សវនាការបឋមលើសំណុំរឿងលេខ០០២បានបិទបញ្ចប់កាលពីចុងខែមិថុនាហើយដូចការរំពឹងទុកករណីកាត់ទោសពីរដងលើបទល្មើសតែមួយនិងការទទួលបានការប្រទានការលើកលែងទោសពីព្រះមហាក្សត្រខ្មែរសម្រាប់លោកអៀង សារីបានក្លាយជាចំណុចទាមទារដ៏ខ្លាំងមួយសម្រាប់ក្រុមមេធាវីយកមកការពារដើម្បីសុំឱ្យតុលាការដោះលែង កូនក្តីរបស់ពួកគេ។ ក្រុមអ្នកវិភាគយល់ថាតុលាការកាត់ទោសក្រុមមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមនឹងត្រូវថ្លឹងថ្លែងឱ្យបានហ្មត់ចត់លើបញ្ហានេះ។ ក្រុមមេធាវីការពារក្តីឱ្យលោកអៀង សារី អតីតរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសសម័យខ្មែរក្រហមបានទាញអំណះអំណាងថាបើយោងតាមការលើកលែងទោសកន្លងមកគឺកូនក្តីរបស់លោកនឹងក្លាយជាអ្នករួចទោស ហើយថែមទាំងអាចចាត់ថាជាអ្នករួមចំណែកដល់ដំណើរការកសាងសន្តិភាពរបស់កម្ពុជាផងដែរ។
ការអះអាងនេះដោយសារតែគុណបំណាច់ដែល លោកអៀង សារី ដែលក៏ជាអតីតប្រធានចលនាបង្រួបបង្រួមជាតិប្រជាធិបតេយ្យបានដឹកនាំកងទ័ពនិងប្រជាជនជាង២០.០០០នាក់ចុះចូលជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលកាលពីថ្ងៃ១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៩៦ ដើម្បីបញ្ចប់សង្រ្គាមរវាងភាគីខ្មែរនិងខ្មែរ។ ខុសពីមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមដទៃទៀតលោក អៀង សារី ត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រប្រទានការលើកលែងទោសក្រោយពីលោកបានចុះចូល។
សម្រាប់លោក អាង ឧត្តម មេធាវីម្នាក់របស់លោកអៀង សារី នេះជារឿងគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់កូនក្តីរបស់លោកក្លាយជាមនុស្សដែលរួចខ្លួនពីការកាត់ក្តីនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បើគិតទាំងផ្លូវច្បាប់និងផ្លូវសង្គម។ លោកឧត្តមបានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេកាលពីថ្ងៃសុក្រនេះថាតុលាការប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជាដែលធ្លាប់កាត់ទោសប្រហារជីវិតលោកអៀង សារីក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍គឺទោសទណ្ឌនេះត្រូវចប់សុពលភាពជាស្ថាពរក្រោយពីប្រទេសកម្ពុជាបានលុបចោលទោសប្រហារជីវិតក្នុងឆ្នាំ១៩៨៩ ហើយរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ១៩៩៣របស់កម្ពុជាក៏មិនមានទោសប្រហារជីវិតនេះ។ ដូច្នេះព្រះរាជក្រិត្យគឺជារបាំងដ៏មាំមួយសម្រាប់ទប់មិនឱ្យមានការកាត់ទោសឡើងវិញដូចការចោទប្រកាន់នានាដែលតុលាការបច្ចុប្បន្នកំពុងប្រើ។
លោក អាង ឧត្តមបានបញ្ជាក់បន្ថែមដូច្នេះទៀតថា៖
«ហេតុអ្វីបានជាយើងសុំព្រះរាជក្រិត្យលើកលែងទោសគឺទាក់ទងនឹងអំពើទាំងឡាយដែលចោទប្រកាន់ក្នុងសម័យនោះមិនឱ្យយកមកចោទប្រកាន់កាត់ទោសទេ មិនអាចថាលើកមុនកាត់ទោសពីបទឧក្រិដ្ឋប្រល័យពូជសាសន៍ហើយបទឧក្រិដ្ឋប្រល័យពូជសាសន៍នេះវាគ្របដណ្តប់លើអំពើទាំងអស់ហើយ»។
លោក អាង ឧត្តម បានបញ្ជាក់ថាជាការណ៍ល្អគឺតុលាការគួរតែទទួលយកការលើកលែងទោសដែលកូនក្តីរបស់លោកបានទទួលហើយជាជំនួសវិញគឺប្រើកូនក្តីរបស់លោកជាសាក្សីសម្រាប់ជាប្រយោជន៍បានយល់ដឹងការណ៍ពិតពីរបបវាលពិឃាតនោះ។
