ខណៈដែលពិភពលោកប្រារព្ធទិវាជនភៀសខ្លួនរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនានេះ ចំនួនប្រជាពលរដ្ឋដែលរត់គេចចេញពីអំពើហិង្សានៅទូទាំងពិភពអារ៉ាប់ កំពុងកើនឡើង។ ការងើបបះបោររបស់ក្រុមគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានបង្ក្រាបយ៉ាងឃោឃៅនៅតាមកន្លែងជាច្រើន មានដូចជាប្រទេសលីប៊ី (Libya) និងស៊ីរី(Syria) ដោយបង្ខំមនុស្សរាប់ម៉ឺននាក់ឲ្យជម្លៀសចេញ ដោយមិនដឹងថាអនាគតនឹងទៅជាយ៉ាងណាទេ។ ជនភៀសខ្លួនជាច្រើនមានសេចក្តីសង្ឃឹមតិចតួចណាស់ក្នុងការវិលត្រឡប់ទៅកាន់ទីកន្លែងដែលពួកគេធ្លាប់ហៅថាជាគេហដ្ឋាន។
ជំរុំជនភៀសខ្លួនយ៉ាយឡាដាហ្គី (Yayladagi) ស្ថិតនៅក្បែរព្រំដែនប្រទេសទួរគីជាមួយប្រទេសស៊ីរី ត្រូវបានរៀបចំនៅក្នុងអតីតរោងចក្រថ្នាំជក់មួយកន្លែងដែលនៅសេសសល់។ មានជនភៀសខ្លួនប្រហែល៣ពាន់ ៥០០នាក់ ដែលកំពុងរស់នៅទីនេះ។ មានក្រុមគ្រួសារជាច្រើនទៀតកំពុងចូលមករស់នៅ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
ក្រុមអ្នករស់នៅក្នុងជំរុំនេះបានរត់គេចខ្លួនប្រកបដោយភាពភ័យតក់ស្លុត ដោយចាកចេញពីផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគេ ព្រមទាំងដីធ្លីដែលពួកគេកាន់កាប់។
ពួកគេគឺជាចំណែកមួយនៃពលរដ្ឋស៊ីរីជាច្រើន ដែលរត់គេចចេញពីការបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាលទៅលើការតវ៉ារបស់ក្រុមគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលជាជនភៀសខ្លួនថ្មីៗបំផុតក្នុងរដូវផ្ការីកនៅអារ៉ាប់ ឬហៅជាភាសាអង់គ្លេសថា Arab Spring។
ថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា គឺជាទិវាជនភៀសខ្លួនពិភពលោករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN World Refugee Day)។ លោក ម៉ានស៍ នីប៊ើក (Mans Nyberg) នៃទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួនរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ឬហៅកាត់ថា UNHCR មានប្រសាសន៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋរាប់ពាន់នាក់ ដែលត្រូវបង្ខំចិត្តឲ្យភៀសខ្លួនដោយសារការងើបបះបោរ និងជម្លោះនៅទូទាំងពិភពអារ៉ាប់ បានធ្វើឲ្យឆ្នាំនេះមានភាពតានតឹងយ៉ាងខ្លាំង។
«ជាមូលដ្ឋាន វាជាការផ្លាស់ប្តូរចុងក្រោយប្រកបដោយភាពអស់សង្ឃឹមដែលអ្នកត្រូវតែធ្វើ នៅពេលដែលអ្នកគ្មានជម្រើសអ្វីផ្សេងក្រៅពីនេះ។ នៅពេលដែលគេហដ្ឋានរបស់អ្នកត្រូវឆេះបំផ្លាញ អ្នកឃើញក្រុមទាហានវាយប្រហារមកលើទីក្រុងរបស់អ្នក ដូច្នេះអ្នកត្រូវតែចាកចេញ»។
ព្យុះខ្សាច់មួយកំពុងកើតមានឡើងនៅឯជំរុំជនភៀសខ្លួនស្ស៊ូស្សា (Shousha) នៅតាមបណ្តោយព្រំដែនរបស់ប្រទេសទុយណេស៊ីជាមួយលីប៊ី។
