ដោយ៖ ឃួន ធារ៉ា
ខេត្តបាត់ដំបង៖ នៅមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីភូមិចំការសំរោងនៃស្រុកបាត់ដំបង កសិករមួយក្រុមកំពុងបំពេញការងារដោយឡែកៗនៅកណ្តាលវាលស្រែដែលសន្ធឹងល្ហរល្ហេវដាច់កន្ទុយភ្នែក។ អ្នកខ្លះកំពុងជញ្ជូនកណ្តាប់ស្រូវដែលទើបច្រូតរួចទៅដាក់បញ្ចូលម៉ាស៊ីនបោកស្រូវដែលបញ្ឈរនៅជិតនោះ អ្នកខ្លះទៀតកំពុងបូមទឹកបញ្ចូលស្រែដើម្បីសាបព្រួសស្រូវជាថ្មី ដោយឡែកប្រជាកសិករខ្លះទៀតកំពុងតែស្ទូងយ៉ាងញាប់ដៃញាប់ជើង។
កសិករនៅក្នុងភូមិចំការសំរោងនេះ ធ្វើការដាំដុះស្រូវពីពីរទៅបីដងក្នុងមួយឆ្នាំ។ ក៏ប៉ុន្តែពួកគាត់អះអាងថា មិនដែលបានទទួលព័ត៌មានដោយផ្ទាល់ពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងការជំរុញការបង្កើនផលិតផលស្រូវសម្រាប់ការនាំអង្ករចេញឲ្យបានច្រើននោះទេ។
កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ ២០១០ រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ផែនការថា នឹងត្រូវនាំអង្ករចេញឲ្យបានចំនួនមួយលានតោនចាប់ពីឆ្នាំ២០១៥តទៅ។
លោក ហ៊ុន ប៉េះ កំពុងបូមទឹកដាក់ស្រែ។ កសិករអាយុ ៨៤ ឆ្នាំរូបនេះបានទទួលដំណឹងពីការជំរុញការនាំអង្ករចេញរបស់រដ្ឋាភិបាលតាមរយៈបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយតែប៉ុណ្ណោះ។
«មិនដែលឃើញទេ ទទេសោះ មិនដែលឃើញអង្គការភូមិឃុំចុះមកសួរពីស្រែគឺមិនដែលសោះ គឺមានតែគ្នាឯងក្នុងភូមិហ្នឹងសួរ ហើយឮតែតាមវិទ្យុ»។
ក្នុងមួយឆ្នាំលោកហ៊ុន ប៉េះ ធ្វើស្រែចំនួនបីដង។ គាត់ប្រមូលផលបានពីប្រាំមួយទៅប្រាំពីរតោនលើផ្ទៃដីចំនួនមួយហិកតា។
ដូចអ្នកភូមិរបស់គាត់ដទៃទៀតដែរ កសិករវ័យចំណាស់រូបនេះតែងតែលក់ស្រូវរបស់ខ្លួនឲ្យទៅឈ្មួញដែលចុះទៅទិញដល់ទីកន្លែង។
«ក្នុងមួយតោនលក់បាន១០.២០០បាត។ ភាគច្រើនគេមកទិញដល់កន្លែង មានជនជាតិវៀតណាមនិងថៃមកទិញខ្លះដែរ ដូចជាមិនខុសគ្នាប៉ុន្មានទេ ព្រោះគេហ៊ានទិញក្នុងតម្លៃរោងម៉ាស៊ីន រោងម៉ាស៊ីនហ៊ានប៉ុន្មាន គេហ៊ានប៉ុណ្ណោះដែរ»។
ខេត្តបាត់ដំបងគឺជាខេត្តជង្រុកស្រូវដ៏សំខាន់បំផុតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ នៅពេលដែលលទ្ធភាពពង្រឹងការអប់រំផ្នែកកសិកម្មនៅទន់ខ្សោយក្រុមយុវជននៅទីនេះមួយចំនួនបានធ្វើចំណាកស្រុកទៅធ្វើការជាកម្មករឬកសិករស៊ីឈ្នួលនៅប្រទេសថៃ។
លោក ប៉ិល វិញ ជាកសិករអាយុ៤១ ឆ្នាំ។ គាត់ត្អូញត្អែរពីកង្វះទឹកស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលចង់ជំរុញកំណើនទិន្នផលស្រូវនោះ។
«ខ្ញុំបានស្តាប់ព័ត៌មានដែរ ដែលរដ្ឋាភិបាលក្នុងឆ្នាំ២០១២នេះ នាំស្រូវឱ្យបានប៉ុណ្ណេះតោនប៉ុណ្ណោះតោន ក៏ប៉ុន្តែក្នុងហ្នឹងទាល់កន្លែងនោះមានប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រទឹកគ្រប់គ្រាន់ មានមេទឹក ប៉ុន្តែកន្លែងនេះ ទោះបីជារាជរដ្ឋាភិបាលគាត់កំណត់ឱ្យប៉ុណ្ណេះតោនប៉ុណ្ណោះតោន ក៏មិនដឹងរកមកពីណាដែរ វាអាស្រ័យធំនឹងអត់ទឹកហ្នឹងតែម្តង»។
