គ្រាដែលតុលាការក្រុងភ្នំពេញបានសម្រេចឃុំខ្លួនលោករ៉ាត់ រត្នមុនី ដែលជាប្រធានសហជីពមួយចំពោះកិច្ចការដែលលោកបានធ្វើជាមួយបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី RT ដើម្បីផលិតខ្សែភាពយន្តឯកសារស្តីពីការជួញដូរផ្លូវភេទនោះ អ្នកស្រីឡុង គឹមហ៊ាង ភរិយាលោករ៉ាត់ រត្នមុនី បានថ្លែងនៅថ្ងៃសុក្រនេះថា ស្វាមីអ្នកស្រីបានរងនូវសម្ពាធផ្លូវចិត្តយ៉ាងខ្លាំង និងមានអាការៈស្លេកស្លាំងខុសពីធម្មតា។
អ្នកស្រីឡុង គឹមហ៊ាងបា្រប់ VOA នៅថ្ងៃសុក្រនេះ ទាំងអួលដើមកថា៖
«ប្តីខ្ញុំអត់ដូចពីមុនទេ! ប្តីខ្ញុំពេលដែលខ្ញុំចូលទៅ គេកោរត្រងោលប្តីខ្ញុំ មិនមែនកាត់ទេ។ សក់គាត់ គេកោរត្រងោលអស់រលីង ហើយគេឲ្យគាត់ស្លៀកពាក់អ្នកទោស ហើយប្តីខ្ញុំហាក់បីដូចជារងសម្ពាធខ្លាំងមែនទែន វង្វេងវង្វាន់ ភ័យខ្លាចអត់ដឹងថា មានរឿងអីលើគាត់ទេ។ គាត់និយាយស្តាប់គ្នាអត់សូវបានទេ។ អត់ដឹងមានរឿងអីលើគាត់ទេ? ខ្ញុំបារម្ភមែនទែន ហើយគាត់ឡើងស្លេក។ គាត់ឡើងស្លាំង»។
ភាពយន្តឯកសារមានចំណងថា «ម្តាយខ្ញុំលក់ខ្ញុំ» My Mother Sold Me ដែលផលិតដោយបណ្តាញព័ត៌មានរដ្ឋប្រទេសរុស្ស៊ីឈ្មោះ Russia Today (RT) បានធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាខឹងសម្បារ ហើយចោទថា ភាពយន្តឯកសារនោះគឺការប្រតិដ្ឋឡើង។ ភ្លាមៗនោះ ការស៊ើបអង្កេតមួយក៏ត្រូវបានធ្វើឡើងផងដែរ។ លោករ៉ាត់ រត្នមុនី សកម្មជនសិទ្ធិពលករ បានរត់ភៀសខ្លួនទៅទីក្រុងបាងកកជាទីដែលលោករង់ចាំទិដ្ឋាការសុំសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទែសហូឡង់ដើម្បីគេចពីការចាប់ខ្លួនដោយអាជ្ញាធរកម្ពុជា។ លោកត្រូវបានប៉ូលិសថៃចាប់ខ្លួននៅក្នុងទីក្រុងបាងកកកាលពីថ្ងៃទី៧ខែធ្នូកន្លងទៅ ហើយឃុំខ្លួននៅឯមជ្ឈមណ្ឌលឃុំឃាំងអន្តោប្រវេសន៍ថៃរហូតដល់ថ្ងៃពុធ ពេលដែលលោកត្រូវបានបញ្ជូនទៅប្រទេសកម្ពុជាវិញ។
អ្នកស្រី ជូ ប៊ុនអេង រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាអនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណៈកម្មាធិការជាតិបង្ក្រាបការជួញដូរមនុស្ស និងផ្លូវភេទលើស្ត្រី និងកុមារ បានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចកំពុងពិនិត្យចម្លើយនានាដែលផ្តល់ដោយលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី និងអ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងករណីនេះ។
«ឥឡូវហ្នឹងយើងកំពុងផ្ទៀងផ្ទាត់ចម្លើយគ្នា តើមួយណាត្រូវ? លោកហ្នឹង គាត់ថា រឿងហ្នឹងពិត ប៉ុន្តែអ្នកដែលគេដើរតួ គេថា រឿងហ្នឹងគេគ្រាន់តែដើរតួ។ អ៊ីចឹងយើងត្រូវរកមើលឲ្យឃើញថា តើមួយណាជាការណ៍ពិត? បើសិនជាការណ៍ពិតក៏ដោយ គាត់គួរតែរាយការណ៍មកអាជ្ញាធរ ឬសមត្ថកិច្ចដើម្បីដោះស្រាយ មិនមែនយកកេរ្តិ៍ឈ្មោះស្តី្រក្មេងហ្នឹង យកទៅផ្សព្វផ្សាយលើពិភពលោកឲ្យសើចនិន្ទាគាត់ទេ ពីព្រោះជារឿង ដែលរូបគាត់ ដែលជាម្ចាស់សាមីខ្លួនហ្នឹង បែរជាគេហៅថា professional របស់ media គេមិនគួរយកជនរងគ្រោះហ្នឹងទៅផ្សព្វផ្សាយពេញពិភពលោកអ៊ឹចឹងទេ»។
