ភ្នំពេញ —
តំណាងគណបក្សប្រឆាំង នៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ បានធ្វើការវាយប្រហារខ្លាំងៗទៅលើបញ្ហារស៊ើបនានាដែលកំពុងមានក្នុងសង្គមកម្ពុជា ស្របពេលដែលគណបក្សកាន់អំណាចព្យាយាមឆ្លើយការពារនិងរំឭកពីសមិទ្ធិផលរបស់ខ្លួន នាពេលកន្លងមក។
ការវាយប្រហារធ្វើឡើងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាថ្នាក់ជាតិមួយរបស់គណបក្សនយោបាយ ដែលរៀបចំឡើងដោយវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក(NDI) និងចូលរួមដោយតំណាងមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សខ្មែរអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច។
លោកកឹម សុខា ប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានផ្តោតខ្លាំងលើការពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍។
លោកនិយាយថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍អត់អនុវត្ត អនុវត្តតែមួយចំហៀងជាមួយសៀម។ ប៉ុន្តែជាមួយវៀតណាម អត់ឃើញអនុវត្ត។ ២០ទៅ៣០ឆ្នាំហើយ ជនអន្តោប្រវេសន៍យ៉ាងច្រើនសន្ធប់ហូរចូលមកកម្ពុជា មិនដែលឃើញរដ្ឋាភិបាលយកជនជាតិវៀតណាមណាម្នាក់បញ្ជូនទៅស្រុកវិញឬ ទៅផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ណាឡើយ»។
ប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើកឡើងដូច្នេះ ក្រោយពីមានការលើកជាសំណួរពីយុវជនម្នាក់ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ២០០នាក់ ដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សានយោបាយនេះ ទាក់ទងទៅនឹងជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាមខុសច្បាប់។
លោកកឹម សុខាបានបង្ហាញថាដើម្បីទប់ស្កាត់លំហូរជនជាតិវៀតណាមខុសច្បាប់មកកាន់កម្ពុជាគឺត្រូវពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់។
ចំណែកឯ លោកហួនរាជ ចំរើន តំណាងមកពីគណបក្សខ្មែរអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចថ្លែងថា បញ្ហាជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់គួរដោះស្រាយតាមផ្លូវការទូត។
លោកនិយាយថា៖ «ប្រសិនបើជនជាតិណាក៏ដោយ ដែលរស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជាដោយគ្មានច្បាប់ នាំមន្ត្រីការទូតមកពិនិត្យ និងអញ្ជើញទៅវិញចុះ»។
តបទៅហ្នឹងសំណួរនេះ តំណាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោកសុខ ឦសាន ហាក់ដូចជាមិនបានបង្ហាញពីវិធានការណ៍ជាក់លាក់ណាមួយនោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានខំពុះពារអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនអំពីនយោបាយនិងសញ្ជាតិ និងអន្តោប្រវេសន៍ ដោយសម្រេចបានលទ្ធផលដូចខាងក្រោម៖ បានកសាងច្បាប់ និងអនុម័តច្បាប់ស្តីពីអន្តោប្រវេសន៍ និងបទដ្ឋានគតិយុត្ត ផ្សេងៗទៀត ដើម្បីចុះបញ្ជីអត្រានុកូលដ្ឋាន ការផ្តល់ឯកសារអត្តសញ្ញាណនិងឯកសារធ្វើដំណើររបស់ពលរដ្ឋ»។
អ្នកចូលរួមបានលើកដៃយ៉ាងច្រើនគ្នា ដោយស្នើឱ្យមានការពន្យល់ពីគោលនយោបាយរបស់គណបក្សនយោបាយនីមួយៗ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ ប្រាក់បៀវត្សមន្ត្រីរាជការ អំពើពុករលួយ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។
លោកប៊ូ បូរ៉ា សាស្ត្រាចារ្យច្បាប់នៅសាកលវិទ្យាល័យរដ្ឋមួយកន្លែង បានត្អូញត្អែរពីប្រាក់បៀវត្សទាប និងគំនាបផ្នែកនយោបាយលើមន្ត្រីរាជការដូចជារូបលោក។
លោកឲ្យដឹងថា៖ «មន្ត្រីរាជការសព្វថ្ងៃត្អួញត្អែរថា ប្រាក់ខែទាប ប្រាក់ខែទាប ហើយមានការកាត់ប្រាក់ខែរបស់គាត់ចូលទៅបម្រើបក្ស។ ប្រសិនបើមន្ត្រីរាជការមិនព្រមអនុវត្តតាមគោលការណ៍ដែលគេដាក់ជូនមកទេ នោះនឹងមានការគាបសង្កត់ពីអ្នកមានអំណាចមួយចំនួន។ ដូច្នេះខ្ញុំចង់សួរ ថាតើអស់លោកមានវិធីសាស្ត្រយ៉ាងណាដើម្បីទប់ស្កាត់បញ្ហាហ្នឹង?»
