមានវត្តមាននៅមុខសវនាការហ្នឹងគឺមិនត្រូវបានយកមកអនុវត្តទេគឺពួកគាត់ហ្នឹងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលនៅក្រៅប្រទេសហ្នឹងគឺគាត់ក៏ជាជនជាប់ចោទហើយក៏មានសិទ្ធិក្នុងការមានវត្តមាននៅពេលសវនាការដែរ»។
សវនាការដែលបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍មិនប្រឈមមុខនឹងការតវ៉ាណាមួយពីសំណាក់សាច់ញាតិរបស់ជនជាប់ចោទដូចសប្តាហ៍មុនទេ។ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះលោក រស់ពិសិដ្ឋ បានកំណត់យកថ្ងៃទី២៤ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ដើម្បីចេញសេចក្តីសម្រេចសន្និដ្ឋាន។
នៅពេលជិតបិទបញ្ចប់សវនាការជនជាប់ចោទមួយរូប គឺលោកកែវ ថៃបានស្នើសុំឱ្យក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះពិចារណាជួយសម្រួលឱ្យគ្រូពេទ្យរបស់អង្គការលីកាដូបានចូលទៅពិនិត្យសុខភាពរបស់ជនជាប់ចោទដែលខ្លះមានបញ្ហាសម្ពាធឈាម។
ប៉ុន្តែលោកចៅក្រមរស់ ពិសិដ្ឋបានស្នើឱ្យជនជាប់ចោទមានការប្រាស្រ័យទាក់ទងផ្ទាល់ទៅគ្រូពេទ្យប្រចាំពន្ធនាគារឬគ្រូពេទ្យដែលចូលពីខាងក្រៅក៏ត្រូវទៅទាក់ទងផ្ទាល់ជាមួយមន្ត្រីពន្ធនាគារជាមុនសិនផងដែរដើម្បីចូលពិនិត្យសុខភាពជនជាប់ចោទ។
គួររំឭកផងដែរថា មុនពេលតុលាការសម្រេចធ្វើការសន្និដ្ឋានសំណុំរឿងនេះនៅខែកុម្ភៈនោះជនជាប់ចោទចំនួន៨នាក់ដែលភាគច្រើនជាថ្នាក់ដឹកនាំអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្នុងនោះគឺ លោក សម រង្ស៊ីភរិយារបស់លោកគឺអ្នកស្រីជូឡុង សូមូរ៉ានិងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សផ្សេងទៀតមានអ្នកស្រី មូរ សុខហួរនិងលោក អេង ឆៃអ៊ាងមិនបានមកបង្ហាញខ្លួនក្នុងសវនាការទេដោយសារពួកគេបានរត់ភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេស៕