អ្នកវិភាគអំពីតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាលោក Nicholas Heras ប្រចាំវិទ្យាស្ថាន New Lines Institute for Strategy and Policy នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ថ្លែថា រដ្ឋអារ៉ាប់ដែលជាសម្ពន្ធមិត្តរបស់អាមេរិកពីរ គឺអេហ្ស៊ីបនិងហ្ស៊កដានី កំពុងដើរតួសំខាន់នៅក្នុងជម្លោះរវាងប្រទេសអ៊ីស្រាអែលនិងក្រុមហាម៉ាស់។ ប្រទេសទាំងពីរនេះមានសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពយូរជាងគេបង្អស់នៅក្នុងតំបន់ជាមួយអ៊ីស្រាអែល និងមាន «កិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ និងសន្តិសុខជាមួយរដ្ឋជ្វីហ្វមួយនេះ។
ព្រះអង្គម្ចាស់ Abdullah នៃប្រទេសហ្ស៊កដានី បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំមួយកាលពីពេលថ្មីៗនេះរវាងរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Antony Blinken និងប្រមុខរដ្ឋអារ៉ាប់ដទៃទៀត។ មេដឹកនាំអារ៉ាប់ទទូចឱ្យមានបទឈប់បាញ់គ្នាជាបន្ទាន់ ដើម្បីអាចនាំយកជំនួយផ្នែកសុខាភិបាលនិងមនុស្សធម៌ ទៅកាន់ជនស៊ីវិលនៅតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលកំពុងប្រឈមនឹងការស្លាប់ និងការបំផ្លិចបំផ្លាញពីការវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែកពីអ៊ីស្រាអែលទៅលើក្រុមហាម៉ាស់។ សហរដ្ឋអាមេរិកនិងបណ្តាប្រទេស G7 ដទៃទៀត បានជំរុញឱ្យអ៊ីស្រាអែលអនុញ្ញាតឱ្យមាន «ការផ្អាកការវាយប្រហារបណ្តោះអាសន្ន និងបើកច្រករបៀងមនុស្សធម៌» ដើម្បីឱ្យមានការដឹកជញ្ជូនជំនួយ និងការដោះលែងចំណាប់ខ្មាំង។
លោក Heras បាននិយាយប្រាប់វីអូអេថា អេហ្ស៊ីប និងហ្ស៊កដានី កំពុងធ្វើការយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំដើម្បីឱ្យមានដំណោះស្រាយចំពោះរវាងជម្លោះអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន និងច្រានចោលរាល់ចំណាត់ការណាមួយពីអ៊ីស្រាអែល ដែលបង្ខំឱ្យជនប៉ាឡេស្ទីនចូលទៅអេហ្ស៊ីប និងហ្ស៊កដានី។
លោកបានថ្លែងថា ការព្រួយបារម្ភគឺមានជាពិសេសសម្រាប់ហ្ស៊កដានី។
លោក Heras ថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «មានលទ្ធភាពទៅរួចដែលទាំងប្រជាជនដែលនៅស្ងប់ស្ងាត់ និងប្រជាជនដែលខឹងសម្បា នៅក្នុងប្រទេសទាំងពីរនេះ ងាកមកប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលរបស់ពួកគេ។ ប្រទេសហ្ស៊កដានីបានដោះស្រាយដោយផ្ទាល់ជាមួយអ៊ីស្រាអែល។ ប៉ុន្តែបញ្ហានេះត្រូវបានលាតត្រដាងឡើងផងដែរ ពីព្រោះមួយភាគធំនៃប្រជាជននៅហ្ស៊កដានីមានដើមកំណើតជាជនអំបូរប៉ាឡេស្ទីន។ ប្រទេសហ្ស៊កដានីមានការទទួលខុសត្រូវចំពោះទីសក្ការៈអ៊ិស្លាមនានានៅទីក្រុងហ្ស៊េរុយសាឡិម។ ហ្ស៊កដានីគឺជាប្រទេសមួយ ដែលសូម្បីតែមុនពេលជម្លោះនេះបានកើតឡើង គឺបានស្ថិតនៅក្នុងសម្ពាធសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងររួចទៅហើយ ដែលបាននាំឱ្យមានការកើនឡើងនូវសកម្មជនផ្នែកសង្គមនិងនយោបាយ»។
រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសហ៊្សកដានីលោក Ayman Safadi បានព្រមានថា៖ «តំបន់នេះទាំងមូលកំពុងលិចលង់ចូលក្នុងសមុទ្រនៃការស្អប់គុំកួន ដែលនឹងកំណត់ទិសដៅសម្រាប់ជំនាន់បន្តបន្ទាប់»។ លោកបានលើកឡើងថា សេណារីយ៉ូក្រោយមកណាមួយ ក្រៅពីអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងនៅតំបន់ហ្កាហ្សា «នឹងមិនត្រូវយកមកពិភាក្សានោះទេ លើកលែងតែបន្ទាប់ពីសង្រ្គាមនិងការកាប់សម្លាប់ត្រូវបានបញ្ឈប់»។
ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនិងអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួមបានថ្កោលទោសការប្រព្រឹត្តរបស់អ៊ីស្រាអែលនៅក្នុងសង្រ្គាមនេះ។
ប្រទេសប៉ារែនបានផ្តាច់ទំនាក់ទំនងកិច្ចការជំនួញជាមួយអ៊ីស្រាអែល ស្របពេលដែលហ្ស៊កដានីនិងតួកគីបានដកឯកអគ្គរដ្ឋទូតរបស់ខ្លួនចេញ។
លោក Elhan Fakhro អ្នកស្រាវជ្រាវប្រចាំកម្មវិធី Middle East Program នៃវិទ្យាស្ថានសិក្សាគោលនយោបាយ Chatham House ក្នុងទីក្រុងឡុងដ៍ ចក្រភពអង់គ្លេស បានថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មាន The New York Times ថា៖ «ការខឹងសម្បារយៈពេលវែងនៅក្នុងចំណោមសាធារណជនអារ៉ាប់គឺជាការបំផុសបំផុលសម្រាប់ក្រុមជ្រុលនិយម»។ លោកបានបន្ថែមថា «តំបន់ទាំងមូលកំពុងប្រឈមនឹងស្ថានភាពងាយបែកបាក់»។
លោក Bruce Riedel អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់ប្រចាំវិទ្យាស្ថាន Brookings នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន បានថ្លែងប្រាប់វីអូអេថា៖ «ជម្លោះនេះបានរីកសាយភាយពីតំបន់ហ្កាហ្សាទៅកាន់តំបន់ West Bank រួចទៅហើយ»។
លោកថ្លែងថា៖ «អ្វីដែលបានចាប់ផ្តើមជាសង្រ្គាមមួយរវាងអ៊ីស្រាអែលនិងក្រុមហាម៉ាស់នៅតំបន់ហ្កាហ្សាឥឡូវនេះបានរីកសាយភាយជាសង្រ្គាមរវាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីននៅតំបន់ហ្កាហ្សា និងតំបន់ West Bank ដែលនៅទីនោះ អំពើហិង្សាភាគច្រើនត្រូវបានបង្កឡើងដោយជនជ្វីហ្វ ដែលទៅតាំងទីលំនៅ។ សម្ពន្ធមិត្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដូចជា ព្រះអង្គម្ចាស់ Abdullah នៃប្រទេសហ្ស៊កដានី និងប្រទេសប៉ារែនកំពុងមានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនកំពុងរងការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំង។ ពួកគេកំពុងស្នើទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីឱ្យអ៊ីស្រាអែលបញ្ឈប់ការវាយប្រហារទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សា»។
អ្នកស្រី Barbara Leaf ភារធារីរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់កិច្ចការនៅជិតតំបន់ភាគបូព៌ា បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំសូមនិយាយដោយស្មោះត្រង់ថា ជម្លោះនេះបានជំរុញឱ្យមានភាពខឹងសម្បាពីសាធារណជនទៅលើអ៊ីស្រាអែលយ៉ាងខ្លាំង និងមកលើពួកយើង។ នេះជាអ្វីដែលយើងត្រូវប្រឈមមុខដោះស្រាយ»៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ណឹម សុភ័ក្រ្តបញ្ញា