ទឹកជំនន់នៅក្នុងប្រទេសថៃ ក្នុងពេលរដូវខ្យល់ព្យុះមូស្សុងនៃឆ្នាំនេះបានបណ្ដាលឲ្យមនុស្សស្លាប់ ជាង២០០នាក់ ហើយមានផលប៉ះពាល់ទៅលើមនុស្សយ៉ាងតិចពីរលាននាក់។ ក្រុមមន្ដ្រីនិយាយថា ការជន់ទឹកនៅទូទាំងដីរាប់ពាន់ហិកតា ជាការជន់ទឹកធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ ដែលមិនធ្លាប់មានរាប់ទសវត្សរ៍មកហើយ។អ.ស.ប.កំពុងតែអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលនៅប្រទេសអាស៊ីចំណាយថវិកាច្រើនថែមទៀតទៅលើការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃមហន្ដរាយ។
ក្រុមអ្នកព្យាករធាតុអាកាសនិយាយថា រដូវខ្យល់ព្យុះមូស្សុង នៃប្រទេសថៃ នៅឆ្នាំនេះមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ តាំងពី៥០ឆ្នាំមកហើយ។នាពេលដែលប្រទេសនេះមានប្រព័ន្ធទំនប់ទប់ទឹកនិងព្រែកជីកដើម្បីទប់ភ្លៀងធំ ក្រុមមន្ដ្រីមកពីក្រសួងធារាសាស្ដ្រ របស់ព្រះបរមរាជវាំង ព្រមានថា ទំនប់ទប់ទឹកធំៗមួយចំនួន ជិតធ្លាយហើយ ដោយមកពីការព្យាករអំពីភ្លៀងធំៗថែមទៀតក្នុងរយ:ពេលប៉ុន្មានអាទិត្យខាងមុខនេះ។
រហូតមកដល់ពេលនេះទីក្រុងបាងកកគេចផុតពីទឹកជំនន់ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតពីក្នុងចំណោមទឹកជំនន់ធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។ ក៏ប៉ុន្ដែទឹកហូរគគុកជាខ្លាំងមាននៅក្នុងទន្លេចៅផ្រាយ៉ា។
លោកនុំ ជាអ្នកបើកបរទូកវែងមួយនៅលើទន្លេនេះ។ គាត់និយាយថា នៅចម្ងាយតិចជាង១០០គីឡូមែត្រនៅភាគខាងជើងទីក្រុងបាងកក ទឹកជំនន់បានជោរជន់នៅតាមសហគមន៍នៅជាយទីក្រុងនេះ ហើយនឹងសហគមន៍ស្ថិតនៅខាងក្រៅជញ្ជាំងការពារទល់នឹងទឹកជំនន់។
«សព្វថ្ងៃនេះ នៅទីក្រុងបាងកកគ្មានបញ្ហាទេ។ លោកអ្នកទៅខាងក្រៅទីក្រុងបាកក ទៅទីក្រុងអាយុត្យា ឬសារ៉ាប៊ូរី ទឹកខ្ពស់ណាស់។ មនុស្សជាច្រើននាក់ទទួលរងផលប៉ះពាល់។ ពីព្រោះទឹកខ្ពស់ណាស់នៅខាងក្នុងនិងនៅខាងក្រៅផ្ទះ។ មនុស្សខ្លះដែលមិនស្ថិតនៅក្នុងផ្ទះ ចេញទៅក្រៅផ្ទះទៅផ្លូវធំ»។
ទឹកជំនន់នៅក្នុងប្រទេសថៃ កើតមាននៅពេលដែលខ្យល់ព្យុះនិងភ្លៀងរដូវមូស្សុង នៅពេលប៉ុន្មានអាទិត្យកន្លងទៅនេះ កើតមាននៅប្រទេសប៉ាគីស្ថាន កម្ពុជា ហើយនឹងហ្វ៊ីលីពីន។ នៅប្រទេស ហ្វ៊ីលីពីន តម្លៃខាតបង់ក្នុងវិស័យហេត្ថារចនាសម្ព័ន្ធ ហើយនឹងកសិកម្ម មានចំនួន ១៥៤លានដុល្លារ។ នៅប្រទេសប៉ាគីស្ថាន កម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោកឲ្យដឹងថាទឹកជំនន់មានផលប៉ះពាល់ទៅលើមនុស្សជិតប្រាំលានកន្លះនាក់ ហើយធ្វើឲ្យខូចខាតដំណាំ៧៣ភាគរយនៃដំណាំដាំដុះ ព្រមទាំងការបាត់បង់សត្វពាហ:ណ:។ រីឯនៅប្រទេសកម្ពុជាវិញ ទឹកជំនន់បានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិច១៥០នាក់ បំផ្លាញផ្ទះជាង១៣ម៉ឺន ២២០ខ្នង ដែលមានផលប៉ះពាល់ដល់់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាង១៧ម៉ឺននាក់។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយរបស់ខ្លួនអង្គការយុទ្ធសាស្ដ្រអន្ដរជាតិនៃអ.ស.ប. សម្រាប់កាត់បន្ថយមហន្ដរាយ ហៅកាត់ថា (UNISDR) អំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលនានាបង្កើនវិនិយោគនៅក្នុងការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃមហន្ដរាយដើម្បីបន្ថយផលប៉ះពាល់មកពីទឹកជំនន់តាមរដូវ។
