តុលាការយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាត្រូវបានរាយការណ៍ថា បានកាត់ទោសជនភៀសខ្លួនម៉ូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ាចំនួន១១២នាក់ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ បន្ទាប់ពីពួកគេត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្នុងពេលធ្វើដំណើរខាងក្រៅជំរំជនភៀសខ្លួន ស្របពេលពួកគេកំពុងធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។
សារព័ត៌មាន Global New Light of Myanmar របស់រដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាបានរាយការណ៍កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមករាថា តុលាការក្រុង Bogale បានកាត់ទោសក្រុមជន«បង់ហ្គាល់» ដែលជាភាសាពណ៌នារបស់អាជ្ញាធរមីយ៉ាន់ម៉ា ក្នុងការនិយាយសំដៅទៅលើជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាឲ្យជាប់ពន្ធនាគារពី២ទៅ៥ឆ្នាំកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមករា ចំពោះការធ្វើដំណើរ«ដោយមិនមានឯកសារស្របច្បាប់»។
តុលាការខាងលើក៏បានផ្តន្ទាទោសកុមារ៥នាក់ក្រោមអាយុ ១៣ឆ្នាំ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ២ឆ្នាំផងដែរ។ កុមារប្រាំពីរនាក់ ដែលមានអាយុលើសពី១៣ឆ្នាំ ត្រូវបានកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ៣ឆ្នាំ។ ក្រៅពីនេះ បុរស៥៣នាក់ និងស្រី ៤៧នាក់ ត្រូវបានកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារប្រាំឆ្នាំ។ នេះបើយោងទៅតាមរបាយការណ៍។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាបានរាយការណ៍ថា ក្រុមជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាទាំង ១១២នាក់នេះ ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅតំបន់ឆ្នេរក្នុងក្រុង Bogale នៃតំបន់ Ayeyarwady ភាគខាងត្បូងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយកងកម្លាំងប៉ូលិសតំបន់ Ayeyarwady កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមករា បន្ទាប់ពីពួកគេបានមកដល់ដីគោកដោយប្រើទូកម៉ាស៊ីន។
ក្រុមជនម៉ូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ារហូតដល់១លាននាក់ កំពុងរស់នៅតំបន់ Cox's Bazar តាមផ្ទះខ្ទម រខេករខាក ក្នុងស្ថានភាពណែនកកកុញ ក្នុងប្រទេសបង់ក្លាដេស បន្ទាប់ពីរត់ភៀសខ្លួនពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងអំពើហិង្សានៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលមានពលរដ្ឋភាគច្រើនកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា។
ក្នុងតំបន់ Cox's Bazar នេះ ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ារស់នៅក្នុងស្ថានភាពដូចនៅពន្ធនាគារ ដោយមានឱកាសតិចតួចក្នុងការទទួលបានការអប់រំ ឬជីវភាពសមរម្យនោះ។ ក្រុមជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាពីបង់ក្លាដេសបានស្វះស្វែងអស់ពេលជាច្រើនឆ្នាំមក ដើម្បីអាចទៅធ្វើការនិងរស់នៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ ដោយប្រើប្រាស់ទូករបស់ក្រុមជួញដូរមនុស្សពីបង់ក្លាដេសនោះ ក្រុមជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាបានធ្វើដំណើរទៅកាន់ម៉ាឡេស៊ីតាមផ្លូវសមុទ្រដោយខុសច្បាប់ ជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ។
ក្រុមសកម្មជនដែលតាមដានការធ្វើដំណើររបស់ក្រុមជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ារាយការណ៍ថា នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ ជនភៀសខ្លួនមួយចំនួនពីបង់ក្លាដេសបានឆ្លងព្រំដែនទៅកាន់មីយ៉ាន់ម៉ា រួចបន្តធ្វើដំណើរដោយខុសច្បាប់ទៅកាន់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ ដោយមានជំនួយពីក្រុមជួញដូរមនុស្ស ពួកគេមួយចំនួនបានធ្វើដំណើរទៅកាន់ម៉ាឡេស៊ីតាមដីគោក។ អ្នកដទៃទៀតបានជ្រើសរើសជម្រើសលាយគ្នារវាងផ្លូវគោកនិងផ្លូវទឹក ដើម្បីចូលទៅដល់ម៉ាឡេស៊ី។
ប៉ុន្តែគេមិនទាន់ដឹងច្បាស់នៅឡើយទេ ថាតើគ្រប់គ្នានៅក្នុងក្រុមមនុស្សទាំង ១១២នាក់នោះ ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅក្នុងក្រុង Bogale និងដាក់ពន្ធនាគារក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានោះ សុទ្ធតែមកពីតំបន់ Cox's Bazar ឬយ៉ាងណាទេ ឬក៏ថាតើមនុស្សខ្លះក្នុងក្រុមនេះ មកពីភូមិឬជំរំជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
យោងតាមសកម្មជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងតំបន់ Cox's Bazar លោក Mohammad Hossain ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាងហោចណាស់ក៏ ៥.០០០នាក់ដែរ ពីបង់ក្លាដេស បានចូលមកមីយ៉ាន់ម៉ា ក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីធ្វើដំណើរទៅដល់ម៉ាឡេស៊ីនៅទីបំផុត។