របាយការណ៍ត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តគោលនយោបាយស្តីពីការជំរុញផលិតកម្មស្រូវនិងការនាំចេញអង្ករ (ឆ្នាំ២០១០-២០១១) បានបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលបានជំរុញការពង្រីកផ្ទៃដីដាំដុះនិងវិនិយោគលើប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ។ ក្នុងនោះការវិនិយោគលើប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្របានកើនពី១០១លានដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ២០០៩ដល់ ១៨៩លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០១១។ ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី របាយការណ៍ដដែលទទួលស្គាល់ថាការវិនិយោគនេះ នៅពុំទាន់គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីឆ្លើយតបទៅហ្នឹងតម្រូវការរបស់ប្រជាកសិករនៅឡើយ។
វិស័យកសិកម្មគឺជាផ្នែកមួយនៃឆ្អឹងខ្នងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែវិស័យនេះនៅអន់ថយនៅឡើយ។ កម្ពុជាផលិតស្រូវជាមធ្យមបានពីពីរទៅបីតោនក្នុងមួយហិកតា។ ប្រជាកសិករភាគច្រើនមិនមានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់គ្រឿងយន្តក្នុងការបង្កបង្កើនផលនោះទេ។
លោក អ៊ីម៉ាហាស៊ី តាកាយ៉ូគី (Imahashi Takayuki) នាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុនចាផាម៉ាក (Japamax) ដែលជាក្រុមហ៊ុននាំចូលគ្រឿងចក្រកសិកម្មមួយមានប្រសាសន៍ថាដើម្បីឲ្យប្រទេសកម្ពុជាមានលទ្ធភាពប្រកួតប្រជែងខ្ពស់ក្នុងវិស័យកសិកម្ម កម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវធ្វើបច្ចុប្បន្នកម្មលើបច្ចេកវិទ្យានិងគ្រឿងចក្រកសិកម្ម។ ប៉ុន្តែការវិនិយោគទៅលើវិស័យនេះនៅពុំទាន់ទូលំទូលាយនៅឡើយនៅប្រទេសកម្ពុជា។ ម្យ៉ាងវិញទៀតលោកមានប្រសាសន៍ថា ប្រជាកសិករមួយចំនួនធំនៅតែបន្តប្រើប្រាស់ឧបករណ៍កសិកម្មបែបបុរាណ ដែលជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានជាច្រើនដល់ប្រសិទ្ធភាពនិងលទ្ធភាពផលិតស្រូវកម្ពុជា។
«ប្រជាកសិករខ្មែរភាគច្រើន ពួកគេមិនបានប្រើប្រាស់គ្រឿងម៉ាស៊ីនកសិកម្មទេ ដូច្នេះទិន្នផលដែលទទួលបានគឺពុំមានស្ថិរភាពទេ និងមានភាពយឺតយ៉ាវ ប៉ុន្តែបើពួកគេប្រើប្រាស់គ្រឿងម៉ាស៊ីន ពួកគេអាចកាត់បន្ថយចំនួនកម្លាំងពលកម្ម ហើយនិងរកចំណូលបានច្រើនជាងមុន»។
ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងកង្វល់នេះ លោកបណ្ឌិត ហ៊ាន វណ្ណហន អគ្គនាយករងនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្មរបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងជាប្រធានលេខាធិការដ្ឋានច្រកចេញចូលតែមួយសម្រាប់បំពេញបែបបទនាំចេញអង្ករនៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បានឲ្យដឹងថារាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចលើកលែងពន្ធគយទាំងស្រុងនិងជួយសម្រួលបែបបទទាំងឡាយសម្រាប់ការនាំចូលសម្ភារៈនិងគ្រឿងចក្រកសិកម្ម ដើម្បីជំរុញកំណើននៃការវិនិយោគលើវិស័យនេះ៕
