នៅក្នុងទិវាអន្តរសាសនាប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្ស កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែសីហា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ស សុខា បានប្រកាសថា ពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវបានគេបោកយកប្រាក់ប្រមាណជិត ៤០ លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងប្រតិបតិ្តការឆបោកតាមបណ្តាញអ៊ិនធឺណិត ដែលកំពុងធ្វើឱ្យក្រុមមន្ត្រីនិងមេដឹកនាំអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបារម្ភថា សន្តិសុខហិរញ្ញវត្ថុរបស់ពលរដ្ឋកំពុងប្រឈមនឹងហានិភ័យបច្ចេកវិទ្យាមួយនេះ។
ពួកគេក៏បានលើកទឹកចិត្តឱ្យពលរដ្ឋបង្កើនការយល់ដឹងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន ហើយអាជ្ញាធរក៏មិនត្រូវបន្ថូរដៃក្នុងការដាក់ទោសលើជនឧក្រិដ្ឋនៃអំពើឆបោកនេះដែរ។
ការប្រកាសរបស់លោក ស សុខា បានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំរាជធានីភ្នំពេញបានបញ្ជាក់វីអូអេឱ្យដឹងថា ពលរដ្ឋអាមេរិកាំងបានខាតបង់ទឹកប្រាក់ជាង ១០០ លានដុល្លារ ដោយសារតែការបោកប្រាស់តាមប្រព័ន្ធអ៊ិនធឺណិតដែលមានប្រភពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក នី សុខា បានកត់សម្គាល់ការឆបោកនេះពាក់ព័ន្ធនឹងប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាកំពុងក្លាយជាបញ្ហាមួយដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ដែលទាមទារឱ្យពលរដ្ឋទូទៅត្រូវមានចំណេះដឹងផ្នែកនេះ ដើម្បីបង្ការខាតបង់លុយកាក់។ មួយវិញទៀត លោកយល់ថា ពលរដ្ឋខ្លួនឯងក៏មិនគួរធ្វើការសម្រេចចិត្តដោយមិនបានពិនិត្យប្រភពក្រុមហ៊ុននានាដែលស្វះស្វែងរកការបណ្តាក់ទុនតាមប្រព័ន្ធអ៊ិនធឺណិតឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «មុននឹងធ្វើអ្វីៗមួយក៏ ត្រូវតែសិក្សាឱ្យច្បាស់ពីប្រភពក្រុមហ៊ុន ពីប្រភពអ្នកដែលរកស៊ីទាំងអស់ហ្នឹងដែរ! កុំឱ្យយើងចេះតែរកស៊ីមានន័យថា យើងលោភលន់ ឬក៏យើងចង់បាន ដោយមិនមានការពិចារណា។ វាអាចលង់ខ្លួនធ្វើឱ្យមានការចាញ់បោកអាហ្នឹងដែរ! បោកប្រាស់នឹងដែរ! ហើយក៏យើងត្រូវគិតអំពីសុវត្ថិភាព គិតអំពីសន្តិសុខរបស់យើងដែរ» ។
លោកបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែបន្តការផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានទូលំទូលាយអំពីឧបាយកល ឬតាក់តិកនៃការបោកបញ្ឆោតថ្មីៗ ដែលសមត្ថកិច្ចកំណត់ចំណាំបាន ហើយត្រូវតែចាត់វិធានការទៅលើបុគ្គលពាក់ព័ន្ធ ឬជាមេគំនិតនៃប្រតិបត្តិការឆបោកនោះ ដោយមិនគិតពីឋានៈ ឬមុខតំណែងក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល ឬក៏សែស្រឡាយរបស់អ្នកមានអំណាចឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែចាប់ឱ្យបាន! ទោះបីថាយើងរកឃើញថា ក្រុមដែលរកស៊ីមិនត្រឹមត្រូវហ្នឹង! ជាអ្នកណាក៏ដោយ ឬក៏មានអ្នកណានៅពីក្រោយខ្នងយ៉ាងម៉េច មានឋានន្តរស័ក្ដិប៉ុណ្ណាក៏ដោយ ក៏ត្រូវតែមានវិធានការឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ទៅតាមផ្លូវច្បាប់។ អាហ្នឹងគឺពង្រឹងវិស័យយុត្តិធម៌ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីបញ្ចៀសកុំឱ្យមានការដែលអ្នកដែលមានបក្ខ មានពួក មានខ្នងបង្អែក ឬក៏មានឋានន្តរស័ក្ដិអី នឹងរួចផុតពីសំណាញ់ច្បាប់»។