ជនភៀសខ្លួនរាប់សែននាក់បានឆ្លងកាត់ទីនេះ ចាប់តាំងពីជម្លោះនៅលីប៊ីបានផ្ទុះឡើងកាលពីខែកុម្ភះ ដែលភាគច្រើនគឺជាក្រុមកម្មករនៅក្រៅប្រទេសមកពីទ្វីបអាហ្វ្រិក។
អំពើហិង្សានៅក្នុងជំរំរវាងជនជាតិផ្សេងៗគ្នា បានកើនឡើងក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះ។ ជនភៀសខ្លួនជាច្រើនត្រូវបានសម្លាប់ នៅពេលដែលផ្នែកខ្លះរបស់ជំរំនេះ ត្រូវបានដុតបំផ្លាញ។
លោកស្សីស្សាយ ថេសហ្វេ (Shishay Tesfay) ជាជនភៀសខ្លួនជនជាតិអ៊ីរីទ្រា (Eritrea)។
«កាលពី១០ថ្ងៃមុន យើងបានបាត់បង់បងប្អូនប្រុសរបស់យើងចំនួន៤នាក់។ ពួកគេត្រូវបានដុតនៅក្នុងតង់មួយ។ ពួកគេមិនអាចរត់គេចចេញរួចទេ ដោយសារតែតង់នោះត្រូវបានឆាបឆេះយ៉ាងសន្ធោរសន្ធៅ ហើយអណ្តាតភ្លើងមិនផ្តល់ពេលវេលាដល់អ្នកឡើយ។ តង់ត្រូវបានឆេះ ហើយត្រូវបំផ្លាញក្នុងរយៈពេលត្រឹមតែ៥នាទីប៉ុណ្ណោះ»។
សម្រាប់ជនភៀសខ្លួនប្រហែល ៣ពាន់ ៥០០នាក់ ក្នុងចំណោមជនភៀសខ្លួនទាំងអស់នៅក្នុងជំរុំស្ស៊ូស្ស៊ា ដែលមកពីប្រទេសមួយចំនួន មានដូចជាអ៊ីរីទ្រា(Eritrea) សូម៉ាលី(Somalia) និងស៊ូដង់(Sudan) គ្មានកន្លែងណាផ្សេងដើម្បីទៅទេ។ វាមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងពេករហូតដល់មិនអាចវិលត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសកំណើតរបស់ខ្លួនបាន ហើយមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងពេកនៅឯប្រទេសលីប៊ី។ លោកស្សីស្សេ ថេសហ្វេ ជាជនភៀសខ្លួនអ៊ីរីទ្រា ថ្លែងបន្តទៀតថាៈ
«មនុស្សទាំងអស់អាចឃើញរូបភាពនៅលីប៊ី។ វាដូចជាសង្គ្រាមស៊ីវិលមួយអីចឹង។ ហើយ ប្រជាពលរដ្ឋលីប៊ីមិនចូលចិត្តពលរដ្ឋអាហ្វ្រិកទេ។ ពួកគេគិតថា ពួកគេមិនមែនជាជនជាតិអាហ្វ្រិកទេ។ ហើយប្រសិនបើខ្ញុំវិលត្រឡប់ទៅលីប៊ីវិញ នោះវាជាអំពើដ៏ល្ងង់ខ្លៅនិងឆ្កូតបំផុតមួយ»។
អង្គការសហប្រជាជាតិបានប៉ាន់ស្មានថា មានជនភៀសខ្លួនចំនួន៧លាននាក់នៅជុំវិញពិភពលោក ដូចករណីលោកស្សីស្សេដែរ ដែលគ្មានកន្លែងផ្សេងដើម្បីវិលត្រឡប់ទៅវិញទេ។ លោក នីប៊ើក នៃទីភ្នាក់ងារ UNHCR ថ្លែងថា៖
«បញ្ហាធំបំផុតនាពេលសព្វថ្ងៃនេះគឺអ្វីដែលហៅថាសភាពការណ៍ជនភៀសខ្លួនអូសបន្លាយ ដែលប្រជាពលរដ្ឋបានរស់ក្នុងនាមជាជនភៀសខ្លួនអស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ ជាច្រើនជំនាន់មនុស្ស ហើយគ្មានដំណោះស្រាយច្បាស់លាស់សម្រាប់ពួកគេឡើយ»។
អង្គការសហប្រជាជាតិបានប៉ាន់ស្មានថាមានប្រជារាស្ត្រចំនួន៤៣លាននាក់ ដែលត្រូវបង្ខំចិត្តភៀសខ្លួននៅលើផែនដីនេះ។ ពួកគេនិយាយថាមានតែដំណោះស្រាយយូរអង្វែងទេទើបអាចបញ្ចប់ជម្លោះ ដែលបង្ខំឲ្យពលរដ្ឋភៀសខ្លួនចេញពីផ្ទះសម្បែង ដោយមិនដឹងថាអនាគតនឹងទៅជាយ៉ាងណានោះ៕
ប្រែសម្រួលដោយ លី សុខឃាង
