វៀតណាមធ្វើកំពុងធ្វើដូច្នេះ បន្ទាប់ពីមានសំណើថ្មីមួយពីរដ្ឋបាលរបស់ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Donald Trump។
លិខិតមួយច្បាប់របស់លោកប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក Donald Trump ដែលបានផ្ញើជូនប្រធានាធិបតីវៀតណាមលោក Tran Dai Quang បានស្នើថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទៅវិញទៅមកបន្ថែមទៀត អាចធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងហាណូយរសាយនូវក្ដីកង្វល់របស់ខ្លួនដែលខ្វាយខ្វល់ថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបានផ្អាកការជួយគាំទ្រដល់ប្រទេសវៀតណាមនោះ ទោះបីជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមទៀតនេះទំនងជាមិនអាចផ្ដល់ជាសញ្ញាឲ្យឃើញពីការសម្រេចបានណាមួយភ្លាមៗក៏ដោយ។ នេះបើយោងតាមការបញ្ជាក់របស់អ្នកវិភាគនានា។
ប៉ុន្តែ គេនៅមិនទាន់ឃើញមានការអធិប្បាយផ្លូវការណាមួយអំពីរឿងនេះ ដែលធ្វើឡើងដោយសហរដ្ឋអាមេរិកនោះទេ។
វៀតណាមសង្ឃឹមថាពាណិជ្ជកម្មជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងកើនឡើង
អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នានាជឿជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមសង្ឃឹមថា លិខិតដែលបានផ្សព្វផ្សាយតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយវៀតណាមកាលពីសប្ដាហ៍មុននេះ មានន័យថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងយល់ព្រមបង្កើនការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយវៀតណាម ទោះបីជាលោក Donald Trump លះបង់ចោលនូវកិច្ចព្រមព្រៀងដៃគូពាណិជ្ជកម្មឆ្លងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក TPP ក៏ដោយ។ កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម TPP នេះ ជាកិច្ចព្រមព្រៀងមានប្រទេសចំនួន ១២ ជាសមាជិក ដែលក្នុងនោះ មានទាំងប្រទេសវៀតណាមផងដែរ។
លិខិតនោះក៏អាចជាសញ្ញានៃការរស់ឡើងវិញនៃទំនាក់ទំនងផ្នែកការពារជាតិដែលវៀតណាមបានបង្កើតឡើង នៅក្រោមអាណត្តិរបស់អតីតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Barack Obama ផងដែរ ដោយសារតែកាលពីពេលនោះ ប្រទេសចិនបានដាក់យោធាលើដែនសមុទ្រដែលទាមទារដោយវៀតណាម។
លោក Carl Thayer សាស្ត្រាចារ្យចូលនិវត្តន៍ជំនាញនយោបាយនៅសាកលវិទ្យាល័យ New South Wales ក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ការប្រឹងប្រែងរបស់វៀតណាមដើម្បីរក្សាតុល្យភាពគំនិតផ្ទុយគ្នាជាច្រើននោះ អាចនឹងទទួលបរាជ័យ ប្រសិនបើលោក Donald Trump មានទំនាក់ទំនងតែជាមួយចិន ហើយមិនខ្វាយខ្វល់ចំពោះតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នោះ»។
ការពិភាក្សាក្រៅផ្លូវការជាមួយលោក Donald Trump កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៦
លិខិតរបស់លោក Trump នេះ បានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីមានការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម Nguyen Xuan Phuc និងលោក Trump ខ្លួនឯងផ្ទាល់ កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំមុន។ នៅពេលនោះ លោក Trump បាននិយាយថា លោកចង់បង្កើនទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ ហើយលោកទាំងពីរបានពិភាក្សាអំពីយុទ្ធសាស្ត្រនានា ដែលអាចនឹងអនុវត្តបន្ថែមលើទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ។