ចំណែកនាយកប្រតិបត្តិនៃសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជាលោក សន ជ័យ ប្រាប់វីអូអេថា ការឆបោកតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យានេះ ភាគច្រើនមានជាប់ទាក់ទងនឹងមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនដែរ ដែលបានបន្ទុចបង្អាក់ដល់ការអនុវត្តច្បាប់ និងបានបង្កជាឧបសគ្គក្នុងការរកដំណោះស្រាយដល់អ្នករងគ្រោះ។
លោកថា អាជ្ញាធរត្រូវបង្កើនការស៊ើបរកបណ្តាញអ្នករៀបចំឱ្យមានអំពើឆបោកនោះ ឱ្យមកទទួលខុសត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់ និងសងជំងឺចិត្តដល់ជនរងគ្រោះ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ប៉ុន្តែសំខាន់ គឺគាត់ត្រូវទទួលខុសត្រូវ អ្នកជនឆបោកហ្នឹង! ដើម្បីកុំឱ្យវាខូចប្រយោជន៍ កុំឱ្យបើមិនចឹងទេគេហៅថាបោកបានលុយ ប៉ុន្តែទៅដេកស៊ីក្នុងពន្ធនាគារអ៊ីចឹងទៅ អាហ្នឹង! វាសុទ្ធតែជាគំរូអាក្រក់មួយ ហើយក៏វាបានបង្ហាញនូវឱកាសច្រើនសម្រាប់ជនខិលខូច»។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ស សុខា ថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយ នៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤។ (Facebook / ក្រសួងមហាផ្ទៃ)
កាលពីពាក់កណ្តាលខែសីហា មុនពេលដែលលោករដ្ឋមន្ត្រី ស សុខា បានប្រកាសថា ពលរដ្ឋកម្ពុជាបានខាតបង់ប្រាក់ចំនួន ៤០ លានដុល្លារនៅក្នុងអំពើឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញនោះ អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាលោក Wesley Holzer បានលើកឡើងនៅក្នុងសារអ៊ីមែលមួយថា ក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ប្រតិបត្តិការបោកប្រាស់តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត និងការជួញដូរមនុស្សពាក់ព័ន្ធឧក្រិដ្ឋកម្មបច្ចេកវិទ្យានេះបានក្លាយទៅជាបញ្ហាក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ដែលកំពុងរីកធំឡើងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
បើតាមអ្នកនាំពាក្យរូបនេះ កាលពីឆ្នាំមុន រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកបានផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលចំនួន ១៨.០០០ ម៉ោង ដល់សមភាគីកម្ពុជា នៅក្នុងការគាំទ្រដល់កិច្ចខិតខំរួមគ្នាដើម្បីប្រឆាំងនឹងការជួញដូរមនុស្ស និងអំពើឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះបានចំណាយទឹកប្រាក់ជាង ៣៥ លានដុល្លារ ដែលផ្តល់ឲ្យដោយសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងរយៈពេល ២ ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ សម្រាប់ការគាំទ្រដល់ជនរងគ្រោះដោយការជួញដូរនៅកម្ពុជា។ កិច្ចការភាគច្រើនត្រូវបានអនុវត្តដោយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិដើម្បីជួយជនរងគ្រោះទាំងកម្ពុជា និងបរទេស។
រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ខៀវ សុភ័គ បានប្រាប់វីអូអេកាលពីពុធ ទី ២៨ ខែសីហានេះថា ការលើកឡើងរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃអំពីការចាញ់បោករបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជានៅក្នុងអំពើឆបោកតាមប្រព័ន្ធអ៊ិធឺណិតគឺជាការពិត ហើយក្រសួងបានបន្តចាត់វិធានការជាបន្តបន្ទាប់ និងផ្ដន្ទាទោសដល់អ្នកដែលត្រូវបានសមត្ថកិច្ចកំណត់អត្តសញ្ញាណថាជាអ្នកប្រព្រឹត្តអំពើឆបោកនោះ។ ទោះយ៉ាងណា លោកថា បុគ្គលដែលត្រូវបានគេឆបោកភាគច្រើននោះ គឺមានចិត្តលោភលន់ ដោយពួកគេចង់បានប្រាក់ងាយៗ និងរហ័សលើសពីការរកបានទៅតាមសម្ថភាពផ្ទាល់ខ្លួន។