លោកសុខ ឦសានបានពន្យល់ថា រដ្ឋាភិបាល នាពេលកន្លងមក បានព្យាយាមផ្តល់ប្រាក់បៀវត្សន៍មន្ត្រីរាជការតាមលទ្ធភាពរបស់ខ្លួន ដោយបានតដំឡើងប្រមាណ២០ភាគរយជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
ដោយឡែក លោកកឹម សុខាបានសន្យាអនុវត្តគោលនយោបាយប្រាក់បៀវត្សរបស់ខ្លួន ប្រសិនបើគណបក្សលោកឈ្នះឆ្នោត ហើយបានសន្យាចុះចេញពីអំណាច ប្រសិនបើមិនអាចធ្វើបាន។
លោកនិយាយថា៖ «បញ្ហាមានពីរសម្រាប់មន្ត្រីរាជការប្រដាប់អាវុធ។ ទីមួយដោយសារប្រាក់ខែតិច ទីពីរគំនាបនយោបាយ ដូចជាការបង្ខំឱ្យចូលបក្ស។ ប្រសិនបើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឈ្នះឆ្នោត សម្រាប់មន្ត្រីរាជការសាធារណៈទាំងអស់គឺយើងអត់មានដកទេ មានតែបន្ថែមយ៉ាងតិចមួយលានរៀល។ ទីពីរ យើងធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមន្ត្រីសាធារណៈបម្រើរាស្ត្រ បម្រើរដ្ឋ មិនមែនមន្ត្រីបម្រើបក្សទេ»។
រីឯលោកហួនរាជ ចំរើនក៏បានធ្វើការសន្យាស្រដៀងគ្នានេះដែរ។
ប៉ុន្តែនៅពេលដែលអ្នកចូលរួមម្នាក់ស្នើឱ្យមានការពន្យល់ពីសមិទ្ធិផលរបស់គណបក្សនីមួយៗ តំណាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានលើកឡើងពីស្នាដៃរបស់ខ្លួននាពេលកន្លងមក ដូចជាការផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម ការពង្រឹងខឿនសេដ្ឋកិច្ច និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងធនធានមនុស្សជាដើម។
កិច្ចពិភាក្សាថ្នាក់ជាតិរបស់គណបក្សនយោបាយនេះត្រូវបានរៀបចំឡើង ខណៈពេលដែលការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅត្រឹមតែ២សប្តាហ៍ទៀតប៉ុណ្ណោះ ដែលមានការចូលរួមពីគណបក្សនយោបាយចំនួន៨ ក្នុងនោះគណបក្សសំខាន់ៗចំនួនពីរត្រូវគេមើលឃើញថា កំពុងតែស្រូបយកការគាំទ្របានយ៉ាងច្រើនគឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរបស់លោកសម រង្ស៊ី និងលោកកឹម សុខា ហើយនិងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន។
កិច្ចពិភាក្សានយោបាយនៅថ្ងៃនេះនឹងត្រូវចាក់ផ្សាយតាមទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជានៅថ្ងៃសៅរ៍ទី២០ ចាប់ពីម៉ោង៩ដល់១១ព្រឹក៕
ការវាយប្រហារធ្វើឡើងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាថ្នាក់ជាតិមួយរបស់គណបក្សនយោបាយ ដែលរៀបចំឡើងដោយវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក(NDI) និងចូលរួមដោយតំណាងមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សខ្មែរអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច។
លោកកឹម សុខា ប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានផ្តោតខ្លាំងលើការពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍។
លោកនិយាយថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍អត់អនុវត្ត អនុវត្តតែមួយចំហៀងជាមួយសៀម។ ប៉ុន្តែជាមួយវៀតណាម អត់ឃើញអនុវត្ត។ ២០ទៅ៣០ឆ្នាំហើយ ជនអន្តោប្រវេសន៍យ៉ាងច្រើនសន្ធប់ហូរចូលមកកម្ពុជា មិនដែលឃើញរដ្ឋាភិបាលយកជនជាតិវៀតណាមណាម្នាក់បញ្ជូនទៅស្រុកវិញឬ ទៅផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ណាឡើយ»។
ប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើកឡើងដូច្នេះ ក្រោយពីមានការលើកជាសំណួរពីយុវជនម្នាក់ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ២០០នាក់ ដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សានយោបាយនេះ ទាក់ទងទៅនឹងជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាមខុសច្បាប់។
លោកកឹម សុខាបានបង្ហាញថាដើម្បីទប់ស្កាត់លំហូរជនជាតិវៀតណាមខុសច្បាប់មកកាន់កម្ពុជាគឺត្រូវពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់។
ចំណែកឯ លោកហួនរាជ ចំរើន តំណាងមកពីគណបក្សខ្មែរអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចថ្លែងថា បញ្ហាជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់គួរដោះស្រាយតាមផ្លូវការទូត។
លោកនិយាយថា៖ «ប្រសិនបើជនជាតិណាក៏ដោយ ដែលរស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជាដោយគ្មានច្បាប់ នាំមន្ត្រីការទូតមកពិនិត្យ និងអញ្ជើញទៅវិញចុះ»។
តបទៅហ្នឹងសំណួរនេះ តំណាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោកសុខ ឦសាន ហាក់ដូចជាមិនបានបង្ហាញពីវិធានការណ៍ជាក់លាក់ណាមួយនោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានខំពុះពារអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនអំពីនយោបាយនិងសញ្ជាតិ និងអន្តោប្រវេសន៍ ដោយសម្រេចបានលទ្ធផលដូចខាងក្រោម៖ បានកសាងច្បាប់ និងអនុម័តច្បាប់ស្តីពីអន្តោប្រវេសន៍ និងបទដ្ឋានគតិយុត្ត ផ្សេងៗទៀត ដើម្បីចុះបញ្ជីអត្រានុកូលដ្ឋាន ការផ្តល់ឯកសារអត្តសញ្ញាណនិងឯកសារធ្វើដំណើររបស់ពលរដ្ឋ»។
អ្នកចូលរួមបានលើកដៃយ៉ាងច្រើនគ្នា ដោយស្នើឱ្យមានការពន្យល់ពីគោលនយោបាយរបស់គណបក្សនយោបាយនីមួយៗ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ ប្រាក់បៀវត្សមន្ត្រីរាជការ អំពើពុករលួយ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។
លោកប៊ូ បូរ៉ា សាស្ត្រាចារ្យច្បាប់នៅសាកលវិទ្យាល័យរដ្ឋមួយកន្លែង បានត្អូញត្អែរពីប្រាក់បៀវត្សទាប និងគំនាបផ្នែកនយោបាយលើមន្ត្រីរាជការដូចជារូបលោក។
លោកឲ្យដឹងថា៖ «មន្ត្រីរាជការសព្វថ្ងៃត្អួញត្អែរថា ប្រាក់ខែទាប ប្រាក់ខែទាប ហើយមានការកាត់ប្រាក់ខែរបស់គាត់ចូលទៅបម្រើបក្ស។ ប្រសិនបើមន្ត្រីរាជការមិនព្រមអនុវត្តតាមគោលការណ៍ដែលគេដាក់ជូនមកទេ នោះនឹងមានការគាបសង្កត់ពីអ្នកមានអំណាចមួយចំនួន។ ដូច្នេះខ្ញុំចង់សួរ ថាតើអស់លោកមានវិធីសាស្ត្រយ៉ាងណាដើម្បីទប់ស្កាត់បញ្ហាហ្នឹង?»
