លោក William Heidtឯកអគ្គរដ្ឋទូតថ្មីរបស់ស.រ.អា.ប្រចាំនៅកម្ពុជាបានប្រាប់ VOA ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ផ្តាច់មុខនៅស្ថានទូតស.រ.អា.កាលពីថ្ងៃពុធថា រដ្ឋបាលលោកប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ាកំពុងតែធ្វើការងារជាមួយសភាអាមេរិកាំង ដើម្បីកំណត់ទំហំថវិកាដែលស.រ.អា. នឹងផ្ដល់ឲ្យសាលាក្តីខ្មែរក្រហមនៅពេលអនាគត។
ស.រ.អា.ជាប្រទេសជួយឈ្មុសឈ្មុលឱ្យមានដំណើរការស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ជីវិតមនុស្សជិត២លាននាក់។ ស.រ.អា.បានផ្ដល់ជំនួយដល់តុលាការនេះជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះបានផ្តល់ថវិកាជាង៣០លានដុល្លារមកហើយ ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសមហាអំណាចនេះក្លាយជាម្ចាស់ជំនួយដ៏ធំមួយ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Heidt។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា អ្នកនាំពាក្យសាលាក្តីខ្មែរក្រហមបានប្រាប់ VOA ថា គម្រោងថវិកាសម្រាប់សាលាក្តីខ្មែរក្រហមក្នុងឆ្នាំ២០១៥ និងសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៦ មានភាពប្រសើរឡើង ដោយសារប្រទេសផ្តល់ជំនួយមួយចំនួនបានផ្តល់ថវិកាមកហើយ។
លោកនិយាយថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសន្យាផ្តល់៤,១៥លានដុល្លារ សម្រាប់ភាគីជាតិក្នុងគម្រោងថវិកាចំណាយ៦,៦លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០១៦។
«ចំណាយសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៦ និង២០១៧ ត្រូវប្រទេសម្ចាស់ជំនួយអនុម័តហើយ ក្នុងការអនុញ្ញាតឲ្យប្រើប្រាស់ថវិកាសរុប៥៨,៨លានដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់រយៈពេល២ឆ្នាំនេះ។ ហើយប្រទេសមួយចំនួនចាប់ផ្តើមសន្យា ហើយផ្តល់ថវិកាមកដល់តុលាការនេះហើយ»។
ទាក់ទងនឹងការផ្សះផ្សាផ្លូវចិត្តរបស់ជនគ្រោះនៃរបបវាលពិឃាតនេះ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Heidt សង្កត់ធ្ងន់ថា របបខ្មែរក្រហមដែលមានអាយុមិនដល់បួនឆ្នាំផងនោះ បានបង្កផលប៉ះពាល់ធំធេងមិនអាចកំណត់បាន។
លោកថ្លែងថា៖«វាជាយុគសម័យដែលខ្មៅងងឹតបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេសកម្ពុជា។ របបមានរយៈពេលបួនឆ្នាំនោះនៅតែបន្តប៉ះពាល់ដល់កម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ ទោះតិចក្ដីច្រើនក្ដី។ យើងមិនអាចដឹងបានពីការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តផ្ទាល់ខ្លួនរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗនោះទេ»។
លោកបានបន្តថា ភរិយារបស់លោកដែលមានដើមកំណើតនៅខេត្តពោធិ៍សាត់ ក៏បានឆ្លងកាត់សោកនាដកម្មក្នុងរបបខែ្មរក្រហមដែរ។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា នៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហម បានឲ្យដឹងថា ក្រៅពីចំណាយសម្រាប់ដំណើរការកាត់ទោសឧក្រិដ្ឋកម្មនេះ កម្ពុជាក៏ត្រូវចំណាយថវិកាសម្រាប់ដំណើរការផ្សះផ្សារផ្លូវចិត្ត និងការផ្សះផ្សាជាតិផងដែរ។
«បើទោះបីនៅពេលតុលាការចប់ទៅ គឺយើងនៅមានកិច្ចការច្រើនទៀត ដែលត្រូវធ្វើដើម្បីផ្សះផ្សាផ្លូវចិត្ត ផ្សះផ្សារវាងជនដៃដល់ និងជនរងគ្រោះ»។
លោកនិយាយថា ៩០%នៃជនរងគ្រោះ និងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវណី ដែលចូលរួមសាលាក្តីខ្មែរក្រហម បាននិយាយថា ដំណើរការកាត់ក្តីនេះក៏បានជួយផ្សះផ្សាផ្លូវចិត្តរបស់ពួកគេផងដែរ ជាពិសេសសំណុំរឿង០០១បានបញ្ចប់កាលពីឆ្នាំ២០១១។
