ភ្នំពេញ —
មន្ត្រីសហរដ្ឋអាមេរិកជំរុញឲ្យប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសឡាវពង្រឹងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការលួចចម្លងកម្មសិទ្ធិបញ្ញា ដោយលើកឡើងថា ការលួចចម្លងកម្មសិទ្ធិបញ្ញានេះបានធ្វើឲ្យប្រទេសទាំងពីររួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកផង ខាតបង់នូវប្រាក់ចំណូលរាប់ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។
នៅក្រៅសិក្ខាសាលាដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលដល់មន្ត្រីផ្នែកពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់មកពីប្រទេសកម្ពុជា និងឡាវកាលពីព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទទី ២៥ខែមិនានេះ លោកចេហ្វ ដៃហ្គល (Jeff Daigle) អនុប្រធានបេសកកម្មស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាថ្លែងថា ការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាបានជោគជ័យនឹងនាំមកនូវការរីកចម្រើនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។
«ការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាមិនត្រឹមតែការពារការបង្កើតការច្នៃប្រឌិតថ្មីរបស់បុគ្គលទេ។ ប៉ុន្តែវាជាថ្នាលរឹងមាំសម្រាប់ជួយឲ្យមានការរីកចម្រើនសេដ្ឋកិច្ច។ ទោះបីវាជារឿងដែលមិនងាយស្រួលធ្វើ ប៉ុន្តែវាជារឿងដែលត្រូវធ្វើ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មដែលមានតួនាទីក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការលួចចម្លងកម្មសិទ្ធិបញ្ញានឹងធ្វើការបន្តទៀត»។
ការលួចចម្លងកម្មសិទ្ធិបញ្ញា មានដូចជាការផលិតមុខទំនិញក្លែងក្លាយដោយប្រើប្រាស់ឈ្មោះ ឬស្លាកយីហោដូចផលិតផលដើមដែលកំពុងចរាចរនៅលើទីផ្សារ និងការលួចផ្សាយបន្ត ឬលក់បន្តដោយគ្មានការអនុញ្ញាត។
លោកចេហ្វ ដៃហ្គល (Jeff Daigle) បញ្ជាក់បន្ថែមថា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ យ៉ាងហោចណាស់មានមនុស្សយ៉ាងតិច៧០ម៉ឺននាក់បានស្លាប់ដោយសារផលិផលថ្នាំពេទ្យក្លែងក្លាយ។
សូមបញ្ជាក់ថា សិក្ខាសាលាស្តីពីការពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីកម្មសិទ្ធិបញ្ញាដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់សម្រាប់មន្ត្រីមកពីប្រទេសទាំងពីរនេះមានរយៈពេល៣ថ្ងៃ គឺពីថ្ងៃទី២៥ដល់២៧ខែមិនាដោយមានការចូលរួមពីមន្ត្រីអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធមកពីភាគីកម្ពុជា និងឡាវសរុបចំនួនប្រហែលជាង៧០នាក់ ក្នុងនោះមានមន្ត្រីគយ មន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនិងមន្ត្រីនៃសាលារាជធានីភ្នំពេញ។
លោកស៊ុន ចាន់ថុល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលានេះដោយទទួលស្គាល់ថា ចរាចរណ៍នៃផលិតផលក្លែងក្លាយ និងការលួចចម្លងកម្មសិទ្ធិបញ្ញាបានក្លាយជាបញ្ហាដែលមនុស្សរាល់គ្នាជួបប្រទះ។ លោកបន្តទៀតថា ការប្រើប្រាស់ផលិតផលក្លែងក្លាយ និងទំនិញដែលរត់ពន្ធមិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យអ្នកវិនិយោគបាត់ជំនឿទុកចិត្តប៉ុណ្ណោះទេ។ ហើយវាថែមទាំងបង្កឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងអាយុជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនិងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចទៀតផង។
