ក្នុងសម្លៀកបំពាក់អាវដៃវែងពណ៌សជាឯកសណ្ឋានសិស្ស និងស្ពាយកាបូបសិក្សាពីក្រោយកុមារា ឈឿម សុខុច អាយុ១៤ឆ្នាំ បាននិយាយថា ខ្លួនបានរស់នៅក្នុងមណ្ឌលថែទាំកុមារមួយក្នុងខេត្តសៀមរាបអស់រយៈពេល៣ឆ្នាំ។
កាលពីឆ្នាំ២០១៦ កុមារា សុខុច បានចាកចេញពីមណ្ឌលថែទាំកុមារមករស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយវិញ នៅក្នុងសង្កាត់កោះក្របីក្រុងសៀមរាប ក្រោមគម្រោងរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការបញ្ជូនក្មេងទៅក្រុមគ្រួសារវិញ។ ក្មេងកម្ពុជារាប់ពាន់នាក់កំពុងរស់នៅក្នុងមណ្ឌលកុមារកំព្រា និងមណ្ឌលថែទាំកុមារ បើទោះជាពួកគេមានឪពុកម្តាយក៏ដោយ។
ជាក្មេងម្នាក់ក្នុងចំណោមក្មេងផ្សេងទៀតដែលរស់នៅក្នុងមណ្ឌល សុខុច ដែលកំពុងសិក្សាថ្នាក់ទី៦ បាននិយាយថា ខ្លួនមិនចង់ត្រឡប់ទៅមណ្ឌលថែទាំវិញនោះទេ តែស្តាយមិនបានរៀនភាសាអង់គ្លេសដូចកាលរស់នៅមណ្ឌល។
សុខុច បាននិយាយប្រាប់ VOA ថា៖ «ខ្ញុំអត់ចង់ទៅវិញទេ…ស្តាយ។ នៅទីនោះបានរៀនអង់គ្លេសផង ខ្មែរផង។ នៅនេះអត់បានរៀនអង់គ្លេស»។
កុមារា ឈឿម សុខុច អាយុ១៤ឆ្នាំ ជិះកង់មកពីសាលារៀន ដែលស្ថិតនៅក្បែរផ្ទះ ក្នុងឃុំក្របីរៀល ខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧។ (ស៊ុន ណារិន/VOA)
កុមារារូបនោះបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ការរស់នៅមណ្ឌលមិនមានបញ្ហាអ្វីនោះទេ។
សុខុច និយាយថា៖ «គេអត់តឹងរ៉ឹងផងដូចតែនៅផ្ទះដែរ។ ហាមកុំឲ្យដើរលេងទៅក្រៅ។ ម៉ោងរៀន រៀន។ ម៉ោងហូបបាយ ហូបបាយ។ ប៉ុន្តែគេអត់ឲ្យដើរលេងទៅក្រៅ។ នៅផ្ទះបានដើរលេង»។
រដ្ឋាភិបាលបាននិងកំពុងអនុវត្តផែនការបីឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៦ដល់២០១៨ ដោយមានគោលដៅកាត់បន្ថយកុមារ៣០ភាគរយ ចេញពីមណ្ឌលថែទាំឲ្យទៅរស់នៅជាមួយក្រុមគ្រួសាររបស់ក្មេង ប្រសិនបើពួកគេមានលទ្ធភាពអាចទទួលចិញ្ចឹមបាន។
របាយការណ៍ផ្លូវការបង្ហាញថា ក្មេងជាង១៦០០០នាក់រស់នៅក្នុងមណ្ឌលចំនួន៤០៦ទូទាំងប្រទេស។
កុមារា សុខុច ត្រូវបានជីតាបញ្ជូនទៅមណ្ឌលថែទាំកុមារ នៅពេលដែលឪពុកម្តាយបានចេញទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃដើម្បីរកលុយ ដោះបំណុលដែលជំពាក់គេ។
ម្តាយរបស់ សុខុច គឺអ្នកស្រី វើន យ៉ា អាយុ៣៦ឆ្នាំ ដែលជាអ្នកលក់អាហារនៅផ្សារក្បែរផ្ទះ បាននិយាយថា ដោយសារជីវភាពក្រីក្រ និងស្ថិតនៅក្រៅប្រទេស ទើបអ្នកស្រីមិនប្រឆាំងនឹងការសម្រេចរបស់ឪពុករបស់អ្នកស្រី ក្នុងការបញ្ជូនកូនប្រុសទៅមណ្ឌលថែទាំកុមារ។
