រដ្ឋាភិបាលនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ ជិតដល់ពេលធ្វើសេចក្តីសម្រេចអំពីផែនការសង់ទំនប់ទឹកវារីអគ្គិសនីមួយនៅក្នុងប្រទេសលាវ។ ក្រុមអ្នកការពារបរិដ្ឋានព្រួយបារម្ភថា ផែនការសង់ទំនប់ទឹកមួយចំនួន នឹងធ្វើឲ្យខូចបរិដ្ឋានផង និងធ្វើឲ្យអន្តរាយដល់ជីវភាពរបស់មនុស្ស ដែលរស់នៅតាមដងទន្លេមេគង្គផង។
នៅក្នុងប្រទេសលាវភាគខាងជើង រដ្ឋាភិបាលមានផែនការសង់ទំនប់ទឹកវារីអគ្គិសនីនៅសាយ៉ាប៊ូរីដែលមានកម្លាំង ១២៦០ មេហ្កាវ៉ាត់ នៅលើផ្លូវទឹកធំនៃទន្លេមេគង្គក្រោម។
នេះជាទំនប់ទឹកទីមួយនៃទំនប់ទឹក១២ ដែលគេគ្រោងសង់នៅលើទន្លេមេគង្គ។ រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលជាប់ទាក់ទង ឲ្យដឹងថាទំនប់ទឹកទាំងនេះ ជាប្រភពថាមពលដ៏ស្អាតសម្រាប់តំបន់ ដែលមានការជឿនលឿនយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងជួយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។
គម្រោងទំនប់ទឹក សាយ៉ាប៊ូរី ដែលមានតម្លៃ ៣,៥ពាន់លានដុល្លារ នឹងត្រូវសង់ឡើងដោយមានសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសថៃ ដែលនឹងទិញអគ្គិសនីស្ទើរទាំងអស់ដែលផលិតចេញពីទំនប់ទឹកនេះ។
នេះជាគម្រោងទីមួយដែលតម្រូវឲ្យមានការយល់ព្រមពីរដ្ឋាភិបាលប្រទេសបួននៅតាមដងទន្លេមេគង្គក្រោម - គឺ លាវ ថៃ កម្ពុជា និង វៀតណាម - ក្រោមការពិគ្រោះយោបល់គ្នា ដែលមានគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គជាអ្នកជួយមើលការខុសត្រូវ។
រដ្ឋាភិបាល(ទាំងបួន)អាចបង្ហាញសេចក្តីសម្រេចរបស់ខ្លួននៅចុងខែនេះ។
នៅក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ ១៩៩៥ ប្រទេសទាំងបួននឹងត្រូវធ្វើសហប្រតិបត្តិការគ្នា ដើម្បីធានាឲ្យមានការអភិវឌ្ឍដែលមាននិរន្តរភាព នៅតាមបណ្តោយទន្លេមេគង្គដែលមាន ៤៩០០ គីឡូម៉ែត្រ។
អ្នកការពារបរិដ្ឋាននិយាយថា ការពិគ្រោះគ្នាមិនបានធ្វើប្រកបដោយតម្លាភាពទេ ហើយថាផែនការសង់ទំនប់ទឹកនេះ ក៏មិនបានធ្វើការពិភាក្សា ឬការសិក្សាក្នុងតំបន់ឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ដែរ។
អ្នកស្រី អេមី ត្រាន់ដឹម (Ame Trandem) នៃអង្គការការពារបរិដ្ឋានទន្លេអន្តរជាតិ International Rivers ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលទាំងនោះ មិនទាន់បានដល់ចំណុចដែលពួកគេបានទទួលព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីឲ្យអាចធ្វើសេចក្តីសម្រេចដោយខ្លួនឯងបាននៅឡើយទេ។ លោកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖
