ជនជាតិដើមភាគតិចកាវ៉ែត ធ្លាប់រស់នៅតំបន់ព្រៃឬស្សីនៃភាគឦសានប្រទេសកម្ពុជា។ នៅមុនទសវត្សឆ្នាំ ១៩៦០ ពួកគេរស់នៅក្នុងព្រៃដ៏ជ្រៅជាច្រើនសហសវត្ស ហើយកម្រនឹងមានទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកនៅ«តំបន់ដីរាប»ណាស់។ តែក្រោយមក ជនជាតិនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតម្រូវឲ្យបំលាស់ទីចុះពីតំបន់ព្រៃភ្នំ ពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ការធ្វើស្រែចំការវិលជុំ ជាប្រភេទកសិកម្មចម្បងរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកាវ៉ែត ហើយពួកគេមានជំនឿអរូបិយ និងធ្វើពិធីបន់ស្រន់ សែនព្រេន អារុក្ខអារក្សទេពតាផ្សេងៗ។ នេះបើតាមសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកភូមិសាស្ត្រនៃសាកលវិទ្យាល័យ Wisconsin ក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Ian G Baird ដែលបានចំណាយពេលជាង ១០ឆ្នាំ សិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីការប្រែប្រួលជីវភាពរស់នៅរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកាវ៉ែតនៅកម្ពុជា។
ជាងពាក់កណ្តាលសតវត្សមកនេះ ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចកាវ៉ែត នៅតាមមាត់ទន្លេសេកុង ក្នុងឃុំសន្តិភាព នៃស្រុកសៀមប៉ាង ខេត្តស្ទឹងត្រែង រស់នៅដោយព្យាយាមទប់ទល់និងសម្របខ្លួនតាមការផ្លាស់ប្តូរជាច្រើន ទាំងបរិស្ថានរស់នៅ វប្បធម៌ថ្មី និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ការណ៍នេះធ្វើឲ្យពួកគេជួបផលលំបាកជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងការបាត់បង់របៀបរបបដាំដំណាំបែបចំការវិលជុំរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកាវ៉ែត និងប្រឈមនឹងការបាត់បង់អត្តសញ្ញាណ និងប្រពៃណី ជាពិសេសនៅពេលចាស់ទុំក្នុងភូមិបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតជាបន្តបន្ទាប់។ នេះបើតាមការរៀបរាប់របស់ជនជាតិដើមភាគតិចកាវ៉ែត ក្នុងឃុំសន្តិភាព នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយវីអូអេ។
ឃុំសន្តិភាព នៃស្រុកសៀមប៉ាងនេះ មានភូមិចំនួនប្រាំមួយ រួមមាន ភូមិអូរចាយ ភូមិគីរីបាស់លើ ភូមិទាក់ទាម ភូមិគីរីវង្សាលើ ភូមិគីរីវង្សាក្រោម និងភូមិបាស់ក្រោម។ ចំនួនជនជាតិដើមភាគតិចកាវ៉ែតនៅកម្ពុជាត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថាមានចំនួន ៥.៦១៨នាក់ នៅឆ្នាំ ២០១៣។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ស្ថិតិចុងក្រោយបោះពុម្ពផ្សាយនៅឆ្នាំ ២០២១ ដោយក្រសួងផែនការ និងក្រសួងអភិវឌ្ឍជនបទ៕