អ្នកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖ «អត់មានអារម្មណ៍ម៉េចទេ។ គាត់ (ឪពុក)ថា យកទៅដាក់ទៅ វាស្រួលទេ។ វាអីទេ។ ខ្ញុំក៏មិនដឹងថាម៉េច ព្រោះនៅឯនោះហើយ»។
អ្នកស្រីបន្តថា សុខុច មិនដែលត្អូញត្អែរពីការរស់នៅក្នុងមណ្ឌលនោះទេ។
ម្តាយរបស់ សុខុច បានឲ្យដឹងទៀតថា អ្នកស្រីបានទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃអស់រយៈពេលជិតពីរឆ្នាំ ហើយត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃចាប់បញ្ជូនត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ ដោយសារអ្នកស្រី និងស្វាមីទៅធ្វើការនៅទីនោះ ដោយខុសច្បាប់ មិនមានលិខិតឆ្លងដែន។
ក្រោយត្រឡប់មកដល់ស្រុកកំណើតវិញ មន្រ្តីមន្ទីរសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា ក៏បានទាក់ទងអ្នកស្រី ដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាបញ្ជូនកូនចេញពីមណ្ឌលមករស់នៅជាមួយអ្នកស្រីវិញ។ អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថា អ្នកស្រីមិនជំទាស់នឹងគម្រោងរបស់រដ្ឋាភិបាលនោះទេ។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «មកវិញ ក៏អរបាននៅជុំគ្នា»។
ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកស្រីបានបង្ហាញក្តីបារម្ភអំពីការសិក្សារបស់កូន ដោយសារគ្រួសារមិនមានលទ្ធភាពក្នុងការបញ្ជូន សុខុច ទៅរៀនភាសាអង់គ្លេសនៅក្នុងសហគមន៍វិញបាន។
អ្នកស្រីមានប្រសាសន៍ថា អ្នកស្រីអាចរ៉ាប់រងការចិញ្ចឹមកូនបាន បើទោះជាបច្ចុប្បន្នមានកូន៤នាក់ នៅក្នុងបន្ទុកក៏ដោយ។
អ្នកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖ «ទេ វាមិនអីទេ អាចចិញ្ចឹមកូនបាន។ សងគេខ្លះទៅ សល់ចិញ្ចឹមកូនខ្លះទៅ»។
អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «លក់អានេះផង អានោះផង បានតែបង់ឲ្យគេក៏ចាយ។ បានតែពីសងគេក៏ចាយ។ រាល់ថ្ងៃអង្ករស៊ីអីក៏អស់ទៅ! មិនដែលរកបានសល់ទេ»។
កុមារា ឈឿម សុខុច និងឪពុកម្តាយ លោក ប្លុង ប៊ុនឃាម អាយុ៤០ឆ្នាំ និងអ្នកស្រី វឿន យ៉ា អាយុ៣៦ឆ្នាំ ថតរូបជុំគ្នានៅខាងមុខផ្ទះ ស្ថិតក្នុងឃុំក្របីរៀល ខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧។ (ស៊ុន ណារិន/VOA)
