ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

​ជម្លោះ​ក្នុង​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង​ជា​អាទិភាព​ចម្បង​មួយ​របស់​អាស៊ាន


រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​​និង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​នានា ចូល​រួម​​ប្រជុំ​ក្នុង ​«វេទិកា​តំបន់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក-អាស៊ាន» នៅ Nusa Dua លើ​កោះ​បាលី ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី កាល​ពី​ថ្ងៃទី២៣​ខែ​កក្កដា​ឆ្នាំ​២០១១។
រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​​និង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​នានា ចូល​រួម​​ប្រជុំ​ក្នុង ​«វេទិកា​តំបន់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក-អាស៊ាន» នៅ Nusa Dua លើ​កោះ​បាលី ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី កាល​ពី​ថ្ងៃទី២៣​ខែ​កក្កដា​ឆ្នាំ​២០១១។

រដ្ឋ​មន្រ្តី​ការ​បរទេស​និង​មន្រ្តី​ជា​ច្រើន​ទៀត​នៃ​សហគមន៍​ប្រជាជាតិ​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​ដែល​ហៅ​កាត់​ថា​អាស៊ាន​បាន​ធ្វើ​ប្រជុំ​ក្នុង​សប្តាហ៍​មុន​នៅ​កោះ​បាលី​ដែល​ពួកគេ​រំពឹង​ថា​នឹង​ផ្តោត​លើ​ជម្លោះ​រវាង​ចិន​និង​សមាជិក​អាស៊ាន​អំពី​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​កាន់​កាប់​អណ្តូង​ប្រេង​ និង​ឧស្ម័ន​ធម្មជាតិ​ដ៏​ធំ​នៅ​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង។

អគ្គលេខាធិការ​អាស៊ាន​លោក​ ស៊ុរិន ពិតស៊ុវ៉ាន (Surin Pitsuwan) មាន​ប្រសាសន៍​នៅ​សប្តាហ៍​មុន​នេះ​ថា អាស៊ាន​នឹង​បោះ​មួយ​ជំហាន​ទៀត​ដើម្បីក្លាយ​ជា​សហគមន៍​មួយ​ដែល​នឹង​និយាយ​ក្នុង​សំឡេងតែ​មួយ​លើ​បញ្ហា​សន្តិសុខ​នានា។

«ការ​ប្រជុំ​នេះ​ជា​ទិដ្ឋភាពមួយ​នៃ​សហគមន៍​អាស៊ាន​ដែល​អាច​មាន​លទ្ធភាព​ក្នុង​ការ​បង្កើត​តួនាទី​ជា​រួម​លើ​បញ្ហា​នានា​ដែល​សហគមន៍​អន្តរជាតិបាន​នឹង​កំពុង​ជួប​ប្រទះ​ និង​ពិត​ជា​ក្នុង​ភាព​បន្ទាន់​សម្រាប់​យើង​ដើម្បី​ធានា​ថា​ តំបន់​នេះ​មាន​សន្តិភាព​ ស្ថេរភាព​ និងសន្តិសុខ»។

ក្នុង​សប្តាហ៍​កន្លង​ទៅ​នេះ ​សហគមន៍​អាស៊ាន​បាន​រៀប​ចំ​ការ​ប្រជុំ​ថ្នាក់​ខ្ពស់​មួយ​បន្ត​បន្ទាប់​គ្នា​នៅ​កោះ​បាលី ​ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី​ ដោយ​រួម​ទាំង​វេទិកា​តំបន់​អាស៊ាន​ដែល​នឹង​ផ្តោត​លើ​បញ្ហា​សន្តិសុខ​ផ្សេងៗ។ បន្ថែម​ពី​លើ​រដ្ឋមន្រ្តី​ការ​បរទេស​ជា​ច្រើន​ពី​ប្រទេស​សមាជិកអាស៊ាន​ លោក​ស្រី​ ហ៊ីល្លែរី គ្លីនតុន (Hillary Clinton) ​និង​អ្នក​តំណាង​ពី​ប្រទេស​ចិន​ រុស្ស៊ី ​ជប៉ុន​ សហគមន៍​អឺរ៉ុប​ និង​ប្រទេស​ផ្សេង​ទៀត​នឹងចូល​រួម​ផង​ដែរ។