លោកសុខ ឦសានបានពន្យល់ថា រដ្ឋាភិបាល នាពេលកន្លងមក បានព្យាយាមផ្តល់ប្រាក់បៀវត្សន៍មន្ត្រីរាជការតាមលទ្ធភាពរបស់ខ្លួន ដោយបានតដំឡើងប្រមាណ២០ភាគរយជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
ដោយឡែក លោកកឹម សុខាបានសន្យាអនុវត្តគោលនយោបាយប្រាក់បៀវត្សរបស់ខ្លួន ប្រសិនបើគណបក្សលោកឈ្នះឆ្នោត ហើយបានសន្យាចុះចេញពីអំណាច ប្រសិនបើមិនអាចធ្វើបាន។
លោកនិយាយថា៖ «បញ្ហាមានពីរសម្រាប់មន្ត្រីរាជការប្រដាប់អាវុធ។ ទីមួយដោយសារប្រាក់ខែតិច ទីពីរគំនាបនយោបាយ ដូចជាការបង្ខំឱ្យចូលបក្ស។ ប្រសិនបើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឈ្នះឆ្នោត សម្រាប់មន្ត្រីរាជការសាធារណៈទាំងអស់គឺយើងអត់មានដកទេ មានតែបន្ថែមយ៉ាងតិចមួយលានរៀល។ ទីពីរ យើងធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមន្ត្រីសាធារណៈបម្រើរាស្ត្រ បម្រើរដ្ឋ មិនមែនមន្ត្រីបម្រើបក្សទេ»។
រីឯលោកហួនរាជ ចំរើនក៏បានធ្វើការសន្យាស្រដៀងគ្នានេះដែរ។
ប៉ុន្តែនៅពេលដែលអ្នកចូលរួមម្នាក់ស្នើឱ្យមានការពន្យល់ពីសមិទ្ធិផលរបស់គណបក្សនីមួយៗ តំណាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានលើកឡើងពីស្នាដៃរបស់ខ្លួននាពេលកន្លងមក ដូចជាការផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម ការពង្រឹងខឿនសេដ្ឋកិច្ច និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងធនធានមនុស្សជាដើម។
កិច្ចពិភាក្សាថ្នាក់ជាតិរបស់គណបក្សនយោបាយនេះត្រូវបានរៀបចំឡើង ខណៈពេលដែលការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅត្រឹមតែ២សប្តាហ៍ទៀតប៉ុណ្ណោះ ដែលមានការចូលរួមពីគណបក្សនយោបាយចំនួន៨ ក្នុងនោះគណបក្សសំខាន់ៗចំនួនពីរត្រូវគេមើលឃើញថា កំពុងតែស្រូបយកការគាំទ្របានយ៉ាងច្រើនគឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរបស់លោកសម រង្ស៊ី និងលោកកឹម សុខា ហើយនិងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន។
កិច្ចពិភាក្សានយោបាយនៅថ្ងៃនេះនឹងត្រូវចាក់ផ្សាយតាមទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជានៅថ្ងៃសៅរ៍ទី២០ ចាប់ពីម៉ោង៩ដល់១១ព្រឹក៕