លោកនិយាយថា សវនាការសំណុំរឿង០០២វគ្គ២ នឹងបើកពីថ្ងៃទី១៦ ដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែនេះ។ នួន ជា ប្រធានសភាខ្មែរក្រហម និង ខៀវ សំផន ប្រមុខរដ្ឋរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ បានជំទាស់នឹងសាលក្រមសាលាដំបូង ដែលកាត់ទោសឲ្យមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមពីរនាក់នេះជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិត សម្រាប់ឧក្រិដ្ឋកម្មលើជនជាតិចាម ជនជាតិវៀតណាម ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ និងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម។ សំណុំរឿង០០២វគ្គ២នេះគ្រោងបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០១៦ ហើយចេញសាលក្រមនៅឆ្នាំ២០១៧។
សាលាក្តីនេះមានតែគោលការណ៍សំណងសមូហភាព ដែលជានិម្មិតរូបសម្រាប់ជនរងគ្រោះទាំងអស់ ហើយមិនមានសំណងជាបុគ្គលទេ ដែលធ្វើឲ្យជនរងគ្រោះមួយចំនួនមិនសប្បាយចិត្ត។
លោក ប៊ូ ម៉េង ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី បានខកចិត្តនឹងដំណើរការរកយុត្តិធម៌នេះ ដែលលោកនិយាយថា មានការអូសបន្លាយយូរ ចំណាយថវិកាច្រើន តែជនរងគ្រោះមិនបានទទួលសំណងជាបុគ្គលទេ។ លោកថា៖ «អាសងក៏មិនថា អាមិនសងក៏មិនថា។ វាកប់ឈឹងតែម្តង។ ញត្តិខ្ញុំដាក់ទៅហើយ»។
លោកនិយាយថា តុលាការខ្មែរក្រហមគ្មានឆន្ទៈពន្លឿនការកាត់ទោសថ្នាក់ដឹកនាំខ្មែរក្រហមទេ។
លោក ឡាត់ គី មន្ត្រីអង្គការអាដហុកប្រចាំនៅសាលាក្តីខ្មែរក្រហម ប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា បច្ចុប្បន្នជនរងគ្រោះ និងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីក្នុងសាលាក្តីនេះ មិនពេញចិត្តនឹងសាលាក្តីនេះទេ ដោយសារមិនមានឱកាសចូលរួមដំណើរការសាលាក្តីដោយផ្ទាល់ដូចពីមុន ហើយពួកគាត់មិនមានភាពជឿជាក់ថា សំណុំរឿង០០៣ និង០០៤នឹងអាចដំណើរការបាននោះទេ។ ហើយម៉្យាងទៀត ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ដូចជាលោក ប៊ូ ម៉េង និងលោក ជុំ ម៉ី អ្នករួចជីវិតពីគុកទួលស្លែង មិនសប្បាយចិត្ត ដោយសារគ្មានសំណងជាបុគ្គលសម្រាប់ពេលវេលារបស់លោក។
«ទាក់ទិនជាមួយនឹងបញ្ហាអន្តរកាលនេះ ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីភាគច្រើនមានការអត់សប្បាយចិត្តជាមួយនឹងដំណើរការសាលាក្តីខ្មែរក្រហមហ្នឹងទេ»។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា នៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហម បានឲ្យដឹងថា ចៅក្រមកំពុងវិភាគភស្តុតាងទាក់ទងនឹងសំណុំរឿង០០៣ និង០០៤។ លោកនិយាយថា ការសាកសួរអ្នកស្រី អ៊ឹម ចែម គណៈស្រុកព្រះនេត្រព្រះសម័យខ្មែរក្រហម បានបញ្ចប់ហើយ ហើយចៅក្រមកំពុងពិចារណា។
របបខ្មែរក្រហម៣ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថ្ងៃ បានសម្លាប់មនុស្ស១លាន ៧សែននាក់។ សាលាក្តីនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ២០០៥ ក្រោមការជួយសម្របសម្រួលដោយស.រ.អា.។ នៅពេលនេះមានតែ នួន ជា និង ខៀវ សំផន ប៉ុណ្ណោះកំពុងទទួលការកាត់ទោសក្រោយពី អៀង សារី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសខ្មែរក្រហម និង អៀង ធារិទ្ធ ប្រពន្ធរបស់គាត់ និងជារដ្ឋមន្ត្រីសង្គមកិច្ចខ្មែរក្រហម បានស្លាប់មុនការកាត់ទោសបានបញ្ចប់៕