អ្នកជំនាញនានាបាននិយាយថា ប្រទេសវៀតណាមអាចរំពឹងថា នឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍បន្ថែមទៀតផ្នែកពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងរយៈពេលវែងតែប៉ុណ្ណោះ ដោយសារតែលោក Trump នៅតែប្រកាន់ខ្ជាប់ថាក្រុមហ៊ុនអាមេរិកគួរតែរក្សាការងារនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ជាជាងបង្កើតរោងចក្រនៅក្រៅប្រទេសដើម្បីកាត់បន្ថយការចំណាយលើកម្លាំងពលកម្មនោះ។
លោក Adam McCarty ប្រធានផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនៅក្រុមហ៊ុន Mekong Economics ក្នុងទីក្រុងហាណូយប្រទេសវៀតណាម បាននិយាយថា៖ «លោក Donald Trump ចាត់ទុកវៀតណាមជាប្រទេសនាំចេញដ៏ធំមួយ ទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក និងជាប្រទេស ដែលបានធ្វើឲ្យបាត់បង់ការងារនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។ តាមពិត មានការពិចារណាតាមបែបភូមិសាស្ត្រនយោបាយដែរ ប៉ុន្តែអ្នកមិនអាចដឹងឲ្យប្រាកដថា លោក Donald Trumpគិតគូរបានស៊ីជម្រៅប៉ុណ្ណានោះទេ»។
សេដ្ឋកិច្ចវៀតណាមនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺល្អធម្មតា
ទំហំសេដ្ឋកិច្ច ២ រយពាន់លានដុល្លារអាមេរិក របស់ប្រទេសវៀតណាម ដែលក្នុងនោះ ប្រហែល ៤០ ភាគរយបានមកពីវិស័យផលិតកម្ម បានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១១ មក ដោយសារការវិនិយោគពីបរទេសលើការនាំចេញទំនិញនានា ដែលក្នុងនោះ មានដូចជាស្បែកជើង និងទូរស័ព្ទទំនើបជាដើម។
ប៉ុន្តែ អ្នកវិភាគនានានិយាយថា កិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកជាមួយនឹងវៀតណាម ដើម្បីកាត់ពន្ធលើទំនិញនាំចូល ឬក៏ធ្វើទីផ្សារឲ្យក្លាយទៅជាទីផ្សារសេរីនោះ គឺត្រូវការពេលវេលារាប់ឆ្នាំដើម្បីពិភាក្សាគ្នា។ គេបានចំណាយពេលអស់ ១០ ឆ្នាំ ដើម្បីចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម TPP មុនពេលដែលប្រទេសជាសមាជិកចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះក្នុងឆ្នាំ ២០១៦។ លោក Donald Trump បានបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀង TTP នេះ ដោយបានដកសហរដ្ឋអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ កាលពីខែមករា កន្លងមកនេះ។
គោលដៅសេដ្ឋកិច្ចរយៈពេលវែង
ប្រទេសទាំងពីរ ដែលធ្លាប់ជាគូប្រជែងសម័យសង្គ្រាមកាលពី ៥ ទសវត្សរ៍មុន បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងដៃគូទូលំទូលាយរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងវៀតណាម ក្នុងឆ្នាំ ២០១៣។ កិច្ចព្រមព្រៀងនោះគ្របដណ្ដប់លើផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម ការអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិសុខដែនសមុទ្រ ប៉ុន្តែ មិនបានស្នើឲ្យមានការអនុវត្តសកម្មភាពជាក់លាក់ណាមួយនោះទេ។
លិខិតរបស់លោក Donald Trump បានបញ្ជាក់អំពី «បំណងប្រាថ្នា» មួយ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងតំបន់ និងបញ្ហាអន្តរជាតិ និងធ្វើយ៉ាងណាធានាឲ្យមាន «សន្តិភាព» នៅក្នុងទ្វីបអាស៊ី ដោយផ្អែកលើការគោរពតាមច្បាប់អន្តរជាតិ។ នេះបើតាមការរាយការណ៍ឲ្យដឹងរបស់គេហទំព័រព័ត៌មានវៀតណាម Vietnamplus.vn។ លិខិតនោះក៏បានបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា លោក Donald Trump កំពុងពិចារណាចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់ដឹកនាំនៃអង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលហៅកាត់ថា APEC នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមនៅក្នុងឆ្នាំនេះ។
