អគ្គសវនករកម្ពុជាបានអះអាងថា ខ្លួនមិនបានរកឃើញបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរទាក់ទងនឹងការចោទប្រកាន់ពីភាពមិនប្រក្រតី និងអំពើពុករលួយក្នុងសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមនោះទេ។ នេះជាសេចក្ដីអះអាងជាលើកដំបូងរបស់មន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជាបន្ទាប់ពីមានការទាមទារឲ្យមានការលាតត្រដាងនូវរបាយការណ៍នោះជាសាធារណៈជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។
អង្គការគំនិតផ្ដួចផ្ដើមយុត្តិធម៌សង្គមសេរី OSJI របស់សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីឆ្នាំ២០០៧ បានចេញរបាយការណ៍មួយដោយបរិហារថា មានអំពើពុករលួយនៅក្នុងការជ្រើសរើសបុគ្គលិកសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមខាងភាគីកម្ពុជា ហើយបុគ្គលិកជាតិត្រូវបង្ខំឲ្យបង់ប្រាក់ខែរបស់ខ្លួនមួយចំណែកឲ្យទៅមន្ដ្រីរបស់រដ្ឋាភិបាលជាថ្នូរនឹងការផ្ដល់ការងារដល់ពួកខ្លួន។ អ្នកជំនាញបរទេសបានធ្វើការត្រួតពិនិត្យលើការចោទនេះចំនួនប្រាំមួយលើក ហើយបន្ទាប់មកមានការប្រគល់ភារកិច្ចឲ្យអ្នកជំនាញកម្ពុជាក្នុងការធ្វើការត្រួតពិនិត្យបន្ដ។
លោក អ៊ុត ឈន អគ្គសវនាករនៃអាជ្ញាធរជាតិសវនកម្មកម្ពុជាត្រូវបានតែងតាំងជាទីប្រឹក្សាឯករាជ្យរបស់សាលាក្ដីខ្មែរក្រហមកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០០៨ ដើម្បីធ្វើការត្រួតពិនិត្យបន្ថែមលើបញ្ហាខាងលើនេះ។ លោកមានប្រសាសន៍ក្នុងបទសម្ភាស៍ជាមួយនឹងវីអូអេ ជាខេមរភាសាកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្ដាហ៍មុនថា ការធ្វើសវកម្មនោះមិនបានរកឃើញបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ។
«ដូចជាមិនធ្ងន់ធ្ងរអីទេក្នុងរបាយការណ៍ហ្នឹង។ ការចោទប្រកាន់ពីភាពមិនប្រក្រតីនៅក្នុងសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមមានតែបុគ្គលទេដែលលើកបញ្ហានេះមក។ មានការលើកជាទូទៅអំពីចំណោទថា ហេតុអ្វីបុគ្គលណាម្នាក់ត្រូវឈប់។ ហើយយើងមើលទៅវាជាលក្ខការណ៍ធ្វើការរបស់គេ»។
ក្រុមមេធាវីរបស់ជនជាប់ចោទទាំងបួនរូបក្នុងសំណុំរឿង០០២ គឺមេធាវីរបស់ នួន ជា ខៀវ សំផន អៀង សារី និងអៀង ធីរិទ្ធ បានស្នើសុំឲ្យសហចៅក្រហមស៊ើបអង្កេតបើកការស៊ើបអង្កេតលើការចោទប្រកាន់ស្ដីពីអំពើពុករលួយនេះ។ ក្រុមមេធាវីចាត់ទុកថា អំពើពុករលួយនោះនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់យុត្តិធម៌សម្រាប់កូនក្ដីពួកគេ។ ក៏ប៉ុន្ដែសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតបដិសេធសំណើនោះដោយសំអាងថា ការស៊ើបអង្កេតបែបនេះមិនស្ថិតក្រោមយុត្តាធិការរបស់ខ្លួនទេ។
កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDP)បានបង្កកលុយជំនួយបរទេសដល់ភាគីកម្ពុជាចំនួន ៧សែន២ម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក ដោយរង់ចាំការដោះស្រាយរឿងអាស្រូវនេះចប់សព្វគ្រប់។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលសំខាន់ៗក្នុងស្រុកក៏បានសម្តែងកង្វល់អំពីអំពើពុករលួយក្នុងសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមនេះដែរ។ ជាមួយគ្នានេះ ក្រុមមេធាវីតំណាងឲ្យដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីក៏ធ្លាប់បានទាមទារឲ្យមានការបញ្ចេញរបាយការណ៍ស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យស្រាវជ្រាវលើការចោទប្រកាន់អំពើពុករលួយនេះផងដែរ។ ក៏ប៉ុន្ដែរបាយការណ៍នៅតែមិនត្រូវបានលាតត្រដាងជាសាធារណៈនៅឡើយរហូតមកទល់ពេលនេះ។
