គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាមួយចំនួន មើលឃើញថា ស្ត្រីដែលមានគុណសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ អាចក្លាយជាតំណាងក្នុងវិស័យនយោបាយមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែ សង្គមស៊ីវិលថា គណបក្សនយោបាយគប្បីពង្រឹងសមត្ថភាព និងផ្តល់ឱកាសដល់ស្ត្រីឲ្យធ្វើជាតំណាងក្នុងឆាកនយោបាយ។
គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាមួយចំនួនលើកឡើងថា ស្ត្រីដែលមានគុណសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ អាចក្លាយបេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់នៅក្នុងខែមិថុនាខាងមុខនៅមានចំនួនតិចនៅឡើយ។ រីឯការកំណត់កូតាឲ្យមានស្ត្រីជាតំណាងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ មិនទាន់ត្រូវបានកំណត់ក្នុងគោលនយោបាយគណបក្សនៅឡើយ បើទោះជាបក្សទាំងនោះខំប្រឹងបង្កើនចំនួនស្ត្រីជាតំណាងនៅក្នុងគណបក្សក៏ដោយ។
លោក សុខ ឥសាន្ត អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ថ្លែងប្រាប់ VOA ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានបេក្ខភាពជាស្ត្រីចំនួនជាង២០% ក្នុងអាណត្តិមុន។ ហើយអាណត្តិថ្មីនេះ គណបក្សលោកបានរៀបចំឲ្យមានចំនួនស្ត្រីច្រើនជាងមុន។
ក៏ប៉ុន្តែ លោក សុខ ឥសាន្ត មិនទាន់អាចបញ្ជាក់ចំនួនជាក់លាក់នៃបេក្ខភាពជាស្ត្រីរបស់គណបក្សលោកនៅឡើយ ដោយសារគណបក្សកាន់អំណាចកំពុងប្រមូលទិន្នន័យតាមបណ្តាខេត្ត។
លោកថា ដោយសារគណបក្សប្រជាជន ចង់បានបេក្ខភាពជាស្ត្រីដែលមានសមត្ថភាព ហេតុនេះចំនួនស្ត្រីដែលឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត នៅមានចំនួនតិច។
«យើងខិតខំឲ្យបានចំនួនច្រើនភាគរយជាអតិបរណា តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ ជំហរគណបក្សប្រជាជនយើងចង់បានច្រើន ក៏ប៉ុន្តែច្រើនហើយប្រកបដោយគុណភាពទៀត។ … ឧទាហរណ៍ថា កម្រិតវប្បធម៌ទាបពេកក៏មិនកើត។ មានកម្រិតវប្បធម៌ហើយ តែមិនមានបទពិសោធន៍ ក្នុងការងារហ្នឹង យើងក៏ជ្រើសរើសដាក់ទៅ ក្រែងលោមិនជាប់ ។ យើងបោះឆ្នោតក្នុងសន្និបាតគណកម្មការគណបក្សមូលដ្ឋាន»។
អ្នកស្រី មួរ សុខហួរ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និយាយថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានបង្កើនចំនួនបេក្ខភាពជាស្ត្រីមួយទ្វេជាពីរ បើធៀបនឹងការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់កាលពីអាណត្តិមុន។
អ្នកស្រីឲ្យដឹងថា ការជំរុញឲ្យមានបេក្ខភាពតំណាងជាស្រ្តីច្រើននេះ មានការលំបាកច្រើនដោយសារជាទូទៅស្ត្រីជាប់កាតព្វកិច្ចក្នុងក្រុមគ្រួសារ។
លោកស្រី មួរ សុខហួរ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសម រង្ស៊ី និងលោកស្រីរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកហ៊ីឡារី គ្លីនតុន (Hillary Clinton)។
មួយវិញទៀត អ្នកស្រី មួរ សុខហួរ លើកឡើងថា ពលរដ្ឋកម្ពុជា មិនទាន់ទុកចិត្តឲ្យស្ត្រីធ្វើជាមេដឹកនាំរបស់ខ្លួននៅឡើយ។
អ្នកស្រី មួរ សុខហួរ រៀបរាប់ពីគុណសម្បត្តិអ្នកដឹកនាំមូលដ្ឋានជាស្ត្រីដែលគណបក្សនេះជ្រើសរើសប្រាប់ VOA យ៉ាងដូចច្នេះថា៖ «គាត់ស្គាល់មូលដ្ឋាន គាត់សកម្មក្នុងមូលដ្ឋាន ជាចំណុចដ៏សំខាន់។ ហើយគាត់មាន វោហារស័ព្ទខ្លះ គាត់ត្រូវមានចំណេះដឹង ចេះអក្សរ ចេះអាន ចេះសរសេរ។ បើយើងនិយាយអំពីការអភិវឌ្ឍ សេចក្តីត្រូវការរបស់ពលរដ្ឋ ក្នុងឃុំសង្កាត់ គឺយើងនិយាយអំពីស្ត្រីនៅជនបទភាគច្រើន ឬស្ត្រីងាយរងគ្រោះ។ ហើយសំខាន់បំផុតនោះ គឺការដែលមានមេឃុំ ចៅសង្កាត់ជាស្ត្រី យើងអាចចាត់វិធានការទាន់ពេលវេលា យើងស្គាល់ពីស្ត្រីដែលរងគ្រោះដោយសារអំពើហិង្សា លឿនជាង ហើយយើងដឹងទុក្ខធុរៈរបស់ស្ត្រីច្រើន ហើយយើងនៅជិតស្និទ្ធនឹងស្ត្រីជាងបុរស »។