ប្រទេសវៀតណាមចាត់ទុកសហរដ្ឋអាមេរិកថាជាទីផ្សារនាំចេញកំពូលរបស់ខ្លួន ហើយកាលពីឆ្នាំមុន វៀតណាមបានបង្កើនការនាំចេញឲ្យច្រើនជាងការនាំចូល ដែលការនាំចេញមានទឹកប្រាក់ចំនួន៣៨,១ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ហើយការនាំចូលមានទឹកប្រាក់ចំនួន ៨,៧ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។
កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៃទំនាក់ទំនងជាមួយចិន
អ្នកវិភាគមួយចំនួនរំពឹងថា រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកប្រហែលជានឹងស្នើសុំការជួយជ្រោមជ្រែងពីប្រទេសវៀតណាមក្នុងការទប់ទល់ជាមួយនឹងប្រទេសចិន។
អតីតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Barack Obama បានធ្វើទស្សនកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម កាលពីឆ្នាំមុន ហើយបានដកទណ្ឌកម្មប្រឆាំងនឹងការជួញដូរអាវុធប្រល័យជីវិត។ លោក Obama ត្រូវបានគេសង្កេតឃើញថា បានប្រើប្រាស់វៀតណាមដើម្បីជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលមានគោលបំណងរារាំងឥទ្ធិពលរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ ប្រទេសចិនបានចាក់ដីបំពេញកូនកោះតូចៗសម្រាប់កិច្ចការយោធា និងកិច្ចការស៊ីវិលផ្សេងៗរបស់ខ្លួន។
រដ្ឋបាលរបស់លោក Donald Trumpក៏បានគាំទ្រចំពោះការរារាំងការពង្រីកដែនសមុទ្ររបស់ចិនផងដែរ ប៉ុន្តែមិនបាននិយាយថា តើវៀតណាមអាចនឹងមានតួនាទីបែបណានោះទេ។
ការទាមទាររបស់ប្រទេសវៀតណាម នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលមានទំហំ ៣ លាន ៥ សែនគីឡូម៉ែត្រការ៉េ នេះ បានប៉ះទង្គិចជាមួយនឹងការទាមទាររបស់ចិន ហើយប្រទេសទាំងពីរមានជម្លោះជាមួយគ្នាជាញឹកញាប់ចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ ១៩៧០ មក បន្ទាប់ពីប្រទេសចិនបានគ្រប់គ្រងប្រជុំកោះ Paracel ដែលភាគីទាំងពីរអះអាងថាជារបស់ខ្លួន។ កាលពីឆ្នាំ ២០១៤ ប្រទេសចិនបានធ្វើឲ្យប្រទេសវៀតណាមខឹងសម្បារ ដោយសារតែចិនបានអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុនរបស់រដ្ឋមួយសាងសង់ស្ថានីយខួងយកប្រេង ក្នុងដែនទឹកដែលមានជម្លោះនោះ។
ប៉ុន្តែ ក្នុងរយៈពេល ៣ ឆ្នាំ កន្លងមកនេះ ប្រទេសចិន និងវៀតណាមបានខិតជិតគ្នាចំពោះកិច្ចការពាណិជ្ជកម្ម ដោយបានពិភាក្សាគ្នាអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅដែនសមុទ្រ។ ប្រទេសចិនគឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មកំពូលរបស់ប្រទេសវៀតណាម។
លោក Kevin Snowball នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន PXP Vietnam Asset Management នៅក្នុងទីក្រុងហាណូយ ប្រទេសវៀតណាម បាននិយាយថា វៀតណាមទំនងជានឹងមិនភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងករណីណាដែលអាចធ្វើឲ្យប្រទេសចិនថ្នាក់ថ្នាំងចិត្តនោះទេ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
លោក Kevin Snowball បានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បើសិនជាយើងក្រឡេកមើលលើតួលេខពាណិជ្ជកម្មរបស់ប្រទេសវៀតណាម យើងឃើញថា វៀតណាមនៅតែធ្វើបានល្អ ទោះបីជាមាន ឬគ្មានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម TTP ឬក៏មាន ឬគ្មានលោក Donald Trump ក៏ដោយ»៕
ប្រែសម្រួលដោយ ទុំ ម្លិះ
