វិទ្យាសា្ថន Stimson ដែលស្រាវជ្រាវពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ នឹងដាក់សម្ពោធសៀវភៅថ្មីមួយក្បាល ដែលផ្តោតសំខាន់លើការវិវត្តន៍ចុងក្រោយបង្អស់នៃស្ថានភាពរបស់ទន្លេមេគង្គ ដែលហូរឆ្លងកាត់ប្រទេសចិន ភូមា ឡាវ ថៃ កម្ពុជា និងវៀតណាម។
សៀវភៅដែលមានចំណងជើងជាភាសាអង់គ្លេសថា “Last Days of the Mighty Mekong” ឬប្រែជាភាសាខ្មែរថា «ថ្ងៃចុងក្រោយនៃទន្លេមេគង្គដ៏ខ្លាំងក្លា» ត្រូវបានស្រាវជ្រាវ ចងក្រង និងរៀបរៀងឡើងដោយលោក Brian Eyler ដែលលោកមានតួនាទីជាប្រធានគម្រោងសិក្សាពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ប្រចាំវិទ្យាស្ថាន Stimson។
សៀវភៅ «ថ្ងៃចុងក្រោយនៃទន្លេមេគង្គដ៏ខ្លាំងក្លា» របស់វិទ្យាស្ថាន Stimson នឹងដាក់សម្ពោធជាផ្លូវការនៅទីស្នាក់ការរបស់វិទ្យាស្ថាននេះ នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន នៅថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈខាងមុខនេះ។
ជាអ្នកស្រាវជ្រាវអំពីទន្លេមេគង្គ លោក Eyler បានចំណាយពេលជាច្រើននៅតំបន់ទន្លេមេគង្គ ដូចជាប្រទេសឡាវ ចិន កម្ពុជា និងវៀតណាមជាដើម ដោយបានប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយនឹងសហគមន៍ មេដឹកនាំសហគមន៍ និងអ្នកតាក់តែងគោលនយោបាយជាច្រើននាក់ដើម្បីស្វែងយល់ និងចងក្រងពីស្ថានភាពរបស់ទន្លេមេគង្គ និងផលប៉ះពាល់ដែលកើតមានមកលើប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមដងទន្លេនេះ។
តាមរយៈការសន្ទនាទាំងនេះ លោក Eyler បានសង្កត់ធ្ងន់នៅក្នុងសៀវភៅរបស់លោក អំពីភាពអាសន្ន និងការត្រូវការកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងចាំបាច់បន្ថែម ក្នុងការជួយសង្គ្រោះទន្លេមេគង្គដ៏ធំមហិមានេះ និងថែរក្សាប្រភពអេកូឡូស៊ីដ៏ពិសេសរបស់ទន្លេមេគង្គ។
ទន្លេមេគង្គគឺជាប្រភពជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ៧០លាននាក់ ដែលរស់នៅតាមដងទន្លេដ៏ធំមួយនេះ។ ទន្លេមេគង្គអនុញ្ញាតឲ្យពួកគេប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតដោយពឹងផ្អែកលើជលផល និងការធ្វើដំណាំកសិកម្មនានា។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សចុងក្រោយនេះ ទន្លេមេគង្គបានរងការគំរាមកំហែងជាច្រើន ដោយសារការនេសាទហួសកម្រិត ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីជាបន្តបន្ទាប់។
ការដាក់សម្ពោធសៀវភៅស្តីពីស្ថានភាពនៃទន្លេមេគង្គ ធ្វើឡើង ស្របដែលទន្លេដ៏ធំសម្បើមមួយនេះ បន្តរងផលប៉ះពាល់ដោយសារការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីឥតឈប់ឈរដើម្បីទាញយកថាមពលអគ្គិសនី ជាពិសេសនៅប្រទេសឡាវ ដែលកំពុងដំណើរការគម្រោងទំនប់ ប៉ាក់ បេង និងគម្រោងទំនប់ ប៉ាក់ ឡាយ។ គម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីទាំងពីរនេះ កំពុងត្រូវបានត្រួតពិនិត្យដោយគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ ឬហៅកាត់ថា (MRC) ដែលធ្វើការវាយតម្លៃលើផលប៉ះពាល់ខាងបរិស្ថាននៃគម្រោងទាំងពីរនេះ។
បន្ថែមលើនេះ គម្រោងអភិវឌ្ឍនានាដែលភាគច្រើនត្រូវបានដឹកនាំដោយប្រទេសចិន ដូចជាគម្រោងក្រវ៉ាត់ផ្លូវពាណិជ្ជកម្ម (One Belt & Road Initiative) ក៏នឹងបង្កជាផលប៉ះពាល់បន្ថែមទៀតដល់ទន្លេមេគង្គ និងគំរាមកំហែងដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋនៅតាមបណ្តោយដងទន្លេនេះផងដែរ។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកវិភាគនាពេលកន្លងទៅ៕