លោក សាមិត ថាម៉ាសារ៉ុត (Samith Dharmasaroja) អតីតនាយកទូទៅនៃក្រសួងឧតុនិយមស្ដីបន្ទោសការខ្វះការសម្របសម្រួលរវាងក្រសួងផ្សេងៗ ដែលបណ្ដាលឲ្យផលប៉ះពាល់នៃទឹកជំនន់មានសភាពធ្ងន់ធ្ងរជាងមុន។លោក សាមិតនិយាយថា អាជ្ញាធរមិនបានធ្វើវិនិយោគនៅក្នុងការព្យាករធាតុអាកាសសម្រាប់រយ:ពេលយូរដើម្បីគ្រប់គ្រងទឹកជំនន់ឲ្យបានល្អទេ។
«បើលោកអ្នកប្រើការព្យាករធាតុអាកាស សម្រាប់រយ:ពេលយូរ ដូចប្រទេសដទៃៗទៀតដែលបានប្រើជាយូរមកហើយ នោះប្រទេសថៃនឹងត្រូវបានជួយសង្គ្រោះពីទឹកជំនន់ហើយ។ ពីព្រោះលោកអ្នកដឹងជាក់ច្បាស់ថាតើរដូវភ្លៀងឬរដូវវស្សាមាននៅពេលណា តើភ្លៀងនឹងធ្លាក់ប៉ុន្មាននៅលើទឹកដីនៃប្រទេសថៃ ដើម្បីឲ្យយើងដឹងជាក់លាក់ពីរបៀបទប់ទឹកនៅក្នុងទំនប់»។
ក្រសួងធារាសាស្ដ្រនៃព្រះបរមរាជវាំងឲ្យដឹងថា ទំនប់ទប់ទឹក១១មានទឹកពេញសមត្ថភាពឬហួសសមត្ថភាពហើយ។ក្រុមមន្ដ្រីបានបញ្ជាឲ្យបញ្ចេញទឹកពីទំនប់នៅក្នុងខេត្ដនានាស្ថិតនៅភាគឦសាន គឺ ណាខនរ៉ាឆឆាស៊ីម៉ាដោយរំពឹងថានឹងមានភ្លៀងធំធ្លាក់ថែមទៀត។
លោក សាមិតនិយាយថានៅពេលដែលទីក្រុងបាងកកគេចផុតពីទឹកជំនន់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ក៏ទីក្រុងនេះនៅតែងាយស្រួលនឹងទទួលរងដែរជាពិសេសបើគេបញ្ចេញទឹកពីទំនប់នោះមក។
«ទីក្រុងបាងកក មានស្ថានភាពដូចនេះដែលជាស្ថានភាពប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់។ បើគេបញ្ចេញទឹកមួយចំនួនពីភាគខាងជើងហើយនឹងភាគនីរតីនៃប្រទេសថៃ ចុះទៅខាងត្បូង នោះទីក្រុងបាងកកនឹងជន់ទឹកហើយ»។
ក្រុមអ្នកឧតុនិយម និយាយថាលំនាំធាតុអាកាសឈ្មោះ ឡានីណា (La Nina) ហើយនឹង អិលនីណូ (El Nino) ធ្វើឲ្យដំណើររដូវមូស្សុងមានការធ្លាក់ភ្លៀងខ្លាំង ដែលមានផលប៉ះពាល់ទៅលើប្រទេសថៃ ហើយនឹងប្រទេសអាស៊ីនិងប្រទេសតំបន់សមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វ៊ីកដទៃទៀត។ ក៏ប៉ន្ដែលោក ដាណៃ ថៃថុកឃូ (Danai Thaitukoo) គ្រូបង្រៀនខាងផ្នែកបរិស្ថានវិទ្យាទីក្រុង នៅសាកលវិទ្យាល័យជូឡាឡុងកន និយាយថាបញ្ហាចំបងគឺបរាជ័យនៅក្នុងការរៀបចំឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់នូវសហគមន៍នានាមុនរដូវទឹកជំនន់។
«យើងមិនបានរៀបចំទេ។ គឺមិនរៀបចំទាល់តែសោះ។ យើងដឹងទាំងអស់គ្នាហើយថា យើងរំពឹងថា វានឹងមានទឹកជំនន់ ឬវានឹងមានទឹកច្រើនណាស់។ ខ្ញុំនិយាយថា យើងមិនរៀបចំសម្រាប់ទឹកជំនន់ ឬសម្រាប់មហន្ដរាយធម្មជាតិណាទេ»។
លោកស្រីនាយករដ្ឋមន្ដ្រី យិងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត បានបញ្ជាឲ្យបង្កើនប្រតិបត្ដិការសង្គ្រោះនៅពេលដែលទឹកជំនន់ឡើងនៅទូទាំងដីទំនាបភាគកណ្ដាល។
នៅក្នុងខេត្ដនានាស្ថិតនៅភាគខាងជើងទីក្រុងបាងកក ក្រុមមន្ដ្រីនិយាយថាទឹកជំនន់ មានសភាពធ្ងន់ធ្ងរបំផុតតាំងពី៥ទសវត្សរ៍មកហើយ។ ព្រមពេលនេះដែរ ក្រសួងឧតុនិយម បានចេញការព្រមានថ្មីៗទៅឲ្យមនុស្សរស់នៅក្នុងភាគខាងជើងនិងឦសានរៀបចំទប់ទល់នឹងភ្លៀងធំថែមទៀត ហើយនឹងទឹកជំនន់ភ្លាមៗក្នុងពេលប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខនេះ៕
ប្រែសម្រួលដោយ កងស៊ីវន