«ខ្ញុំថាល្អបើតាមគំនិតខ្ញុំបើថាល្អទុកប្រើគាត់ជាសាក្សីវិញពីព្រោះយើងចង់ដឹងការណ៍ពិតហើយប្រសិនបើចោទប្រកាន់អ្នកទាំងអស់នោះគេទប់ទល់វិញហើយ។ កុំសង្ឃឹមថាបានការណ៍ពិត ការណ៍ពិតទុកគ្រាន់តែសម្រាប់ខ្លួនឯងហ្នឹងទៅ ភាគីម្ខាងដែលគេដឹងរឿងគេអត់បង្ហាញការណ៍ពិតមកយ៉ាងម៉េចបានទេហើយអ្នកទាំងអស់ហ្នឹងមិនមែនដឹងទាំងអស់ទេ»។
ខុសពីការបកស្រាយលើកមុនបន្តិចដែលថាតុលាការនេះមានយុត្តាធិការគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការកាត់ទោសលើលោក អៀង សារី នោះ លោក ហ៊ុយ វណ្ណៈមន្ត្រីផ្នែកកិច្ចការសាធារណៈនៃសាលាក្តីបានកែតម្រូវតាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍ខ្លីថាអ្វីៗស្រេចនៅលើចៅក្រមជាអ្នកសម្រេចបើទោះបីជាករណីនេះត្រូវបានអង្គជំនុំជម្រះបឋមលើកមកពិភាក្សារួចហើយក៏ដោយ។ លោកក៏បានបន្ថែមយ៉ាងដូច្នេះថា៖
«មានន័យថាមានតែចៅក្រមប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចសម្រេចទៅលើករណីទាំងអស់នេះហើយយើងរង់ចាំសម្រេចជាផ្លូវការរបស់តុលាការនឹងចេញក្នុងពេលខាងមុខហើយផ្នែកកិច្ចការសាធារណៈរបស់យើងនឹងធ្វើការជូនដំណឹងជូនសាធារណជននៅពេលក្រោយទៀត»។
យោងតាមនីតិវិធីរបស់តុលាការ គឺសេចក្តីសម្រេចជាសាធារណៈនឹងចេញក្នុងពេលខាងមុខគឺអាចនឹងចេញនៅមុនពេលការចាប់ផ្តើមសវនាការលើអង្គហេតុសម្រាប់ករណី០០២ដែលគ្រោងធ្វើក្នុងពេលចុងឆ្នាំខាងមុខ។
អ្នកវិភាគបានហៅថាករណីរបស់លោកអៀង សារីគឺមិនមែនជាករណីដែលងាយៗក្នុងការសម្រេចទេវាអាចមានការប្រទាំងប្រទើសច្រើនរវាងការគោរពតាមច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិទល់នឹងការស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះដែលបានស្លាប់ជាច្រើននិងយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនជាប់ចោទដែលបានដឹកនាំកម្លាំងចូលមករដ្ឋាភិបាលដើម្បីបញ្ចប់នូវការធ្វើសង្គ្រាមដែលហែកហួរនិងសម្លាប់ជនជាតិឯង។
លោកបណ្ឌិតឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគឯករាជ្យនិងជាអតីតអ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៃគណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ីបានបញ្ជាក់ថា៖
«អំណះអំណាងមួយថាសុពលភាពដោយផ្តេកផ្តួលដូចដែលខ្ញុំបាននិយាយអញ្ចឹងគឺលើច្បាប់ហើយនឹងឋានានុក្រមច្បាប់ហើយនីតិវិធីលើកលែងទោសវាត្រឹមត្រូវ ក៏ប៉ុន្តែអំណះអំណាងមួយទៀតថាធ្វើអញ្ចឹងវាអយុត្តិធម៌ធ្ងន់ធ្ងរណាស់ចំពោះជនរងគ្រោះដែលមានរាប់លាននាក់ និងអំណះអំណាងមួយទៀតវាអយុត្តិធម៌ចំពោះជនជាប់ចោទ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកអាង ឧត្តម បញ្ជាក់ថាបើទោះបីជាតុលាការសម្រេចមិនទទួលយកតាមការទាមទាររបស់លោកក្នុងការកាត់ទោសលើកនេះក៏លោកនិងក្រុមការពារមិនបោះបង់ចោលការទាមទារទេ។ លោកនឹងពិចារណាប្តឹងបន្តទៅតុលាការកំពូលទៀត។
ជនជាប់ចោទបីនាក់ទៀតដែលកំពុងរង់ចាំការកាត់ទោសក្នុងសំណុំរឿងលេខ០០២ជាមួយនឹងអៀង សារី ដែរ គឺមានលោក នួន ជា អតីតមេមនោគមវិជ្ជាខ្មែរក្រហម លោក ខៀវ សំផន អតីតប្រមុខរដ្ឋ និង លោកស្រីអៀង ធិរិទ្ធ អតីតរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសង្គមកិច្ច។
របបខ្មែរក្រហមត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានធ្វើឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរស្លាប់បាត់បត់ជីវិតប្រមាណ១,៧លាននាក់ដោយការកាប់សម្លាប់ ការបង្អត់បាយ ការបង្ខំឱ្យធ្វើការជាទម្ងន់និងជំងឺដម្កាត់ជាដើម៕