ខេត្តបាត់ដំបង៖ នៅមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីភូមិចំការសំរោងនៃស្រុកបាត់ដំបង កសិករមួយក្រុមកំពុងបំពេញការងារដោយឡែកៗនៅកណ្តាលវាលស្រែដែលសន្ធឹងល្ហរល្ហេវដាច់កន្ទុយភ្នែក។ អ្នកខ្លះកំពុងជញ្ជូនកណ្តាប់ស្រូវដែលទើបច្រូតរួចទៅដាក់បញ្ចូលម៉ាស៊ីនបោកស្រូវដែលបញ្ឈរនៅជិតនោះ អ្នកខ្លះទៀតកំពុងបូមទឹកបញ្ចូលស្រែដើម្បីសាបព្រួសស្រូវជាថ្មី ដោយឡែកប្រជាកសិករខ្លះទៀតកំពុងតែស្ទូងយ៉ាងញាប់ដៃញាប់ជើង។
កសិករនៅក្នុងភូមិចំការសំរោងនេះ ធ្វើការដាំដុះស្រូវពីពីរទៅបីដងក្នុងមួយឆ្នាំ។ ក៏ប៉ុន្តែពួកគាត់អះអាងថា មិនដែលបានទទួលព័ត៌មានដោយផ្ទាល់ពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងការជំរុញការបង្កើនផលិតផលស្រូវសម្រាប់ការនាំអង្ករចេញឲ្យបានច្រើននោះទេ។
កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ ២០១០ រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ផែនការថា នឹងត្រូវនាំអង្ករចេញឲ្យបានចំនួនមួយលានតោនចាប់ពីឆ្នាំ២០១៥តទៅ។
បុរសខ្មែរម្នាក់កាន់ស្រូវនៅវាលស្រែមួយនៅភូមិបែកពាងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ (ឯកសារ)
លោក ហ៊ុន ប៉េះ កំពុងបូមទឹកដាក់ស្រែ។ កសិករអាយុ ៨៤ ឆ្នាំរូបនេះបានទទួលដំណឹងពីការជំរុញការនាំអង្ករចេញរបស់រដ្ឋាភិបាលតាមរយៈបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយតែប៉ុណ្ណោះ។
«មិនដែលឃើញទេ ទទេសោះ មិនដែលឃើញអង្គការភូមិឃុំចុះមកសួរពីស្រែគឺមិនដែលសោះ គឺមានតែគ្នាឯងក្នុងភូមិហ្នឹងសួរ ហើយឮតែតាមវិទ្យុ»។
ក្នុងមួយឆ្នាំលោកហ៊ុន ប៉េះ ធ្វើស្រែចំនួនបីដង។ គាត់ប្រមូលផលបានពីប្រាំមួយទៅប្រាំពីរតោនលើផ្ទៃដីចំនួនមួយហិកតា។
ដូចអ្នកភូមិរបស់គាត់ដទៃទៀតដែរ កសិករវ័យចំណាស់រូបនេះតែងតែលក់ស្រូវរបស់ខ្លួនឲ្យទៅឈ្មួញដែលចុះទៅទិញដល់ទីកន្លែង។
«ក្នុងមួយតោនលក់បាន១០.២០០បាត។ ភាគច្រើនគេមកទិញដល់កន្លែង មានជនជាតិវៀតណាមនិងថៃមកទិញខ្លះដែរ ដូចជាមិនខុសគ្នាប៉ុន្មានទេ ព្រោះគេហ៊ានទិញក្នុងតម្លៃរោងម៉ាស៊ីន រោងម៉ាស៊ីនហ៊ានប៉ុន្មាន គេហ៊ានប៉ុណ្ណោះដែរ»។
ខេត្តបាត់ដំបងគឺជាខេត្តជង្រុកស្រូវដ៏សំខាន់បំផុតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ នៅពេលដែលលទ្ធភាពពង្រឹងការអប់រំផ្នែកកសិកម្មនៅទន់ខ្សោយក្រុមយុវជននៅទីនេះមួយចំនួនបានធ្វើចំណាកស្រុកទៅធ្វើការជាកម្មករឬកសិករស៊ីឈ្នួលនៅប្រទេសថៃ។
លោក ប៉ិល វិញ ជាកសិករអាយុ៤១ ឆ្នាំ។ គាត់ត្អូញត្អែរពីកង្វះទឹកស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលចង់ជំរុញកំណើនទិន្នផលស្រូវនោះ។
«ខ្ញុំបានស្តាប់ព័ត៌មានដែរ ដែលរដ្ឋាភិបាលក្នុងឆ្នាំ២០១២នេះ នាំស្រូវឱ្យបានប៉ុណ្ណេះតោនប៉ុណ្ណោះតោន ក៏ប៉ុន្តែក្នុងហ្នឹងទាល់កន្លែងនោះមានប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រទឹកគ្រប់គ្រាន់ មានមេទឹក ប៉ុន្តែកន្លែងនេះ ទោះបីជារាជរដ្ឋាភិបាលគាត់កំណត់ឱ្យប៉ុណ្ណេះតោនប៉ុណ្ណោះតោន ក៏មិនដឹងរកមកពីណាដែរ វាអាស្រ័យធំនឹងអត់ទឹកហ្នឹងតែម្តង»។