លោក អ៊ុត ឈន មានប្រសាសន៍ថា ចាប់តាំងពីមានការលេចធ្លាយការចោទប្រកាន់ពីភាពមិនប្រក្រតី និងអំពើពុករលួយក្នុងសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមនៅឆ្នាំ២០០៧ នោះមក លោកបានធ្វើរបាយការណ៍ម្ដងហើយ។ របាយការណ៍នោះបានចែកជាពីរផ្នែក ក៏ប៉ុន្ដែលោកមិនអាចផ្ដល់ព័ត៌មានពិស្ដារក្នុងរបាយការណ៍នោះបានទេ ដោយហេតុថាមានតែអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកបាន គីមូន និងមន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទទួលបន្ទុកកិច្ចការកាត់ទោសអតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមប៉ុណ្ណោះទើបមានតួនាទីទទួលរបាយការណ៍នេះ។
ប៉ុន្តែលោក អ៊ុត ឈន បានបញ្ជាក់ថា លោកបានបញ្ជូនរបាយការណ៍ទី២ស្តីពីការងាររបស់អង្គភាពនានាក្នុងសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ និងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍កាលពីសប្ដាហ៍មុន។
លោក អគ្គសវនករកម្ពុជា និងជាទីប្រឹក្សាឯករាជ្យរបស់សាលាក្ដីខ្មែរក្រហមដដែល បានគូសបញ្ជាក់ថា លោកសង្កេតឃើញថា មានការប្តូររបៀបរបបធ្វើការផ្នែករដ្ឋបាលក្នុងសាលាក្ដីខ្មែរក្រហម ហើយចំណោទពីភាពមិនប្រក្រតី និងអំពើពុករលួយត្រូវបានឈប់លើកមកនិយាយតទៅទៀតដើម្បីឲ្យដំណើរការកាត់ទោសបន្តដំណើរទៅ។
«ក្រោយពីធ្វើសវនកម្មប្រាំមួយលើក គឺយើងចាត់ទុករឿងចាស់ទុកមួយឡែក ឈប់និយាយ ហើយគេបង្កើតឲ្យមានគោលការណ៍ណែនាំដើម្បីរើសមនុស្សឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមកខាងរដ្ឋបាលបានធ្វើការហ្មត់ចត់របស់គេ»។
បើទោះជាមិនមានការធ្វើចំណាត់ការណាមួយលើចំណោទពីភាពមិនប្រក្រតី និងអំពើពុករលួយក្នុងសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមខាងភាគីកម្ពុជាក៏ដោយ ក៏គេឃើញមានការដោះដូរលោក ស៊ាន វិសុទ្ធ ប្រធានរដ្ឋបាលសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមចេញ ហើយជំនួសវិញដោយលោក ក្រាញ់ តូនី។ លោក ក្រាញ់ តូនី បានបំពេញមុខងារជាប្រធានរដ្ឋបាលស្ដីទីរបស់សាលាក្ដីខ្មែរក្រហមជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ ការចាកចេញរបស់លោក ស៊ាន វិសុទ្ធ នៅតែស្ថិតក្រោមរូបភាពជាការឈប់សម្រាកដោយបញ្ហាសុខភាពរហូតមកទល់ពេលនេះដោយមិនមានការផ្ទេរការងារជាផ្លូវការនោះទេ។ រីឯលោក កែវ ធីវុទ្ធ ប្រធានផ្នែកបុគ្គលិកខាងភាគីកម្ពុជាក៏ត្រូវប្ដូរចេញផងដែរនៅឆ្នាំ២០០៨ ដោយសារការចោទប្រកាន់នៃអំពើពុករលួយ និងភាពមិនប្រក្រតីនេះ។
ថ្វីបើរបាយការណ៍មិនត្រូវបានលាតត្រដាងជាសាធារណៈ ក៏ប៉ុន្ដែលោក នេត្រ ភក្រ្ដា អ្នកនាំពាក្យសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមមានប្រសាសន៍ថា ពុំមានការរកឃើញថា មានអំពើពុករលួយក្នុងសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមនោះទេ។
«ការធ្វើសវនកម្មប្រាំពីរដងកន្លងមកមិនបានរកឃើញបញ្ហានៃភាពមិនប្រក្រតី និងអំពើពុករលួយទេ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ទាំងលោក នេត្រ ភក្ដ្រា អ្នកនាំពាក្យខាងភាគីកម្ពុជា និងលោក ឡាស អលសិន អ្នកនាំពាក្យខាងភាគីអង្គការសហប្រជាជាតិនៃសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមសុទ្ធតែបានអះអាងថា មិនបានឃើញរបាយការណ៍សវនកម្មទេ។
លោក ឡាស អលសិន មានប្រសាសន៍ថា លោកបានដឹងថា មានការបញ្ជូនរបាយការណ៍ស្ដីពីបញ្ហានេះទៅកាន់ភាគីទាំងសងខាងក្នុងសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមកាលពីឆ្នាំមុន ប៉ុន្ដែលោកមិនដឹងថា វាមានខ្លឹមសារយ៉ាងណានោះទេ៕
