វ៉ាស៊ីនតោន៖ ជនសង្ស័យរត់ពន្ធអាវុធជាតិរុស្សីមួយរូបឈ្មោះ វីកទ័រ ប៊ូត (Viktor Bout) បានអះអាងនៅក្នុងតុលាការរបស់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធសហរដ្ឋអាមេរិកមួយ នៅក្នុងទីក្រុងញូវយ៉កក្នុងសប្តាហ៏នេះថា ខ្លួនមិនមានកំហុសអ្វីទាំងអស់ទាក់ទងនឹងការចោទប្រកាន់ អំពីការជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអំពើភេរវកម្ម។ វីអូអេ បានសន្ទនាជាមួយលោក ឌឹកហ្ក្លាស ហ្វ៉ារ៉ា (Douglas Farah) ដែលជាអ្នកនិពន្ធជីវប្រវត្តិរបស់លោក ប៊ូត អំពីការចោទប្រកាន់អ្នកជួញដូរអាវុធ ជាតិរុស្សីរូបនេះ។
សៀវភៅរបស់លោក ឌឹកហ្ក្លាស ហ្វ៉ារ៉ា ដែលមានចំណងជើងថា «ឈ្មួញមរណៈ» គឺសំដៅទៅលើការសង្ស័យចំពោះសកម្មភាពរត់ពន្ធអាវុធដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់របស់លោក វីកទ័រ ប៊ូត។
លោក ហ្វារ៉ា និយាយថា លោក ប៊ូត គឺជាអតីតនាយទាហានកងទ័ពជើងអាកាសរបស់សូវៀតមួយរូប ដែលបានមើលឃើញសក្តានុពលនៃការលក់អាវុធជាអន្តរជាតិ ខណៈពេលដែលសង្រ្គាមត្រជាក់បានបញ្ចប់។
«ហើយខណៈពេលដែលសហភាពសូវៀតបានបញ្ចប់ គាត់ហាក់ដូចជាមានទស្សនៈវិស័យមួយដែលអ្នកណាផ្សេងទៀតមិនមាន គឺថាមានអាវុធយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់នៅក្នុងឃ្លាំង កងទ័ពមិនត្រូវបានផ្តល់ប្រាក់បៀវត្សរ៍ នាយទាហានមិនទទួលបានប្រាក់បៀវត្សរ៍ ហើយមានអាវុធដែលអាចរកបានក្នុងតម្លៃថោកសមរម្យ។ ហើយមានយន្តហោះចតចោលក្នុងព្រលាន នៅក្នុងអតីតសហភាពសូវៀត ដែលមិនអាចហោះហើរបាន ដោយសារតែគ្មានលុយសម្រាប់ចាក់សាំង ឬថែទាំ។ ហើយគាត់បានផ្គុំវត្ថុទាំងពីរនេះបញ្ចូលគ្នា ហើយបានចាប់ផ្តើមដឹកអាវុធតាមយន្តហោះ ចេញពីសហភាពសូវៀត និងធ្វើអាជីវកម្មនៅជុំវិញពិភពលោក»។
លោក ហ្វារ៉ា បានផ្តល់ឧទាហរណ៍ខ្លះៗ អំពីសកម្មភាពដែលត្រូវចោទប្រកាន់ ថាជាអំពើរត់ពន្ធអាវុធរបស់លោក ប៊ូត។
«អង្គការសហប្រជាជាតិ សហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស និងប្រទេសផ្សេងៗទៀតបានចោទប្រកាន់គាត់ ពីការដឹកជញ្ជូនអាវុធតាមយន្តហោះទៅកាន់ប្រទេស ឡៃប៊ឺរៀ (Liberia) និងប្រទេសសៀរ៉ាលីអូន (Sierra Leone) ជាពិសេសនៅក្នុងពេលមានសង្រ្គាមឃោរឃៅខ្លាំងនៅអាហ្រ្វិកខាងលិច។ គាត់បានធ្វើការជួញដូរយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ជាមួយក្រុមឧទ្ទាមនៃសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីឯករាជ្យនៅក្នុងប្រទេស អង់ហ្គោឡា ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា UNITA។ គាត់មានទំនាក់ទំនងជាមួយលោក Mobuto Sese Seko នៃប្រទេស Zaire ដែលឥឡូវនេះមានឈ្មោះថា សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យកុងហ្គោ។ ប៉ុន្តែ គាត់ក៏ស្ថិតនៅក្នុងជម្លោះតែមួយ ដោយលក់អាវុធទៅឲ្យក្រុមឧទ្ទាម ដែលឡើងកាន់អំណាចក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់លោកប្រធានាធិបតី Laurent Kabila ដែរ។ ដូច្នេះ គាត់មានទំនាក់ទំនងជាមួយភាគីជាច្រើន នៅក្នុងជម្លោះផ្សេងៗ»។