«ដូច្នេះហើយបានជាអង្គការ International Rivers បានស្នើឲ្យគេពន្យាពេលធ្វើសេចក្តីសម្រេចសម្រាប់រយៈពេល១០ ឆ្នាំទៅមុខទៀត។ យើងយល់ថា ការពិគ្រោះយោបល់គ្នាអំពីទំនប់ទឹក សាយ៉ាប៊ូរី គួរបញ្ឈប់នៅពេលនេះ ដើម្បីចាប់ផ្តើមពន្យាពេល១០ឆ្នាំនេះ ដែលនឹងជួយឲ្យមនុស្សមានការយល់ដឹងច្បាស់ជាងមុនអំពីទន្លេមេគង្គ»។
គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ ដែលទទួលថវិកាពីប្រទេសអូស្រ្តាលី (Australia) ណូវ៉ែល ហ្សេឡង់ (New Zealand) សហភាពអ៊ឺរ៉ុប និង សរអា បានស្នើឲ្យពន្យាពេលគម្រោងសង់ទំនប់ទឹក សាយ៉ាប៊ូរី។ គណៈកម្មការនិយាយថា គេត្រូវបំពេញកិច្ចការច្រើនទៀត ដើម្បីវាយតម្លៃអំពីផលប៉ះពាល់ទាំងស្រុងនៃការសង់ទំនប់ទឹកវារីអគ្គិសនីដល់ទៅ ១២។
ក៏ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលលាវឲ្យដឹងថា ខ្លួនមិនឃើញហេតុផលដើម្បីពន្យាពេលទេ ហើយថារដ្ឋាភិបាលលាវបានបំពេញតាមតម្រូវការ ខាងច្បាប់ ខាងបរិដ្ឋាន និងខាងសង្គមគ្រប់សព្វអស់ហើយ។
លោក អាណុន ស្ន៊ិដវង្ស (Anond Snidvongs) បរិយាកាសវិទូ នៃសកលវិទ្យាល័យ ជូឡាលង្គន (Chulalongorn) នៃប្រទេសថៃនិយាយថា នៅពេលដែលទំនប់ទឹកផ្លាស់ប្តូរចរន្តទឹកហូរ វាអាចធ្វើឲ្យខូចជីវៈចម្រុះនិងសេដ្ឋកិច្ច។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«នេះជាការណ៍ពិតដែលមានភស្តុតាងច្បាស់លាស់។ ត្រីនៅក្នុងទន្លេមេគង្គជាអាហារផង និងជាសេដ្ឋកិច្ចផង។ សេដ្ឋកិច្ចប្រហែលមួយភាគបីរបស់កម្ពុជានៅពេលនេះ បានមកពីការនាំចេញត្រីទាំងនោះទៅប្រទេសដទៃ ជាពិសេសប្រទេសថៃ»។
អ្នកការពារបរិដ្ឋាន ដូចជាអ្នកស្រី ត្រាន់ដឹម នៃអង្គការ International Rivers និយាយថា មនុស្សរាប់លាននាក់នឹងទទួលរងផលប៉ះពាល់។ លោកស្រីបន្តថា៖
«នៅពេលដែលយើងក្រឡេកមើលទៅអនាគត បើគេសង់ទំនប់ទឹកទាំងនេះមែន អនាគតនឹងមានភាពអាប់អួរ។ មនុស្សនឹងធ្លាក់ខ្លួនក្រ ដោយសារការបាត់បង់ប្រភពប្រាក់ចំណូលដ៏សំខាន់របស់គេ ពីការនេសាទត្រី។ មនុស្សក៏នឹងខ្វះអាហារបរិភោគ។ នេះជាការព្រួយបារម្ភដ៏ធំមួយ»។
អ្នកការពារបរិដ្ឋាន កំពុងដាក់សម្ពាធឲ្យរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសនៃដងទន្លេមេគង្គទាំងបួនបញ្ឈប់គម្រោងទំនប់ទឹក សាយ៉ាប៊ូរី ជាបណ្តោះអាសន្ន ដើម្បីធ្វើការវាយតម្លៃផលវិបាកសម្រាប់រយៈពេលយូរ ទៅលើទន្លេមេគង្គ និងប្រជាពលរដ្ឋនៃដងទន្លេនេះ៕
ប្រែសម្រួលដោយ កែរ យ៉ាន