«យើងទាំងអស់គ្នាបានដឹងហើយថា យើងទាំងអស់គ្នាបាននិងកំពុងជួបប្រទះបញ្ហាប្រឈមដូចៗគ្នា ផ្តើមចេញពីការចរាចរនៃផលិផលក្លែងក្លាយ និងទំនិញរត់ពន្ធដែលបានជះឥទ្ធិពលអាក្រក់លើសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើង»។
លោកស៊ុន ចាន់ថុលថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានកំពុងធ្វើការក្នុងការទប់ស្កាត់ចរាចរណ៍នៃទំនិញក្លែងក្លាយ និងពង្រឹងការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាដោយលោកលើកឡើងថា កម្ពុជាមានអាជ្ញាធរពន្ធគយ តុលាការ និងអាជ្ញាធរផ្សេងៗទៀតដើម្បីពិនិត្យមើលការហូរចូលនៃទំនិញទាំងនោះ។
លោកកែម ឡី អ្នកវិភាគសង្គមលើកឡើងថា ការលួចចម្លងកម្មសិទ្ធិបញ្ញាដ៏សម្បូរនៅប្រទេសកម្ពុជាបានធ្វើឲ្យក្រុមហ៊ុនធំៗមួយចំនួននៅមិនទាន់ហ៊ានបោះប្រាក់វិនិយោគនៅកម្ពុជាទេ។
«ក្រុមហ៊ុនដែលល្អហើយមានវិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវ គេមិនសូវហ៊ានចូលមកទេ។អញ្ចឹងវាខាតបង់។ ហើយជាពិសេសគេបារម្ភណ៍ថា អ្នកដែលចម្លងរបស់គេហើយ គេប្តឹងផ្តល់ទៅតុលាការ តុលាការយើងវាពុករលួយទៀត»។
លោកកែម ឡីបន្ថែមថា ប្រទេសកម្ពុជាបានបរាជ័យនៅក្នុងការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញា មូលហេតុដោយសារឯករាជ្យភាពរបស់តុលាការ និងអាជ្ញាធរគយមិនបានអនុវត្តគោលការណ៍ច្បាប់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដោយសារអំពើពុករលួយ។
លោកកែម ឡីបន្ថែមថា អំពើពុករលួយនេះហើយដែលបានធ្វើឲ្យក្រុមអាជ្ញាធរទទួលយកសំណូកពីក្រុមអ្នករត់ពន្ធនិងអ្នកក្លែងបន្លំផលិតផល៕
នៅក្រៅសិក្ខាសាលាដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលដល់មន្ត្រីផ្នែកពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់មកពីប្រទេសកម្ពុជា និងឡាវកាលពីព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទទី ២៥ខែមិនានេះ លោកចេហ្វ ដៃហ្គល (Jeff Daigle) អនុប្រធានបេសកកម្មស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាថ្លែងថា ការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាបានជោគជ័យនឹងនាំមកនូវការរីកចម្រើនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។
«ការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាមិនត្រឹមតែការពារការបង្កើតការច្នៃប្រឌិតថ្មីរបស់បុគ្គលទេ។ ប៉ុន្តែវាជាថ្នាលរឹងមាំសម្រាប់ជួយឲ្យមានការរីកចម្រើនសេដ្ឋកិច្ច។ ទោះបីវាជារឿងដែលមិនងាយស្រួលធ្វើ ប៉ុន្តែវាជារឿងដែលត្រូវធ្វើ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មដែលមានតួនាទីក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការលួចចម្លងកម្មសិទ្ធិបញ្ញានឹងធ្វើការបន្តទៀត»។
ការលួចចម្លងកម្មសិទ្ធិបញ្ញា មានដូចជាការផលិតមុខទំនិញក្លែងក្លាយដោយប្រើប្រាស់ឈ្មោះ ឬស្លាកយីហោដូចផលិតផលដើមដែលកំពុងចរាចរនៅលើទីផ្សារ និងការលួចផ្សាយបន្ត ឬលក់បន្តដោយគ្មានការអនុញ្ញាត។
