ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញបានលើកឡើងពីផលវិបាកនៃជំនន់ទឹកភ្លៀង កាលពីថ្ងៃចន្ទ ដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ដែលធ្វើឱ្យទឹកហូរលិចចូលក្នុងផ្ទះ និងកន្លែងលក់ដូររបស់ពួកគេ។
រូបភាព និងវីដេអូនៃជំនន់ទឹកភ្លៀងលិចរថយន្ត ម៉ូតូ និងផ្ទះសម្បែងនានាត្រូវបានបង្ហោះព្រោងព្រាតនៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក។
បុរសវ័យ៦២ឆ្នាំ លោក ហោ គីមស៊ាន់ អ្នកលក់ដូរចាប់ហួយ នៅជាប់ផ្សារបឹងត្របែកផ្លាហ្សា ក្នុងខណ្ឌចម្ការមន ប្រាប់វីអូអេថា ផ្លូវនៅមុខផ្ទះរបស់លោកតែងតែជន់លិចពេលមានភ្លៀងម្តងៗ ប៉ុន្តែកាលពីយប់ថ្ងៃចន្ទ ទី៣ ខែកក្កដា ភ្លៀងខ្លាំងជាងរាល់ដងដែលហូរចូលដល់ក្នុងផ្ទះរបស់លោក ដែលមានកម្ពស់ទឹកជន់ត្រឹមជង្គង់។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «លិចដែរ ប៉ុន្តែមិនខ្លាំងដល់ពេលហ្នឹងទេ។ ពេលហ្នឹង ខ្លាំងជាង។ ប្រហែលជាគេទើបធ្វើប្រព័ន្ធលូ ទើបធ្វើអីអ៊ីចឹង ទើបវាមិនទាន់ហូរស្រួល ឬយ៉ាងម៉េច។ យើងអត់ដឹងដែរ»។
កំពុងបាចទឹកចេញពីក្នុងផ្ទះ លោក ហោ គីមស៊ាន់ បានរៀបរាប់បន្ថែមថា ទឹកតាមផ្លូវនៅមុខផ្ទះរបស់លោកចាប់ផ្តើមស្រកអស់នៅម៉ោងប្រមាណ២ ឬ៣យប់ ប៉ុន្តែក្នុងផ្ទះទាល់តែបាចចេញទើបអស់។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំក្រោកឡើងម៉ោង១ [យប់] នៅមានទឹកទេណា៎ ប្រហែលជាម៉ោង២ម៉ោង៣បានហូរអស់។ ប៉ុន្តែបើក្នុងផ្ទះ បាចបានអស់។ បើក្រៅនេះ ទើបហូរ ប្រហែលម៉ោង៣ អី [បាន]អស់»។
បើតាមបុរសវ័យ៦២ឆ្នាំរូបនេះ ជំនន់ទឹកភ្លៀងនេះគឺដោយសារអាជ្ញាធរកំពុងរៀបចំប្រព័ន្ធលូក្នុងរាជធានីភ្នំពេញមិនទាន់រួចរាល់ ឬអាចមកពីការលុបបឹងមួយចំនួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ប៉ុន្តែលោកនឹងរង់ចាំមើលបន្តទៀតថា តើនៅពេលអាជ្ញាធររៀបចំប្រព័ន្ធលូរួចរាល់នឹងមានជំនន់ទឹកភ្លៀងលិចផ្លូវ និងផ្ទះទៀត ឬយ៉ាងណា។
លោកថា៖ «យើងពិបាកបន្ទោសដែររឿងធម្មជាតិ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែថា គេលុបអាង លុបបឹងបួរអស់ហើយ មានស្អីស្តុកទៀត មានតែលុបតាមដំណើរហើយ»។
ចំណែកអាជីវករម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី បន ណារី អាយុ៣៦ឆ្នាំ ដែលលក់ចាប់ហួយ នៅម្តុំផ្សារបឹងត្របែកផ្លាហ្សា ក្នុងខណ្ឌចម្ការមន ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានវីអូអេនៅថ្ងៃអង្គារនេះថា នៅម្តុំផ្ទះអ្នកស្រី ភ្លៀងបានជន់លិចត្រឹមជង្គង់ ប៉ុន្តែកន្លែងផ្សេងទៀត គឺជន់លិចត្រឹមចង្កេះឯណោះ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ពេលខ្លះ ភ្លៀងល្មមៗ អីអ៊ីចឹង។ វាអត់ដល់ថ្នាក់លិចផ្លូវទេ ហើយក៏អត់ដល់ថ្នាក់លិចគ្រប់កន្លែងដែរ។ ទើបឥឡូវនេះ គឺភ្លៀងខ្លាំង ហើយលិចគ្រប់កន្លែងតែហ្មង ដូចថា កន្លែងគ្នាលក់ដូរ លក់អី អ៊ីចឹង គឺអីវ៉ាន់គ្នាទទឹកអស់ហើយ លិចអស់ហើយ»។