ឪពុករបស់ សុខុច គឺលោក ប្លុង ប៊ុនឃាម អាយុ៤០ឆ្នាំ ជាជាងកាត់សក់នៅផ្ទះបាននិយាយថា លោកមានអារម្មណ៍កក់ក្តៅដែលកូនបានត្រឡប់មករស់នៅជាមួយវិញ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «អារម្មណ៍ដូចថា វាកក់ក្តៅ។ នៅអង្គការ(មណ្ឌលថែទាំ) វាអត់កក់ក្តៅផ្ញើនៅអង្គការទៅ ដូចថា វាអត់សូវកក់ក្តៅណា៎»។
បើតាមមន្រ្តីមន្ទីរសង្គមកិច្ច កុមារជាង១៨០០នាក់រស់នៅក្នុងមណ្ឌលថែទាំចំនួន៥៤នៅក្នុងខេត្តសៀមរាប ដែលជាតំបន់ទេសចរណ៍។ មណ្ឌលចំនួន៤នៅក្នុងខេត្តសៀមរាប ត្រូវបានបិទកាលពីឆ្នាំមុន ក្រោយរកឃើញថាមណ្ឌលទាំងនោះមិនបានបំពេញតាមស្តង់ដារអប្បបរមា ក្នុងនោះមានកង្វះខាតថវិកា និងការថែទាំកុមារមិនបានត្រឹមត្រូវ។
លោក អោ ម៉ៅ ប្រធានមន្ទីរសង្គមកិច្ចអតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទាប្រចាំខេត្តសៀមរាប បានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា ដំណើរការនៃការបញ្ជូនក្មេងទៅរស់នៅជាមួយក្រុមគ្រួសារវិញ គឺដើម្បីធានាថាក្មេងត្រូវបានមើលថែត្រឹមត្រូវ ជាជាងទុកនៅមណ្ឌល។ លោកបន្តថា ការសម្រេចចុងក្រោយគឺស្ថិតនៅលើកុមារផងដែរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ទីមួយ យើងចុះទៅសិក្សានៅក្នុងមណ្ឌលដែលកុមារហ្នឹងរស់នៅផ្ទាល់នៅក្នុងមណ្ឌល។ ហើយបន្ទាប់ពី យើងយកព័ត៌មានបាននៅក្នុងមណ្ឌលហើយ យើងបានចុះប៉ាន់នៅសហគមន៍ និងដល់គ្រួសារ»។
លោកបញ្ជាក់ថា មន្រ្តីជំនាញរបស់មន្ទីរ ក៏បានសិក្សាដិតដល់ទៅលើលទ្ធភាពថា តើក្រុមគ្រួសារអាចទទួលក្មេងទៅចិញ្ចឹមបានឬយ៉ាងណា។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ក្នុងករណីគ្រួសារអាចទទួលកុមារបាន គឺយើងត្រូវការការធ្វើសមាហរណកម្ម។ យើងស្ទាបស្ទង់ទៅលើអារម្មណ៍របស់ឪពុកម្តាយ។ ជាទូទៅ កាលណាយកក្មេងទៅដាក់មណ្ឌលហើយ គាត់មានការសប្បាយចិត្តហើយ ដោយសារគាត់អស់បន្ទុកទៅនឹងការថែទាំរបស់កុមាររបស់កូនគាត់ហ្នឹង ហើយដល់ពេលយើងព្យាយាមធ្វើសមាហរណកម្មទៅវិញ យើងព្យាយាមពន្យល់គាត់នីតិវិធីនៃការគ្រប់គ្រងកុមារ នៅតាមមណ្ឌល មានលក្ខណៈអីចេះមួយអីចុះពីរ គាត់អាចទទួលយកបាន»។
ប្រធានមន្ទីររូបនោះបានឲ្យដឹងទៀតថា ក្រោយពីការធ្វើសមាហរណកម្ម មន្រ្តីជំនាញក៏បានចុះទៅតាមដានការរស់នៅ និងការសិក្សារបស់កុមារជាទៀងទាត់ផងដែរ។
បើតាមលោក អោ ម៉ៅ កាលពីឆ្នាំមុន ក្មេងប្រមាណ១៥០នាក់នៅក្នុងមណ្ឌលខេត្តសៀមរាប ត្រូវបានបញ្ជូនទៅសហគមន៍របស់ពួកគេវិញ ហើយក្នុងឆ្នាំ២០១៧មណ្ឌលគ្រោងនឹងបញ្ជូនក្មេងប្រមាណ២២០នាក់ និងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ចំនួន២៧៦នាក់។