លោកចេហ្វ ដៃហ្គល (Jeff Daigle) បញ្ជាក់បន្ថែមថា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ យ៉ាងហោចណាស់មានមនុស្សយ៉ាងតិច៧០ម៉ឺននាក់បានស្លាប់ដោយសារផលិផលថ្នាំពេទ្យក្លែងក្លាយ។
សូមបញ្ជាក់ថា សិក្ខាសាលាស្តីពីការពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីកម្មសិទ្ធិបញ្ញាដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់សម្រាប់មន្ត្រីមកពីប្រទេសទាំងពីរនេះមានរយៈពេល៣ថ្ងៃ គឺពីថ្ងៃទី២៥ដល់២៧ខែមិនាដោយមានការចូលរួមពីមន្ត្រីអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធមកពីភាគីកម្ពុជា និងឡាវសរុបចំនួនប្រហែលជាង៧០នាក់ ក្នុងនោះមានមន្ត្រីគយ មន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនិងមន្ត្រីនៃសាលារាជធានីភ្នំពេញ។
លោកស៊ុន ចាន់ថុល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលានេះដោយទទួលស្គាល់ថា ចរាចរណ៍នៃផលិតផលក្លែងក្លាយ និងការលួចចម្លងកម្មសិទ្ធិបញ្ញាបានក្លាយជាបញ្ហាដែលមនុស្សរាល់គ្នាជួបប្រទះ។ លោកបន្តទៀតថា ការប្រើប្រាស់ផលិតផលក្លែងក្លាយ និងទំនិញដែលរត់ពន្ធមិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យអ្នកវិនិយោគបាត់ជំនឿទុកចិត្តប៉ុណ្ណោះទេ។ ហើយវាថែមទាំងបង្កឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងអាយុជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនិងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចទៀតផង។
«យើងទាំងអស់គ្នាបានដឹងហើយថា យើងទាំងអស់គ្នាបាននិងកំពុងជួបប្រទះបញ្ហាប្រឈមដូចៗគ្នា ផ្តើមចេញពីការចរាចរនៃផលិផលក្លែងក្លាយ និងទំនិញរត់ពន្ធដែលបានជះឥទ្ធិពលអាក្រក់លើសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើង»។
លោកស៊ុន ចាន់ថុលថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានកំពុងធ្វើការក្នុងការទប់ស្កាត់ចរាចរណ៍នៃទំនិញក្លែងក្លាយ និងពង្រឹងការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាដោយលោកលើកឡើងថា កម្ពុជាមានអាជ្ញាធរពន្ធគយ តុលាការ និងអាជ្ញាធរផ្សេងៗទៀតដើម្បីពិនិត្យមើលការហូរចូលនៃទំនិញទាំងនោះ។
លោកកែម ឡី អ្នកវិភាគសង្គមលើកឡើងថា ការលួចចម្លងកម្មសិទ្ធិបញ្ញាដ៏សម្បូរនៅប្រទេសកម្ពុជាបានធ្វើឲ្យក្រុមហ៊ុនធំៗមួយចំនួននៅមិនទាន់ហ៊ានបោះប្រាក់វិនិយោគនៅកម្ពុជាទេ។
«ក្រុមហ៊ុនដែលល្អហើយមានវិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវ គេមិនសូវហ៊ានចូលមកទេ។អញ្ចឹងវាខាតបង់។ ហើយជាពិសេសគេបារម្ភណ៍ថា អ្នកដែលចម្លងរបស់គេហើយ គេប្តឹងផ្តល់ទៅតុលាការ តុលាការយើងវាពុករលួយទៀត»។
លោកកែម ឡីបន្ថែមថា ប្រទេសកម្ពុជាបានបរាជ័យនៅក្នុងការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញា មូលហេតុដោយសារឯករាជ្យភាពរបស់តុលាការ និងអាជ្ញាធរគយមិនបានអនុវត្តគោលការណ៍ច្បាប់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដោយសារអំពើពុករលួយ។
លោកកែម ឡីបន្ថែមថា អំពើពុករលួយនេះហើយដែលបានធ្វើឲ្យក្រុមអាជ្ញាធរទទួលយកសំណូកពីក្រុមអ្នករត់ពន្ធនិងអ្នកក្លែងបន្លំផលិតផល៕