អាជីវកររូបនេះយល់ថា ការជន់លិចដោយជំនន់ទឹកភ្លៀងនេះអាចបណ្តាលមកពីស្ទះលូ ដោយអ្នកស្រីស្នើឱ្យអាជ្ញាធរយកចិត្តទុកដាក់ ដោះស្រាយ និងរៀបចំប្រព័ន្ធលូទឹកស្អុយឱ្យបានល្អ ដើម្បីបញ្ចៀសការជន់លិច និងដើម្បីកុំឱ្យក្លិនទឹកស្អុយភាយចេញមក ដែលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ដោយសារលូស្ទះគឺវា[ទឹក]ផុលចេញមក លិចហើយ ហើយក្លិនស្អុយពេញហ្នឹងតែហ្មង»។
ចំណែកលោក រ៉ូឡិន ឆុង (Roland Chong) អាយុ៥១ឆ្នាំ ជនជាតិម៉ាឡេស៊ី ដែលជាម្ចាស់សាលាតន្ដ្រីមួយកន្លែងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញជិតផ្សារបឹងត្របែក លើកឡើងថាសម្ភារៈតន្ដ្រីរបស់លោកទាំងអស់ត្រូវបានបំផ្លាញ ដោយការជន់លិចទឹក បន្ទាប់ពីភ្លៀងដ៏ធំ កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី៣ ខែកក្កដា។ លោកបន្ថែមថា ទឹកបានជន់លិចចូលក្នុងផ្ទះរបស់លោកដែលជាស្ថានភាពដ៏អាក្រក់បំផុតក្នុងរយៈពេល១១ឆ្នាំដែលលោកបានមករស់នៅកម្ពុជា ហើយមិនដែលជួបប្រទះ។
បុរសរូបនេះបន្ដថា មូលហេតុដែលធ្វើឱ្យខូចខាតសម្ភារៈរបស់លោក គឺដោយសារតែអ្នកបើកបររថយន្តលឿនៗ ធ្វើឱ្យទឹករលកបុកចូលខ្លាំងដល់ក្នុងផ្ទះ។ លោកស្នើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាបើកបររថយន្តបន្ថយល្បឿន នៅពេលមានទឹកជន់លិច។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមិនដឹងថា រដ្ឋាភិបាលអាចធ្វើ ឬអភិវឌ្ឍអ្វីបន្ថែមទៀតទេ ឬមានបឹងណាដើម្បីផ្ទុកទឹកជន់នោះទេ ដូច្នេះសូមកុំលុបបឹងទំពុន បឹងកក់អីហ្នឹង បើចេះតែលុបអ៊ីចឹង លទ្ធផលគឺបែបហ្នឹង»។
លោករិះគន់ថា លូនៅតាមផ្លូវនៅតូចចង្អៀត ដែលពិបាកហូរទឹក នៅពេលមានភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំង និងមានរយៈពេលយូរ។ លោកស្នើឱ្យអាជ្ញាធរពង្រីកប្រព័ន្ធលូដើម្បីបញ្ចៀសការជន់លិចនេះ។
មកដល់រសៀលថ្ងៃអង្គារនេះ តំបន់ខ្លះក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដូចជានៅតំបន់ម្តុំបឹងទំពុនជាដើម ទឹកមិនទាន់ស្រកអស់នៅឡើយទេ។
សាលារាជធានីភ្នំពេញបានបង្ហោះសារនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃចន្ទថា ទឹកភ្លៀងកាលពីថ្ងៃចន្ទមានកម្ពស់១៥៣មីលីម៉ែត្រ ដែលជាកម្ពស់ទឹកភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំងមិនធ្លាប់មានក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដែលបណ្តាលឱ្យជំនន់ទឹកភ្លៀងលិចលង់នៅតំបន់មួយចំនួនក្នុងខណ្ឌចំនួន៥ នៅតំបន់ក្រុងរួមមាន ខណ្ឌសែនសុខ មានជ័យ ច្បារអំពៅ និងខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ។ សាលារាជធានីភ្នំពេញបញ្ជាក់ថា«ប្រព័ន្ធលូនានាមិនអាចទប់ជាប់បាននូវស្ថានភាពបែបនេះ»។