លោក​ ពិតស៊ុវ៉ាន ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ការ​ដោះស្រាយជម្លោះ​រវាង​ចិន​ តៃវ៉ាន់​ និង​ប្រទេស​សមាជិក​នានា​របស់​អាស៊ាន​ដែល​រួម​មាន​ប៊ុ្រយណេ ​ម៉ាឡេស៊ី​ ហ្វីលីពីន ​វៀតណាម​ អំពី​ការ​ប្រជែង​គ្នា​ទាមទារគ្រប់គ្រង​អណ្តូង​ប្រេង​ និង​ឧស្ម័ន​ធម្មជាតិ​ក្នុង​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង​នឹង​ក្លាយ​ជា​បញ្ហា​អាទិភាព​មួយ​របស់​អាស៊ាន។

«ជំហរ​រួម​គ្នា​មួយ​របស់​អាស៊ាន​គឺ​ថា​ពួក​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​មាន​ការ​ចង់​បាន​ដូច​គ្នា​ក្នុង​ការ​ឃើញ​ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់​រួម​ទាំង​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង​ត្រូវ​បាន​រៀប​ចំ​ដោយ​សន្តិវិធី​ និង​យើង​អាច​ធ្វើ​ការ​ជា​មួយ​គ្នា​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​ចំណុច​ខុស​គ្នា​ផ្សេងៗ​ ហើយ​ថា​សហគមន៍​អាស៊ាន​និង​ចិន​អាច​បញ្ជូន​សញ្ញា​វិជ្ជមាន​ទៅ​គណៈកម្មាធិការ​អន្តរជាតិ​ ពីព្រោះ​ពួក​គេ​ទាំង​អស់​សុទ្ធ​តែ​មាន​ការ​ព្រួយបារម្ភ​ និង​ពួក​គេ​ទាំងអស់​ចង់​ដឹង​ពី​ស្ថានការ​នៅ​ទី​នោះ»។

លោក​ ពិតស៊ុវ៉ាន​ និយាយ​ថា​តួនាទី​របស់​អាស៊ាន​ក្នុង​ការ​សម្រប​សម្រួល​ដំណើរការ​ដោះស្រាយ​មួយ​គួរ​តែ​មិន​ប្រឆាំង​គ្នា​នឹង​តម្រូវការ​របស់​ចិនដែល​បញ្ហា​នេះ​ត្រួវ​បាន​ដោះស្រាយ​នៅ​ក្នុង​កម្រិត​ទ្វេភាគី​ទេ។

លោក​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ការ​ដោះស្រាយ​បញ្ហារវាង​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​នានា​ និង​ការ​លើក​ស្ទួយ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ និង​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ក៏​នឹង​ត្រូវ​គេ​លើក​ឡើង​ផង​ដែរ។ កាល​ពី​ដើម​ឆ្នាំ​នេះ​ប្រធាន​អាស៊ាន​និង​ជា​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ការ​បរទេសឥណ្ឌូនេស៊ី​ លោក​ ម៉ាទី​ណាតាឡេហ្កាវ៉ា​ (Maty Natalegawa) បាន​ដើរ​តួ​ជា​អាជ្ញា​កណ្តាល​ជាន់​ខ្ពស់​មួយ​ដើម្បី​ព្យាយាម​ចរចា​បញ្ចប់​ជម្លោះ​ព្រំដែន​រវាង​ថៃ​និង​កម្ពុជា។ លោកណាតាឡេហ្កាវ៉ា​ (Natalegawa) ​បរាជ័យ​ក្នុង​ការ​ទាក់ទាញ​ឲ្យ​ភាគី​ទាំង​ពីរ​ឲ្យ​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ​នោះ​ ក៏ប៉ុន្តែ​ ពិតស៊ូវ៉ាន់ (Pitsuwan) មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ការ​ជាប់​ឆ្នោត​ដ៏​លើស​លុប​របស់​ លោក​ស្រី​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី​ យីងឡាក់​ ស៊ីនណាវ៉ាត្រ​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​លូតលាស់​ក្នុង​ដំណើរការ​សន្តិភាព​នេះ។