មន្ត្រីប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្សរូបនេះអះអាងថា ភាពយន្តដែលផលិតឡើងដោយមានលោករ៉ាត់ រត្នមុនីជួយបកប្រែសម្រួលនោះគឺមានការការឡៃការណ៍ពិត ដែលប៉ះពាល់ដល់សាមីខ្លួនដែលផ្តល់ការសម្ភាសន៍ក្នុងភាពយន្តនោះ និងធ្វើឲ្យខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់សាលារៀន ក៏ដូចជាក្រសួងអប់រំ ដែលបានខិតបង្កើនការយល់ដឹងក្នុងការទប់ស្កាត់ការរំលោភបំពាននានានៅតាមសាលារៀន។
លោករ៉ាត់ រត្នមុនី ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់កម្ពុជា ដែលជួយបកប្រែភាពយន្តឯកសារអំពីការជួញដូរផ្លូវភេទឲ្យបណ្តាញសារព័ត៌មាន Russia Today ឬ RT ដែលឧបត្ថម្ភដោយរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ី ត្រូវបានចាប់បញ្ជូនពីប្រទេសថៃត្រឡប់ទៅកម្ពុជាវិញក្រោមបទចោទថា បានជួយបង្កើតព័ត៌មានក្លែងក្លាយ។
អ្នកស្រីឡុង គឹមហ៊ាងនិយាយថា ស្វាមីអ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថា ភាពយន្តដែលបានផលិតឡើងនោះគឺបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីរឿងពិតនៅកម្ពុជា ហើយបានទាមទារឲ្យអាជ្ញាធរខ្មែរដោះលែងស្វាមីអ្នកស្រី។
«ខ្ញុំនៅតែនិយាយទៀតថា ដោះលែងប្តីខ្ញុំមក! ដោះលែងប្តីខ្ញុំមក! ព្រោះប្តីខ្ញុំអត់មានកំហុសទេ។ ខ្សែភាពយន្តហ្នឹង ខ្សែភាពយន្តហ្នឹងគឺប្តីខ្ញុំអត់បានប្រតិដ្ឋទេ។ ប្តីខ្ញុំអត់បានជួលលុយ អត់បាន[ឲ្យលុយ] អ្នកណាទេ ហើយមួយទៀត រឿងមួយដែលប្តីខ្ញុំគាត់និយាយ គាត់ប្រាប់ខ្ញុំថា ខ្សែភាពយន្តរឿងហ្នឹង ខ្សែភាពយន្តឯកសារគឺនិយាយអំពីរឿងពិត។ រឿងពិតបានលាតត្រដាងហើយ អ្វីដែលប្តីខ្ញុំគាត់ចង់បានគឺឲ្យរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងធ្វើការដោះស្រាយបញ្ហាដែលបានលើកឡើង លាតត្រដាងក្នុងខ្សែភាពយន្តហ្នឹងទៅ!»
អ្នកស្រីឡុង គឹមហ៊ាង ដែលជាសកម្មជនការពារសិទ្ធិដីធ្លី និងលំនៅដ្ឋាន ធ្លាប់បានលើកឡើងថា អ្នកស្រីចង់ឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាស្នើដល់បណ្តាញសារព័ត៌មានរបស់រុស្ស៊ី RT មកតទល់នឹងករណីនេះ ដោយមិនត្រូវធ្វើបាបតែប្តីអ្នកស្រីនោះទេ។
ទាក់ទិនការស្នើនេះ អ្នកស្រីជូ ប៊ុនអេងបានថ្លែងបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះ៖
«ខ្ញុំជឿជាក់ថា រុស្ស៊ីហ្នឹងគឺគាត់ទទួលសំណើក្នុងការផ្សព្វផ្សាយហើយ ពីព្រោះមានពេលខ្លះយើងជួលទេតើ media ហ្នឹង! អ៊ីចឹងបើសិនជាអ្នកផ្សព្វផ្សាយគេអត់ដឹងថា យើងយ៉ាងម៉េច ហើយក្នុងហ្នឹង បើដាក់ថា ជាភាពយន្ត គាត់ត្រូវតែនិយាយមួយម៉ាត់ថា នេះដកស្រង់ពីខ្សែភាពយន្តរឿងអី ហើយខ្សែភាពយន្តហ្នឹងមានបានសុំអនុញ្ញាតទៅដល់ក្រសួងវប្បធម៌ដើម្បីគេគិតពិចារណាអំពីការប៉ះពាល់ទៅលើវប្បធម៌ ឬសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់ប្រទេសជាតិគេអត់? អ៊ីចឹងយើងរកពីសាមីខ្លួនឲ្យឃើញសិនថា អ្នកដែលប្រព្រឹត្តហ្នឹង ហេតុអីគាត់គេចខ្លួនធ្វើអី គាត់ចូលមកបំភ្លឺមក!»