សាលារាជធានីបន្ថែមថា៖ «សូមបងប្អូនមេត្តាយោគយល់ និងអធ្យាស្រ័យនូវស្ថានភាពបែបនេះ ដែលជាកត្តាធម្មជាតិ»។
អភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញ លោក កើត ឆែ ប្រាប់វីអូអេថា មូលហេតុនៃជំនន់ទឹកភ្លៀងនេះគឺដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលកើតឡើងទូទាំងពិភពលោក មិនមែនតែក្នុងកម្ពុជាឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំចង់គូសបញ្ជាក់ថា ពីម្សិលមិញ គឺភ្លៀងធំមួយ ដែលយើងនឹងកម្រជួបប្រទះ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ដែលតំបន់ខ្លះ រហូតដល់១៦០ជាងមីលីម៉ែត្រ។ ហើយភ្លៀងធំជន់លិចនេះ មានផលរំខានដល់ប្រជាពលរដ្ឋយើង។ ប៉ុន្តែនេះមិនមែនជាករណីតែរាជធានីភ្នំពេញទេ។ ខ្ញុំគិតថា បងប្អូនអ្នកសារព័ត៌មានក៏បានមើលព័ត៌មានដែរ គឺមុននេះប៉ុន្មានថ្ងៃ គឺនៅប្រទេសជប៉ុន និងនៅប្រទេសចិនក៏មានបញ្ហាដូចគ្នាដែរ។ អ៊ីចឹងកត្តាទាំងអស់នេះកើតឡើងមកពីកត្តាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ហើយមិនមែនតែកម្ពុជាទេ ពិភពលោកកំពុងតែប្រឹងប្រែងដោះស្រាយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ»។
អភិបាលរងសាលារាជធានីភ្នំពេញរូបនេះបន្ថែមថាមិនមានការវាយតម្លៃអំពីផលប៉ះពាល់ដោយសារជំនន់ទឹកភ្លៀងនេះឡើយ។
រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន លោក ប៉ាល់ ចន្ទតារា ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃអង្គារនេះថា ការជន់លិចទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយសារភ្លៀងធំ ដែលលោកថា ជារឿងធម្មតាសម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ លោកយល់ថា ការបោះចោលសំរាមជាបញ្ហាចម្បងដែលបង្កជាការស្ទះលូនៅពេលមានភ្លៀងធំម្ដងៗ។ លោកក៏សំណូមពរដល់ប្រជាពលរដ្ឋយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការទុកដាក់សំរាមឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងមានសណ្ដាប់ធ្នាប់។
លោកថ្លែងថា៖ «នៅពេលដែលអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញចាប់ផ្ដើមកាយសំរាមចេញពីប្រព័ន្ធលូម្ដងៗ គ្រាន់តែយើងឃើញសំរាមវាច្រើនជាងទឹកទៅទៀត ដែលប្រជាពលរដ្ឋយើងបោះចោលនៅតាមលូ តាមប្រឡាយទឹក។ ដូច្នេះសំខាន់ភ្លៀងរបៀបហ្នឹង ប៉ុន្ដែឥឡូវនេះ នៅរាជធានីភ្នំពេញយើង យើងបានរៀបចំប្រព័ន្ធលូល្អហើយ ប៉ុន្ដែគ្រាន់តែថា ភ្លៀងរបៀបហ្នឹង កន្លែងណាក៏លិចដែរ»។
