រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិករបស់លោកប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ បាននាំមុខគេក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ ឬវីរុសកូរ៉ូណាថ្មី ហើយផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ប្រទេសជាច្រើនក្នុងពិភពលោក រួមទាំងក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ផង ទោះជាសហរដ្ឋអាមេរិកខ្លួនឯងកំពុងប្រឈមមុខនឹងជំងឺកូវីដ១៩យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក្តី។
ការផ្តល់ជំនួយទៅកាន់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ រួមទាំងកម្ពុជានិងបណ្តាប្រទេសច្រើនទៀតនេះ ត្រូវក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍ក្នុងតំបន់ខ្លះយល់ថា មិនមែនត្រឹមតែជាការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ប៉ុណ្ណោះទេ តែជាការពង្រឹងអំណាច និងផលប្រយោជន៍របស់អាមេរិកផងដែរ ក្នុងពេលដែលមហាអំណាចផ្សេងៗដូចចិន កំពុងពង្រីកឥទ្ធិពលយ៉ាងលឿនក្នុងតំបន់។
លោក គុជ ច័ន្ទលី អ្នកវិភាគមួយរូបក្នុងរដ្ឋម៉ារីលែន បានថ្លែងថា សហរដ្ឋអាមេរិកពេលនេះត្រូវការពារខ្លួនឯងពីវីរុសកូរ៉ូណាផង និងការពារឋានៈជាមហាអំណាចរបស់ខ្លួនផង។
«ក៏ប៉ុន្តែទន្ទឹមគ្នានេះ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏សម្តែងការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើប្រទេសតូចតាច ដែលជាបក្ខសម្ព័ន្ធក្តី មិនមែនជាបក្ខសម្ព័ន្ធក្តី នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ នៅអាហ្វ្រិក អាមេរិកឡាទីនមួយចំនួនដែលសហរដ្ឋអាមេរិកយល់ឃើញថា ជាទីផ្សារសេដ្ឋកិច្ចផង ជាទីធ្លាការពារទឹកដី នយោបាយភូមិសាស្ត្ររបស់សហរដ្ឋអាមេរិកផង»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ទោះបីជាសហរដ្ឋអាមេរិកខ្លួនឯងកំពុងទទួលភាពដុនដាបខ្លាំងជាងគេ គួរឲ្យភ័យក្នុងពិភពលោក ដោយសារតែវីរុសកូរ៉ូណានេះក្តី ក៏សហរដ្ឋអាមេរិកមិនអាចលះបង់ឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅក្នុងពិភពលោកបានទេ»។
លោកបញ្ជាក់ទៀតថា ប្រទេសមហាអំណាចក្នុងពិភពលោក ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក ចិន រុស្ស៉ី បារាំង អង់គ្លេស ជប៉ុនជាដើម ត្រូវការការគាំទ្រ និងការជឿជាក់ ហើយមិនចង់ឲ្យបាត់បង់អំណាចរបស់ខ្លួនទេ។ លោកថា សហរដ្ឋអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្ត មានភាពរង្គោះរង្គើផ្នែកទំនាក់ទំនងស្រាប់ទៅហើយ ដែលនេះជាបញ្ហា ហើយដែលសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវពង្រឹងទំនាក់ទំនង និងត្រូវការការគាំទ្រឡើងវិញ តាមជំនួយមនុស្សធម៌នេះ។
រូបឯកសារ៖ លោក Mike Pompeo រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក ចូលរួមកិច្ចប្រជុំជាមួយប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន អំពីវិបត្តិកូវីដ១៩ តាមរយៈប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០។
លោកបណ្ឌិត អៀ សុផល សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកការទូតនិងកិច្ចការអន្តរជាតិនៃសាកលវិទ្យាល័យ Occidental College ក្រុងឡូសអែនជឺឡេស រដ្ឋកាលីហ្វ័ញ៉ា សហរដ្ឋអាមេរិក អះអាងថា សហរដ្ឋអាមេរិកផ្តោតលើតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលចិនពង្រីកឥទ្ធិពលនោះ គឺដោយសារថា នេះជាល្បែងដ៏ធំមួយក្នុងតំបន់។
«ចិនកំពុងព្យាយាមតស៊ូប្រជែងយកតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ជារបស់ខ្លួន យកឈូងសមុទ្រម៉ាឡាកាដោយសារថា ប្រេងនាំចូលទាំងអស់មកតាមច្រកនេះ»។