របាយការណ៍ត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តគោលនយោបាយស្តីពីការជំរុញផលិតកម្មស្រូវនិងការនាំចេញអង្ករ (ឆ្នាំ២០១០-២០១១) បានបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលបានជំរុញការពង្រីកផ្ទៃដីដាំដុះនិងវិនិយោគលើប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ។ ក្នុងនោះការវិនិយោគលើប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្របានកើនពី១០១លានដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ២០០៩ដល់ ១៨៩លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០១១។ ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី របាយការណ៍ដដែលទទួលស្គាល់ថាការវិនិយោគនេះ នៅពុំទាន់គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីឆ្លើយតបទៅហ្នឹងតម្រូវការរបស់ប្រជាកសិករនៅឡើយ។
វិស័យកសិកម្មគឺជាផ្នែកមួយនៃឆ្អឹងខ្នងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែវិស័យនេះនៅអន់ថយនៅឡើយ។ កម្ពុជាផលិតស្រូវជាមធ្យមបានពីពីរទៅបីតោនក្នុងមួយហិកតា។ ប្រជាកសិករភាគច្រើនមិនមានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់គ្រឿងយន្តក្នុងការបង្កបង្កើនផលនោះទេ។
លោក អ៊ីម៉ាហាស៊ី តាកាយ៉ូគី (Imahashi Takayuki) នាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុនចាផាម៉ាក (Japamax) ដែលជាក្រុមហ៊ុននាំចូលគ្រឿងចក្រកសិកម្មមួយមានប្រសាសន៍ថាដើម្បីឲ្យប្រទេសកម្ពុជាមានលទ្ធភាពប្រកួតប្រជែងខ្ពស់ក្នុងវិស័យកសិកម្ម កម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវធ្វើបច្ចុប្បន្នកម្មលើបច្ចេកវិទ្យានិងគ្រឿងចក្រកសិកម្ម។ ប៉ុន្តែការវិនិយោគទៅលើវិស័យនេះនៅពុំទាន់ទូលំទូលាយនៅឡើយនៅប្រទេសកម្ពុជា។ ម្យ៉ាងវិញទៀតលោកមានប្រសាសន៍ថា ប្រជាកសិករមួយចំនួនធំនៅតែបន្តប្រើប្រាស់ឧបករណ៍កសិកម្មបែបបុរាណ ដែលជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានជាច្រើនដល់ប្រសិទ្ធភាពនិងលទ្ធភាពផលិតស្រូវកម្ពុជា។
«ប្រជាកសិករខ្មែរភាគច្រើន ពួកគេមិនបានប្រើប្រាស់គ្រឿងម៉ាស៊ីនកសិកម្មទេ ដូច្នេះទិន្នផលដែលទទួលបានគឺពុំមានស្ថិរភាពទេ និងមានភាពយឺតយ៉ាវ ប៉ុន្តែបើពួកគេប្រើប្រាស់គ្រឿងម៉ាស៊ីន ពួកគេអាចកាត់បន្ថយចំនួនកម្លាំងពលកម្ម ហើយនិងរកចំណូលបានច្រើនជាងមុន»។
ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងកង្វល់នេះ លោកបណ្ឌិត ហ៊ាន វណ្ណហន អគ្គនាយករងនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្មរបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងជាប្រធានលេខាធិការដ្ឋានច្រកចេញចូលតែមួយសម្រាប់បំពេញបែបបទនាំចេញអង្ករនៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បានឲ្យដឹងថារាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចលើកលែងពន្ធគយទាំងស្រុងនិងជួយសម្រួលបែបបទទាំងឡាយសម្រាប់ការនាំចូលសម្ភារៈនិងគ្រឿងចក្រកសិកម្ម ដើម្បីជំរុញកំណើននៃការវិនិយោគលើវិស័យនេះ៕