លោកឆាយ គឹមខឿន អគ្គស្នងការរង និងជាអ្នកនាំពាក្យនគរបាលជាតិ មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃសុក្រនេះថា លោករ៉ាត់ រ័ត្នមុនីកំពុងស្ថិតក្នុងការសួរចម្លើយបន្ថែមពីចៅក្រមស៊ើបសួរនៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ។ លោកបញ្ជាក់ទៀតថា អាជ្ញាធរកំពុងពិចារណាស្នើឲ្យមានការពន្យល់ពីសារព័ត៌មានរុស្ស៊ី RT ទាក់ទងនឹងការផលិតភាពយន្តឯកសារស្តីពីការជួញដូរផ្លូវភេទនេះ។
«យើងខ្ញុំកំពុងតែពិចារណា ព្រោះអីពាក់ព័ន្ធច្រើនណាស់ហើយត្រូវធ្វើរបៀបម៉េច»។
លោក Shawn Crispin តំណាងជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការ CPJ ប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍បានថ្លែងថា៖
«យើងអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាដោះលែងលោករ៉ាត់ រត្នមុនីជាបន្ទាន់និងដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ។ រឿងរ៉ាវពិតប្រាកដនៅពីក្រោយការចោទប្រកាន់ថា បង្កើតព័ត៌មានក្លែងក្លាយនេះគឺថា ប្រទេសកម្ពុជាបានប្រែក្លាយពីប្រជាធិបតេយ្យពហុបក្សដែលមានបណ្តាញសារព័ត៌មានសេរីទៅជាប្រទេសផ្តាច់ការមានគណបក្សតែមួយ។ របបលោកហ៊ុន សែនបានបំផ្លាញមុខមាត់ប្រទេសជាតិ មិនមែនបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយទេ»។
យោងតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួនបានឲ្យដឹងថាក្រុមមន្រ្តីកម្ពុជាបានអះអាងថា លោករ៉ាត់ រត្នមុនីបានឲ្យលុយទៅអ្នកដែលបានមកសម្ភាសន៍នៅក្នុងភាពយន្តឯកសារនេះ ឲ្យនិយាយកុហកអំពីបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ។
មុនអាជ្ញាធរថៃធ្វើការបញ្ជូនខ្លួនលោករ៉ាត់ រត្នមុន្នី វ័យ៤៧ឆ្នាំ មកកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃពុធនោះ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Rights Watch) បានអំពាវនាវមិនឲ្យរដ្ឋាភិបាលថៃបញ្ជូនអ្នកជួយបកប្រែឲ្យបណ្តាញសារព័ត៌មានរបស់រស្ស៊ី RTនេះមកកម្ពុជានោះទេ។ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិជឿថា មានហេតុផលជាច្រើន ដែលនឹងបង្ហាញថា លោករ៉ាត់ រត្នមុន្នីនេះនឹងប្រឈមការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដែលមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងហេតុផលនយោបាយ ការឃុំខ្លួនមិនត្រឹមត្រូវ និងការធ្វើបាបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកឆាយ គឹមខឿន អ្នកនាំពាក្យនគរបាលជាតិ ទាត់ចោលការអធិប្បាយរបស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។ លោកមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា៖
«អាហ្នឹងស្រេចតែគាត់ថា។ ធ្វើម៉េចបើគាត់អត់ព្រមមក។ បើគាត់ចង់ច្បាស់ គាត់មកពិនិត្យ មកអីមក! គាត់នៅមួយកន្លែង គាត់ស្រែកអ៊ីចឹង។ អាហ្នឹងធ្វើម៉េច គាត់ចេះតែថា។ ខ្ញុំក៏ចេះថា ដូចគាត់បានដែរ»។
អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញលោកលី សុផាណាមិនទាន់មានការឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់ VOA ដែលបានផ្ញើទៅទូរស័ព្ទរបស់លោកនៅថ្ងៃសុក្រនេះទេ។