លោក អោ ម៉ៅ បានបញ្ជាក់ថា ក្មេងដែលត្រូវបានបញ្ជូនទៅរស់នៅជាមួយក្រុមគ្រួសារវិញ ត្រូវបានផ្តល់ជូននូវកង់ចំនួន១គ្រឿង សម្ភារៈសិក្សាមួយចំនួនហើយនឹងការជួយទំនុកបម្រុងពីអង្គការជាដៃគូរបស់រដ្ឋាភិបាល។
ក្រោមគម្រោងសមាហរណកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្មេងមួយចំនួនមិនអាចទៅរស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេបានទេ ដោយសារឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេមិនមានលទ្ធភាពក្នុងការចិញ្ចឹមក្មេង ជាពិសេសលទ្ធភាពក្នុងការបញ្ជូនកូនទៅរៀន។
កុមារា ក្រន និលមុនី អាយុ១៣ឆ្នាំ រស់នៅជាមួយជីតា ក្នុងស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប ក្រោយពីត្រូវបានសមាហរណកម្មចេញពីមណ្ឌល។ (ស៊ុន ណារិន/VOA)
កុមារា ក្រន និលមុនី អាយុ១៣ឆ្នាំ ជាសិស្សថ្នាក់ទី៤ រស់នៅក្នុងស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប បាននិយាយថា ខ្លួនបានត្រឡប់ទៅរស់នៅជាមួយជីតា កាលពីឆ្នាំមុន ដោយសារឪពុកម្តាយមានជីវភាពក្រីក្រ ហើយខ្លួនបានរស់នៅជាមួយជីតា តាំងពីនៅតូច។
ជីតារបស់កុមារា និលមុនី គឺលោក សួន ក្រិ អាយុ៦១ឆ្នាំ មានប្រសាសន៍ថា លោកបារម្ភអំពីការសិក្សារបស់ចៅ ដោយលោកយល់ថា ការរស់នៅមណ្ឌល ចៅប្រុសរបស់លោក គឺ និលមុនី អាចទទួលបានការសិក្សា និងការអប់រំល្អជាង។
លោកបន្តថា ចៅប្រុសរបស់លោកមិនដែលនិយាយថា គេចង់ទៅរស់នៅមណ្ឌលវិញនោះទេ។ លោកបញ្ជាក់បន្ថែមថា៖ «ចិត្តនោះចង់តែ[ឲ្យ]បែកពីយាយតា ពីម៉ែឪវា។ គេនោះ គេអប់រំទៅ បានចេះ បានដឹង។ ដល់នៅមួយយាយតាយាយតាថា អី ថាចុះ។វាដឹងចិត្តតាយាយទៅ វាអត់ចង់ទៅរៀន»។
លោក ចាន់ សុវណ្ណ មន្រ្តីនៃមន្ទីរសង្គមកិច្ច ខេត្តសៀមរាប ដែលទទួលបន្ទុកលើសមាហរណកម្មកុមារា និលមុនី បានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា លោកបានចុះទៅពិនិត្យមើលស្ថានភាពឪពុកម្តាយរបស់កុមារា និលមុនី ហើយយល់ឃើញថា ពួកគេមិនអាចមានលទ្ធភាពចិញ្ចឹមបីបាច់កូនបាននោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំបានទៅសិក្សាជាមួយឪពុកម្តាយរបស់គាត់ដែរ។ ប៉ុន្តែឪពុកម្តាយហ្នឹងគឺគ្មានលទ្ធភាពនឹងអាចយកកុមារមកវិញទេ។ អីចឹងដោយសារក្មេងនេះគឺនៅជាមួយសាច់ញាតិតាំងពីតូចមក»។