អ្នកនិពន្ធជីវប្រវត្តិរបស់ ប៊ូត និយាយថា អ្នករត់ពន្ធអាវុធដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់រូបនេះ មិនបានផ្តល់អាវុធទៅឲ្យពួកអាល់កៃដា (al-Qaida) ទេ ប៉ុន្តែ គាត់បានធ្វើការជួញដូរអាវុធយ៉ាងច្រើនជាមួយពួកតាលីបាន់ នៅក្នុងប្រទេសអាហ្កានីស្ថាន។
«មួយផ្នែក គឺដោយសារតែយន្តហោះមួយគ្រឿងរបស់គាត់ដែលដឹកជញ្ជូនអាវុធទៅឲ្យសម្ព័ន្ធភាពភាគខាងជើង ត្រូវតែចុះចតនៅក្នុងតំបន់របស់ពួកតាលីបាន់។ ពួកនោះបានដកហូតយកគ្រាប់រំសេវ និងចាប់មនុស្សរបស់គាត់មួយចំនួនធ្វើជាអ្នកទោស អស់រយៈពេលប្រហែលមួយឆ្នាំ។ ហើយបន្ទាប់មកភ្លាមៗនោះ ពួកគេត្រូវបានដោះលែងទៅវិញ ហើយគាត់ក៏ចាប់ផ្តើមផ្គត់ផ្គង់គ្រាប់រំសេវ និងទីបំផុតមានទាំងយន្តហោះទៀត ទៅឲ្យពួកតាលីបាន់»។
អស់រយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ប៊ូត ត្រូវបានគេចោទថា បានផ្គត់ផ្គង់អាវុធទៅឲ្យអ្នកណា ដែលបង់លុយឲ្យគាត់។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ គាត់បានគេចផុតពីអាជ្ញាធរអន្តរជាតិ។
លោក ហ្វារ៉ា និយាយថា ប៊ូត នៅទីបញ្ចប់ត្រូវចាប់ខ្លួនបាននៅក្នុងប្រទេសថៃ នៅឆ្នាំ២០០៨ នៅក្នុងប្រតិបត្តិការក្លែងខ្លួនមួយ ដែលដឹកនាំដោយភ្នាក់ងាររដ្ឋបាលពង្រឹងច្បាប់គ្រឿងញៀនរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបានបន្លំធ្វើជាសមាជិកនៃកងកម្លាំងបដិវត្តន៍កូឡុំបៀ (Columbia) ឬហៅកាត់ថា ជាចលនាទ័ពព្រៃFARC។
«ហើយនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ និងការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាច្រើនលើកជាមួយគាត់ ជាចុងក្រោយពួកគេបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំមួយនៅក្នុងទីក្រុងបាងកក ដែលនៅទីនោះ គាត់នឹងធ្វើបង្ហើយលើការលក់ដូរមួយ។ ហើយគាត់បានយល់ព្រមផ្តល់ឲ្យពួកគេ នៅឯកិច្ចប្រជុំនៅក្នុងទីក្រុងបាងកក នូវកាំជ្រួចប្រឆាំងយន្តហោះ យន្តហោះគ្មានអ្នកបើកសម្រាប់វាយប្រហារលើទីតាំងប្រព័ន្ធរ៉ាដារបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងអាវុធមានលក្ខណៈបែបនេះ។ ជាពិសេសស គាត់និយាយថា គាត់បានដឹងថា អាវុធទាំងនេះនឹងត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់សម្លាប់ជនជាតិអាមេរិកាំង។ ហើយដោយសារពួកឧទ្ទាម FARC ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាអង្គការភេវរកម្ម ភស្តុតាងនេះគឺគ្រប់គ្រាន់ហើយដើម្បីកាត់ទោសគាត់ឲ្យជាប់គុកក្នុងរយៈពេលមួយដ៏យូរ»។
នៅថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១០ ប៊ូត ត្រូវបានធ្វើបត្យាប័នបញ្ជូនខ្លួនពីប្រទេសថៃទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក បន្ទាប់ពីការតស៊ូផ្នែកច្បាប់រយៈពេលពីរឆ្នាំ។ គាត់និយាយថា គាត់គឺជាពាណិជ្ជករស្លូតត្រង់ម្នាក់ ហើយមិនមានជាប់ពាក់ព័ន្ធអ្វីជាមួយនឹងការរត់ពន្ធអាវុធទេ ជាការអះអាងមួយ ដែលត្រូវបានបន្ទរដោយក្រុមមន្រ្តីរបស់រុស្សី។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ក្រសួងការបរទេសរុស្សីបានហៅការធ្វើបត្យាប័ននេះថា «ខុសច្បាប់» ហើយបានសន្យាថា រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងម៉ូស្គូ នឹងផ្តល់ឲ្យលោក ប៊ូត នូវជំនួយគ្រប់បែបយ៉ាង ក្នុងនាមគាត់ជាជនជាតិរុស្សីមួយរូបនៅបរទេស។
លោក ហ្វារ៉ា និយាយថា ប៊ូត មានមិត្តភក្តិដែលមានឥទ្ធិពល នៅក្នុងទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់របស់រុស្សី។
«ពួកគេមានចិត្តអន្ទះសារខ្លាំងណាស់ក្នុងការការពាររូបគាត់ ទីមួយដោយសារពួកគេចង់ធ្វើដូច្នេះ និងទីពីរដោយសារអ្វីដែលគាត់ដឹង»។
លោក ហ្វារ៉ា និយាយថា ក្រុមមន្រ្តីរុស្សីមានការព្រួយបារម្ភ អំពីអ្វីដែល ប៊ូត អាចប្រាប់អាជ្ញាធរសហរដ្ឋអាមេរិក។
«ខ្ញុំគិតថា គាត់អាចប្រាប់ពួកគេជាច្រើន អំពីអ្វីដែលរុស្សីកំពុងតែធ្វើ នៅក្នុងការលក់អាវុធនៅជុំវិញពិភពលោក និងអំពីកិច្ចការរបស់ចលនាសម្ព័ន្ធស៊ើបការណ៍សម្ងាត់របស់រុស្សី។ បាទ ខ្ញុំគិតថា នេះគួរតែជាកង្វល់របស់រុស្សី ហើយវាប្រហែលជាអញ្ចឹងមែន»។
ប៉ុន្តែ លោក ហ្វារ៉ា និយាយថា មនុស្សផ្សេងទៀតក៏ប្រហែលជាមានការខ្វល់ខ្វាយផងដែរ អំពីអ្វីដែល ប៊ូត អាចបង្ហើបឲ្យដឹងនៅពេលគាត់ត្រូវបានសួរចម្លើយ។
«វីកទ័រក៏បានធ្វើការដឹកជញ្ជូនឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។ គាត់ដឹកជញ្ជូនឲ្យប្រទេសអង់គ្លេស។ គាត់ដឹកជញ្ជូនឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ចំណុចមួយដែលធ្វើឲ្យគាត់ជាមនុស្សមិនធម្មតាគឺថា គាត់នឹងដឹកជញ្ជូនអ្វីៗគ្រប់បែបយ៉ាង ទៅកាន់គ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់ ដែលទំនិញចាំបាច់ត្រូវដឹកជញ្ជូនទៅ។ ដូច្នេះ គាត់ដឹកជញ្ជូនផ្កា កងរក្សាសន្តិភាពអង្គការសហប្រជាជាតិ សាច់មាន់ក្លាសេ កាំភ្លើងម៉ាកអាកា ៤៧ គឺដឹកឲ្យអ្នកទាំងឡាយណាដែលបង់លុយឲ្យគាត់។ ហើយខ្ញុំគិតថា មនុស្សជាច្រើននឹងសប្បាយចិត្ត ប្រសិនបើយើងមិននិយាយជ្រៅទៅក្នុងប្រវត្តិវែងឆ្ងាយរបស់គាត់ទេនោះ»។
ពេលបង្ហាញខ្លួននៅចំពោះមុខតុលាការរបស់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ នៅក្នុងទីក្រុងញូវយ៉កកាលពីសប្តាហ៍មុន វីកទ័រ ប៊ូត បានអះអាងថា គាត់មិនមានកំហុសនៅក្នុងបទចោទប្រកាន់អំពីអំពើភេវរកម្មទេ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ឌី ខាំបូលី
