ភ្នំពេញ —
បន្ទាប់ពីបានជួបប្រជុំអស់រយៈពេលប្រមាណជាង៤ម៉ោងគណៈកម្មការចម្រុះមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលមានសមាសភាពម្ខាងៗចំនួន៦រូបនៅថ្ងៃច័ន្ទនេះបានព្រមព្រៀងគ្នាចំនួនបីចំណុចធំៗទាក់ទិននឹងការសិក្សានិងរៀបចំក្របខណ្ឌកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នារវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលបានចែកជូនក្រុមអ្នកកាសែតបន្ទាប់ពីបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំ គណបក្សទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាថានឹងរៀបចំការចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត និង បញ្ជីរឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតដើម្បីធានានិងការពារសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប។
គណបក្សទាំងពីរក៏បានឯកភាពគ្នាថានឹងបង្កើតច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុ របស់គណបក្សនយោបាយ និង ក្របខណ្ឌកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតផ្សេងៗដែលមានដូចជា៖ ការកែទម្រង់ស្ថាប័នរៀបចំបោះឆ្នោត យន្តការនៃការដោះស្រាយវិវាទនៃការបោះឆ្នោត ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិង មធ្យោបាយផ្សព្វផ្សាយសម្រាប់គណបក្សនយោបាយជាដើម។
លោក សុន ឆ័យ តំណាងក្រុមការងារខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានថ្លែងនៅក្នុងអង្គសន្និសីទកាសែតថាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានដាក់ចំណុចធំៗចំនួន៦ដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក៏ប៉ុន្តែចំណុចផ្សេងៗទៀតនិងលើកយកទៅពិភាក្សាគ្នានៅថ្ងៃទី១០ខែមិនាខាងមុខនេះ។
លោកបានបញ្ជាក់ថាកិច្ចប្រជុំនៅថ្ងៃច័ន្ទសប្តាហ៍ក្រោយគឺពិនិត្យដើម្បីធានាសេរីភាពនៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដើម្បីកុំឱ្យមានការគាបសង្កត់ដោយកិច្ចសន្យាពិសេសណាមួយក៏ដោយហើយនឹងផ្តល់លទ្ធភាពឱ្យគណបក្សនយោបាយមានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់និងទទួលបានការផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានសមធម៌ត្រឹមត្រូវ។
លោកស៊ុន ឆ័យបានបន្ថែមថា៖«រាល់ចំណុចកែទម្រង់រួចហើយឃើញថាមានចំណុចកែទម្រង់អ្វីខ្លះហើយនោះយើងនឹងចាប់ធ្វើការងារយើងហើយ។ដូចជាធ្វើសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ ធ្វើវេទិកាសាធារណៈយ៉ាងម៉េចជាមួយគ្នា។ អ្នកណាមុនអ្នកណាក្រោយជួបជាមួយអង្គការជាតិនិងអន្តរជាតិ អង្គការ NGOsពិគ្រោះយោបល់អ្វីយ៉ាងម៉េចនោះយើងនឹងពិភាក្សាបន្តបន្ទាប់ទៀត។
ក្រោយពីការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបាន៦៨អាសនៈចំណែកឯគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបាន៥៥អាសនៈ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានដឹកនាំធ្វើមហាបាតុកម្មដើម្បីទាមទារឱ្យកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនិងទាមទារឱ្យបោះឆ្នោតឡើងវិញ។
លោក ប៊ិន ឈិន តំណាងក្រុមការងារមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនជំទាស់នឹងការទាមទារឱ្យបោះឆ្នោតឡើងវិញទេ។ ក៏ប៉ុន្តែវាអាស្រ័យទៅលើការព្រមព្រៀងណាមួយនៃគណបក្សទាំងពីរតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកបាននិយាយថា៖«ឥឡូវកំណែទម្រង់នេះគឺចុងបំផុតទៅវាត្រូវតែកែនៅសភាទេ។បើគ្មានសភាទេកែវាមិនបានទេ»។
ក្រុមការងារបច្ចេកទេសមកពីគណបក្សប្រជាជន កម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលមានភាគីម្ខាងៗចំនួនបីនាក់កាលពីថ្ងៃទី១៨ខែកុម្ភៈបានព្រមព្រៀងគ្នាបង្កើតគណៈកម្មការចម្រុះមួយ ដោយមានសមាសភាពស្មើគ្នាមកពីគណបក្សដែលមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា ដើម្បីសិក្សា និងរៀបចំក្របខណ្ឌកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត នាពេលខាងមុខ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នារបស់កិច្ចប្រជុំនៃក្រុមការងារគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១៨ខែកុម្ភៈ បានឲ្យដឹងថា ដើម្បីរៀបចំកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនេះ គណៈកម្មការចម្រុះត្រូវរៀបចំឲ្យមានសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិមួយ ដើម្បីបើកទូលាយឲ្យមានការចូលរួមយោបល់ និងអនុសាសន៍នានាពីសំណាក់មជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិ រួមទាំងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ គណបក្សនយោបាយ ដែលបានចុះបញ្ជី សង្គមស៊ីវិលដែលមានជំនាញលើការបោះឆ្នោត ព្រមទាំងតួអង្គពាក់ព័ន្ធ។
ដំណើរការនៃកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនេះត្រូវបង្កលក្ខណៈឲ្យមានការគាំទ្របច្ចេកទេស ហិរញ្ញវត្ថុពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិនានា៕
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នារវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលបានចែកជូនក្រុមអ្នកកាសែតបន្ទាប់ពីបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំ គណបក្សទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាថានឹងរៀបចំការចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត និង បញ្ជីរឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតដើម្បីធានានិងការពារសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប។
គណបក្សទាំងពីរក៏បានឯកភាពគ្នាថានឹងបង្កើតច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុ របស់គណបក្សនយោបាយ និង ក្របខណ្ឌកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតផ្សេងៗដែលមានដូចជា៖ ការកែទម្រង់ស្ថាប័នរៀបចំបោះឆ្នោត យន្តការនៃការដោះស្រាយវិវាទនៃការបោះឆ្នោត ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិង មធ្យោបាយផ្សព្វផ្សាយសម្រាប់គណបក្សនយោបាយជាដើម។
លោក សុន ឆ័យ តំណាងក្រុមការងារខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានថ្លែងនៅក្នុងអង្គសន្និសីទកាសែតថាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានដាក់ចំណុចធំៗចំនួន៦ដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក៏ប៉ុន្តែចំណុចផ្សេងៗទៀតនិងលើកយកទៅពិភាក្សាគ្នានៅថ្ងៃទី១០ខែមិនាខាងមុខនេះ។
លោកបានបញ្ជាក់ថាកិច្ចប្រជុំនៅថ្ងៃច័ន្ទសប្តាហ៍ក្រោយគឺពិនិត្យដើម្បីធានាសេរីភាពនៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដើម្បីកុំឱ្យមានការគាបសង្កត់ដោយកិច្ចសន្យាពិសេសណាមួយក៏ដោយហើយនឹងផ្តល់លទ្ធភាពឱ្យគណបក្សនយោបាយមានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់និងទទួលបានការផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានសមធម៌ត្រឹមត្រូវ។
លោកស៊ុន ឆ័យបានបន្ថែមថា៖«រាល់ចំណុចកែទម្រង់រួចហើយឃើញថាមានចំណុចកែទម្រង់អ្វីខ្លះហើយនោះយើងនឹងចាប់ធ្វើការងារយើងហើយ។ដូចជាធ្វើសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ ធ្វើវេទិកាសាធារណៈយ៉ាងម៉េចជាមួយគ្នា។ អ្នកណាមុនអ្នកណាក្រោយជួបជាមួយអង្គការជាតិនិងអន្តរជាតិ អង្គការ NGOsពិគ្រោះយោបល់អ្វីយ៉ាងម៉េចនោះយើងនឹងពិភាក្សាបន្តបន្ទាប់ទៀត។
ក្រោយពីការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបាន៦៨អាសនៈចំណែកឯគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបាន៥៥អាសនៈ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានដឹកនាំធ្វើមហាបាតុកម្មដើម្បីទាមទារឱ្យកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនិងទាមទារឱ្យបោះឆ្នោតឡើងវិញ។
លោក ប៊ិន ឈិន តំណាងក្រុមការងារមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនជំទាស់នឹងការទាមទារឱ្យបោះឆ្នោតឡើងវិញទេ។ ក៏ប៉ុន្តែវាអាស្រ័យទៅលើការព្រមព្រៀងណាមួយនៃគណបក្សទាំងពីរតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកបាននិយាយថា៖«ឥឡូវកំណែទម្រង់នេះគឺចុងបំផុតទៅវាត្រូវតែកែនៅសភាទេ។បើគ្មានសភាទេកែវាមិនបានទេ»។
ក្រុមការងារបច្ចេកទេសមកពីគណបក្សប្រជាជន កម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលមានភាគីម្ខាងៗចំនួនបីនាក់កាលពីថ្ងៃទី១៨ខែកុម្ភៈបានព្រមព្រៀងគ្នាបង្កើតគណៈកម្មការចម្រុះមួយ ដោយមានសមាសភាពស្មើគ្នាមកពីគណបក្សដែលមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា ដើម្បីសិក្សា និងរៀបចំក្របខណ្ឌកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត នាពេលខាងមុខ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នារបស់កិច្ចប្រជុំនៃក្រុមការងារគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១៨ខែកុម្ភៈ បានឲ្យដឹងថា ដើម្បីរៀបចំកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនេះ គណៈកម្មការចម្រុះត្រូវរៀបចំឲ្យមានសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិមួយ ដើម្បីបើកទូលាយឲ្យមានការចូលរួមយោបល់ និងអនុសាសន៍នានាពីសំណាក់មជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិ រួមទាំងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ គណបក្សនយោបាយ ដែលបានចុះបញ្ជី សង្គមស៊ីវិលដែលមានជំនាញលើការបោះឆ្នោត ព្រមទាំងតួអង្គពាក់ព័ន្ធ។
ដំណើរការនៃកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនេះត្រូវបង្កលក្ខណៈឲ្យមានការគាំទ្របច្ចេកទេស ហិរញ្ញវត្ថុពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិនានា៕