លោក Hossain បានប្រាប់វីអូអេថា៖ «ពួកគេជាងពាក់កណ្តាលត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយឥឡូវនេះពួកគេទាំងនោះកំពុងជាប់ឃុំនៅទីនេះ។ បន្ទាប់ពីត្រូវប៉ូលិសចាប់ខ្លួននៅមីយ៉ាន់ម៉ា ពួកក្រុមជួញដូរមនុស្សខ្លះបានបង់សំណូក និងនាំឲ្យមានការដោះលែងជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាទាំងនោះ។ ប៉ុន្តែក្នុងស្ថានភាពដែលសំណូកមិនអាចទៅរួចដោយសារហេតុផលផ្សេងៗនោះ ជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែលមានគោលដៅធ្វើដំណើរទៅកាន់ម៉ាឡេស៊ី ត្រូវជាប់ក្នុងពន្ធនាគារនៅមីយ៉ាន់ម៉ា»។
លោកបានបន្តថា៖ «នៅមីយ៉ាន់ម៉ា សមាជិកសហគមន៍នេះ មិនត្រូវបានចាត់ទុកជាពលរដ្ឋស្របច្បាប់អស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ។ ពួកគេមិនមានមធ្យោបាយទទួលបានឯកសារធ្វើដំណើរ ដូចជាលិខិតឆ្លងដែនឬទិដ្ឋាការនោះទេ។ ដូច្នេះ ពួកគេត្រូវងាកទៅរកជម្រើសធ្វើដំណើរខុសច្បាប់ទៅកាន់ម៉ាឡេស៊ី។ តាមរយៈការបញ្ជូនក្រុមជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាទៅកាន់ពន្ធនាគារចំពោះការមិនមានឯកសារធ្វើដំណើរស្របច្បាប់នោះ មីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងដាក់ទោសទណ្ឌមកលើពួកគេក្រោមហេតុផលមិនសមស្របទាល់តែសោះ»។
លោក Daniel Sullivan ប្រធានអង្គការជនភៀសខ្លួនអន្តរជាតិសម្រាប់តំបន់អាហ្វ្រិក អាស៊ី និងមជ្ឈិមបូព៌ាបាននិយាយថា ក្រុមជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែលត្រូវបានបញ្ជូនទៅពន្ធនាគារចំពោះការធ្វើដំណើរដោយមិនមានឯកសារត្រឹមត្រូវនោះ គឺ «ជាតែជាជនរងគ្រោះចុងក្រោយនៃគោលនយោបាយប្រល័យពូជសាសន៍របស់របបសឹកយោធានៅមីយ៉ាន់ម៉ា»។
លោក Sullivan បានថ្លែងប្រាប់វីអូអេដូច្នេះថា៖ «នេះជាលក្ខខណ្ឌដាក់មកលើក្រុមជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដោយរបបសឹកយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលបានធ្វើឲ្យពួកគេធ្លាក់ចូលក្នុងស្ថានភាពដូចនេះ។ ជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាប្រមាណមួយលាននាក់នៅបង់ក្លាដេស ខណៈពេលរួចផុតពីការវាយប្រហារដោយរបបសឹកយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ក៏កំពុងជួបស្ថានភាពដ៏អាក្រក់ ដែលបានជំរុញឲ្យពួកគេប្រឈមនឹងការធ្វើដំណើរប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់តាមសមុទ្រ»ផងដែរ។
លោកបន្តថា៖ «សម្ពាធសាកលជារួមក្នុងការដាក់ទណ្ឌកម្មជាក់លាក់ [រួមមានលើប្រេង ឧស្ម័ន និងប្រេងយន្តហោះ] ការដាក់បម្រាមលើសព្វាវុធ និងការគាំទ្រវិធានការតម្រូវឲ្យមានការទទួលខុសត្រូវ គឺត្រូវការជាបន្ទាន់ ដើម្បីអាចដោះស្រាយឬសគល់នៃវិបត្តិ ដែលកំពុងបង្កការប៉ះពាល់ដល់ក្រុមជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា និងមនុស្សដទៃជាច្រើនទៀតនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា»។
លោក Phil Robertson នាយករងអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch ប្រចាំអាស៊ីបានប្រាប់វីអូអេថា៖ «សកម្មភាពរបស់អាជ្ញាធរមីយ៉ាន់ម៉ា ក្នុងការដាក់ពន្ធនាគារលើជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ដែលមិនមានឯកសារកំណត់អត្តសញ្ញាណនោះ គឺ «អាក្រក់និងហួសហេតុ» ពេកហើយ។
លោក Robertson បានថ្លែងបន្តទៀតថា៖ «នេះពិតណាស់ជាការបដិសេធជាប្រព័ន្ធដោយរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាមិនឲ្យជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាទទួលបានការទទួលស្គាល់និងសិទ្ធិជាពលរដ្ឋស្របច្បាប់នាពេលដំបូងឡើយ ដែលពួកគេមិនអាចមានឯកសារកំណត់អត្តសញ្ញាណ។ បន្ថែមពីនេះទៀត ការដាក់ពន្ធនាគារមកលើកុមារចំពោះការគ្រាន់តែអមដំណើរជាមួយគ្រួសារពួកគេនោះ គឺជារឿងគ្មានមនោសញ្ចេតនានិងឃោឃៅ ដែលពិបាកនឹងពណ៌នាបាន»។
លោកបានបន្តទៀតថា៖ «អ្វីដែលច្បាស់នោះគឺថា របបសឹកមីយ៉ាន់ម៉ាមិនចាត់ទុកក្រុមជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាជាមនុស្សទេ ដែលនេះជារឿងដែលប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលធ្វើជាប្រធានអាស៊ានត្រៀមចូលកាន់ដំណែង គួរពិចារណាពីរបៀបដែលខ្លួននឹងត្រូវដោះស្រាយជាមួយមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីជំរុញឲ្យមានការស្តារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស»៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ណឹម សុភ័ក្រ្តបញ្ញា
អាជ្ញាធរមីយ៉ាន់ម៉ាកាត់ទោសជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែលធ្វើដំណើរទៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី«ដោយគ្មានឯកសារត្រឹមត្រូវ»