លោក សាម អ៊ីន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន ថ្លែងប្រាប់ VOA ថា ក្នុងចំណោមបេក្ខភាពជិត៤០០នាក់ គណបក្សនេះមានចំនួនបេក្ខភាពជាស្ត្រីប្រមាណ២៥% ដែលត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសដោយសមាជិកគណបក្ស។
លោកថា គណបក្សលោកមានគោលនយោបាយលើកទឹកចិត្ត និងជំរុញស្រ្តីឲ្យក្លាយជាមេដឹកនាំ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកថា ការបង្កើនចំនួនស្ត្រីនេះ មានការលំបាកខ្លាំងដោយសារចំនួនស្ត្រីដែលមានសមត្ថភាពនៅតែមានចំនួនតិចជាងបុរស។
«បើនិយាយពីភាគរយ ចំណេះដឹង និងសមត្ថភាពគាត់ទាបជាងបុរស។ ចឹងហើយ បានជាយើងមិនអាចជំរុញឲ្យមានបេក្ខភាពជាស្ត្រីដល់៥០%ទេ។ ទី២ គាត់មានការងាររវល់អីច្រើន ការងារផ្ទះផង ការងាររកស៊ីផង»។
បើយោងតាមអ្នកជំនាញខាងជំរុញស្រ្តីក្នុងវិស័យនយោបាយ បើទោះជាស្ត្រីនៅកម្ពុជាមានជាង៥០% នៃចំនួនប្រជាជនសរុបក្តី ប៉ុន្តែចំនួនស្ត្រីដែលមានតួនាទីក្នុងកិច្ចការនយោបាយ និងធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តទៅលើបញ្ហាសំខាន់ៗក្នុងសង្គមនៅតែមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយ។
កញ្ញា សេង រាសី អ្នកសម្របសម្រួលគណៈកម្មការលើកស្ទួយស្ត្រីក្នុងវិស័យនយោបាយនៃអង្គការសីលកា ថ្លែងប្រាប់ VOA ថា ការរើសអើងស្ត្រីក្នុងវិស័យនយោបាយ ការមិនឲ្យអាទិភាពស្ត្រីក្នុងការដណ្តើមយកសំឡេងឆ្នោត និងការសង្ស័យពីសមត្ថភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់ស្ត្រី គឺជាឧបសគ្គរាំងស្ទះចម្បងៗ ដែលមិនអនុញ្ញាតឲ្យស្ត្រីក្លាយជាតំណាងក្នុងវិស័យនយោបាយ។
កញ្ញាឲ្យដឹងថា តំណាងស្ត្រីថ្នាក់មូលដ្ឋានមានចំនួនត្រឹមតែ១៧% ខណៈតំណាងស្ត្រីថ្នាក់ជាតិមានត្រឹមតែជាង២០%ប៉ុណ្ណោះ។
«សំណួរតែងតែដាក់ទៅកាន់ស្ត្រីរហូត ថាតើស្ត្រីមានសមត្ថភាពអត់មកកាន់តំណែងហ្នឹង។ ក៏ប៉ុន្តែសំណួរបែបហ្នឹង មិនត្រូវបានសួរទៅកាន់បុរសទេ។ យើងមិនអាចនិយាយថា ស្ត្រីហ្នឹងឲ្យឱកាសហើយនៅមិនមក។ ប៉ុន្តែយើងមានបានមើលបញ្ហានៅពីក្រោយខ្នងគាត់អត់ ថាតើយើងមានបានផ្តល់ឱកាសគ្រប់គ្រាន់ឲ្យគាត់ចាប់យកឱកាសហ្នឹងអត់? យើងមានផ្តល់បរិយាកាសមួយដ៏ងាយស្រួលដល់គាត់ទេ?»
កញ្ញា រំពឹងថា ជំនួសឲ្យការលើកឡើងថា ស្ត្រីកម្ពុជាមិនទាន់មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធ្វើជាតំណាងក្នុងឆាកនយោបាយ គណបក្សនយោបាយទាំងអស់គប្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពស្ត្រីនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន។
ការលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រនៅកម្ពុជា ត្រូវបានកំណត់ក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រនារីរតនៈ ដើម្បីបង្កើនសមាមាត្រស្ត្រីក្នុងវិស័យសាធារណៈ និងនយោបាយ ព្រមទាំងអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពស្រ្តីក្នុងការបំពេញមុខងារសាធារណៈ។
ក៏ប៉ុន្តែការចូលរួមរបស់ស្រ្តីកម្ពុជាក្នុងការសម្រេចចិត្តសាធារណៈ នៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ។
កាលពីឆ្នាំ២០១៥កន្លងទៅ កម្ពុជាមិនបានសម្រេចគោលដៅអភិវឌ្ឍសហស្សវត្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងការលើកកម្ពស់ស្ត្រីក្នុងឆាកនយោបាយ ដែលធានាឲ្យមានការកើនឡើងតំណាងស្ត្រីក្នុងសភាជាតិឱ្យបានដល់៣០% (ឬ៣៦រូប)នោះទេ៕