កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ប៉ូលីសក្នុងទីក្រុងហាណូយបានចាប់ខ្លួនមនុស្សជាច្រើននៅឯការជួបជុំតវ៉ាប្រឆាំងប្រទេសចិនក្នុងកណ្តាលទីក្រុងហាណូយ ដោយសារពួកគេបានប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើការតវ៉ាក្នុងសប្តាហ៍ទី ១១។
មនុស្សចំនួន ៥០នាក់ បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅឯជ្រុងម្ខាងនៃបឹងហ៊ាន់គាម (Hoan Kiem) ក្នុងរដ្ឋធានីហាណូយសម្រាប់ព្រឹត្តិការណ៍មួយដែលបានក្លាយជា ការកើតឡើងជាប្រក្រតីក្នុងរដ្ឋធានីហាណូយកាលពីប៉ុន្មានខែកន្លងមក។
ក្បួនតវ៉ាបានដើរកាត់ក្រុមប៉ូលីសស្លៀកពាក់ស៊ីវិល និងប៉ូលីសស្លៀកពាក់ ឯកសណ្ឋានជាច្រើននាក់ ដោយក្រុមតវ៉ាបានគ្រវីបដា និងស្រែកនូវពាក្យស្លោក ដែលថាបណ្តុំកោះផារ៉ាសែល និងស្ព្រាតលី (Paracel and Spratly islands) ជារបស់ប្រទេសវៀតណាម។
ពួកបាតុករបានប្រមូលផ្តុំក្នុងទីក្រុងហាណូយរៀងរាល់ថ្ងៃអាទិត្យអស់រយៈពេល ប្រមាណ ១០ សប្តាហ៍ដើម្បីប្រឆាំងនឹងសកម្មភាពរបស់ប្រទេសចិននៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ រដ្ឋាភិបាលបានឲ្យដឹងថា នាវារបស់ប្រទេសចិនបានជ្រៀតជ្រែកដោយចេតនានៅក្នុងសកម្មភាពរុករកប្រេងនៅក្នុងតំបន់ទឹកជម្លោះក្បែរឆ្នេរសមុទ្ររបស់ខ្លួន។
សម្រាប់ការតវ៉ាលើកមុនៗ គេឃើញមានការចូលរួមយ៉ាងសប្បាយក្នុងចំណោម ហ្វូងអ្នកតវ៉ា ដោយអ្នកតវ៉ាច្រៀងចំរៀង និងនិយាយលេងជាមួយមិត្តភ័ក្រ្ត។ ប៉ុន្តែពេលនេះ បរិយាកាសនៃការតវ៉ាមានលក្ខណៈសាហាវជាងមុន។
រយៈពេលប៉ុន្មាននាទីក្រោយមក រថយន្តទ្រុងរបស់ប៉ូលីសទទេរមួយបានឈប់ក្បែរពួកអ្នកតវ៉ា។ មនុស្សមួយក្រុមក្នុងសំលៀកបំពាក់ស៊ីវិលបានចាប់ខ្លួនអ្នកតវ៉ាមួយចំនួនភ្លាមៗ និងរុញបញ្ចូលទៅក្នុងរថយន្តនោះ។ មួយសន្ទុះក្រោយមក រថយន្តនោះផ្ទុកពេញទៅដោយមនុស្ស រីឯអ្នកតវ៉ាជាច្រើនទៀតនៅតែស្រែកតវ៉ាដដែល។
ការបង្រ្កាបបានកើតឡើងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់ពីគណៈកម្មការប្រជាជន ហាណូយប្រកាសឲ្យបញ្ឈប់ការតវ៉ា ដោយធ្វើការព្រមានថារដ្ឋាភិបាលនឹងអនុវត្តនូវ «វិធានការចាំបាច់» ដើម្បីប្រឆាំងអ្នកដែលមិនគោរពតាម។
សេចក្តីប្រកាសបានចោទប្រកាន់ថា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ ពួកប្រឆាំងនៅក្នុង និងក្រៅប្រទេសបានញុះញង់ឲ្យមានបាតុកម្ម និងដឹកនាំបាតុកម្ម។ សេចក្តីប្រកាសទាមទារឲ្យអ្នកចូលរួមបញ្ឈប់នូវរាល់សកម្មភាព និងការជួបជុំ ទាំងអស់នៅក្នុងទីក្រុង។
លោក ហ្វីល រ៉ូបឺតសឹន (Phil Robertson) មកពីអង្គការ Human Rights Watch ប្រឆាំងនឹងសេចក្តីប្រកាសនេះ។
«ក្នុងករណីភាគច្រើន ដោយផុសចេញពីអារម្មណ៍ស្នេហាជាតិ គេឃើញប្រជាពលរដ្ឋវៀតណាមសាមញ្ញមិនសប្បាយចិត្តជាមួយនឹងអ្វីដែលប្រទេសចិនកំពុងធ្វើ ហើយពួកគេគឺជាអ្នកដែលចូលរួមនៅក្នុងការតវ៉ានេះ។ ដើម្បីលាភពណ៌អ្នកទាំងនោះថាជាផ្នែកនៃបដិវត្ត យើងមិនឃើញមានភស្តុតាងណាមួយគាំទ្រការចោទប្រកាន់នេះទេ»។