លោក Phil Robertson នាយករងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ Human Rights Watch ប្រចាំតំបន់អាស៊ី បានចោទប្រកាន់ថា ករណីលោករ៉ាត់ រ័ត្នមុនីបានផ្តើមចេញពីការមិនសប្បាយចិត្តរបស់ក្រុមមន្ត្រីខ្មែរ ហើយជាពិសេសនោះគឺលោកស្រីប៊ុន រ៉ានី ដែលជាភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់កម្ពុជាខឹងសម្បារនឹងខ្សែភាពយន្តនេះជាជាងស្វែងរកដំណោះស្រាយ។ លោកថ្លែងថា អ្វីដែលប៉ូលិសកម្ពុជាថ្លែងនោះមិនអាចយកជាការបានទេ។
លោកបានសរសេរតាមរយៈសារអេឡិចត្រូនិក ឬ Email ជាភាសាអង់គ្លេសនិងត្រូវបានប្រែសម្រួលជាភាសាខ្មែរយ៉ាងដូច្នេះ៖
«ការថ្លែងទាំងឡាយរបស់ប៉ូលិសកម្ពុជាគឺជាធម្មតាមិនគួរទុកចិត្តនោះទេ។ ប៉ូលិសកំពុងតែធ្វើយ៉ាងម៉េចឲ្យលោកមុនីក្លាយជាអ្នកទទួលថ្មបាក់ ដូច្នេះគេអាចបដិសេធបានអំពីបញ្ហាមួយគឺការណ៍ដែលភរិយានាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោកស្រីប៊ុន រ៉ានីខឹងខ្លាំង នៅពេលដែលគាត់បានឃើញខ្សែភាពយន្តឯកសារនេះ។ អ្វីដែលជាបញ្ហាពិតប្រាកដនោះគឺលោកស្រីប៊ុន រ៉ានី និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជាជាច្រើនរូបបារម្ភខ្លាំងអំពីមុខមាត់ប្រទេសជាតិជាជាងព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហា ដូចជាក្មេងៗរកស៊ីផ្លូវភេទនេះ»។
លោកបានបន្ថែមថា គ្មានម្តាយរូបណាចង់ឲ្យកូនពួកគេទទួលការឈឺចាប់នោះទេ តែពិតណាស់គ្រួសារទាំងនោះមើលមិនឃើញជម្រើសផ្សេង ហើយវាជារឿងគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលណាស់ ដែលពួកគេមានសេចក្តីក្លាហានប្រាប់រឿងរបស់ពួកគេ ទៅបណ្តាញព័ត៌មាន RT។ លោកឲ្យដឹងទៀតថា សារព័ត៌មាន RT គួរតែក្រោកឈរ និងគាំទ្រលោកមុនី ដែលប្រឈមបញ្ហានៅផ្នែកខ្លះ ដោយសារតែអ្នកផលិតភាពយន្តនៅក្រុងមូស៊្គូ ខកខានមិនបានបំពេញតាមការអនុវត្តតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ និងលាក់អត្តសញ្ញាណនៃក្មេងៗដែលជាជនរងគ្រោះនៃការកេងប្រវ័ញ្ចខាងផ្លូវភេទនោះ។ ដើម្បីឲ្យមានភាពយុត្តិធម៌ លោកថា ប៉ូលិសខ្មែរគួរតែអនុញ្ញាតឲ្យលោកមុនីបាននៅក្រៅឃុំជាបន្ទាន់ ដូច្នេះគាត់នឹងមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីរៀបចំការពារក្តីរបស់គាត់។
លោកបានសរសេរបន្ថែមក្នុងន័យដើមថា៖
«តើនៅពេលណាដែលមេដឹកនាំកម្ពុជាចាប់ផ្តើមចែករំលែកទ្រព្យសម្បត្តិដែលរកបានដោយខុសសីលធម៌របស់ពួកគេ ដែលពួកគេបានទទួលពីប្រភពជាច្រើនប្រកបដោយភាពស្រពេចស្រពិល ហើយបញ្ចប់គោលនយោបាយរដ្ឋ ដូចជាការរឹបអូសដីធ្លី ដែលបានធ្វើឲ្យប្រជាជនសាមញ្ញធ្លាក់ខ្លួនក្រ និងអស់សង្ឃឹមយ៉ាងខ្លាំងនោះ»។
មកដល់ពេលនេះមិនទាន់មានព័ត៌មានផ្លូវការណាមួយបញ្ជាក់ថា លោករ៉ាត់ រត្នមុនីត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ផ្លូវការនៅឡើយនោះទេ ខណៈភរិយារបស់លោកគឺ អ្នកស្រីឡុង គឹមហ៊ាងបញ្ជាក់ប្រាប់ VOA ថា លោកត្រូវបានអាជ្ញាធរឃុំខ្លួនក្នុងមន្ទីរអប់រំកែប្រែព្រៃស ឬ គុកព្រៃស៕