នៅ​ក្នុង​ការ​ប្រជុំ​ចុង​ក្រោយ​ក្នុង​ខែ​ឧសភា ក្រុម​សិទ្ធិ​មនុស្ស​តវ៉ា​ពី​ការ​សម្រេច​របស់​សហគមន៍​អាស៊ាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ប្រទេស​ភូមា​ដឹកនាំ​សហគមន៍​នេះ​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៤​ ទោះ​ជា​ប្រទេស​ភូមា​ធ្វើ​ការ​រឹតបន្តឹង​លើ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​នានា​ ការ​ឃុំឃាំង​សកម្មជន​នយោបាយ​ជា​ច្រើន​ និងការ​កំណត់​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​លើ​មូលដ្ឋាន​សេរីភាព​ក៏​ដោយ។ ហើយ​មន្រ្តី​សហគមន៍​អាស៊ាន​ស្ទាក់​ស្ទើរក្នុង​ការ​រិះគន់​អាជ្ញាធរ​ម៉ាឡេស៊ី​ដែល​បានប្រើ​ឧស្ម័ន​បង្ហូរ​ទឹក​ភ្នែក​ និង​បំពង់​បាញ់​ទឹក​ដើម្បី​បណ្តេញ​ហ្វូង​បាតុករ​រាប់​ពាន់​នាក់។ លោក​ ពិតស៊ុវ៉ាន ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ​សហគមន៍​អាស៊ាន​នឹង​បន្ត​ផ្អែក​លើ​ការ​រួបរួម​គ្នា​ជា​វិជ្ជមាន​ជា​ជាង​ការ​ពង្រឹង​ដោយ​បង្ខំ​ដើម្បី​លើក​ទឹក​ចិត្ត​សមាជិក​របស់​ខ្លួន​ក្នុង​ការ​កែ​ទម្រង់​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។

«ឥឡូវ​អ្វី​ដែល​កំពុង​តែ​បន្ត​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​គឺ​ឋិត​ក្នុង​ក្របខណ្ឌ​បងើ្កន​ការចូលរួម​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្នុង​ដំណើរការ​នយោបាយ​ ហើយខ្ញុំ​គិត​ថា​ នេះ​គឺ​អ្វី​ដែល​រំពឹង​ទុក។ ក៏ប៉ុន្តែ​ប្រទេស​នីមួយៗ​ត្រូវ​តែ​ដោះស្រាយ​ការ​ប្រឈម​នានា​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ផ្ទាល់​ របៀប​ផ្សេងៗ​គ្នា​ និង​យើង​សង្ឃឹម​យ៉ាង​មុតមាំ​ថា​ វា​នឹង​ជា​ដំណោះស្រាយ​ប្រកប​ដោយ​សន្តិវិធី​ប្រកប​ដោយ​ផ្លែផ្កា​និង​ក្នុង​លក្ខណៈ​ស្ថាបនា»។

លោក​ ពិតស៊ុវ៉ាន មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ សហគមន៍​អាស៊ាន​នឹង​ពិភាក្សា​ជា​មួយ​នឹង​ប្រទេស​ដែល​មាន​នុយក្លេអ៊ែរ​ដើម្បី​ធ្វើ​សច្ចាប័នលើ​អនុសញ្ញា​ឆ្នាំ​១៩៩៥​ដែល​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​ជា​តំបន់​គ្មាន​នុយក្លេអ៊ែរ។ ប្រសិន​បើ​អនុសញ្ញា​នេះ​បាន​ធ្វើ​សច្ចាប័ន​នោះ​ វា​នឹង​អាច​រារាំង​នាវា​ចម្បាំង​នុយក្លេអ៊ែរ​មិន​ឲ្យ​ចូល​សំចត​នៅ​ពី​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​បាន។ លោក​ ពិតស៊ុវ៉ាន ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ប្រទេស​ចិន​បាន​បង្ហាញ​បំណង​មួយ​ក្នុង​ការ​ចុះ​ហត្ថលេខា​លើ​អនុសញ្ញា​នេះ​ហើយ​ថាមន្រ្តី​អាស៊ាន​នឹង​ចាប់​ផ្តើម​ពិភាក្សា​ជាមួយ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ រុស្ស៊ី និង​មហា​អំណាចនុយក្លេអ៊ែរ​ផ្សេងៗ​ទៀត៕

ប្រែ​សម្រួល​ដោយ​ ហ៊ុយ សម្ផស្ស

XS
SM
MD
LG