កាលពីថ្ងៃសុក្រ ក្រុមបញ្ញវ័ន្តដ៏ល្បីឈ្មោះចំនួន ២៥ នាក់ រួមទាំងវីរបុរសសង្រ្គាម ចូលនិវត្តន៍បានផ្ញើរញត្តិទៅកាន់គណៈកម្មការប្រជាជនទីក្រុងហាណូយតវ៉ានឹង បទបញ្ជារបស់គណៈកម្មការនោះ។ ញត្តិនេះបដិសេធថាការតវ៉ាមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមនៅក្រៅប្រទេសនោះទេ ដោយបរិយាយថា ការតវ៉ានេះបានបង្ហាញនូវរូបភាពដ៏ល្អនៃការស្នេហាជាតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោក រ៉ូបឺតសឹន (Robertson) បាននិយាយថា ក្រុមមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលខ្លួនឯងអាចនឹងបែកបាក់ ដោយសារអ្វីដែលត្រូវធ្វើជាមួយនឹងអ្នកតវ៉ា។
«រឿងដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍បំផុតនោះគឺថាចំពោះបទបញ្ជាផ្លូវការ គេឃើញមានបិទតែម៍ផ្លូវការ ប៉ុន្តែគេមិនឃើញនរណាម្នាក់ចុះហត្ថលេខាលើបទបញ្ជានោះទេ។ គេឆ្ងល់ថា តើអាចមានការបែកបាក់ខ្លះនៅក្នុងក្រុមមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមឬក៏អត់ ស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងព្យាយាមចាប់ដាក់ឃុំចំពោះជនណា ដែលលើកឡើងពីការខ្វាយខ្វល់ចំពោះបញ្ហាគោលនយោបាយការបរទេសចិនចំពោះប្រទេសវៀតណាម»។
ការចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃអាទិត្យបានកើតឡើងស្រដៀងគ្នានឹងការបង្រ្កាបកាលពីថ្ងៃទី ១៧ ខែកក្កដា ដោយនៅពេលនោះ អ្នកតវ៉ាចំនួន ៤០ នាក់ត្រូវបានគេរុញបញ្ចូលទៅក្នុងរថយន្តទ្រុងរបស់ប៉ូលីស បញ្ចូនទៅកាន់ប៉ុស្តិ៍ប៉ូលីស និងដាក់ឃុំអស់រយៈពេលជាច្រើនម៉ោង។
ហេតុការណ៍នេះបានកើតឡើងបន្ទាប់ពីការចរចារលើកដំបូងរវាងប្រទេសចិន និងប្រទេសវៀតណាមអំពីជម្លោះដែនសមុទ្រ ដោយភាគីទាំងពីរយល់ស្របលើការ «ពន្យល់សាធារណជនឲ្យយល់ពីគោលនយោបាយដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាល»។
ទោះបីជាវីដេអូខ្លីអំពីមន្ត្រីប៉ូលីសមួយរូបវាយទៅលើអ្នកតវ៉ាម្នាក់ ដែលបានទាញ ចំណាប់អារម្មណ៍ឲ្យមានការថ្កោលទោសជាសាធារណៈនៅគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់ត្រូវបានដាក់បង្ហាញតាមអ៊ីនធឺណែតក៏ដោយ ក៏គេអនុញ្ញាតឲ្យបន្តការតវ៉ាដដែល។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ ខាល ថេអឺរ៍ (Carl Thayer) មកពីសាកលវិទ្យាល័យ New South Wales នៃប្រទេសអូស្រ្តាលីមានប្រសាសន៍ថា ការគាបសង្កត់លើការតវ៉ាស្រដៀងគ្នានេះនៅក្នុងទីក្រុងហូជីម៉ិញ បន្ទាប់ពីរយៈពេលពីរសប្តាហ៍កន្លងមកក៏បានធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិយាយអាក្រក់ពីរដ្ឋាភិបាលផងដែរ។
«ភាពឃោរឃៅនៃការបង្រ្កាបនៅក្នុងទីក្រុងហូជីម៉ិញធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់រដ្ឋាភិបាល ដោយយើងឃើញមានកំហឹងដ៏ពិតប្រាកដផ្ទុះឡើងចំពោះភាពឃោរឃៅនោះ»។
ប៉ុន្តែការបង្រ្កាបនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសវៀតណាមបានធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបង្កើតការតវ៉ាបន្ថែមទៀត។
ស្របពេលដែលសាច់ញាតិ និងមិត្តភ័ក្រ្តរបស់អ្នកជាប់ឃុំនៅក្នុងទីក្រុងហាណូយរងចាំដំណឹងពីគ្រួសារ និងមិត្តភ័ក្រ្ត គេនៅតែមិនច្បាស់អំពីថាតើការបង្ក្រាបថ្មីៗនេះបានបញ្ចប់ការធ្វើបាតុកម្មជាសាធារណៈដ៏កំរដែលមានរយៈពេល ១០ សប្តាហ៍នៅក្នុងប្រទេសកុម្មុយនីស្តនេះ ឬយ៉ាងណានោះ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ភី សុភាដា