ប្រធានផ្នែកកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិនៃសមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) លោក ហេង គីមហុង ប្រាប់វីអូអេថា វិបត្តិជំនន់ទឹកភ្លៀងក្នុងមួយឆ្នាំៗ នាវដូវវស្សាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នៅតែជាបញ្ហា ពេលមានភ្លៀងខ្លាំង។ លោកជំរុញឱ្យអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញគួរតែឆ្លើយតបបែបវិជ្ជមានក្នុងការដោះស្រាយជុំវិញជំនន់ទឹកភ្លៀង ដើម្បីកុំឱ្យបញ្ហានេះកើតឡើងដដែលៗបន្តទៀត។
លោកថ្លែងថា៖ «រដ្ឋាភិបាលគួរតែពិនិត្យឡើងវិញអំពីការបន្តលុបបឹងដែលនៅសេសសល់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ គួរតែកំណត់ពីប្លង់មេឡើងវិញក្នុងការកសាងប្រព័ន្ធលូដែលឆ្លើយតបនឹងការរំដោះទឹកភ្លៀងនៅក្នុងករណីមានភ្លៀងធំនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញម្តងៗ»។
លោកបន្ថែមថា កត្តាដែលបណ្តាលឱ្យមានជំនន់ទឹកភ្លៀងនេះមានដូចជាកំណើនប្រជាជន លូមានទំហំតូច និងជាពិសេសការលុបបឹងមួយចំនួននៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។
អតីតស្ថាបត្យករ និងអ្នកជំនាញខាងរៀបចំទីក្រុងដ៏ល្បីម្នាក់ គឺលោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ ដែលបានទទួលមរណភាព កាលពីឆ្នាំ ២០១៧ បានចាត់ទុកបឹងនៅរាជធានីភ្នំពេញ ជាកន្លែងរំដោះទឹកជំនន់ដ៏សំខាន់។ នេះបើយោងតាមសៀវភៅ «បុរីខ្មែរសម័យទំនើប» ដែលត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយ កាលពីឆ្នាំ ២០០៤។ លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ បានសរសេរថា ភ្នំពេញនៅតែងាយលិចទឹកណាស់ ហើយទំនប់ និងព្រែកនានានៅភ្នំពេញជាកន្លែងរំដោះទឹកដ៏សំខាន់។
លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ បានរៀបរាប់បន្តថា បើរៀបចំប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្តបានល្អ នោះ រាជធានីភ្នំពេញអាចចៀសផុតពីទឹកលិចបាន។
កាលពីកន្លងទៅ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយក្រុម គឺអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា អង្គការសមធម៌កម្ពុជា អង្គការសមាគមធាងត្នោត ធ្លាប់បានចេញរបាយការណ៍ព្រមានពីលទ្ធភាពនៃការជន់លិចក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយសារការចាក់ដីបំពេញផ្ទៃបឹងធំៗ ដូចជាបឹងទំពន់ ឬបឹងជើងឯក ហើយ «ប្រជាជនកម្ពុជារាប់លាននាក់ទំនងជានឹងរងផលប៉ះពាល់ពីការធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ នៅតំបន់បឹងទំពុន»។ របាយការណ៍ឱ្យដឹងថា បឹងទំពុនរងការបំផ្លិចបំផ្លាញ ដោយសារការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ និងលំនៅដ្ឋានថ្មីៗ។ កាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៩ សមាគមធាងតោ្នតក៏បានចេញរបាយការណ៍ដាច់ដោយឡែកមួយ ដោយបានលើកឡើងអំពីការចាក់ដីលុបផ្ទៃបឹងធំមួយទៀត គឺបឹងតាមោក ឬបឹងទំនប់កប់ស្រូវ ដែលមានផ្ទៃដីចំនួន៣២៣៩ហិកតា៕