លោកថ្លែងថា៖ «មកពីយើងចង់បានអ្វីមួយដែរ! បានយើងចាញ់បោកគេ នេះចាត់ទុកថាជារឿងជារឿងបោកប្រាស់ ឬចាញ់បោក។ ធម្មតាទេ យើងចាញ់បោកគេមកពីយើងចង់លោភលន់ចង់បានអ្វីមួយដែរ! យើងមែនទៅ ឧទាហរណ៍ថាដាក់វិនិយោគ ដាក់មកប្រហែលបានការមួយរយ ឧទាហរណ៍ថា យើងចង់បានប្រាំរយទៅភ្លាម បើពីមុនគេឱ្យភ្លាមដាក់ភ្លាមខែក្រោយគេឱ្យ ២០០» ។
នាយកកម្មវិធីអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក អ៊ឹម នរិន្ទ ប្រាប់វីអូអេថា ពលរដ្ឋរងគ្រោះដែលត្រូវបានចាញ់បោកពីការឆបោកតាមប្រព័ន្ធអ៊ិនធឺណិតនោះ ចៀសមិនផុតពីការប្រឈមនឹងផលវិបាកផ្នែកហិរញវត្ថុ ដោយពួកគេត្រូវចំណាយច្រើនលើបន្ទុកគ្រួសារ ដូចជាការរៀនសូត្ររបស់កូនៗជាដើម។ ដូច្នេះលោកថា អាជ្ញាធរមិនអាចទុកឱ្យអំពើឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញនេះនៅបន្តមានទៀតនោះឡើយ ហើយគួរតែកាត់បន្ថយសកម្មភាពឧក្រិដ្ឋនេះឱ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។
លោកថ្លែងថា៖ «ប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគាត់ប៉ះពាល់ដល់ស្ថានភាពគ្រួសារការសិក្សារៀនសូត្ររបស់កូន។ ស្ថានភាពនៃការចំណាយផ្សេងៗទៀតដើម្បីទ្រទ្រង់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់។ អ៊ីចឹង! បើសិនជារឿងនឹងចេះតែបន្តទៀត ប្រជាពលរដ្ឋយើងកាន់តែច្រើនហើយគាត់បន្តរងនូវជួបនូវការលំបាកដែលជាអ្នកទទួលផលពីការឆបោកហ្នឹង!»។
ជាផ្នែកមួយកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការបង្ក្រាបបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា មន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស សុខា បានសម្រេចបង្កើតគណៈកម្មការចំពោះកិច្ចការបង្រ្កាបបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា ដើម្បីបង្កើនការស្រាវជ្រាវទីតាំងដែលមានបទល្មើសឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡានគ្រប់ប្រភេទ និងគ្រប់រូបភាពក្នុងភូមិសាស្ត្របណ្តារាជធានី-ខេត្ត និងមានភារៈកិច្ចចាប់បញ្ជូនជនល្មើស និងវត្ថុតាងព្រមទាំងអ្នកពាក់ព័ន្ធទៅតុលាការ ដើម្បីធ្វើការវិនិច្ឆ័យទោសតាមច្បាប់ជាធរមាន។ ក្នុងករណីជនល្មើសជាជនបរទេស អាជ្ញាធរត្រូវអនុវត្តតាមនីតិវិធី ដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ស្តីពីអន្តោប្រវេសន៍។
បើតាមរបាយការណ៍ស្តីពីការជួញដូរមនុស្សរបស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកប្រចាំឆ្នាំ ២០២៤ នេះ នៅក្នុងប្រតិបត្តិការឆបោកតាមអនឡាញដែលកើតឡើងនៅកម្ពុជា គឺមានមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាខ្លះជាម្ចាស់ ឬមានសកម្មភាពដោយផ្ទាល់ តាមរយៈអាជីវកម្មនានា ដូចជានៅតាមទីតាំងអគារ និងទីកន្លែងផ្សេងៗដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ ដោយពួកប្រតិបត្តិករសកម្មភាពឆបោកអនឡាញ ឬហៅថា (scam) ដើម្បីកេងប្រវ័ញ្ចជនរងគ្រោះក្នុងអំពើជួញដូរកម្លាំងពលកម្ម ហើយមន្ត្រីទាំងនោះបានទទួលអត្ថប្រយោជន៍ហិរញ្ញវត្ថុពីសកម្មភាពឧក្រិដ្ឋទាំងនោះ។
របាយការណ៍បានកត់សម្គាល់ទៀតថា ការពាក់ព័ន្ធរបស់មន្ត្រី និងក្រុមវរជនដែលមានសក្កានុពលខាងសេដ្ឋកិច្ចបានបង្កឱ្យមានការអនុវត្តច្បាប់ដោយចោះៗ និងមានហេតុផលនយោបាយ ដែលនាំទៅដល់ការរារាំងការអនុវត្តច្បាប់ប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មជួញដូរមនុស្ស ដែលនៅរីករាលដាលអំឡុងពេលនៃការធ្វើរបាយការណ៍៕