ក្រៅពីធៀបជំនួយមនុស្សធម៌ថាជាផ្ទាំងទឹកកកបិទបាំងនំខេកនោះ លោក សុផល បានអះអាងថាសហរដ្ឋអាមេរិកក៏មានផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនដែរ។
«សហរដ្ឋអាមេរិកចង់ធានាឲ្យប្រាកដថា វៀតណាម ដែនដីតៃវ៉ាន់ ជប៉ុន និងប្រទេសផ្សេងទៀតដែលមិនពេញចិត្តជាមួយចិន ដោយសារតែជំងឺកូវីដ១៩ គឺជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនដែរ»។
លោកថា ប្រទេសចិនបានប្រើប្រាស់ការទូតតាមរយ:ម៉ាស់បិទមុខ ព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូលប្រទេសនានាឲ្យងាកមកខាងខ្លួន តែប្រទេសជាច្រើននៅអាហ្វ្រិក និងប្រទេសប្រេស៊ីលមិនសប្បាយចិត្តនឹងចិនដែរ។ លោកបណ្ឌិត អៀ សុផល បានថ្លែងថា ជំងឺកូវីដ១៩ក៏បានធ្វើឲ្យប្រទេសក្នុងតំបន់ រួមទាំងកម្ពុជា ប្រឈមនឹងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចបណ្តាលពីជំងឺកូវីដ១៩ផងដែរ។
«តំបន់អាស៊ីខាងកើត និងប៉ាស៊ីហ្វិក អាចឃើញថា មានមនុស្ស ២៤០ លាននាក់ធ្លាក់ក្នុងភាពក្រីក្រ ហើយផ្នែកតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍វិញ គឺអាចនឹងមានមនុស្សជាង ១០០លាននាក់។ មានមនុស្ស ២០ ភាគរយ ធ្លាក់ចុះចំណូលរបស់គេ។ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាវិញ មានពលករច្រើនសែននាក់មកពីរោងចក្រកាត់ដេរ បាត់ចំណូលដោយសារការឈប់បញ្ជាទិញពីអ្នកទិញ។ ខ្ញុំគិតថា ស្ថានភាពក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ គឺជាមហន្តរាយដោយសារតែជំងឺកូវីដ១៩នេះ »។
លោកបណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធ ប្រធានវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី បានថ្លែងថា ប្រទេសកម្ពុជានិងតំបន់អាចបន្ធូរបន្ថយបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច តាមរយ:ការបង្កើតឲ្យមានកញ្ចប់ថវិការួមមួយ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងវីរុសកូរ៉ូណា ទន្ទឹមគ្នាដែលតំបន់អាស៊ានមានការតាំងចិត្តខ្ពស់រួមគ្នា ក្នុងការទប់ស្កាត់កូវីដ១៩នេះ។ ម្យ៉ាងទៀត លោកថា ដំណើរការពាណិជ្ជកម្ម ការធានាសន្តិសុខស្បៀង និងការងារលើវិស័យសំខាន់ៗមួយចំនួន មិនគួរមានភាពរអាក់រអួលដើម្បីសម្រួលដល់ចរន្តសេដ្ឋកិច្ច។
«ខ្ញុំចង់តែសង្កត់ធ្ងន់ថា ត្រូវត្រៀមខ្លួនក្នុងរយ:ពេលវែង ដើម្បីដោះស្រាយនូវផលវិបាកទាំងឡាយចេញពីវិបត្តិកូវីដ១៩ហ្នឹង ជាពិសេសសេដ្ឋកិច្ចធ្វើយ៉ាងណា កុំឲ្យវាធ្លាក់ចុះខ្សោយខ្លាំងពេក អីចឹងទេធ្វើយ៉ាងណាឲ្យផលិតកម្មនៅតែមាន ហើយការងារសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតែមាន កុំឲ្យប៉ះពាល់ខ្លាំងពេក។ ទី២ ត្រូវតែប្រយ័ត្នជានិច្ច ហើយជាពិសេសរក្សានៅអនាម័យ ហើយនឹងគម្លាតសង្គមហ្នឹង»។
សហរដ្ឋអាមេរិក បានត្រៀមថវិកា ៩០០ លានដុល្លារ ដល់បណ្តាប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោក ក្នុងពេលសហរដ្ឋអាមេរិកនាំមុខប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ នៅទូទាំងពិភពលោក និងក្នុងប្រទេសខ្លួនផងនោះ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ទីភ្នាក់ងារផ្តល់ជំនួយអន្តរជាតិសហរដ្ឋអាមរិក (USAID) និង ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងសេចក្តីប្រកាសរួមមួយ ដែលផ្សព្វផ្សាយនៅលើគេហទំព័រនៃទីភ្នាក់ងារនេះ។
សហរដ្ឋអាមេរិក បានសម្រេចផ្តល់ជំនួយដល់ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានក្នុងទឹកប្រាក់ចំនួនយ៉ាងតិច ៣៥ លានដុល្លារ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ ហើយប្រទេសកម្ពុជាដែលជាសមាជិកមួយនៃអាស៊ានទាំង ១០ ប្រទេស ក៏ស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសដែលបានទទួលជំនួយនេះផងដែរ។