លោក មួង ធី ប្រធានអង្គការក្មេងកសិករ ដែលជាកន្លែងកុមារា និលមុនី បានរស់នៅ បានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា បើទោះជាក្មេងឈប់រស់នៅមណ្ឌល អង្គការរបស់លោកក៏នៅតែបន្តជួយក្មេង ដោយលោកអះអាងថា ក្មេងទាំងអស់នៅក្នុងមណ្ឌលរបស់លោកសុទ្ធតែមានឪពុកម្តាយធម៌នៅក្រៅប្រទេសជួយទំនុកបម្រុង។ លោកបន្តថា ការធ្វើសមាហរណកម្មក្មេងចេញពីមណ្ឌលថែទាំ គឺអាស្រ័យលើឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេ។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា៖ «អារឿងសមាហរណកម្មក្មេងទៀត ខ្ញុំអត់អីដែរទេ។បើថា ក្រសួងសមាហរណកម្មក៏បាន។ ចំពោះខ្ញុំ ដូចជាម្យ៉ាងដែរ។ បើក្មេងដែលសមាហរណកម្មមែន ប៉ុន្តែខ្ញុំនៅតែផ្តល់ចំណីអាហារឲ្យធម្មតា សម្លៀកបំពាក់ សៀវភៅរៀនសូត្រឲ្យធម្មតា។ ប៉ុន្តែវាទៅគេងផ្ទះវាអត់អីទេ»។
អង្គការយូនីសេហ្វបាននិងកំពុងតែជួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងដំណើរការសមាហរណកម្មនេះ ដោយក្នុងនោះមានការបណ្តុះបណ្តាលមន្រ្តីលើកិច្ចការទាំងនេះ។
លោក មាស ប៊ុនលី មន្រ្តីផ្នែកទំនាក់ទំនងរបស់អង្គការយូនីសេហ្វ មានប្រសាសន៍ថា ការបញ្ជូនក្មេងទៅក្រុមគ្រួសារវិញជាជម្រើសមួយល្អសម្រាប់កុមារ និងដើម្បីជៀសផុតពីការមិនមើលថែ និងការបំពានណាមួយ។ លោកបន្តថា សមាហរណកម្មនេះធ្វើឡើងដោយគិតលើផលប្រយោជន៍ល្អបំផុតសម្រាប់កុមារ។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ VOA តាមរយៈសារអេឡិចត្រូនិកថា៖
«សមាហរណកម្មក្មេងជាការអនុវត្តមួយដោយយោងតាមគោលការណ៍នៃអត្ថប្រយោជន៍ល្អបំផុតនៃក្មេងដោយពុំមានគ្រោះថ្នាក់។ វាតម្រូវឲ្យមានការសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើការគ្រប់គ្រងក្មេងនីមួយៗ រួមមានការតាមដាននូវស្ថានភាព បន្ទាប់ពីមានការជួបជុំជាមួយគ្រួសារ»។
លោក មាស ប៊ុនលី បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា៖ «ក្មេងដែលរស់នៅមណ្ឌលកុមារកំព្រាអាចប្រឈមនឹងហានិភ័យគ្រប់ប្រភេទ និងការយាយីខ្លាំង រួមមានការមិនយកចិត្តទុកដាក់ និងការរំលោភបំពាន»។
សព្វថ្ងៃនេះកុមារា ឈឿម សុខុច បានឆ្លៀតពេលទំនេរខ្លះពីការសិក្សា ជួយឪពុកម្តាយរបស់គេលាងម៉ូតូ ដើម្បីរកចំណូលខ្លះសម្រាប់គ្រួសារ។ ចំណែកម្តាយរបស់ សុខុច ក៏បានលក់សាច់គោអាំងនៅពេលល្ងាច បន្ថែមពីលើការលក់អាហារពេលព្រឹកនៅក្នុងផ្សារ ដើម្បីរកចំណូលបន្ថែមជួយដោះបំណុលធនាគារ និងដើម្បីចិញ្ចឹមកូន៕