រូបឯកសារ៖ លោក Mike Pompeo រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ នៅក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០។
ប្រទេសអាស៊ាន និងសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក អាស៊ាន កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមេសា បានប្រកាសរួមគ្នាអំពីការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវីរុសកូរ៉ូណា គាំទ្រនិងស្តារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ ក្នុងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ។
លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក Mike Pompeo បានបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោកចំពោះរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានទាំង ១០ ប្រទេស ដោយជំហរច្បាស់លាស់របស់សហរដ្ឋអាមរិក។ លោកបានថ្លែងតាមខ្លឹមសារដើមថា៖
«សហរដ្ឋអាមេរិកបន្តផ្តល់ការគាំទ្រជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ប្រទេសអាស៊ាន ដើម្បីជួយដល់ប្រទេសទាំងនោះក្នុងការឆ្លើយតបនឹងការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩។ យើងសូមជំរុញដល់ប្រទេសទាំងអស់ឲ្យទទួលយកការចែករំលែកព័ត៌មានដោយតម្លាភាព។ តម្លាភាព សង្គ្រោះជីវិត ហើយការសង្កត់សង្កិន ធ្វើឲ្យពលរដ្ឋរងគ្រោះ»។
សហរដ្ឋអាមេរិក នៅសប្តាហ៍នេះ បានប្រកាសផ្តល់ជំនួយបន្ថែមទៀតដល់ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីជួយស្រោចស្រង់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ក្រោយវិបត្តិកូវីដ១៩ ហើយបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា មកដល់ពេលនេះសហរដ្ឋអាមរិកផ្តល់ជំនួយចំនួន ៣ លាន ៥ សែន ដុល្លារហើយដល់កម្ពុជា ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយរបស់ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា ដែលបានផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃអង្គារ ទី១៩ ខែឧសភានេះ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះបញ្ជាក់ថា ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា លោក Patrick Murphy និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុលោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ត្រូវប្រកាសជំនួយឥតសំណងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកដល់កម្ពុជានេះ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ នៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា។
ជំងឺកូវីដ១៩ ដែលបានផ្ទុះឡើងដំបូងនៅក្នុងទីក្រុងវូហាន ប្រទេសចិន បានឆ្លងរាតត្បាតពាសពេញពិភពលោក និងបង្កឲ្យមានការជាប់គាំងសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ពាសពេញពិភពលោកផងដែរ។ ជំងឺនេះបានសម្លាប់មនុស្ស ប្រមាណ ៣០ ម៉ឺននាក់ និងឆ្លងដល់មនុស្សជាង ៤ លាន ៦ សែននាក់ ក្នុងពិភពលោក។
ដោយឡែក សហរដ្ឋអាមេរិកនាំមុខសហភាពអឺរ៉ុប ដោយបានក្លាយជាប្រទេសឆ្លងច្រើនជាងគេរហូតដល់ទៅជាង ១ លាន ៥ សែននាក់ និងសម្លាប់មនុស្សដល់ទៅជាង ៩ ម៉ឺននាក់ គិតត្រឹមរសៀលថ្ងៃអង្គារ។ តំបន់អាស៊ានទាំងមូលដែលមាន ១០ ប្រទេស មានករណីឆ្លងត្រឹមតែជិត ៣ ម៉ឺននាក់ ស្លាប់ជាង ១១០០ នាក់តែប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងនោះកម្ពុជា ឡាវ និង វៀតណាម ដែលជាប្រទេសជិតខាងនឹងគ្នា គ្មានសេចក្តីរាយការណ៍ពីចំនួនមនុស្សស្លាប់ ហើយករណីឆ្លងមានចំនួនត្រឹមតែជាង ១០០ នាក់ ទៅដល់ជាង ២០០ នាក់ប៉ុណ្ណោះ៕